Геағымбаева а. Е

2-ТАР АУ.
КО М П Ы О ТЕРЛ ІК ГРАФ И КА КУРСЫ  БОЙЬШ Ш А
П РАКТИ КАЛ Ы К Ж ҰМ Ы СТАР
СогеІ иКАҮҮ-мен таны су.  Векторлы қ объектілер күру.
Бірнеш е объектілермен жұмыс  істеу
СогеІ  Әгауү  редакторы  векторлык  суреттермен,  сандык  графиктермен, 
анимациямен  жұмыс  істеуге  мүміндік  береді.  СогеІ  Пга^  графикалык 
редакторымен танысайык 
(1
 -сурет).
Мэтір
катары
Стандартты
күралдар
панелі
Атрибуттар
панелі
ІҒО
ҺЖ
1?
  Р«Г*
1
эИ)
£ълж т . 
&СИО  Озкокцо
Оокамть 
Р п т м «  
<
З ф ф а гт ы  
б к то еы е « э бр ц п н »  
[е и с т  
^ т р у н а ш і
х
.VI
^'е*.Э5 і»ап 
•л.35
31 Ііі «^ЫіІліЧІ
|Ц 
»\м:.
 
!#
0
І Д 
-  
яі|м»
:__ ;__
2
__ Ш И І Ш
я
к
ж
о.
*
л
&
і
і іІшЬтЬ
Э0>
-Ь
I  I  1  і   I  1  *
ІЕ
Сьпғыш тар
Кұралдар
панслі
Қалып к*ү й
катары
Ж үиыс
В
алаңы
Түстер
паліітрасы
а
I
н
□
•
1
■
в
мГф 
1
ЙП  ♦ м I Стр—ча I
Г Ш .5 Э 6 ;  &4Э.Э06) 
О т л т т * * * *  й т т р ы
Іторс
%
  *
Д г м г  щ т  *ж— рата/крг г.,.  А
X
1-сурет. Согеі Вгаш графикалык редакторынын жұмыс сртасы.
Терезенің сол жагында 
(ТооІЬох)
  негізгі  күралдар  панелі орналаскан.  Кез- 
келген  керек  кұралды  тышканнын  көмегімен 
тандап  апуга  болады.  Кейбір 
құралдардың  төменгі  оң  жақ  бұрышынла  кішкентан  үшбұрыш  белгісі  бар,  ол 
кұрал  жапғыз  емес,  тагы  да  бірнеше  косымша  қүрапдардан  тұратынын 
білдіреді.  Қосымша  кұралдарды  көру  үшін  сол  үшбұрышка  бір  рет  бассак
жеткілікті.
41

Мысалы.
  2-суретте 
ҒШ
 (Заливка) құралының жанама кұрамы  көрсетілген
И Н И Х
2-сурет. 
ҒІІІ
 (Заливка) құралының жанама панелі 
Құралдар  панелінің  астында  атрибуттар  панелі 
(РгореПу  Ь
атрибуттар
р  қатарында 
жағындағы  ь
ашады
тұратын  мәзір  келесі  мәзірге
нүкте  тұрған  мәзір,  тышқан  батырмасын  басқанда  сүхбат  терезелеріне  кіруге 
мүмкіндік  береді.  Мәзірде  асты  сызылган  әріи  бар  пункт,  тез  шақыру 
батырмасы (акселератор батырмасы) қызметін  атқарады. 
АН
 батырмасын басып 
тұрып  асты  сызылған  әріпті  басу  керек.  Мэзір  ашық  тұрған  кезінде,  керек 
бұйрыктың асты сызылған әріпі болса ғана болды сол жеткілікті.
Қ ұралдар  панелі.  Бершген  бұйрықтың  тез  орындалуы  үшін  құралдар 
панелі  қолданылады.  Керекті  бұйрыктың орындалл ы  үшін сол  керек батырмаға 
тышқанды  апарып  шертсе  жеткілікті.  Құралдар  панелімен 
жұмыс  істеу  өте 
қолайлы,  себебі  оны  негізгі  терезенің  сол  жағында,  оң 
жағында немесе төменгі жагында орналастырса бола береді.
жағында
орналасады
қүралдар  панель  Мәзір  жолының  астында
баска  панельдер  бар,  оларды  қолдану  үшін  қүралдар  панелінің  ашық  жеріне 
тышканды  апарып  оң  жақ  батырмасын  шертсе,  жанама  мәзір  ашылады,  сол 
жерден 
Зіатіаіі,  ТооІЬох,  Ргорегіу  Ваг,  Техі,  2оот,  Іпіегпеі\  Т га п ф т і,  УВА
Жанама  мәзірдегі 
құралдар  панелін  негізгі
ашуга
терезеге шығару үшін оган апарып тышқан батырмасын шертсе жеткілікті.
құралдар
астында  орналаскан.  Кез-келген  батырмасына  апарып  тышканды  бассақ,  сол
орындауды
51апсІаг
.х
0 .
&
Я
Г  •
э-сурет. Стандартты құралдар панелі
ІУек
 (жасау) -  жаңа құжат  ашу.
Ореп
 (ашу) -  құжаты бар файлды ашу.
8ауе
 (сақтау ) -  файлды сақтау.
Р п п і
 (баспага шығару) -  құжатты баспаға шыгару
Сиі
 (киып а л у ) -  құжаттың белгілі бір бөлігін кесі 
Сору
 (көшіру) -  қркатгы ң белгіленген бөлігін көи
42

ЕЛ 
Разіе
 (кою ) -  кесіп алынган немесе көшіріп алынған кұжагтың бөлігін 
керек 
жерге қояды.
^  ’ 
Ипйо
 (өшіру ) -  соңғы  істелген әрекеттерді өшіреді.
® 1 
КеЛо
  (қайтару) -  соңғы өшірілген өзгерісті  қайтарады.
Ш  Ітроті
 (импорт) -  импорт.
** 
Согеі Опііпе
 (Согеі желіде ) -  Веб беттеріне 
УУеЬ Соппесіог
  (желіге 
косылу) жол ашады.
КУ 
Ъоот  һемеһ
  (масштабтың  түрі)  -   кұжатты  көру  масштабын  үлкейтіп 
немесе кішірейтуге 
мүмкшшілік береді.
Күралдар панеліндегі  Ғгееһаші  қүралдары
* 
Ғгееһапй
 (қисық) -  қисык және түзу сызықгарды салады.
^  
Веиег
 (  кисык түйін) -  түйіндер аркылы  кисык і арды салады.
^   Агй&йс Месііа
  (кескін  кұралы) -  дайын  суреттердін жиынтығымен  сурет 
салады.
^  
Реп
 (кылкалам) -  қисықтарды сегментпен салуга арналған.
_  
Іпіегасііуе  Соппесіог
  (интерактивті  қосу  сызығы)  -   түрлі  сызыктарды 
қосып  эртүрлі  диаграм м ал арды,  қиын  блок-схем аларды  жасауға 
арналған.
^ 
Роіуііпе
 (сынық)  -   кисыктарды сегментпен салуга арналған.
^  
3 Роіпі Сигуе
 (3 нүктелі  қисык) -  бг.стапкы, сонғы және центрінің 
нүктелері аркылы кисык салуга арналган.
Оітепііоп
  (өлшемі) -  объекттердін ұзындыгын өлшеуге олардын 
арасындагы ара -  кашыктыкты өлшеуге арналған.
Қүралдар панеліндегі Сгарһ Рарег-дің күралдары.
Ф  
Роіувоп
 (көпбұрыш) -  көпбұрыштар мен 
жұлдызшалар салуга арналган. 
я  
Сгарһ Рарег
 (диаграммалык тор) -  кесте ұяшыктарын салуга арналган.
® I 
8рігаІ
 (спираль) -  симметриялы және ажыратылатын спиральдер 
жасауга арналған.
Кесіап£Іе
[0
 
Кесіащіе
  (тіктөртбұрыш)  -   геометриялық  фигураларды  тіктөртбұрыш 
формасында  кұруга  арналган.  Немесе  тышқан  көмегімен  диагональ  бойымен 
бір бұрыштан екінші бұрышқа тарту аркылы салуға арналған.
!.В ; 
3  Роіпі Кесітщіе
  (3  нүктелі  тіктөртбұрыш) -   тіктөртбұрышты  3  нүкте 
аркылы салуга арналган.
43

Іпіегас&үе ВІепсІ күралд ар паііеліидегі қуралдар
^   Іпіегасііуе Віепй
 (интерактивті агылу) -  объекттердін көшірмесін жасагг 
траисформациялауға арналган.
•Р 
Іпіегасііуе  ОШогНоп
  (интерактивті  бұрмалау)  -   фигураларды  3  түрлі 
бұрмалауга арналган: 
Ризһ
  апсі 
Риіі
 (созу-итеру), 
2іррег
 (зигзаг), 
Ткізіег
(айнапма). 
... =
 
'4Һ&Ш
Іпіегасііуе  Епуеіор
  (интерактивті  майыстыру)  -   фигураларды 
майыстыруға арналган. 
|
• 
-і 
Іпіегасііуе Ехігийе
 (интерактивті экструзия) -  фигураларды созу  аркылы 
объектке эффектті  имитация жасауга арналган.
1
 гж 
.
-  і 
Іпіегасііуе  Огор  ЗһаАомг
  (интерактивті  көлеңке)  -   фигураларга,
объекттерге көлеңке түсіруге арналган.
Іпіегасііуе  Тгатрагепсу
  (интерактивті  мөлдірлік)  -   объектке  мөлдірлік 
қасиет береді.
Ж аң а  кұж ат  кұру*  СогеІ  Пга\ү  редакторында  ж  ңа  күжат  кұрудын  бірнеше 
түрлері бар, редактор қосулы тұрган кезде:
“ 
У/еІсоте  іо  Согеі Оганг
  терезесіндегі 
(жасау)  батырмасын  шерту
аркылы; 
г  '
-
  Редаьтордың  негізгі  терезесіндегі  стандартты  құрапдар  панеліндегі 
№еи’ 
(жасау) батырмасын басу арқылы;
- 
Ғйе-Меүр
 (Файл - Жаңа) бұйрыгын орындау арқылы;
- СЙгІ+іҮ  батырмаларының  комбинациясын  орындау  арқылы  жаңа  кұжат 
құруға болады.
Ф ай лды  аш у. СогеІ В га^ редакторында файлдарды ашу жолдары:
-  Редактор қосылған кезде 
Ореп
  (Ашу) батырмасын басу аркылы;
- 
Ғііе
 - 
Ореп
  (Файл - Ашу) бұйрығын орындау аркылы;
|  С/г/+0 батырмаларының комбинациясын орындау аркылы;
■  Стандартты  құралдар панеліндегі 
Ореп
  (Ашу) 
батырмасын басу аркылы;
- 
Тооіз
  —  5
сгарЬоок
  — 
Вгам>$е
  (Сервис  —  Альбом  —  Көру)  бұйрыктарын 
орындау аркылы;
-  Сілтеу программасынан  керекті файлды Согеі  Вга\ү редакторының негізгі 
терезесіне сүйреп әкелу аркылы;
-  Сілтеу  программасының  терезесіндегі  Согеі  Ога\¥  форматындағы  керекті 
файлга екі рет шерту арқылы.
Қ ұж атты   жабу.  Бүл  терезені  жабуымыз  үшін 
Ғііе-Сіозе
  (Фаил-Жабу)
бұйрығын  орындаймыз  немесе  қүжатгьщ  оң  жақ  жогаргы  бұрышындағы  жабу 
батырмасына басамыз.
Қ ұж атты   сақтау.  Согеі  И & А ^ -д а  құжатты  сактау 
Ғііе-Бауе
  (Файл- 
Сактау)  батырмалары  аркылы  орындалады 
немесе  стандарты  күралдар 
панеліндегі 
8ауе
  (Сактау)  батырмасы  арқылы  орындалады.  Егер  құжат  бүдан 
бұрын сақталмаса, онда экранда 
Заме Огамгіпц
 (Құжатты сактау) сұхбат терезесі 
пайда болады.  Егер  құжаттың көшірмесін жасау  керек болса,  оны  басқа бумада
44

ҒіІ-8ауе  Ах
  (Файл-Қалай  сактау  керек)  деп  сактаймыз.  Қүжаттың  атын 
өзгертсек те, өзгертпесек те болады.
Қарапайым суреттер салу. Объектінің формасын өзгерту.
Қарапайым  суреттер  салу.  Мысалы,  тіктөртбұрыштар  салу.  4-сурегге 
тіктөртбұрыштар класына жататын бірнеше фигура көрсетілген.
/
4-сурет. Тіктөртбұрыштар класыньгн объектілері 
Пктөрт бұр ыіитар салу.
1.  Жаңа құжат кұрамыз.
2.  Қүралдар  панеліндегі 
Кесіап&іе
  (Прямоугольник)  батырмасына  шертеміз. 
Тышканның 
көрсеткіші 
5-суреттегідей  болады.  Ол  дәл  осы 
уакытта 
гіктөртбұрыш 
күралымен жұмыс істеп жагкандықты білдіреді.
Млркеры рамки Вкмеямйм
I ----------------------------------
I" ■
  — ■
 
Маркеры
В  
с е р е д и н ы  
объекта
I—
і.—
. 
Уілмобьдкіі
о
Р е с іа п д І е   о п  і.а у е г  
1
У м
м
і е я »   м ы ш и  
а л я
 
т с ю
ч
и
е
н
и
  К е с « л г к *
4е
5-сурет. Белгіленген тіктортбұрыштын калы п жолы.
Кесіащіе
  (Тіктөртбұрыш)  құралын  қолданудың  басқа  да  эдістері  бар, 
мысалы  тышқаннын  он  батырмасын  басып,  жанама  мәзірден 
Сгеаіе  ОЬ]ес(- 
Кесіап£Іе
  (Объек  құру-Тіктөртбұрыш)  буйрыгын  басу,  немесе 
Ғ6
  батырмасын 
басу  аркылы  салуға  болады.  Эр  адам  озіне  ыңғайлы  әдісті  тандап  алады.  Тік 
төртбұрыш салу үшін тышқанды колданамыз.
3. 
Тіктөртбұрыш  сапу  үшін, 
КесШщІе
  (Тіктөртбұрыш)  құрапын  диагональ 
бойымен  экелеміз.  Белгілеу  жиегі  деп 
8
  маркерден  тұратын  жиекті  айтамыз, 
олар  экрандагы  сурет  көлемін  көрсетеді.  Ортасында  х  белгісі  тұрады.  Ол 
фигураны экран бетінде козғалтуга мүмкіндік береді.
Модификатор  батырмаларын  пай дала ну.  Модификатор  батырмаларын 
колдана отырып, тіктөртбұрышты окай жолмен салуга болады.
1.  Алдындагыдай  тіктөртбұрыш  сапамыз,  диагонапында 
Сігі
  батырмасын 
ұстап тұрамыз.  Бүл Соге! ОКА ҮУ-да тіктөртбұрыш  салудын ен қарапайым түрі.
2.  Тагы  да  бір  тіктөртбұрыш  саламыз,  бірақ  енді  тышқан  көрсеткішімен 
тарткан  кезде  Зһій  батырмасын  басып  тұрамыз.  Бұл  әдіс  тікгөртбұрыштын 
ортасы кайда орналасатынын апдын ала білуге ынғайлы.
Ал,  енді  тіктөртбұрыштардын  атрибуттар  панелі  кандай  екеніне  (
6
-суретте) 
көңіл аударайық, кандай бұйрыктар онда орналасканын  корейік.
45

Рг брег К у Влл К£с(апп1е
КОкффИЦИМІІЫ масшЫнровміія
Ш
м
р м
м
*  
Вы сога
______________________________________________________________ I
_____________
Блою^оом
р « а «  чьи от о 
и м м і« А и р о *м « м
I
< О
О
Д
О
И
Н
»
1 Ы
 
К
о
 
эффеіцрее 
I I І Ы
 
^Р^ДИНкІ 
іЙКруі ІМИІМ у* 
п о »
Ь
Л
О
М
ф
О
В
К
А
  р
4 « Д
« І » И
О
Г і >
*4и р у гм н и я  угл о в
Зеркально*
«іраж еяме
Перевод
а» «ф ш и е
Угол
поворот
6
-сурет. Тіктертбұрышпен жұмыс  істегендегі  атрибуттар панелі
Бұл  атрибуттар  панелінде осы  кластын стандартты  жұмыстарын  атқаратын 
құралдар орналаскан.
Ро&іііоп
  (ортасының  координаттары).  Бұл  жерге  жана  мән  беріп, 
тіктөртбұрыштың орнын ауыстырамыз.
5
ііе
  (биіктік  пен  ені).  Бұл  жерде  мән  өзгергу  аркылы  тіктөртбұрышты 
үлкейтіп немесе кішірейтеміз.
Зсаіе Ғасіог
 (масштабтау коэффициенті).
Nопргорогйопаі
 
5
са Ііп$/§ітіп% 
Каііо
 
(Бөлек 
масштабтаудын
блокировкасы).
Апсһаріеге о / Кошііоп
  (бұрылу бұрышы).
Кесіап^іе Сотег Коипйпеы
 (бүрыштың доғалдану коэффициенті).
Коипй Согпегй Тоцеіһег
 (бұрыштың бөлек доғалдануының блокировкасы). 
Тіктортбұрыштың бүрыштарының доғалдануы
1.  Кез-келген тіктөртбұрыш салайык.
2.  Құралдар  панелінен  Зһаре  (Форма)  құралын  алып,  тіктөртбұрыштың 
бұрыштарын доғалдандырамыз (
7
-сурет).
7-сурет. 
Зһаре
 (Форма) құралымен тіктөртбұрыштың бұрыштарын
доғалдандыру
3.  Бірінші тіктөртбұрыштың қасына тагы  екіншісін  салайык.  Ал, ол екінші 
тіктөртоұрыштың  тек  бір  ғана  бұрышын  доғалдандырайық.  Ол  үшін  Кесіап§1е 
(Прямоугольник)  көрсеткішін  оң 
жақ  жогарғы  түйініне  апарамыз,  содан  кейін 
тышқан батырмасын шертеміз де, тышқанмен сүйрей бастаймыз.
4.  Тышқан  батырмасын  шерткеннен  соң,  барлық  бұрыштар  бірдей 
доғалданбайды, тек 
қай бұрышты шертсек сол ғана доғалданады
5.  Бір бүрышын доғалдандырамыз.
46

Эллипс салу жэне оны модификациялау.
1.  СогеІ  ОКА^У-да  графикамен  бетгі  жүктемес  үшін  тагы  да  бір  бет 
ашамыз,  оны  ммына  командаларды  орындау  аркылы 
Ьауоиі-Ітегі  Ра^е 
(Макет-парак  косу)  командасын  орындау  аркылы  ашылған  сүхбат терезеде  ОК 
батырмасына шертеміз.
2.  Құралдар  панелінен  ЕНірзе  (Эллипс)  құралын  таңдаймыз,  тышканнын 
көрсеткішін 
диагональ 
бойынша 
жүргіземіз. 
Тышканнын 
батырмасын 
жібергеянен кейін, эллипс белгілену жиегінде болады.
3.  Кдйтадан  оның түйінін  табамыз  да,  тышканнын  көрсеткішін  апарамыз. 
Тышканнын  көрсеткіші  ЕИірзе  (Эллипс)-тен 
8
һаре  (Форма)-нын  көрсеткішіне 
ауыстырамыз. 
Тышкан 
батырмасын 
басып 
тіктөртбұрыштың 
центріне 
апарамыз, содан  кейін эллипстің шекарасмнан  шыкпастан  сағат тіліне багыттас 
козгалтамыз  (
8
-сурет).  Тышқан  батырмасын  жіберген  кезде  эллипс  секторга 
айналады.
• 
Ф 
"
142.128 яю <ИӨ5І12«п 
20а$Эмг>  I 38.199
I I
ф
30.0
3»
9
Iе
1006!  ійі  л по 
1000
 
^
 
-
О
ГЙ
І
-  о
МШ
к 659)2 Над» ЗаіЭЗ 
±Ш.\Ж
208.9Э9) яйюіде
8
-сурет. Эллипстщ секторға айналуы.
4. 
Тагы да екінші бір эллипс саламыз, оган да осы амалдарды орындаймыз. 
Енді  түйінді  эллипстін  ішінде  емес,  сыртында  жылжытамыз.  Сонын 
нәтижесінде сектор емес эллипстін доғасы салынады.
Ргорегіу Ваг: ЕНір&е
Ь£Ш
2а
200.93 т т
©.912гг*п 
36.139 тт
о
100.0
100.0
I   I®  [  О
% 
1  *в
Эллипс 
Сектор
Направление дуга 
И м ам  и конец дуем
9-сурет. Эллипстің атрибуттар панелі
Көпбұрыштарды салу жэне модификациялау
1.  Соге! ОЯА\У-да жана бет ашамыз.
2. 
Роіуцоп
  (Көпбұрыш) кұралын аламыз, ол үшін түйін самым  10 деп 
берем
ІЗ. 
Он бұрышты фигура салынады.

ІО-сурет.  Көпбұрыш және онын модификациясы
3.  Тышқанның  корсеткішін  негізгі  түйінге  алып  барамыз.  Сағат  тіліне 
багыттап  айналдырамыз.  10-суреттін  (оң  жагында)  §һаре  (Форма)  құралынын 
істелген жүмыстар кәрініп тұр.
4.  Тағы  бір  көпбұрыш  саламыз,  бұл  жолы,  (П -суреттің,  сол  жағында) 
дөңгелек  емес  эллипс  түрінде.  Роіу^оп  (Көпбұрыш)  күралын  алып  керсеткішін 
ортасындағы  белгілеу  маркеріне  апарамыз  да,  көпбұрышты  оңға  тартыл 
апарамыз.  Сол  жагмндагы  батырмасын  жібермей  түрыгі,  он  батырмасын
басамыз.
5.  Бірінші
көшірмені 
Роіу^оп 
(Көпоұрыш »  кұралымен 
жұлдызбен  көпбұрыштың  ауысу  режиміне  шертеміз.  Көпбұрыш  жұлдызға 
айналады, ал ұштану бөлігінде белгі 
1
  болады.
6
.  Осы
ж е онын жұлдызға 
(Көпбұрыш)
белгілейміз.
жолды  екінші  көшірмеге  д е  колданамыз 
.із.  Жұлдыздын ұштары өткірлеу болады.
Ал
бірак  аяғында  онга
Т орлар салу.
Торларды 
Сгарһ  Рарег
  (Диаграммалық тор)  құралының  көмегімен  саламыз, 
тор 
кішкентай 
тіктөртбұрыштардан  тұрады. 
Кесіащ іе
 
(Тіктөтрбұрыш) 
құралымен  тор  салу  әте  уақыт  көп  алатын  жұмыс,  сол  үшін  СогеІ  О К А \¥-да 
Сгарһ  Рарег
  (Диаграммалық  тор)  құралын  қолдану  өте  ынғайлы  да  тез,  әрі 
онай.  Бүл  құралдың  батырмасы 
РоІу%оп
  (Көпбұрыш)  құралына  жатады.  Бұл 
құрал таңдалып алынганнан кейін атрибуттар панелі  пайда болады (
12
-сурет).
Р г р о с т іу  Наг: О гн рһ Р*шег  «ш<1 БрігаІ  ТооІ*
Ч м с і»   Ч м сяо 
с т р о к   С
10
я б і
40
в  
с е т и і   с е ію і
У м т т е л ё  иис<« р у и ен тл С<4>ІіҒ4|>е« 
С г о и р   Ы
 12 ОЬіеси оп Ьауеі 1
иаграммная сетка) қүралын таңдагандагы 
атрибутгар панелі жэне оның көмегімен салынған тор.
48

Торды салу үшін 
Огарһ Рарег
 (Диаграммалық тор) құралын гіайдаланамыз, 
,дан  кейін  атрибуттар  панелінде  жол  мен  баған  саны  қанша  керек  екені 
көрсетіледі,  содан  сон көрсеткіш тіктөртбұрыштық диагоналмен созылады,  сол 
:озылған  бойынша  тор  қүрылады.  Тор  ылғи  бірдей  бағандар  мен  жолдардан 
гүрады.  Торды  еш  белгісін  өзгергпей 
салайық,  қалып  жолындағы  жазуға  көңіл 
бөлейік: 
Огоир  о /  12  ОЩеШ  оп  Імуег  1
 
(1
  қабат, 
12
-нысаннан  тұратын). 
Кұрылған  тор 
Сгарһ  Рарег
  (Диаграммалық  тор)  құралымен  байланысын 
жоғалттм, оны  модификация үшін қолдана алмаймыз.
М ысалдар  п лакаты н   жасау.  Ашылып  тұрған  бетке 
альбом  беттес  бет 
коямыз,  оны  Плакат деп  атаймыз  және  оны  кесте  түрінде  саламыз  (13-сурет). 
Огарһ  Рарег
  (Диаграммалық  тор)  құралымен  кестенің  торын  саламыз,  беттің 
еніне  түгел  созамыз,  жоғарғы  жағынан  тақырыпқа  орын  қалдырамыз.  Жұмыс 
біткеннен кейін Согеі 
кұжатын  сактаймыз.
1— 1
(
  )
~ 1
  с і
о
<
СР"
О
О
щ
-н+
NN 1
13-сурет. Мысалдар плакаты.
Түзуді қолдан салу.
1.  Согеі  Б К А ^ -д а  жаңа  бет  ашудан  бастаймыз.Оның бірінші  бетінің  атын
Ғгееһапй
 деп өзгертеміз.
2. 
Сигуе
  (Қисық)  құралдар  панелінен 
Ғгееһапй
  (Ерікті  қисық)  құралын 
аламыз.  Тышқанның  көрсеткіші  суреттегідей  түрде  болады  (14-сурет,  сол 
жағында). Оны тышқанмен тартқанда (14-сурет, оң жағындағыдай) болады.
г
а
 
л
14-сурет. 
Ғ гееһапі
 құралыньщ көрсеткіш формасы
Түзулер  және  Вегіег  күралы . 
Ветхег
  (Безье  қисығы)  құралымен  жұмыс  істеп 
отырып,  бұл  қүралмен  жұмыс  істеу  қиын,  бірак 
Ғгееһаші
  кұралымен  жұмыс
істегеннен гөрі ыңғайлы.
49

Ве/Лег курилммен түзу салу.
I .СогеІ  ОКА\У-дың ашық бетіне  жаңа 
бет  қосамыз да,  оны 
Вегіег
 деп  атаймыз. 
Құралдардың ішінен 
Веиег
 
(Безье кисыгы) құралын таңдаймыз.
15-сурет. Түзудің бірінші түйінін салу
Енді  түзудің  екінші  түйінін  салуға  көшеміз. 
Сігі
  батырмасын  ұстап  түрып 
саламыз.  ІЕкінші  түйін  тура  бірінші  түйін  снякты  салынады,  бірак  ол 
тышқанның кәрсеткііиін жіберген уақытта симметриялы болады  ( І
6
-сурет).
:  * ....................- * • - ............. - -  а —■------- - в ------- А -
16-сурет. Түзу сызық сызу.
Супертүзу салу.
1.  СогеЮКА\Ү  ашық  құжатына  жаңа  бет  ашамыз.  жылан  суретіне  ұқас  түзу 
саламыз (17-сурет. жоғарғысы).  Бірінші  жабық қись қ саламыз.
17-сурет. Супертүзу салу.
Көзі  мен танауын  кішкентай  эллипстермен  саламыз, арқасына сынык сызыкпен 
зиг-зак етігі саламыз, кішкене кисыктау болса ештеңе жок.
Тозаңданды ру  реж имі. 
АгШЫс МеШа
 (Суперлиния) тозаңдандыру режимі 
алдын-ала берілген суреттермен салынған түзуді тозаңдандырады  18-сурет 
мысал ретінде көрсетілген.
18-сурет. Тозаңдандыру жолымен салынған супертүзу
50

Агй&
И
с Мейіа

жүктеу/скачать 6,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: