«Геологиялық-барлау және топографиялық-геодезикалық жұмыстар» кәсіби стандарты
жүктеу/скачать 488,82 Kb. Pdf көрінісі
|
|
Кәсіптер бойынша мүмкін болатын жұмыс орындары Экономиканың түрлі салалары үшін геологиялық қызметтерді көрсететін кәсіпорындар/ұйымдар (мұнай-газ, тау-кен өндіруші, инженерлік құрылыстарды салу, экология және т.б.) Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1999 жылғы 19 желтоқсандағы № 1930 қаулысына сәйкес өте зиянды және қауіпті еңбек жағдайлары бар кәсіптердің №1 тізіміне кіреді Жұмысқа жіберудің ерекше шарттары ҚР ТЖМ-ның 2008 жылғы 29 желтоқсандағы №219 бұйрығына сәйкес: - кіріспе нұсқау беру – жұмысқа қабылдау, басқа кәсіп бойынша жұмысқа ауысу кезінде;
26
- кезектен тыс – жұмыс технологияларын өзгерту кезінде, жұмыстың басқа учаскесіне ауыстыру кезінде, жұмыстарды қауіпсіз орындау қағидаларының бұзылуы кезінде – өндірістік бақылау тұлғасының немесе Мемлекеттік инспекторының талабы бойынша; - кезеңділігі–жарты жылда бір рет. СБШ біліктілік деңгейі
Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі Талап етілетін жұмыс тәжірибесі 2 Іс жүзіндегі тәжірибесі және/немесе кәсіби дайындық (білім беру ұйымы базасындағы қысқа мерзімді курстар немесе кәсіпорындарда оқыту), жалпы орташа білім болғанда, бірақ негізгі орташадан төмен емес.
Жұмыс орнында оқыту кезеңінде. Нұсқау беру. 3 Іс жүзіндегі тәжірибесі және/немесе кәсіби дайындық (бір жылға дейінгі кәсіби даярлық бағдарламасы бойынша білім беру ұйымы базасындағы курстар немесе кәсіпорындарда оқыту), жалпы орташа білім немесе негізгі орташа білім немесе іс жүзіндегі тәжірибесіз жалпы орташа білім базасында техникалық немесе кәсіби білім болғанда. 2-деңгейде 1 жыл (Минералдарды бөлу процестерінің операторы) 4 Жоғары деңгейдегі техникалық және кәсіптік білім (қосымша кәсіби даярлық), іс жүзіндегі тәжірибесі 3-деңгейде 2 жыл
3-кесте. Кәсіби стандарт бірлігінің тізбесі (кәсіптің еңбек функциялары)
Еңбек функциясының №
Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірліктерінің) атауы
1 Құрал-сайманды және бұрғылау агрегатын дайындау (бұрғылау қондырғысына қызмет көрсетуді ұйымдастыру)
2
алу және төсеу
Бұрғылау салдарының жою жұмыстары
4-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің сипаттамасы (функционалдық карта)
Еңбек функциясының №
Еңбек нысанасы Еңбек құралы
Міндеттер (еңбек іс-қимылы) 27
1 Бұрғылау жабдығы, станоктар мен бұрғылау материалдары Бұрғылау жабдығы
мен механизмдерін монтаждау және тасымалдау бойынша қағаидалар, нұсқаулықтар мен нұсқаулар
Бұрғылау жабдығын тасымалдауға, алаңдарды дайындауға және монтаждауға қатысу
1-2)
Бұрғылау ерітіндісін дайындау және
өңдеу. Жынысты бұзатын құрал- сайманды дайындау және таңдау (қашау мен қада қағу қозғалтқыштары)
1-3) Бұрғылауға дайындық жұмыстарын жүргізу
(бұрғылау және шегендеу құбырларын салу, бұрғылау бағандарының төменгі жағын жайғастыру, іске қосу-жөндеу жұмыстары және т.б.)
2 Бұрғылау снаряды, жынысты
бұзатын құрал-сайман, бұрғылау ерітіндісі, бұрғылау мұнарасы (мачтасы) және
жабдық, шегендеу бағанды құбырлар.
Ұңғымаларды бұрғылау кезіндегі тау
жыныстарын бұзу
технологиясы мен техникасы
Түсіру-көтеру операцияларын жүргізу, бұрғылау штангалары мен құбырларын бұрандау – бұрандасын алу. Жынысөзекті алу, төсеу (тау жынысының үлгілері). 2-2) Ұңғымаларды бұрғылау процесіне қатысу (өткізу және бекіту). Бұрғылау процесінде бұрғыларды, қашаулар мен бұрғылау тәждерін ауыстыруды таңдау,
ұңғымаларды тазарту. Бұрғылау жабдығында орналастырылған электр
жабдығына, компрессорларға, бұрғылау қондырғысы бар кешенде жұмыс
істейтін жылжымалы компрессорларға қызмет көрсету 2-3)
Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін қадағалау. Бақылау-өлшеу аспаптарының көрсеткіштерін қадағалау. Өту жолын
салудың оңтайлы
жылдамдығын алу
үшін бұрғылау процесі параметрлерін реттеу. Ұңғымалардағы қисаюларды, апаттарды және
күрделі 28
жағдайлардың алдын алу
бойынша жұмыстарды орындау. Жыныстасты, бұрғылау тұнғысын, тау жыныстарының үлгілерін іріктеу
және бұрғылау бойынша жыныстар бекіністерінің санаттарын айқындау. Бастапқы техникалық құжаттаманы жүргізу. Әртүрлі типтердегі және мақсаттардағы компрессорлар Ұңғымаларды бұрғылау кезінде компрессорларды пайдалану нұсқаулығы мен нұсқаулары
2-4) Бұрғылау жұмыстарын орындаған кезде
әртүрлі типтегі және мақсаттардағы жылжымалы компрессорларды басқару. Жұмыстың белгіленген режимінде машиналардың жұмыс тетіктерін реттеу. Машиналар механизмдеріне техникалық қызмет көрсету. Олардың
жұмысындаағ ақауларды анықтау және жою. Қызмет көрсетілетін жабдықты жөндеудің басқа түрлеріне қатысу және алдын ала жөндеу.
Мұнайға, газға, термальді, йод- бромды суларға және басқа да пайдалы қазбаларға ұңғымаларды бұрғылау кезінде бұрғылау қондырғыларындағы электр жабдығы
термальді, йод- бромды суларға және басқа да пайдалы
қазбаларға ұңғымаларды электрлі бұрғылау техникасы мен
технологиясы
2-5) Телеметрикалық жүйелерді, мұнайға, газға, термальді, йод-бромды суларға
және басқа
да пайдалы
қазбаларға ұңғымаларды бұрғылау кезінде
бұрғылау қондырғыларындағы электр жабдығының басқа түрлерін және ұңғымаларды бұрғылау телебақылауын қолданумен электр жабдығына, секциялық кабельді электр сымына,
электр бұрғысына қызмет көрсету.
Бұрғылау снаряды, жынысты бұзатын
құрал-сайман, бұрғылау ерітіндісі, бұрғылау мұнарасы (мачтасы) және жабдық,
шегендеу бағанды құбырлары.
Ұңғымаларды бұрғылау кезінде тау жыныстарын бұзу технологиялары мен техникасы
2-6) Трактор базасындағы өздігінен жүретінді қоса
алғанда, бұрғылау станоктарын және әртүрлі типтегі
қондырғыларды, ұңғымаларды бұрғылау және кеңейту кезінде
басқару. Бұрғылау жабдығын монтаждау, демонтаждау,
29
ауыстыру, жұмысқа дайындау, орнату және реттеу, оны орнату
үшін алаңды
жоспарлау және
тазарту. Бұрғылау жұмыстарына паспортқа сәйкес ұңғымаларды бөлу. Геологиялық шарттарға, күрделі
жағдайлардың туындауына, бұрғылау жабдығын және құрал-сайман жай-күйіне байланысты бұрғылау процесін басқару.
2-7)
Шурфтарды өткізу кезінде
шурфөткізу қондырғысын (агрегатты, кранды) басқару. Шурф өткізу қондырғысын орналастыру үшін алаңды
жоспарлау. Шурф өткізу қондырғыларын монтаждау, демонтаждау, тасмалдау және
жұмысқа дайындау басшылығы. Шурфтар
өткізген кезде
операцияларды орындау. Жабдық пен құрал-сайманды дұрыс пайдалануды және жай- күйін бақылау. Жүу тиеу-жүк түсіру жұмыстарын басқару. 3 Бұрғылау және шанцтық
құрал- сайман
Ұңғыманың сағасын жабу,
бұрғылау қондырғысын демонтаждау бойынша нормативтік құжаттар мен схемалар және бұрғылау салдарын жою
жұмыстарының жоспары
3-1) Бұрғылау қондырғысын демонтаждау және тасымалдау бойынша операцияларды жүргізу 3-2) Жою жұмыстарын жүргізу (бұрғылау жұмыстары аяқталған соң жерді құнарландыру). 3-3) Бұрғылау жұмыстарының нәтижелерін ресімдеу бойынша құжаттарды ресімдеу (ұңғымалардың және шурфтардың паспорты).
5-кесте. СБШ 2-ші деңгейдегі бұрғылаушының құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар
№ міндеттер Тұлғалық және кәсіби құзыреттіліктер Білігі мен дағдылары
Білімі
30
1-1)
1-2) 1-3)
3-1) 3-2)
3-3) Ұңғымаларды бұрғылау және
шурфтарды өткізу процестеріне дайындау және
қатысу кезінде дербестілік пен
шектелген жауапкершілік дәрежесін айқындау
Жүк матау және жүк тиеу-жүк түсіру жұмыстарын, бұрғылау құрал-
саймандармен және
агрегаттармен (электрлі, механикалық және
т.б.) жұмысты
жүргізу
Бұрғылау және күштік жабдықты пайдалану және демонтаждау, монтаждау қағидалары, мақсаты, орнату, олардың сипаттамасы. Бұрғылау мұнараларының және матчталардың конструкциялары, оларды құрастыру және бөлшектеу. Жуып-шаю сұйықтықтарының, тау жыныстары төмендеткіш бекіністерін және күрделі инъекциялық ерітінділерді дайындау мен өңдеу тәсілдері, құрамы, мақсаты. Қолданылатын құрал-саймандар, керек- жарақтар мен материалдар түрлері, сипттамасы, мақсаты. Бұрғыланатын тау жыныстарының бекіністерінен тәуелді бұрғылау құрал-саймандарын толтыру сапасына қойлатын талаптар. Дайындау, бұрғылау және аяқтау жұмыстарын жүргізген кезде ЕҚжҚТ, ӨК, ӨС, ҚОҚ және ӨҚА қағидаларын сақтау, жеке басты қорғау құралдарын (ЖҚҚ) қолдану.
6-кесте. СБШ 3-ші деңгейдегі бұрғылаушының құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар
№ міндеттер Тұлғалық және кәсіби құзыреттіліктер Білігі мен дағдылары
Білімі
2-1) 2-2)
Ұңғымаларды бұрғылау кезіндегі дербестілік пен жауапкершілік
Бұрғылау жабдығын реттеу,
оны орнату
үшін алаңды
жоспарлау және тазарту. Түсіру- көтеру жұмыстары, штанг биіктету, құбырларды алу. Бұрғылаудың оңтайлы
режимдерін таңдау.
Қалыпты және күрделі жағдайларда жынысөзекті іріктеумен және іріктеусіз ұңғымаларды бұрғылау мен кеңейту технологиялық режимі, қағидалары мен тәсілдері; ұңғымаға геологиялық-техникалық наряд;
бұрғылау-жару жұмыстарының паспортын толтыру тәртібі мен мазмұны; цементтеу, битумдау, силикаттау, тампонаж бен ұңғыманы қатырып тастау мақсаты мен мәні.
31
2-4)
Ұңғымаларды бұрғылау кезінде электр қозғалтқыштары бар жылжымалы компрессорларды басқаруға дербестілік және жауапкершілік
Әртүрлі үлгідегі және мақсаттағы компрессорларды басқару
Қызмет көрсетілетін компрессорларды орнату және техникалық сипаттамасы, оларды пайдалану, техникалық қызмет көрсетуді жүргізу және ағымдағы жөндеу бойынша қағиадалар мен нұсқаулық.
Пайдаланушылық және
барлау ұңғымаларын электрлі бұрғылау кезіндегі дербестілік және жауапкершілік
Электр бұрғыны, тоқ
қабылдағышты, тоқ жүргізгішті қарау және
тексеру, олардың ақауларын жою. Қашауды кенжарға беруді және электр
бұрғыны басқару станциясын автоматты реттеуді жөндеу.
Мұнайға, термальді, йодобромды суға және басқа да пайдалы қазбаларға ұңғымаларды бұрғылаудың технологиялық процесі; электр
техникасы, тұрақты және ауыспалы тоқ электр
қозғалтқыштарының құрылғысының, трансформаторлардың, барлық түрдегі электрлі бұрғылардың, тоқ
жүргізгіштің және барлық арнайы электр
жабдықтарының негіздері; қызмет көрсетілетін қондырғылар мен механизмдердің электрлі схемасы және техникалық сипаттамасы; электр бұрғыны және қашауды автоматты беруді басқару
схемасы; электр
бұрғысын, тоқ жүргізгішті пайдалану бойынша
нұсқаулық, еңкіс
ұңғымаларды бұрғылау үшін бағдарлаудың орнатылған аппаратының жұмысы қағидалары мен конструкциясы
7-кесте. СБШ 4-ші деңгейдегі бұрғылаушының құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар
№ міндеттер Тұлғалық және кәсіби құзыреттіліктер Білігі мен дағдылары
Білімі
2-6) Бұрғылау жұмыстарын басқару бойынша атқарушылық- басқарушылық қызмет
Ұңғымалардағы қисаюларды, аварияларды және
күрделі жағдайлардың алдын алу және жою бойынша жұмыстарды орындау. Қызмет көрсететін жабдықтың Геологиялық шарттарды, бұрғылау жабдығының және құрал-саймандардың жай-күйіне қатысты күрделі жағдайлар туындауын есепке ала отырып бұрғылау процесін басқару тәсілі; пайдалы қазбалардың шөгу жағдайы мен нысандары; техникалық ақаулар мен авариялардың туындау себептері, олардың алдын алу және жою жөніндегі шаралар; ұстап қалу жұмыстарын орындау
тәсілдері; геология, гидрогеология, тау жұмыстары, электр
32
және
трактордың жұмысындағы ақауларды анықтау
және жою,
оларды жөндеуге қатысу.
техникасы, гидравлика, пневматика негіздері; тау қазбаларының атауы және орналасуы; тау жыныстарының жіктеуіші және қасиеттері; жерлерді құнарландыру әдістері; бастапқы техникалық құжаттаманы жүргізу қағидалары, оның нысандары; аварияны жою жоспары, жару жұмыстарын қауіпсіз жүргізу қағидалары. 2-7) Шурфтар
өту жолдарының тәсілдері мен технологиялары, шурф өту
жолдары қондырғысын және электр
жабдығын пайдалану қағидалары, шурф
өту жолдары
қондырығысына, орнатылған дабыл қондырғысына техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу қағидалары мен тәртібі
өту жолдарын басқару бойынша атқарушылық- басқарушылық қызмет
Жабдықты және құрал-сайманды дұрыс пайдалану мен олардың жай-
күйін бақылау
Шурфтар өту жолдарының тәсілдері мен технологиялары, шурф өту жолдары қондырғысын және электр жабдығын пайдалану қағидалары, шурф өту жолдары қондырығысына, орнатылған дабыл
қондырғысына техникалық қызмет көрсету және ағымдағы жөндеу қағидалары мен тәртібі
33
«Геологиялық-барлау және топографиялық-геодезикалық жұмыстар» кәсіби стандартына 5-қосымша
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланыс ҚР МЖ 01-2005 мемлекеттік кәсіптердің жіктеуішіне сәйкес кәсіптер атауы Базалық топ 3119 Техник-картограф 3131 Аэрофотограмметрикалық зертхана технигі 3131 Аэрофототүсірілім жабдығы технигі 3131 Техник аэрофотограмметрист Қазақстан Республикасы жұмысшыларының жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА) БТБА шығарылым, бөлім 04 шығарылым. «Қызметтің физикалық және инженерлік бағыттарындағы саладағы техниктер» бөлімі БТБА бойынша кәсіп Топографо-геодезикалық және маркшейдерлік жұмыстардағы өлшеуші (2-5 разрядтар)
Геодезикалық белгілер монтажнигі (3-6 разрядтар) СБШ біліктілік деңгейі
БТБА бойынша разрядтар 2 2 3 3 3-4
4-5 4 5 6
2-кесте. Еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар
Кәсіптер бойынша мүмкін болатын жұмыс орындары Ғылыми-зерттеу, жобалық-іздестіру ұйымдары, мұнай, көмір, металлургия, алтын өндіру өнеркәсіптерінің тау-кен өндіру кәсіпорындары (шахталар, кеніштер, карьерлер, жуу орындары); азаматтық және өнеркәсіптік құрылыс, картографиялық кәсіпорындар, жердегі құрылыстар
Зиянды және қауіпті еңбек жағдайы
Азаматтық және өнеркәсіптік кәсіпорындарды салу кезінде аз қамтылған аумақтар, шуыл мен діріл, газдылығы мен шаңдылығы.
ерекше шарттары Өнеркәсіп қауіпсіздігі бойынша аттестациядан өту СБШ біліктілік деңгейі
Кәсіби білім беру және оқыту деңгейі Талап етілетін жұмыс тәжірибесі 2 Жалпы орта немесе техникалық және кәсібіи білім. Тікелей өндірісте кәсіби дайындық немесе кәсіпорын базасында қысқа мерзімді курстар, тәлімгерден нұсқау алу. Жұмыс
орнында оқыту кезеңінде. Нұсқау беру.
34
Техникалық және кәсіби білім біліктілігінің белгіленген деңгейі. 3 Техникалық және кәсіби білім біліктілігінің белгіленген деңгейі, іс жүзіндегі жұмыс тәжірибесі, жұмыстың іс жүзіндегі тәжірибесінсіз техникалық және кәсіби білім біліктілігінің жоғарылатылған деңгейі СБШ 2- деңгейде 1 жыл 4 Техникалық немесе кәсіби білім біліктілігінің жоғары деңгейі және жұмыстың іс жүзіндегі тәжірибесі немесе жұмыстың іс жүзіндегі тәжірибесінсіз орташа буын маманының біліктілігі СБШ 3-деңгейде 1 жыл
3-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің сипаттамасы (кәсіптердің еңбек функциялары)
Еңбек функциясының №
Еңбек функциясының (кәсіби стандарт бірліктерінің) атауы
1 Аумақ учаскесінің жоспарланған түсірілімі және бастапқы деректерді дайындау 2 Аумақтың жоспарланған учаскесінің түсірілімі 3 Карталарды және топографиялық жоспарларды құру
4-кесте. Кәсіби стандарт бірліктерінің сипаттамасы (функционалдық карта)
Еңбек функциясының №
Еңбек нысанасы Еңбек құралы
Міндеттер (еңбек іс-қимылы)
1 Аэрофото- және ғарыш
түсірілмдерінің материалдары Бұрыштық және желілік өлшеулер мен бағыттарды жүріп өту есептеулерінің әдістері 1-1) Жұмыстардың алдын ала орындалған нәтижелерін, түсірілімге жоспарланған аумақ бойынша материалдарды зерттеу және далалық жұмыстардың жоспарланған көлемдерін есептеу
Астрономикалық және
геодезикалық тірек пінкттері Геодезикалық дабылдар биіктіктерін есептеу тәсілдері 1-2) Түсірілімнің жоспарланған учаскесін рекогносцировка және рекогносцировка нәтижелері бойынша есептеулерді түзету Бастапқы деректер, түсірілім жобасы Түсірілім жобаларын әзірлеуге қойылатын талаптар, компьютерлік 1-3) Түсірілім жобаларын жасау және келісу
35
бағдарламалар 2 Тіректі түсірілім желісі, триангу- ляция және поли- гонометрия пункттері
Теодолиттер, тахеометрлер, нивелирлер,жарықты алыстан өлшегіштер, фототеодолиттер 2-1) Кеңістікте приборлар мен құрал-саймандарды, түсірілім нүктесінде арнайы жабдықты дайындау, орнату және бағыттау Тіректі түсірілім желісі, триангуляция және полигонометрия пункттері
Теодолиттер, тахеометрлер, нивелирлер, жарықты алыстан өлшегіштер, фототеодолиттер 2-2) Аумақ түсірілімін, жердің үстіңгі қабатындағы ғарыштық және аэрофотограмметрикалық түсірілімді орындау
3 Теодолиттік, тахеометрикалық түсірілім, нивелирлік жүрістер материалдары
бағдарламалар, ват- ман, тушьтар, плот- терлер 3-1) Ғарыштық және аэрофотограмметиркалық түсірілім материалдарын, далалық
журналдарды, абристерді компьютерлік бағдарламаларды пайдалана отырып өңдеу
Теодолиттік, тахеометрикалық түсірілім, нивелирлік жүрістер материалдары
бағдарламалар, ват- ман, тушьтар, плот- терлер 3-2) Аэроғарыштық түсірілімдер материалдарын ашып жазу. Карталарды және топографикалық жоспарларды құру
Карталар, топо- графикалық жоспарлар Есепті жасау тәртібі, компьютерлік бағдарламалар 3-3)Түсірілім аумағы бойынша түпкілікті есеп жасау және материалдарды қорларға және тапсырыс берушіге тапсыру. 4 Объектілердің техникалық жобалары Жобалық параметрлерді есептеу тәсілдері 4-1)
Ғимараттың, имараттың және коммуникацияның техникалық жобалары негізінде бастапқы деректерді дайындау
Теодолиттер, ни- велирлер, жарықты алыстан өлшегіштер, ру- леткалар Тіректі түсірілім желісі
4-2) Түсірілім желісі нүктесінде аспаптар мен құрал-саймандарды орнату Тіректі түсірілім желісі, маркерлер, вешкалар Теодолиттер, нивелирлер, жарықты алыстан өлшегіштер, рулеткалар, есептік параметрлер 4-3) Есептік параметрлерді іс жүзінде көрсету
36
Тіректі түсірілім желісі, ғимараттардың, объектілердің геометрикалық контурлары Теодолиттер, нивелирлер, жарықты алыстан өлшегіштер, рулеткалар 4-4) Ғимараттардың, имараттардың, коммуникациялардың геодезикалық түсірілімі 5-кесте. СБШ 2-ші деңгейдегі геодезистің құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар
№ міндеттер Тұлғалық және кәсіби құзыреттіліктер Білігі мен дағдылары
Білімі
1-1) Бұрын орындалған жұмыстардың мақсатын және көлемдерін өздігінен түсіну және бастапқы деректерді жауапкершілікпен дайындау Бағыттарды, далалық жұмыстардың қажетті көлемін (бұрыштық және сызықтық өлшемдерді) есептеу Карталар мен топографиялық жоспарлардың түрлері мен арналуы 2-1)
Түсірілім желісінің нүктесіне құрал-саймандар мен аспаптарды өздігінен орнату және бағыттау
Тіректік түсірілім желісін, теодолитті, тахеометрді, нивелирді, жарықты алыстан өлшегішті, фототеодолитті мақсаты бойынша пайдалану Құрал-саймандар мен аспаптарды, арнайы жабдықты орнату және пайдалану қағидалары, қауіпсіздік техникасының талаптары
талаптар
№ міндеттер Тұлғалық және кәсіби құзыреттіліктер Білігі мен дағдылары
Білімі
1-1) Бұрын орындалған жұмыстардың мақсатын және көлемдерін өздігінен түсіну және бастапқы деректерді жауапкершілікпен дайындау
Бағыттарды, далалық жұмыстардың қажетті көлемін (бұрыштық және сызықтық өлшемдерді) есептеу Карталар мен топографиялық жоспарлардың түрлері мен арналуы 2-1) Түсірілім желісінің нүктесіне құрал- саймандар мен аспаптарды өздігінен орнату және бағыттау
Тіректік түсірілім желісін, теодолитті, тахеометрді, нивелирді, жарықты алыстан өлшегішті, фототеодолитті мақсаты бойынша Құрал-саймандар мен аспаптарды, арнайы жабдықты орнату және пайдалану қағидалары, техникасының талаптары
37
пайдалану 1-2) Нақты жағдай негізінде түсірілім учаскесінің рекогносцировкасын, есептік көрсеткіштерді түзетуді жауапты жүргізу
бетіндегі ғимараттың, имараттың және коммуникациялардың нақты жағдайын, аумақ ландшафтының болған өзгерістерін бағалау
Геодезиялық жұмыстардың есептеулерін орындау әдістемесі 1-3)
Түсірілім жобасын әзірлеудегі дербестілік, түсірілім жобаларын жасау және келісу кезінде келісу және жауапкершілік
Жобаларды әзірлеу және ресімдеу, компьютерлік бағдарламаларды пайдалану, тиісті қызметтермен келісу
Жоба құрылымы, түсірілім жобаларын әзірлеуге қойылатын талаптар, қауіпсіздік техникасы қағидалары 2-2) Аэрофотограмметрикалық жұмыстарды, тахеометрикалық түсірілімдерді жүргізу, нивелирлік жүру
жолдарын салу кезінде дербестілік Тірек түсірілм желісін, теодолитті, тахеометрді, нивелирді, жарықты
алыстан өлшегішті, фототеодолитті пайдалану Теодолиттік, тахеометрикалық, мензульдік түсірілімдерді орындау, аэрофототүсірілімді орындау тәртібі
Компьютерлік бағдарламаларды пайдалана отырып
ғарыштық және
аэрофотограмметрикалық түсірілімдер материалдарын, далалық журналдарды өңдеу кезінде жауапкершілікпен дербестілік
Құрал-саймандармен және аспаптармен компьютерлік бағдарламаларды пайдалану, тау
қазбалары контурларының сипаттық нүктелерін таңдау
аэрофотограмметрикалық түсірілімдер материалдарын, далалық журналдарды, абристерді өңдеу әдістері 3-2)
Аэроғарыштық түсірілімдер материалдарын ашып жазу, карталар мен топографиялық жоспарларды құру кезіндегі дербестілік
Аэрофототүсірілімдерді ашып жазу, карталар мен топографиялық жоспарларды құру кезінде компьютерлік бағдарламаларды пайдалану
Түсірілімдерді ашып жазу, Аэрофототүсірілімдерді ашып жазу, карталар мен топографиялық жоспарларды құрастыру тәсілдері
3-3)
Есептерді жасауға, материалдар мен қосымшалардың толықтығына жауапты қарым-қатынас
Материалдарды жүйелендіру және есептерді ресімдеу, материалдарды қорларға және тапсырыс берушіге беру
құрылымы мен тәртібі 4-2)
Құрал-саймандар мен аспаптармен жұмыс кезіндегі дербестілік Геодезикалық жұмыстар өндірісінде компьютерлік бағдарламаларды қолдану Геодезикалық және маркшейдерлікжұмыстар өндірісі жөніндегі нұсқаулық
38
7-кесте. СБШ 4-ші деңгейдегі геодезистің құзыреттіліктеріне қойылатын талаптар
№ міндеттер Тұлғалық және кәсіби құзыреттіліктер Білігі мен дағдылары
Білімі
1-1) Бұрын орындалған жұмыстардың мақсатын және көлемдерін өздігінен түсіну және бастапқы деректерді жауапкершілікпен дайындау
Бағыттарды, далалық жұмыстардың қажетті көлемін (бұрыштық және сызықтық өлшемдерді) есептеу
Карталар мен топографиялық жоспарлардың түрлері мен арналуы 2-1)
Түсірілім желісінің нүктесіне құрал- саймандар мен аспаптарды өздігінен орнату және бағыттау
Тіректік түсірілім желісін, теодолитті, тахеометрді, нивелирді, жарықты алыстан өлшегішті, фототеодолитті мақсаты бойынша пайдалану
Құрал-саймандар мен аспаптарды, арнайы жабдықты орнату және пайдалану қағидалары, қауіпсіздік техникасының талаптары
1-2) Нақты жағдай негізінде түсірілім учаскесінің рекогносцировкасын, есептік көрсеткіштерді түзетуді жауапты жүргізу
Жердің үстіңгі бетіндегі ғимараттың, имараттың және коммуникациялардың нақты жағдайын, аумақ ландшафтының болған өзгерістерін бағалау
Геодезиялық жұмыстардың есептеулерін орындау әдістемесі 1-3) Түсірілім жобасын әзірлеудегі дербестілік, түсірілім жобаларын жасау және келісу кезінде келісу және жауапкершілік
Жобаларды әзірлеу және ресімдеу, компьютерлік бағдарламаларды пайдалану, тиісті қызметтермен келісу
Жоба құрылымы, түсірілім жобаларын әзірлеуге қойылатын талаптар, қауіпсіздік техникасы қағидалары 2-2) Аэрофотограмметрикалық жұмыстарды, тахеометрикалық түсірілімдерді жүргізу, нивелирлік жүру
жолдарын салу кезінде дербестілік Тірек түсірілм желісін, теодолитті, тахеометрді, нивелирді ,
жарықты алыстан
өлшегішті, фототеодолитті пайдалану Теодолиттік, тахеометрикалық, мензульдік түсірілімдерді орындау, аэрофототүсірілімді орындау тәртібі
3-1) Компьютерлік бағдарламаларды пайдалана отырып ғарыштық және аэрофотограмметрикалық түсірілімдер Құрал-
саймандармен және
аспаптармен компьютерлік бағдарламаларды пайдалану, тау Ғарыштық және аэрофотограмметрикалық түсірілімдер материалдарын, далалық журналдарды, абристерді өңдеу әдістері
39
материалдарын, далалық журналдарды өңдеу
кезінде жауапкершілікпен дербестілік
қазбалары контурларының сипаттық нүктелерін таңдау
3-2)
Аэроғарыштық түсірілімдер материалдарын ашып жазу, карталар мен топографиялық жоспарларды құру кезіндегі дербестілік
Аэрофототүсірілімдерді ашып жазу, карталар мен топографиялық жоспарларды құру кезінде компьютерлік бағдарламаларды пайдалану
Түсірілімдерді ашып жазу, Аэрофототүсірілімдерді ашып жазу, карталар мен топографиялық жоспарларды құрастыру тәсілдері
3-3)
Есептерді жасауға, материалдар мен қосымшалардың толықтығына жауапты қарым-қатынас
Материалдарды жүйелендіру және есептерді ресімдеу, материалдарды қорларға және тапсырыс берушіге беру
құрылымы мен тәртібі 4-2)
Құрал-саймандар мен аспаптармен жұмыс кезіндегі дербестілік Геодезикалық жұмыстар өндірісінде компьютерлік бағдарламаларды қолдану Геодезикалық және маркшейдерлікжұмыстар өндірісі жөніндегі нұсқаулық
4-4)
Ғимараттар мен имараттардың, коммуникациялардың нақты жағдайын дербес түсіру Құрал-саймандармен және аспаптармен жұмыс дағдылары, далалық журналдарды, сызықтық және бұрыштық өлшеулерді жүргізу, графикалық құжаттаманы ресімдеу
Теодолиттік және нивелирлік жүру жолдарын салу бойынша жұмысты жүргізу 4-1)
Бастапқы деректерді дербес дайындау, ғимараттар мен имараттардың, коммуникациялардың нақты жағдайын түсіру
Журналдардың үлгілік нысандарын ресімдеу Техникалық жобалардың құрылымдары және жобалық параметрлерді, компьютерлік бағдарламаларды есептеу тәсілдері
1-3) Есептік параметрлерді заттай көтеру дәлдігіне оларды жергілікті жерлерге бекітуге жауапты қарым-қатынас
Орындалған есептеулердің дұрыстығын, ғимараттардың, имараттар мен коммуникациялардың есептік параметрлерінің заттай енгізілулерін маркерлермен, вешкалармен қамтамасыз ету
Жергілікті жерлерге ғиамараттардың, имараттар мен инженерлік коммуникациялардың апарылуы мен бекітілуі бойынша жұмыстарды ұйымдастыру тәртібі, Қауіпсіздік қағидаларына талаптар
40
41
«Геологиялық-барлау және топографиялық-геодезикалық жұмыстар» кәсіби стандартына 6-қосымша
1-кесте. Қолданыстағы нормативтік құжаттармен байланыс ҚР МЖ 01-2005 Қазақстан Республикасы мемлекеттік кәсіптер жіктеуіші Базалық тобы 2148 Аэрофотогеодезист 2148 Картограф 2148 Лоциялар жасаушы 2147 Маркшейдер 2148 Топограф Қазақстан Республикасы жұмысшыларының жұмыстары мен кәсіптерінің бірыңғай тарифтік-біліктілік анықтамалығы (БТБА) БТБА шығарылым, бөлім 04 шығарылым. «Қызметтің физикалық және инженерлік бағыттары саласындағы техник» бөлімі БТБА бойынша кәсіп Топографикалық карталар түпнұсқасының қырнаушысы (4-6 разрядтар) Геодезикалық белгілер монтажник (3-6 разрядтар) СБШ біліктілік деңгейі
БТБА бойынша разрядтар 2 4 3 3 5 4-5 4 6 6
2-кесте. Еңбек шарттарына, біліміне және жұмыс тәжірибесіне қойылатын талаптар жүктеу/скачать 488,82 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|