Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова
жүктеу/скачать 9,55 Mb. Pdf көрінісі
|
| 18-сурет.
Тұндырмаларды алу технологиясынын сызбанұскасы Экстрагенттін кажетті мөлшерін есептегенде, өсімдік шикізатынын ісінуі мен капиллярлығы есебінен экстрагенттің біраз бөлігін сіңіретінін еске сактау кажет. Жапырактар мен шөптер экстрагенттін екі бөлігін, ал түбірлер мен тамырлар бір жарым мөлшерін ұстап калады. Соны- мен, экстрагенттің кажетті мөлшері мына формуламен есептелінеді: 6 4 II тарау X = V+ m -K , мұндағы: V — тұндырманын мөлшері, мл; т — ДӨШ бойынша массасы, кг; К — шикізатпен спирт сіңіру коэффициенті, 1 г шикізатта ұсталатын спирт мөлшерін көрсетеді. Қарапайым тұндырмаларды алу үшін перколяция әдісі колданылады. 1:5 катынастағы тұндырмалар алуда циркуляционды араластыруды колданып шикізатты көп мөлшерде сығынды алады. Егер де эсер етуші заттың мөлшері көп болған жағдайда оларды сұйылтады. Сыгындыны тазалау. ДӨШ бойынша алынған тұндырмада айтар- лыктай мөлшерде бөгде заттар болады. Оларды тазалау үшін 2 тәулік бойы 10 °С температурада тұндырын, мөлдір ерітінді алады. Мұндай температурада балласты заттардың еруі төмендеп, тұнады. Сондыктан да, 15 °С температурада тұндырмаларды сактау кезінде тұнба түзілуі мүмкін. Түндырудан кейін фильтрлеу декантацияға сәйкес жүргізеді, онда друкфильтрлер, центрифугалар, фильтр-пресстер колданылады. Дайындалған тұндырмаларды нормативтік кұжаттарға сәйкес флакондарға кұйып, жауып, безендіреді. Түндырмаларды стандарттау. Тұндырмаларды стандарттау спирттін концентрациясы, эсер етуші немесе экстрактивті заттардың және ауыр металдардың, кұрғак қалдыктың мөлшері, микробиологиялык тазалығы, органолептикалык касиеттері бойынша жүргізіледі. Органолептикалық қасиеттерін бақшау. Тұндырма мөлдір түсті, дәмі мен иісі тұндырмаға кіретін дәрілік заттың касиеттерін сактауы кажет. Тундырма қурамынан сприт мөлшерін бақылау. Қайнау температура- сы бойынша немесе дистилляционды әдіспен аныктайды. Тундырманың тығыздығын пикнометр немесе ареометр көмектерімен аныктайды. Экстрактивті заттар кұрғак калдыкка сәйкес аныкталады. Тұндырмаларды сақтау. Түндырмаларды катты тығындалған құты- ларда, жарыктан таса жерде сактайды. Жарыкта көптеген тұндыр- малардын түрлері тікелей күн сәулесінін эсер етуінен тотығу-тотык- сыздану үдерістерінің активтенуі салдарынан өзгеріп кетеді. Оларды 15 °С температурада сактайды, бірактан (+8 °С) томен болмауы керек, себебі тұндырмалар томен температурада тұнып, кайтадан түнба түзілуі мүмкін 110, 25, 38]. |