Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова

194
VIтарау
ацетон, сирек диоксан, диэтилкарбинол, ароматты және гетероциклді 
аминдер) колданылады. Денатурациялану әсерін азайту үшін тұнуды 
томен температурада жүргізеді.
Тұздардың әсерінен ферменттерді фракциялау кезінде аммоний 
сульфатын жиі, ал натрий сульфаты мен ацетатын сирек пайдалана- 
ды. Органикалык еріткіштерден айырмашылығы алынған материал- 
дардан түздык тұндырғыштарды үзак уакыт алатын диализбен жоюға 
болады.
Ферменттер белсендірілген көмірде крахмалда және оның ту- 
ындыларында, мырыш гидроксидінде, магний, алюминий, мыс 
гидроксидінде, бетонитте, каолинде, кальций үш фосфатының гелінде, 
целлюлоза мен онын туындыларында жэне баска да материалдарда ад- 
сорбциялану мүмкіндігіне ие.
Ион алмасу хроматографиясы. Ион алмасу хроматографиясы 
ферменттерді тазалаудын тандамалы әдісі болып табылады, онын 
негізіндегі ерітіндідегі ионит пен акуыз арасындағы алмасу реакция- 
сы жатыр. Бүл кезде берілген заттың pH мәнінде (үлкен зарядты зат 
күштірек үсталады және кеш элюиацияланады) катысып отырған 
заттардын 
косындылык 
зарядтарындағы 
айырмашылыктарына 
негізделген. Ионит ретінде кышкыл радикалдары бар катиониттер: 
карбоксиметилцеллюлоза (КМЦ); фосфоцеллюлоза (ФЦ); сульфоме- 
тилцеллюлоза (СМЦ); сульфоэтилцеллюлоза (СЭЦ) пайдаланады.
Сондай-ак кұрамында негіздік топтары бар иониттер колданыска 
ие, мысалы: аминоэтилцеллюлоза (АЭЦ); диэтиламиноэтилцеллюлоза 
(ДЭАЭЦ); этилцеллюлоза (ЭЦ); триэтиламиноцеллюлоза (ТЭАЦ); гуа- 
нидиноэтилцеллюлоза (ГЕЦ).
Бөлу және концентрлеу. Ферментті акуыздарды бөлу және кон- 
центрлеу үшін көлденең байланыспен белгілі бір аралык аркылы 
байланыскан және акуыздарды олардың молекулалык массаы бойынша 
бөлуге кабілетті өзіндік формасы бар молекулалык сита түзетін декстран 
полисахаридінін полимерлік тізбегі — сефадексті пайдалана отырып, 
гель-фильтрация әдісі колданылады. Гель-фильтрациясы кезінде не- 
месе эксклюзивті хроматографиясы кезінде хроматографиялык ко- 
лонкадан шығатын заттын шығым уакыты онын молекуласы мен 
молекулалык массасына (өте ірі молекулалар сорбент саңылауына 
кірмейді және ертерек элюацияланады) тәуелді.
Ферменттік ақуызды концентрлеу үшін ультрафильтрация жиі пай­
даланады. Бұл әдіс төменгі молекулалы косылыстарды кысым әсерінен 
жіберуге кабілетті, селективті мембранадағы жоғарымолекулалык және

Ферментті препараттар
195
төмен молекулалык косылыстарды бөлуге негізделген. Ультрафильтра­
ция этанолмен фракциялауды пайдаланумен 5-10 есе тиімдірек.
Ферменттерді кристалдау. Ферменттерді кристалдау оларды таза- 
лаумен күрделі әджүзеге жатады және өткен субстанцияларды концен- 
трлеу мен сатылы тазалауға колданылады.
Кристалдык күй ферменттік акуыздың гомогенділігінін критерий 
болып табылмайды, баска да әдістермен (полиакриламид геліндегі 
дискэлектрофорез, ультрацентрифугалау және т.б.) косымша растау- 
ды кажет етеді. Кристалдану әдістері мен техникасы әрбір ферментке 
жеке-жеке тандалады.
Уреазу (

жүктеу/скачать 9,64 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: