Диалектика - заттар мен құбылыстарды ішкі қайшылықтарын, олардың өзгеру, даму ерекшелектерін, себеп-салдарлық байланыстарын, қарама-қарсылықтардың бірлігі мен күресін ескере отырып қарастыратын зертте
Диалектика- заттар мен құбылыстарды ішкі қайшылықтарын, олардың өзгеру, даму ерекшелектерін, себеп-салдарлық байланыстарын, қарама-қарсылықтардың бірлігі мен күресін ескере отырып қарастыратын зерттеу әдісі.
Метафизика – диалектикаға қарама-қарсы әдіс. Метафизика объектілерді:
Статикалық сипатта (объектілердің тоқтаусыз, өзіндік қозғалыстары, өзгерістері, дамуы ескерілмейді).
Абсолютті ақиқатты іздестіруде қайшылықтарға мән бермей, қарама-қарсылықтардың бірлігін елемей біржақты қарастырады.
Догматизм – қоршаған дүниені догматтар шеңберінде – “жоғарыдан берілген”, абсолютті дәлелдеу қажет етпейтін мызғымас сенімдер, көзқарастар тұрғысынан ғана қарастыратын және қабылдайтын ойлау әдісі. Бұл әдіс ортағасырлық теологиялық философияға тән.
Эклетика – біртұтас творчествоға енбейтін түрлі, еркінще фактілерді, ұғымдарда, концепцияларды біріктіру нәтижесінде сырт қарағанда шын көрінгенмен үстірт, ақиқаттан алыс жатқан тұжырымдар жасау. Әдетте эклектика бұқаралық санаға ықпал ету мақсатында, реалды онтологиялық, гносеологиялық негіз бен құндылығы жоқ көзқарастарды, идеяларды насихаттауда пайдаланылады. (ортағасырларда – діни мақсатта, қазіргі заманда - жарнамалауда).
