Г и сал ға раева ж б ба заева а с ма ха но ва информатика



Pdf көрінісі
бет22/102
Дата31.10.2022
өлшемі5,32 Mb.
#46544
түріУчебники
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   102
Байланысты:
10-сынып

крип то ло гия ғы лы мы ай на лы са ды. Ол екі тар мақ тан тұ ра ды: 
крип тог ра фия жә не крип тоана лиз.
Крип тог ра фия – ақ па рат ты шифрлау әдіс те рі ту ра лы 
ғы лым. 
Крип тоана лиз – шифр дан ашу әдіс-тә сіл де рі ту ра лы ғы лым. 
Әдет те, шифрлау ал го рит мі барлығына бел гі лі, ал оны 
шифр дан ашу ға ар нал ған кіл т бел гі сіз бо ла ды. Бұл шифрлау дың 
код тау дан бас ты ай ыр ма шы лы ғын көр се те ді.
Кілт – шифрлау ал го рит мі нің па ра мет рі. Оны бі лу ар қы лы 
ха бар ла ма ны жа сы ру ға жә не ашу ға бо ла ды. Бар лық шифр лар 
(шифрлау жүй есі) екі топ қа бө лі не ді: сим мет рия лық жә не 
асим мет рия лық (ашық кілт пен). Сим мет рия лық шифр – ха бар-
ла ма ны шифрлау мен шифр дан ашу да бір ға на кілт қол да ну.
Ассиметриялық шифрда екі кілт қол да ны ла ды: олар – бір-
бі рі мен ма те ма ти ка лық тәу ел ді лік ар қы лы бай ла ныс қан 
ашық 
жә не
 жа бық кілт тер. Ақ па рат бар лы ғы на бел гі лі ашық кілт тің 
кө ме гі мен шифр ла на ды, ал шифр дан ашу ха бар ла ма ны алу-
шы ға ға на бел гі лі жа бық кілт кө ме гі мен орын да ла ды. 
Шифр дың крип то бе рік ті гі – криптографиялық алгоритмнің 
шифрдан ашуды болдырмауы.
АРМАН
-ПВ
 баспасы
Все учебники Казахстана на OKULYK.KZ
*
Книга предоставлена исключительно в образовательных целях
согласно Приказа Министра образования и науки Республики Казахстан от 17 мая 2019 года № 217


29
Ал го ритм бе рік ті гі – шифр дан ашу да өте көп көлемді есеп-
теулер ді талап ете тін алгоритм. Жа сы рыл ған ақ па рат ше шіл ген 
уа қыт та өзек ті бол май қа ла ды.
Қа зір гі прог рам ма лар да дерек тер ді пароль ар қы лы 
шифрлауға болады. Мы са лы, OpenOffice.org пен Microsoft Office 
офис тік па кет те рі бар лық құ рыл ған құ жат тар ды шифрлау-
ға мүм кін дік бе ре ді, яғ ни ол құ жат тар ды өз герту және қа рау 
үшін пароль ен гі зу ке рек. Дерек тер ді архивтеу де, мы са лы, 
WinRAR, 
WinZip ар хи ва тор ла ры фай лды ар хив тен қай та 
шы ға ру үшін пароль ор на ту қыз ме тін ұсы на ды. 
GnuPG 
прог рам ма сы (gnupg.org) ашық прог рам ма лық жасақтама ға 
жа та ды. Мұн да сим мет рия лық, асим мет рия лық шифр лар, со-
ны мен қа тар элект рон ды сандық қол таң ба ның түр лі ал го ритм-
де рі де қол да ныла ды.
1. Ақпараттық қауіпсіздік шаралары қалай жүзеге асыры-
лады?
2. Резервтік көшірме деген не?
3. Шифрлау көп жағдайда қайда қолданылады?
4. Криптография ғылымының өмірлік жағдайларда ала-
тын орны қандай?
5. Криптоанализ қалай орындалады?
6. Кілтті шифрлауды қолдану қаншалықты маңызды?
1. Ақ па рат тың қау іп сіз дік ша ра ла рын сақ таудың ма ңыз ы 
неде?
2. Не лік тен кез кел ген құн ды ақ па рат тың ре зе рв тік кө шір-
ме сін сақ тау ма ңыз ды?
3. Шифрлау да ал го ритм бе рік ті гі қан ша лық ты ма ңыз ды?
Ре зе рв тік кө шір ме жа сау әдіс те рінің артықшылықтары 
мен кемшіліктерін талдаңдар.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   102




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет