Физиология (гректің physis – табиғат, logos – ілім)
Физиологиядағы зерттеу әдістері
жүктеу/скачать 367,64 Kb.
|
Физиология (гректі physis – таби ат, logos – ілім)
| 122. Физиологиядағы зерттеу әдістері.
Тірі ағзаның әртүрлі процестері мен қызметтерін зерттеу үшін физиологияда бақылау және эксперимент әдістері қолданылады. Бақылау-белгілі бір жағдайларда болатын физиологиялық құбылыстар мен процестерді көзбен шолып тіркеу арқылы ақпаратты алу әдісі. Бұл ретте бақылау объектісі әдетте оған зерттеушінің арнайы әсер етуінсіз табиғи жағдайда болады. Эксперимент-бақыланатын және басқарылатын жағдайлардағы құбылыстар мен процестер арасындағы себеп-салдарлық қатынастар туралы жаңа ақпарат алу әдісі. Жедел эксперимент деп аталады, ол салыстырмалы түрде қысқа мерзімде жүзеге асырылады. Ұзақ күн, апта, ай, жыл өтетін эксперимент созылмалы деп аталады. Физиологиялық эксперимент-әр түрлі факторлардың оның жеке функцияларына әсерін анықтау мақсатында жануар ағзасына мақсатты араласу. Мұндай араласу кейде өткір немесе созылмалы пішінді болуы мүмкін жануардың хирургиялық дайындығын талап етеді. Эксперименттік әдістерге көптеген физиологиялық әдістер жатады. Ағзаны жою, мысалы, ішкі секрецияның белгілі бір безі, оның жануардың түрлі органдары мен жүйелеріне әсерін анықтауға мүмкіндік береді. Мидың түрлі бөліктеріне электродтарды басу түрлі жүйке орталықтарының белсенділігін анықтауға көмектесті. Радиоактивті изотоптарды ағзаға енгізу ғалымдарға органдар мен тіндердегі әртүрлі заттардың метаболизмін зерттеуге мүмкіндік береді. Ядролық магниттік резонансты қолдану арқылы томографиялық әдіс молекулалық деңгейде физиологиялық процестердің механизмдерін анықтау үшін өте маңызды. Биохимиялық және биофизикалық әдістер жануарлардың ағзалары мен тіндерінде қалыпты жағдайда және патология кезінде әртүрлі метаболиттерді жоғары дәлдікпен анықтауға көмектеседі. Микроскопия-жасушаның құрылымдық немесе биохимиялық өзгерістерін анықтауға мүмкіндік беретін әдіс. Биохимиялық талдаулар ағзаның әртүрлі биохимиялық сұйықтықтарының құрамын анықтауға және нормадан ауытқуларды анықтауға мүмкіндік береді. Биопсия-бұл диагностикалық немесе зерттеу мақсатында ағзадан жасушаларды немесе тіндерді тірі кезінде алу жүргізілетін зерттеу әдісі. Эндоскопия-камераны адамның табиғи тесіктеріне енгізу Ультрадыбыстық зерттеу (УДЗ) - ультрадыбыстық толқындардың көмегімен адам немесе жануар ағзасын инвазивті емес зерттеу. Рентген сәулелерінің көмегімен зерттеу: флюрография, рентгенография, компьютерлік томография. Бұл арнайы үлдірге немесе қағазға рентген сәулесінің көмегімен жобаланатын объектілердің ішкі құрылымын зерттеу. Магнитті-резонанстық томография (МРТ) - ядролық магнитті резонанс құбылысын пайдалана отырып, ішкі мүшелер мен тіндерді зерттеу үшін томографиялық медициналық бейнелерді алу тәсілі. жүктеу/скачать 367,64 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|