31
«План және карта» тарауы бойынша тапсырмалар
1-тапсырма
.
Берілген топографиялық картаны пайдалана отырып
тапсырмаларды орында.[1]
а)
Құдықтың
абсолюттік
биіктігін
анықта.
Жауабы_________________
b) В нүктесі А нүктесінен қай бағытта орналасқан?
Жауабы_________________
с)
А
нүктесінің
В
нүктесіне
қатысты
азимуты?
Жауабы_________________
d) Картаны пайдалана отырып құдық пен А нүктесінің
арақашықтығын есепте. Жауабы_________________
е) Картадағы 3 санымен берілген алаңға төмендегі
суреттердегі объектілердің қайсысын салуға болады. Жауабыңды
дәлелде. _________________
тау шаңғысы алаңы футбол алаңы коньки алаңы
g) А нүктесінен В нүктесіне дейін қима салыңыз
f)
төменде
берілген
графиктерге
қарай
отырып,
топографиялық картадағы А нүктесінен В нүктесіне жүргізілген
қиманы анықта. Өз жауабыңды түсіндір _________________
32
А В
С Д
h) Өсімдік жамылғысы мен жер бедерінің сипатын суреттеп
бер. Жауабы____________
2-тапсырма
Инвестор мал фермасының құрылысы үшін жер телімін таңдап
жүр.Оның қалауы бойынша
жер телімі су көзіне жақын,
жайылымы көп, фермаға жем тасымалдауға қолайлы аймақ
болуы шарт.Карта бойынша инвестордың шартына сай келетін
аймақты анықтап, негіздеме беріңіз.
3-тапсырма
Балалар ауылдан кешке шаңғымен шығып кетті. Қараңғы өте тез
түсіп,адаса бастады. Аспанды тұман басып, жұлдыздар көрінбеді.
Балалар солтүстік бағытты тауып,
анықтағылары келді, бірақ
тіпті Солтүстік жұлдыз көрінбеді. Балалар ауылға қалай оралады?
33
Жауабы:
жолды табу дұрыс бағытты табу дегенді білдіреді және
бұл үшін көкжиектің тұстарын белгілеу керек. Оны сағатпен
және Ай мен сәйкестендіруге болады. Ай сағат 18.00-де шығыста,
оңтүстікте 24.00-те болады.Сағат тілін Айға бағыттау керек.
Көрсеткіш пен 12 санынан құрылған бұрышты екіге бөліп
анықтайды. Бағыт солтүстік пен оңтүстікке бағытталған.
4-тапсырма
Жалғыз ағаштардан көкжиектің бағытын анықтай аламыз. Жазық
жерлерде өсетін ағаш арқылы желдің бағытын анықтауға бола ма.
Егер мүмкін болса, қалай?
Жауабы:
Бұл желдің күші мен бағыты күн сайын және сағат сайын өзгеріп
отырса да, орта есеппен әр аймақта
осы бағытқа тән бір бағыт
немесе бірнеше жел әрқашан басым болады. Жалпы жел
бағытына қарай ағаш қисаяды.
5-тапсырма.
Бұл бұғаз бір уақытта бірнеше қызмет атқарады: екі мұхитты
және екі теңізді жалғастырады,
екі материкті, дүниенің екі
бөлігін, екі түбекті, екі мемлекетті бөледі.
Сұрақ: бұл қай бұғаз?
Бұл бұғаз жалғастыратын (қосатын) және бөлетін нысандарды
жұп-жұбымен жазыңыздар.
Екі мұхит –
Екі теңіз –
Екі материк –
Дүниенің екі бөлігі –
Екі түбек –
Екі мемлекет –
34
6-тапсырма
«Ұқсастығын тап» әдісі. Рио-де-Жанейро қаласы мысалында
қасындағы қаланың ұқсастығын табу керек.. [4]
Рио-де-Жанейро – Рига (екеуіде «Р» әріпінен басталады)
Рио-де-Жанейро – Стамбул (екеуіде бұрынғы астаналар)
Рио-де-Жанейро – Копенгаген (екеуіде теңіз жағасында
орналасқан)
Рио-де-Жанейро – Кейптаун (екеуіде оңтүстік
жарты шарда
орналасқан)
Рио-де-Жанейро – Гавана (екеуіде тропиктік белдеуде
орналасқан)
Рио-де-Жанейро – Нью-Йорк ( екеуіде батыс жарты шарда
орналасқан)
Рио-де-Жанейро – Лиссабон ( екі қаланың тұрғандарыда португал
тілінде сөйлейді)
Рио-де-Жанейро – Венеция (екі қалада өзінің жәрмеңкелерімен
әйгілі)
Рио-де-Жанейро – Санкт-Петербург (екі
қалада өз мемлекетінде
халық саны жөнінен екінші орын алады)