Мәдениет географиясы – мәдениеттің және оның құрамбөлітерінің аумақтық жітелуін зерттейтін ғылым.
Тарихи-мәдени аймақтар – өзіндік даму тарихы мен мәдени ерекшеліктері бар аймақтар.
Хэлфорд Джон Маккиндер саяси тұрғыда дүниежүзін орталық, ішкі жарты ай, сыртқы жарты ай.
Макроаймақтардың қатарына дүние бөліктерін жатқызуға болады. Әрбір макроаймақта жиынтығы, көлемі, аумақтық үйлесуі әркелкі болатын өзіндік табиғат жағдайлары мен ресурстары бар: Азия, Еуропа, Африка, Америка, Аустралия және Мұхиттық аралдар.
Мезоаймақтар қатарына дүние бөліктеріндегі табиғаты, тарихи-мәдени даму сипаты және тағы басқа ішкі ерекшеліктері негізінде ажыратылатын аймақтар жатады.
Аймақшаларды табиғат жағдайларындағы айырмашылықтар, экономикалық және мәдени келбетінің ерекшеліктері аймақтар ішінде дербес, салыстырмалы түрде біртұтас, неғұрлым төменірек стаыдағы аймақшаларды қалыптстырады. Факторлар: географиялық орны, табиғат жағдайлары мен ресурстарының әртүрлілігі, тарихи тағдырдың өзіндік ерекшелігі, айрықша әлеуметтік-мәдени ерекшеліктерінің болуы, экономикалық даму стратегиясы
Жалпы Ішкі Өнім — мемлекет территориясындағы барлық өндірушілердің белгілі бір кезең ішінде өндірген түпкі тауарлары мен көрсеткен қызметтерінің нарықтық құнын білдіретін жиынтық көрсеткіш.
ЖІӨ= C+Ig+G+NX
С-халықтың тұтыну шығыстары
Ig- ұлттық экономикаға жалпы жеке инветициялар
G- тауарлар мен қызметтерді мемлекеттік саты палу
NX- таза экспорт
АКТ - есептеу техникасы мен телекоммуникация құралдары арқылы ақпаратпен әрекет ету әдістері мен үрдістері.
АКТ даму индексі – дүниежүзі елдерінде АКТ дамуын сипаттайтын кешенді көрсеткіш.
Ғаламдық ақпараттану мүмкіндіктері:
-ақпаратты таратуда жетекші орынға ие болған Жердің жасанды серітерінің саны артып, соның арқасында ақпарат алмасудың жаңа құралдары пайда болды
-қашықта орналасқан нүктелер арсында жылдам байланыс орнатуға мүмкіндік бар
-дамыған елдерде және жалпы дүниежүзілік шаруашылықта ақпараттық экономикал деп аталатын ұғым қалыптасты
-экономика мен әлеуметтік өмірді басқарудың жаңа, бұрынғыдан әлдеқайда тиімді тетіктері пайда болды
-интернетке қосылу мүмкіндігі бар әрбәр адам қоғамның осы кезге дейін жинақтаған білім қорына қол жеткізе алады
Айырмашылықтары мен артықшылықтар:
- ақпарат – сарқылмайтын ресурс, уақыт өткен сайын оның көлемі артып отырады
- ақпарат азайып немесе таусылып қалмайды
-ақпаратты бір мезгілде көптеген тұтынушы пайдалана алады
-ақпаратты жасау оны көшіріп немесе таратуға қарағанда анағұрлым қымбат болады
-ақпаратқа ұдайы сұраныс болады, ол басқа ресурстар тәрізді құлдырауға ұшырамайды
-ақпарат ресурс болғанымен, технология немес құрал-жабдық тәрізді ескеруге ұшырайды
АДИ- елдерді салыстыру жіне өмір сүру, сауаттылық, білімдік деңгейін және өмір сүру ұзақтығын өлщеу мақсатында есептелетін интегралды көрсеткіш:
-елдегі күтілетін өмір жасы ұзақтығының индексі
-ел халқының сауаттылық деңгейінің индексі
-табыс индексі
-күтілетін өмір жасының ұзақтығы
Достарыңызбен бөлісу: |