Г. К. Андабаева КӘсіпорын экономикасы


Негізгі қорларды пайдалану тиімділігінің көрсеткіштері



бет7/27
Дата05.05.2023
өлшемі178,05 Kb.
#90576
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   27

Негізгі қорларды пайдалану тиімділігінің көрсеткіштері


Негізгі өндірістік қорларды пайдалануды сипаттау үшін түрлі көрсеткіштер қолданылады.
Қондырғыларды пайдаланудың экстенсивті коэффициенті (Кэкст.) қондырғы жұмысының нақты уақытының жоспарлы уақытына қатынасымен анықталады, яғни


Кэкст. = tқонд. н. / tқонд. ж., (2.3)


мұндағы

tқонд. н.

-

құрал-жабдықтар жұмысының нақты уақыты,
сағат;




tқонд. ж.

-

норма бойынша құрал-жабдықтар жұмысының
уақыты, сағат.

Қондырғыны пайдаланудың интенсивті коэффициенті – негізгі технологиялық қондырғылардың нақты өнімділігінің нормативті өнімділігіне қатынасымен анықталады. Бұл жағдайда келесі формула қолданылады


Кинт. = Өқонд. н. / Өқонд.ж. , (2.4)



мұндағы

Өқонд. н.

-

уақыт бірлігінде қондырғымен өндірілген
нақты өнім көлемі;




Өқонд. ж.

-

уақыт бірлігінде қондырғымен өндірілетін өнім көлемі (қондырғының паспорттық
мәліметтерінің негізінде анықталады).

Қондырғыны пайдаланудың интегралды коэффициенті (Кинтегр) - қондырғыны пайдаланудың интенсивті және экстенсивті коэффициентінің көбейтіндісі арқылы анықталады және негізгі қорды уақыт және қуат бойынша кешенді пайдалануды сипаттайды


Кинтегр = Кэкст Кинт (2.5)

Бұл көрсеткіштің мәні әрқашанда қалған екі көрсеткіштер мәнінен әлдеқайда төмен, өйткені ол қондырғының интенсивті және экстенсивті пайдалану кемшіліктерін бірдей ескереді.


Қор қайтарымдылық – негізгі қор құнының әр бір теңгесіне шаққандағы өндірілген өнім көрсеткіші. Оның көлемі негізгі қорлардың дерлік барлық топтары қаншалықты тиімді пайдаланылғандығын көрсетеді. Келесі формуламен анықталады

ҚҚ =ЖӨ / НҚорт.ж., (2.6)





мұндағы

ҚҚ

-

қор қайтарымдылығы, теңге;




ЖӨ

-

өндірілген тауарлы (жалпы) өнімнің жылдық
көлемі, теңге;




НҚорт.ж.

-

негізгі қорлардың орташа жылдық құны, теңге.

Өнімнің қор сыйымдылығы – қор қайтарымдылығына кері мөлшер. Өндірілген өнімнің әр бір теңгесіне шаққандағы негізгі қорлар құнының үлесін көрсетеді. Егер қор қайтарымдылығы жоғарлаған жағдайда еңбек сыйымдылығы төмендейді


ҚС = НҚорт.ж. / ЖӨ (2.7)


Еңбектің қормен жарақтандыру көрсеткіші негізгі қорлар құнының кәсіпорын жұмысшылар санына қатынасы арқылы анықталады


ҚЖ = НҚорт.ж. / С (2.8)




  1. Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   27




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет