11.6.1.1 – жарық толқындарының интерференциясы және дифракциясы пайда болуын шарттарын сипаттау;
11.6.1.2 – дифракциялық торды толқын ұзындығын анықтау үшін қолдану.
Екі жарық көзінің интерференциялық жолақтарын бақылау үшін, көзге көрінетін жарықпен тәжірибе өткізілді.
а) Интерференциялық жолақты бақылау үшін, тапсырманы орындауға қажет екі шартты көрсетіңіз?
..............................................................................................................
[2] ә) Лазерден шыққан, көзге көрінетін жарық қос саңылауға келіп түседі. Екі саңылау аралығы 0.5 мм.-ге тең. Қос саңылаудан шыққан сәуле 2.53 м қашықтықта орналасқан экранға келіп түседі.
1-сурет
Экранда интерференциялық көрініс пайда болады. 2 суретте – толық масштабты көріністің бір бөлігі.
2-сурет
1. 2-суреттен араласқан жолақтардың арасындағы х арақашықты нақты дәлдікпен анықтауға болатындай өлшемдер жасаңыз
x = ............................ мм [2]
Лазер құрайтын жарықтың толқын ұзындығын есептеңіз.
жарықтың толқын ұзындығы = .......................... м [2]
16
Екі когеренті жарық көзінен келіп түскен толқын ұзындығы λ болатын сәулелердің жол айырымы 1,5λ-ға тең болса біз қандай интерференция бақылаймыз? [1]
Жарықтың толқын ұзындығын өлшеу үшін дифракциялық тор қолданылады. Тордың саңылауларының арасындағы арақашықтығы 1,0×10-6 м. Бірінші ретті екі максимумдар арасындағы бұрыш 600.
Жарық толқынның ұзындығы неге тең?
[3]
Периоды d дифракциялық торға толқын ұзындығы λ параллель жарық сәулелері перпендикуляр түседі. Егер түскен сәуленің толқын ұзындығын арттырсақ, онда бақыланатын дифракциялық максимумдар саны және дифракциялық сурет центрі мен бірінші дифракциялық максимум арасындағы қашықтық қалай өзгереді. Әр шама үшін өзгеріс сипаттамасын анықтаңыз:
артады; 2) кемиді;
3) өзгермейді.
Кестеге сандарды сәйкес ретпен орналастырыңыз: