Физиологические свойства мышц и нервных волокон. Учение Н. Е. Введенского о парабиозе

Медиаторлар

• Ацетилхолин, норадреналин, гамма-аминомай қышқылы (ГАМҚ), глицин, гистамин, серотонин, дофамин.
• Ацетилхолин қозуды жүйке клеткалардан ОЖЖ-ға өткізеді, симпатикалық жүйке жүйесінің преганглийлік талшықтарынан қозуды гангийлерге өткізеді.Парасимпатикалық жүйке жүйесімен қозуды эффекторға өткізеді, қозғалтқыш жүйкелерден эффекторлық нейрондарға өткізеді.
• Норадреналин қозуды симпатикалық жүйке талшықтардың постганглийлерінен эффекторға өткізеді.
• Медиаторлардың екі түрі болады:
• Қоздырғыш медиаторлар - ацетилхолин, адреналин, серотонин, дофамин.
• Тежегіш медиаторлар - ГАМҚ, глицин, аланин.

СИНАПСТАРДЫҢ ЖІКТЕЛУІ:

• 1. Орналасуына байланысты:
• - аксо-аксонды
• - аксо-дендритті
• - дендро-дендритті
• аксо-сомалық
• ет жүйкелік
• 2. Әсер ету механизміне байланысты:
• қоздырушы
• тежеуші.
• 3. Ақпаратты өткізу түріне байланысты:
• - электрлік
• - химиялық
• - аралас

• Химиялық синапстардағы қозуды өткізу механизмі
• Қоздырушы синапста:
• Қозу серпінісі → жүйкенің ұшы (жүйке бұршағы) → пресинапстық мембрананың деполяризациясы (Са++ кіруі және медиатордың шығуы) → медиатордың синапстық саңылауға өтуі → постсинапстық мембранада медиатордың рецептормен байланысуы → ҚПСП → ӘП генерациясы.

• Тежегіш синапстарда :
• пресинапстық мембрананың деполяризациясы → тежегіш медиатор бөлінеді → постсинапстық мембрана гиперполяризацияланады ( К+ иондардың қатысуымен) → ТПСП.

• Қозу химиялық синапстарда медиатор арқылы өтеді.
• Қозу бір жақты өтеді.
• Тез шаршайды (медиатордың азаюынан).
• Лабильдігі төмен 100-125 имп./сек.
• Қозудың жинақталуы
• Із салу
• Синапстық кідіру (0,2-0,5 м/с).
• Фармакологиялық заттарға іріктеп сезімталдығы .
• Температуралық өзгерістерге сезімталдығы.
• Іздік деполяризациясының болуы.

• ХИМИЯЛЫҚ СИНАПСТАРДЫҢ ФИЗИОЛОГИЯЛЫҚ ҚАСИЕТТЕРІ: