Г. О. Устенова А. Ш. Амирханова
жүктеу/скачать 9,55 Mb. Pdf көрінісі
|
ТЭП Устенова Г.О
| Бөліп алу және тазарту. Өсімдіктерден жүрек глюкозидтерін бөліп
алу әдістері жүз жылға жуык тарихы бар және олар осы ретте өзіндік даму жолында түр. Химиялык жағынан тұраксыздык, кышкылдарға, негіздерге, фер- менттерге аса сезімталдык гликозидтерді бөлуде киындык туғызады. Сол себепті жүрек гликозидтерін бөліп алу мен тазарту аса ұкыптылык пен тапкырлыкты кажет ететін әдістерден кұралған. Жүрек гликозид- терін өсімдіктен экстракциялауда олардың органикалык еріткіштерде еритіндігі маңызды болып табылады (30-70% этило спиртімен). Әдетте алдымен шикізатты бензинмен немесе петролейн эфирімен өндеп ала- ды. Кейін коюландырып, гликозидтерді суды немесе сулы-спиртті ерітіндіге ауыстырады. Шайырлар мен хлорофилден гликозидтерді органикалык еріткіштермен экстрагирлейді, ол алынған коспа суда ерімейді. Жүрек глюказидтерін экстракциялау үдерісі өте күрделі және көп сатылы болып табылады. Адонизид бүл түссіз, ашык сарғыш түсті, өзіндік иісі бар, ашы дәмі бар сұйыктык. Ұнтакталған адонис шөбін экстрагируют Сокслет аппаратында циркуляциялык әдіс аркылы бөліп алады. Экстрагент ретінде 95 бөлік хлороформнан және 5 бөлік 96% этанолдан тұратын коспаны пайда- ланады (немесе 95 бөлік төртхлорлы көміртегі және 5 бөлік 96% эта нол). Аталмыш экстрагенттерге «әмбебап» деген атакберілген, олай болатын себебі олар жүрек гликозидтерін жаксы бөліп шығарады. Осы ретте косалкы гидрофильді заттар осы коспаға аз мөлшерде бо- лады. Шикізаттан экстракцияны гликозидтерді толығымен бөлгенше жүргізеді (жүрек гликозидтерінің бар жоғын теріс Легаль реакциясымен Жаңа галенді препараттар және жеке заттардың препарапары 1 1 3 аныктайды). Сонымен бірге гликозидтермен бірге (адонитоксин, ци- марин және т.б.) хлорофилл, органикалык кышкылдар, шайыртәрізді заттар және т.б. заттар кездеседі. Гликозидтердің жиынтығын негізгі массадан яғни гидрофобты косалкы заттарлдан бөліп алуды еріткіштерді алмастыру аркылы жүргізіледі. Ол үшін экстрагентті 60 °С температуратурадан асырмай 450 мм сын.бағ. жасайды. Сонда калған кубтык калдыктың массасы алғашкы алынған шикізаттың массасына тең болады, ал оған тең мөлшерде су косады да кыздырып, хлороформ мен этанол толығымен жойылғанша буландыруды жалғастыра береді. Осы ретте тұнбаға суда ерімейтін заттар тұнбаға түседі (хлорофилл, шайыр және т.б.). Сулы ерітінді құрамында гликозидтердің жиынтығы, пигменттердің аздаған мөлшері және өзгеде косалқы заттар болады, кейін осы жиынтыкты нутч-фильтрге кұйып екі кабат фильтр кағазы мен тығыздығы 1—1,5 см алюминий оксиді аркылы фильтрлейді. Бүл операция коспа кұрамындағы косалкы заттардан арылуға мүрша береді, осы орайда алюминий оксидінде іс жүзінде жүрек гликозидтері адсорбирленбейді, және олар фильтратка өтеді. Фильтраттан биологиялык белсенділікті аныктайды. 275 кг гори цвет шөбінен жуықтап айтқанда 100 кг адонизид концентратын алады. Препарат ішкі колданыска арналған және оны қара түсті шыны ыды- старда 15 мл шығарады. Тізім Б. жүктеу/скачать 9,55 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|