41
болады. Егер топырақта нитрат көп болса тамыр арқылы
көтерілген
нитраттар
өсімдіктің
кез-келген
бөлігінде
жинақталады.
Төменде берілгеннің
қайсысы
топырақтағы
нитраттың
көбеюінің басты себебі болып табылады?
А. Топыраққа азот тыңайтқышының енгізілуінен
В. Топыраққа органикалық тыңайтқыштардың еңгізілуінен
С. Мелиорация шаралары дұрыс жүргізілмеуінен
Д. Топыраққа әк
енгізілу салдарынан
Жауабы:
А
6-тапсырма
Қазіргі кезде экологиялық жағдай үлкен проблемаға айналып
отырған заманда, күнделікті тамаққа пайдаланатын ауыл
шаруашылық өнімдерінің сапалық құрамы қандай деген
сұрақ туып отыр. Жылдар бойы жүйелілікпен,
яғни тамақпен
бала кезден бастап адам ағзасына енген нитрат түрлі ауруларға
душар етеді.
Балалар рационынан қандай жемістерді шектеу керек.
Төмендегі берілгендердің ішінен балалар
рационынан қандай жемістерді шектеу керек?
Иә немесе
Жоқ
Ерте жиналған жылыжайлық жемістерді
Иә/Жоқ
Күзде дүкеннен сатып алынатын жемістерді
Иә/Жоқ
Үй жағдайында өсірілетін
өсімдіктерді
Иә/Жоқ
Жауабы:
Ерте жиналған жылыжайлық жемістерді
7-тапсырма.
Солтүстік Америкада радиодан және теледидардан мысалда
келтірілгендей ұсыныс-хабарлама жиі болады. Мысал: егер сіз
үйде болмасаңыз және жақын жерде ешқандай баспана болмаса –
жақын жердегі арыққа немесе ойпаң жерге етпетіңізден жатыңыз,
басыңызды қолыңызбен немесе
қалқан бола алатын затпен
42
жабыңыз. Егер сіз машинада болсаңыз – жүріп кетуге
тырыспаңыз, машинадан түсіңіз және жақын жердегі орға
жатыңыз. Егер сіз үйде болсаңыз терезеден, есіктен және үйдің
ішкі
қабырғаларынан алшақ тұрыңыз, үйдегі жертөлеге
тығылыңыз. Жылжымалы үйде, шатырда болсаңыз, одан шығып
неғұрлым сенімді баспана табуға тырысыңыз.
Аталған ұсыныстарды сақтаған жағдайда, адам өзінің өміріне
төніп тұрған қауіпті және жарақат алу қаупін азайтуына болады.
Сұрақтар:
1. Бұл ұсыныстар қандай
табиғи құбылыс барысында
маңызды болып табылады?
2. Бұл құбылыстың нәтижесінде болатын зардаптар немен
байланысты?
3. Бұл құбылыс туралы не білесіздер?
4. Жер шарының қай аймақтарында жиі байқалады?
5. Қазақстанның жекелеген аймақтарының халқы үшін бұл
ұсыныстардың маңызы бар ма? Маңызы бар болса, онда қандай
аймақтар үшін? Себебін атаңыздар.
8-тапсырма .
Энергияның балама көздері дегеніміз –
болашақта энергия
алудың, берудің және пайдаланудың жиынтығы. Олар дәстүрлі
энергия көздері тәрізді кеңінен таралмаған, алайда пайдаланудың
тиімді, қоршаған ортаға зиян келтіру қаупінің төмен болуына
байланысты қызығушылықты тудырып отырған сала болып
табылады.
Сіздің ойыңызша энергияның балама көздеріне нелер
жатады? Өз ойыңызды жазыңыз және дәлел келтіріңіз.
Достарыңызбен бөлісу: 
