Г. К. Күзембаева, К. Күзембаев, а мауленов

30 
 сервистің тиімділігін сандық және сапалық объектиаті өлшеуге мүмкіндік 
беретін әрбір жұмысшы жұмысының сапасын бағалау жүйесі; 
 персонал мотивациясы, оның барлық кәсіпорынның гүлденуіне мүдделі 
болуы, өз жұмысын максималды тиімді жасауы; 
 персонал біліктілігін жоғарылату жүйесі. 
Үшіншісі – қызмет ұсынатын кәсіпорынды басқару құрылымын 
оңтайландыру. Тапсырыстың өту тізбегі ұзын болған сайын, қате жіберу 
ықтималдылығы жоғары болады: элементтер саны шектеулі аз болатын басқару 
құрылымы оңтайлы саналады. 
Төртіншісі – сервис сапасын жан-жақты, толық, объективті және үздіксіз 
бақылау: 
 клиенттің сапаны бағалауға және оны бақылауға қатысуы; 
 стандарттар талаптарын нақты жағдаймен салыстыруға мүмкіндік беретін 
әдістемелер мен критерийлерді құру; 
 персоналдың өзін-өзі бақылау жүйесін құру; 
 ұсынылатын қызметтер сапасын бағалау критерийлерін қолдану; 
 сапаны бағалауда техникалық құралдар қолдану; 
 құрамына әртүрлі қызметтер өкілдері кіретін бақылау қызметтерін құру: 
дирекция, қаржы бөлімі, қауіпсіздік бөлімі, кадр бөлімі, басшылар және барлық 
функционалды қызметтер қызметкерлері.
Бақылау жүйесін құру кезінде үздіксіздік принципін қадағалау керек. 
Сервис сапасын бақылау жүйесі технологиялық циклінің барлық кезеңдерінде 
барлық параметрлер бойынша бақылау керек.
Яғни, сапа жүйесінің екі негізгі критерийлерін бөліп көрсетуге болады: ол 
сапаның жоғары деңгейін, оның стандарттарға және клиент қажеттіліктеріне 
сәйкестігін қамтамасыз ету керек, сонымен қатар кәсіпорынды рационалды 
басқар бойынша арнайы технологияларды құру үшін құрал болу керек. 
Коммерциялық кәсіпорындар (мейрамхана, кафе, бар, дәмхана) мен 
әлеуметтік бағыттағы кәсіпорында (жұмыс орны, оқу орнындағы асханалар) 
тамақтандыруды ұйымдастырудың басты шарты қызмет көрсету сапасы болып 
табылады, ол қоғамдық тамақтандыру кәсіпорындарында өндірілетін және 
өткізілетін тағам сапасы мен қызмет көрсету мәдениеті болып табылады. 
Аспаздық өнімдер сапасы – ары қарай өңдеуге және (немесе) тағамға 
тұтынуға жарамдылығын , тұтынушы денсаулығына қауіпсіздігін, құрамы мен 
тұтынушылық қасиетінің тұрақтылығын негіздейтін қасиеттер жиынтығы.
Қызмет көрсету мәдениетін анықтайтын негізгі факторларға заманауи 
материалды-техникалық базаның болуы, көрсетілетін қызметтер көлемі, 
түрлері және сипаты, өндірілетін өнім ассортименті, қызмет көрсетудің 
прогрессивті түрлерін енгізу, қызмет көрсетудің барлық бөлімдерінде 
рационалды еңбек ұйымдастыру, жарнама-ақпарат жұмысының деңгейі, 
жұмышылардың кәсіби шеберлігі және оны тұрақты жоғарылатуы, 
қонақжайлық атмосферасын құру, қызмет көрсетуші персоналдық қонаққа 
қатысты зерделігі, сыпайылығы жатады. 

31 
Материалды-техникалық базаның даму деңгейі өртүрлі типті қоғамдық 
кәсіпорындарының болуымен, орналасу ыңғайлылығымен, желілердің 
мамандануымен, кәсіпорынның заманауи техникалық құралдармен, соның 
ішінде асхана мен залға арналған жаңа жабдықтармен, тапсырыс алу, 
тұтынушылармен есептесу және түсетін пайданы есептеу мен бақылау 
процесстерін автоматтандыру құралдарымен жабдықталуымен сипатталады.
Кәсіпорынның ыңғайлы орналасуы оның халыққа жетімділігі, жақсы көлік 
коммуникацияның болуы, қалалық көлік маршрутымен байланысы, күзетілетін 
автотұрақтың болуы, кәсіпорынның магистральдарға, демалу аймағына, мәдени 
орындарға жақын орналасуы сияқты көрсеткіштермен анықталады. 
Кәсіпорынның жұмыс істеу уақытын дұрыс таңдау мейрамхана, бар немесе 
кафенің негңзгң тұтынушылар тобының мүмкіндіктері мен тілектеріне 
негізделу керек. Ол тәуләк бойы, түстен кейін және кешкі уақытта, кешке және 
мереке күндері жұмыс істеуі мүмкін.
Арнайы маманданған кәсіпорындар, әсіресе кафе, дәмхана желілерін 
дамыту 
қоғамдық 
кәсіпорындары 
өнімдеріне 
деген 
қажеттелекті 
қанағаттандырумен қатар, тұтынушылардың бос уақытын ұйымдастыруға 
мүмкіндік береді. Мейрамханаға қарағанда шектеулі тағам ассортименті, 
дайындығы жоғары жартылай фабрикаттарды қолдану тұтынушыларға қызмет 
көрсетуді тездетуге, өткізуді ұлғайтуға, қызмет көрсету мәдениетін 
жоғарылатуға ықпал етеді.
Қызмет көрсету әдістері мен түрлері әртүрлі және кәсіпорынның нақты 
жұмыс істеу шарттарына және қызмет көрсетілетін контингент ерекшеліктеріне 
байланысты қолданылады. Бұл кешенді тағамдарды ұсыну, тамақтануды швед 
үстелі, бизнес-ланч және т.б. типі бойынша ұйымдастыру.
Қызмет көрсету жылдамдығы орындар айналымын бақылау, зерттеу, 
есептеу, сауалнама жүргізу арқылы анықталуы мүмкін және кәсіпорын типіне 
байланысты. 
Ғимараттың архитектуралық стилінен бастап, швейцардың униформасына 
дейін қарастырылатын эстетикалық көрнектілік құру үшін кәсіпорын 
жұмысшылары болашақ тұтынушылар, олардың сұранысын нақты білуі керек. 
Осыған орай интерьер, ас мәзірі құрылады, музыкалық бағдарлама, қызмет 
көрсететін персонал және т.б. таңдалады. Персоналдың сыпайылығы, зердклігі 
және сыртқы түрі қонақжайлық күйін құрады, тұтынушылардың жақсы көңіл 
күйін және осы кәсіпорынға қайтадан келуін негіздейді. 
Жарнама-ақпараттық жұмысқа проспект, көрнекті рәсімделген ас мәзірін, 
шақырулар, жанұялық түскі астар, мерекелер, ұлттық тағамдар дегустациялары, 
конференциялар және т.б. ұйымдастырылуы туралы ақпараттық беттер басып 
шығару жатады. Жақсылап ұйымдастырылған жарнама-ақпараттық жұмыс 
сұраныстың қалыптасуына, қызмет көрсету мәдениетінің жоғарылауына ықпал 
етеді.
Кәсіпорынның, әсіресе мейрамханалардың жұмысының жақсаруының 
шешуші факторы тұтынушыларға сапалы және дербес қызмет көрсету болып 
табылады.

32 
Қызмет көрсетудің барлық бөлімдерінде еңбекті ұйымдастыру әрбір 
тұтынушыға қатысты икемділікті, қызметтер сапасы мен қауіпсіздігін 
қамтамасыз ету керек.Қызмет көрсететін персонал мен тұтынушы арасында 
келіспеушіліктер рұқсат етілмейді. Ондай жағдайлар кәсіпорын басшылығымен 
өндірістің жиналыста мұқият қарастырылу керек. Келіспеушілік себептерін 
зерттеу және қабылданған шаралар туралы мәліметті персоналға жеткізу 
кәсіпорынның оң имиджін тұрақты ұстауға, тұтынушылардың келуін 
төмендетпеуге мүмкіндік береді.
Қызмет көрсету сапасын жоғарылатуға жұмысшылардың жоғары 
шеберлігі мен кәсіби дайындық деңгейі ықпал етеді. Қызмет көрсетудің жоғары 
деңгейі кадрларды дайындау жүйесі мен біліктілігін жоғарылату, персонал 
тренингтерін ұйымдастыру, кәсіби конкурстар жұргізу және жұмысшылардың 
жеке мүмкіндіктерін ескеру арқлы жүзеге асады.
Қызмет көрсету мәдениеті мен сапасы кәсіпорынның шаруашылық әрекеті 
нәтижесіне ықпал етеді. Қызмет көрсету мәдениеті жоғарылауымен тұтынушы 
саны өседі, тауар айналым ұлғаяды, кәсіпорын рентабельділігі өседі, шығындар 
азаяды.
Қызмет көрсету мәдениеті –жалпы қоғам мәдениетінің бір бөлігі. Бұл көп 
қырлы, күрделі түсінік. Қызмет көрсету мәдениеті – халыққа психологиялық, 
этикалық, эстетикалық, ұйымдастырушылық-технологиялық және басқа 
аспекттерде қызмет көрсету үрдісінің жетілу деңгейі. 
Мейрамхана ісін ұйымдастыру жетістігі ең алдымен қонақтар мүддесі мен 
қажеттіліктерін қанағаттандыру қабілетімен анықталады. Қызмет көрсету 
мәдениеті мен мейрамхана бизнесінің тиімділігі ресторатордың алдына қоятын 
концепцияларға (мақсаттар мен міндеттерге) байланысты. Сонымен қатар 
қабылданған концепцияны жүзеге асыруға, соның ішінде мәзір, интерьер, 
даяшылар тәртібі және т.б. байланысты. 
Мейрамханаларда қызмет көрсету мәдениеті – тұтынушыларға мейрамхана 
туралы қолайлы түсінік қалыптастыратын негізгі факторлардың бірі. Қатаң 
бәсекелестік жағдайда мейрамхана бәсекелес кәсіпорындардан қызмет көрсету 
деңгейімен ғана емес, қонақтарды қабылдау ерекшелігімен ерекшелену керек.

жүктеу/скачать 1,51 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: