Г. К. Кенжебаев ҚазаҚстан тарихынан әңгімелер Жалпы білім беретін 11 жылдық мектептің 5-сыныбына арналған оқулық
жүктеу/скачать 6,79 Mb. Pdf көрінісі
|
| мына мақал-мәтел дер ді
қалай түсінесің? Елдің көркі – ерімен Отан көркі – жерімен. *** Болар бала он бесінде баспын дер, Болмас бала отызында жаспын дер. *** Жақсымен жолдас бол саң, жетерсің мұ рат қа, Жаманмен жолдас болсаң, қаларсың ұятқа. *** Туған жердің жуасы да тәтті. Туған жердің ауасы да шипа. *** Туған жерге туың тік. 138 ортақ», «Талаптымен таласпа», т.б. мақал- мәтелдер өмірдің барлық салаларын қамтиды. Жұмбақ – нақты бір затты тұспалдап айта- тын және шешушінің тапқырлығын сынайтын ауыз әдебиетінің бір түрі. Қазақ әдебиетінде ақындардың ауызша және жазбаша жұмбақ ай- тыстары көбірек кез деседі. Жұмбақ өлең жә не қарасөз түрінде де болады. Жұмбақта бәсекеге түскен екі адамның ақыл-ойы мен алғырлығы сыналады. Жұмбақ шешуші адам қарсыласын сөзбен жеңіп, тізе бүктіруге тырысады. нақыл сөздер (афоризм) – күрделі мә селелер- ді өте дәл, терең жеткізетін, қысқа қайырымды, мағынасы кең, көп қырлы, көр кемдік дәрежесі жоғары сападағы қанатты сөздер. Нақыл сөздер ел аузында белгілі адамдардың есімімен қатар жүреді. Нақыл сөздердің адамды өнер-білімге, достыққа, сүйіспенші лікке, адам- гершілікке тәрбиелеуде маңызы өте зор. Нақыл сөздерді А. Байтұрсынұлы «ділмар сөз» десе, Шәкәрім «мәнді сөз» деп атаған. Абайдың нақыл сөзі: Бақпен асқан патшадан Мимен асқан қара артық. Сақалын сатқан кәріден, Еңбегін сатқан бала артық. Ауыз әдебиетінің салаларын ата. Ертегіде қандай мәселелер баяндалады? Ертегілердің қандай тәрбиелік мәні бар? Аңыз-әңгіме дегеніміз не? Аңыз-әңгімелерде не туралы айтылады? Батырлар жырында не суреттеледі? Мақал-мәтелдер мен нақыл сөздерді, жұмбақтарды неліктен ел жаттап алады? Олар бізге қалай жетті? жүктеу/скачать 6,79 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|