Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова



Pdf көрінісі
бет66/132
Дата12.12.2022
өлшемі9,55 Mb.
#56778
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   132
Полисахаридтер табиғи жоғары молекулалы косылыстар. Полиса- 
харидтердін жалпы формуласы (С6Н10О,)п, көптеген моносахарид 
молекуласының калдыктарынан тұрады.
Полисахаридтерге крахмал мен целлюлоза жатады. Олардын 
молекулалык формулалары — (С6Н 10О,)п. Бұл полисахаридтердін бір- 
бірінен айырмашылығы:
а) крахмал молекуласы а-глюкоза, ал целлюлоза молекуласы 
р-глюкоза калдығынан тұрады;
ә) кұрамындағы буындар саны да (п) әр түрлі, крахмалда бірнеше 
мыңнан, целлюлозада бірнеше миллионға дейін жетеді;
б) крахмал молекуласы кұрылымы — түзу сызыктыжәнетармакты, ал 
целлюлоза молекуласы — тек түзу сызыкты. Сондыктан олардын 
касиетгері өзгеше. Крахмалдын коректік зат ретінде алатын орны 
ерекше. Крахмалды адам мен барлык жануарлар азык ретінде 
кабылдап, корыта алады, ал целлюлозаны тек күйіс кайыратын 
малдар, ұлулар және микроазғалар ғана корытады. Фотосинтез 
үдерісі нәтижесінде жұтылган күн энергиясы көмірсуларда кор 
болып жинакталады. Тыныс алғанда жүтылған оттекпен тотығып, 
көмірсулар жинакталған энергияны ағзаға береді. Табиғатта кен


Жаңа галенді препараттар және жеке заттардың препараттары
117
таралуына байланысты көмірсулар манызды өнеркәсіптік шикізат 
болып табылады. Көмірсулардан этил спиртін, копарылғыш зат- 
тар, дәрі-дәрмектер, кағаз, жасанды талшыктар өндіреді.
Шырышты заттардын өндірістік шикізат көзі ретінде үлкен 
жолжелкеннін жапырактары, емдік алтей шөбі және коныр балдырлар 
саналады.
Плантаглюцид. Бүл кұрамы боынша полисахаридтердін коспасынан 
(глюкоза 9-20%) және галактурон кышкылынан (13-17%) тұратын 
жиынтык препарат болып саналады. Ұнтактын түсі сүрғылт, дәмі ащы 
болады. Суда шырышты заттарды түзе ериді. Органикалык еріткіштерде 
ерімейді, сулы ерітіндінін pH мәні 5,3—7,0 тең.
Шикізатты алдымен экстракторда ыстык пармен 20 мин бойы 
өңдейді. Содан кейін экстракторға ыстык суды кұяды. Шикізат өліп, 
экстрагентпен сінісуіне жуыктап алғанда 20 мин кетеді. Кейін 90 °С 
температурадағы ыстык суды кұяды, оның массасы шикізат масса- 
сынан 11,25 есе көп болады. Шикізаттың экстрагентпен коспасын 
35 мин бойы кайнатады да, кейін 100 °С температурада 3 сағат бойы 
тұндырады. Уакыттың бітуіне байланысты 1-ші төгіндіні алады және 
оны фильтрлейді. В экстракторға кайтадан 11 есе көп жана ыстык 
суды кұйып, 30 минут бойы 2 сағатка калдырады. Төкпелерді біріктіріп 
полисахаридтерді түндыру сатысына жөнелтеді.
Алынған сүйыктыктарды алғашкы шикізат көлемінен 2,5 есе 
кылып 55 °С температурадан асырмай буландырады. Кейін темпе- 
ратураны 50 °С төмендетіп көлемді де 1,5 азайтамыз, ал содан соң 
0,75 көлемге дейін жеткіземіз. Суытылған сулы концентратка 3 есе 
көп 94% этанол ерітіндісін кұяды, осы ретте реакторда араласты- 
рып түратын араластырғыш жүмыс істеп түрады. Алынған шырышты 
кабатты тұрактандырып, кұрамындағы сүйыктан арылтады. Ал калган 
сығындыны фильтрлейді. Кейін сулы полисахаридтерді кептіргішке 
жөнелтіп, 50-60 °С температура шамасында кептіреді. Алынған дайын 
өнімді майдалап ұнтактап, елгезектен өткізеді.
Препаратты гипацидтік гастриттерді емдеуде, және сонымен катар 
ішектің язвалык ауыруында және и он екі елі ішектін ауруларында 
колданады. 50 г флакондардағы гранулалар күйінде шығарылады..


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   ...   132




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет