Соматосенсорлық талдағыш пен оның бөлімдерінің сипаттамасы.АНЕЛ
Соматосенсорлық талдағыштар бұл екі түрлі сезім жүйелерді біріктереді.
Және оған қозғалыс талдағыштары мен тері талдағыштары жатады. Қозғалыс талдағыштарына тұлғаның қалпын сақтауға қимылын үйлестіріп,дұрыс,дәлме-дәл орындауын үздіксіз бақылайды. Және бұлшықеттердің сыртын дәнекер қабықшаларында,сіңірлер және буын қалталарында орналасқан проприорецепторлар бүкіл қозғалыс аппараттың жиырылу,босаңсу туралы және сол арқылы тұлғалардың кез келген бөліктерінің кеңістіктердегі қалыптарын білдіреді.
Тері талдағышы болса терідегі орналасқан
көптеген рецепторлар, олар сыртқы ортадан келген тітіркендіргіштер әсерін түйсінуге мүмкіндік береді. Соматосенсорлық талдағыш бөлінеді.
1.Шеткі бөлім: - тері рецепторлары - проприорецепторлар Проприорецепторлардың түрлері:
• ет ұршығы ішіндегі біріншілей сезімтал жүйке ұштары;
• ет ұршығы ішіндегі екіншілей сезімтал жүйке ұштары;
• сіңірдегі Гольджи рецепторлары.
Тері рецепторларының түрлері:
- жанасуды (сипап сезуді) қабылдайтын рецепторлар:
Меркель дисклері, Мейснер денешіктері;
- қысымды, тербелуді қабылдайтын рецепторлар
-Фатер-Пачини денешіктері; - жылыны қабылдайтын
- Руффини деншіктері;
- суықты қабылдайтын
- Краузе сауытшалары;
- ауырсынуды сезетін рецепторлар (ноцицепторлар)
- бос жүйке ұштары.
Өткізгіш бөлімі Тері рецепторларымен проприрецепторларда пайда болған серпіністер жұлынның екі өткізгіш жолдарымен өтеді:
- лемниск - жұлын-таламустық Соматосенсорлық талдағыш Лемниск жолы терінің (жанасу және қысым сезімдерін) және ет рецепторларының серпіністері жұлын түйіні (1-нейрон) дорзалды/артқы бағандары сопақша ми Голля және Бурдах ядролары (2-нейрон) қиылыс таламустың вентралды ядролары (3-нейрон). Соматосенсорлық талдағыш Жұлын-таламус жолы Ауырсыну, температуралық сезімдерінің серпіністері жұлын түйіні (1-нейрон) жұлынның сұр затының артқы мүйіздері (2- нейрон) жұлын-таламустық жолы таламустың вентралды ядролары (3-нейроны)
Орталық бөлімі Тері рецепторларымен проприрецепторларда пайда болған серпіністер жұлынның екі өткізгіш жолдарымен өтеді: - лемниск - жұлын-таламустық
Лемниск жолы терінің (жанасу және қысым сезімдерін) және ет рецепторларының серпіністері жұлын түйіні (1-нейрон) дорзалды/артқы бағандары сопақша ми Голля және Бурдах ядролары (2-нейрон) қиылыс таламустың вентралды ядролары.
