Гистология 1 рк 1- жасуша емес құрылымдар – симпласт және жасуша аралық зат жасуша туындылары ретінде. Синцитий


Митоздық кезең. Ұғымға түсініктеме. Оның биологиялық маңызы мен сипаттамасы. Митоздың сатылары (интерфаза мен митоз



бет11/14
Дата20.11.2022
өлшемі66,83 Kb.
#51350
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Митоздық кезең. Ұғымға түсініктеме. Оның биологиялық маңызы мен сипаттамасы. Митоздың сатылары (интерфаза мен митоз). Митоздық сипаттамаларының өзіндік ерекшеліктері. Биологиялық маңызы. Митоздың әр сатысындағы жасуша компоненттеріндегі (құрылысындағы) өзгерістері. Митоздың әртүрлі сатыларындағы физико- химиялық әсерлерге беретін жасушаның сезімталдық қасиеті.
Митоз-диплоидтық жасушаның бөліну процесі кезінде жаңа екі диплоидты жасуша беруін айтамыз. Жасушаның тіршілік циклі екі кезеңнен тұрады: интерфаза және митоз.
1-Интерфаза-екі митоздың арасындағы клетканың тіршілік кезеңі.
Интерфаза үш кезеңнен тұрады:
G1-пресинтетикалық кезеңі ДНҚ синтезін дайыдық кезеңі.Клетканың өсуі жалғасады да,арнайы ақуыздар мен РНҚ синтеделе бастайды.
S-синтетикалық кезеңде ДНҚ екі еселеніп,гистондар түзіледі.ДНҚ синтезінің нәтижесінде әрбір хромосома екі хроматидтен тұрады.
G2-постминтетикалық кезеңде митоздың жүруіне қажетті кейбір заттар мен энергиялар жиналады.Осы кезде хромосомалар конденсациясы,яғни,ширатылуы басталды.
Митоз – жасушаның бөлінуі. Митоз төрт фазаға бөлінеді: профаза, метафаза, анафаза, телофаза. Бұл фазалардың жүру кезеңдері әр түрлі жасушаларда әрқалай.
Профаза кезені-уақыты бойынша ең ұзағы.Бұл фазада хромосомалар ширатылып,конденсация басталады.Хроматидтер қысқарып,жуандай бастайды.Ядрошықтары жойылып,ферменттердің әсерінен ядро қабығы еріп кетеді.Цитоплазмадағы хромосомалар бос күйінде қалады.Осы кезде хромосомалардың ажырауын қамтамасыз ететін-митоз ұршығы құрылады.Центриольдер жасуша полюстеріне ажырап,ахроматин жіпшелері пайда болады.
-Метафаза кезеңі- өз ішінде екі кезеңге бөлңнеді:1-метакинез;2-нағыз метафаза;
1- Метакинез кезеніңде хромосомалар жасушаның экватр аймағына жиналып шоғырланады,жасуша бөлінуге дайындалады.
2-Ал нағыз метафазада хромосома жіпшелері центриольдермен байланысады.Бөліну ұршығы аяқталады.Микротүтікшелер хроматидтердің екі жағына бекініп,оларды қозғалысқа келтіреді.Хромосомалар максимальді спирализацияланады,экватор аймағыга орналасып,метафазалы пластинка түзіледі.
-Анафаза кезеңі-бұл өте қысқа фаза.Хромосомада хроматидтер центриольдерге толық ажырайды.Олар жеке толық хромосомаларға айналаып,екі жас хромосома жұлдыздары пайда болады.Хромосомалардың қозғалуын микротүтікшелер ұзындығының өзгеруі қамтамасыз етеді.
-Телефаза кезеңі-митоздың соңғы фазасы.Хромосомалар жасуша полюстеріне жетіп,деконденсацияға ұшырайды.Хромосомалар қата тарқатылып,жінішкеріп ұзарады,олардың көрінуі қиындай түседі.Ахроматин жіпшесі жойылады.Бөліну ұршығы жойылып,әрбір хромосомалар айналасында көпіршіктерден ядро қабықшасы түзіледі,ламина және ядрошық қалыптасады.
Митоздың маңызы
1-Хромосомалар теңдей екңге бөлінуін,яғни,тұқым қуалау материалының екі жас жасушаға тең бқ-өлуін қамтамасыз етеді.
2-Түзілген жас жасушалар хромосомалар жиынтығын бірдей
диплоидты,ұрпақтан ұрпаққа өзгермей сақталады.
3-Эукариоттарда организмнің өсуі,жаңаруы,қайтадан қалпына келуі.

20



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет