Гуманитарлық факультет
жүктеу/скачать 454,63 Kb. Pdf көрінісі
|
| Қазақ инновациялық гуманитарлық - заң университеті Гуманитарлық факультет Әлеуметтік гуманитарлық ғылымдар кафедрасы
«Бекітемін» Факультет деканы Сейітова Ш.Б________ «____»___________2015 ж
Оқу жұмыс бағдарламасы
Пән атауы: Ежелгі және ортағасырлардағы Қазақстан тарихы Мамандық: 5В020300, «Тарих» Барлық кредиттер: 3 Курс: 1 Семестр: 2 Дәріс: 30 Семинар: 15 Аудиториялық сағаттар: 45 ОЖСӨЖ: 22,5 СӨЖ: 67,5 Емтихан +, 2 семестр.
Семей қаласы 2015 ж.
Пән бойынша бағдарлама типтік оқу бағдарлама негізінде құрастырылды. Т.ғ.к Болатова Қаламқас Болатқызы (Құрастырушылардың аты-жөні, ғылыми атағы, дәрежесі) Әлеуметтік гуманитарлық ғылымдар кафедрасының мәжілісінде талқыланып бекітілді Хаттама № __«____» _____________ 2015 ж Кафедра меңгерушісі_______________Түйебаев М.М. Гуманитарлық факультеттің оқу-әдістемелік кеңесінде құпталды Хаттама № __«____» _____________ 2015 ж Төрағасы: ___________ Ахметова А.К. Университеттің оқу-әдістемелік кеңесінде құпталды Хаттама № __«____» _____________ 20 ж Төрағасы: ___________ Жарықбасова К.С.
1. Пәннің мақсаты мен міндеттері: 1.1 Пәнін оқытудың мақсаты. Курс бойынша оқу материалын жетілдіру.Тарихи ғылымдар жүйесінде «Ежелгі және ортағасырлардағы Қазақстан тарихы» курсының орнын көрсету.Тарихи ғылым ретінде Ежелгі және ортағасырлардағы Қазақстан тарихы курсының мәнін анықтау.Түрік өркениетінің қалыптасуы және даму процесінің ерекшеліктеріне талдау жасау. Ортағасырлық мемлекетінің даму эволюциясы және оның негізгі аспектілерімен таныстыру. ХІІ-ХVІІғғ. Қазақстан тарихының деректемелері мен тарихнамасымен танысу. Аса маңызды жылнамалар мен оларды жазған ортағасырлық тарихшылар туралы мағлуматтар беру. Зерттеу кезеңдерін белгілеу.Соңғыортағасырлық Қазақстан тарихы бойынша даму заңдылықтары, шаруашылық және мәдени өмірі жөнінде кең түсініктерді орнықтыру. Саяси тарихтың деректемелерімен және зерттеулерімен таныстыру.
Курс теориялық біліммен қатар практикалық дағдылар беруге де міндет етіп, студенттердің тіл деректерін нақты танып, сөйлеу, жазу мәдениетін жетілдіруді мақсат ете отырып, оларды ғылыми зерттеу жұмыстарына бейімдеуіне де баса назар аударады. Ежелгі және ортағасырлардағы Қазақстан тарихы курсының кезеңдерін, Ортағасырлардағы Қазақстанның географиялық кеңістікте алатын
орнын, Ортағасырлардағы Қазақстан тарихының әлеуметтік-мәдени және шаруашылық– экономикалық даму ерекшеліктерін, тарихи даму үрдісін студенттерге ғылыми негізде түсіндіруді алға міндет етіп қояды. 1.3 Оқу процесіндегі пәннің орны. Тарих мамандығын алатын студенттер Қазақстан тарихының барлық кезеңдерін оқитыны белгілі. Ежелгі және ортағасырлардағы Қазақстан тарихы, тас дәуірі, қола дәуірі және одақтық тайпалар, V-Х-ғасырлардығы Қазақстан территориясын жайлаған тайпалар мен қағанаттардың тарихы, ХІІІ ғ басы мен ХҮІІ ғғ аралығындағы кезеңнің айтулы оқиғаларын оқып білуге аталған курс мүмкіндік береді. Курс барысында төмендегі оқиғалардың тарихи заңдылықтарын, ежелгі және ортағасырлардағы Қазақстан тарихының ерекшеліктерін, содай-ақ басқа кезңдерден өзгешелігі мен ұқсастықтарын салыстырмалы танып білуге жол ашады. Ежелгі және ортағасырлардағы Қазақстан тарихы курсы – Қазақстан және Орта Азия жеріндегі алғашқы көшпелі мемлекеттердің пайда болуын, қалыптасуын, ежелгі мәдениеттердің пайда болуын, дамуын, дүниежүзілік тарихтағы орнын және тарихи оқиғаларды объективті түрде нақты деректер негізінде қарастырады. Бұл курс Ежелгі және Ортағасырлардағы Қазақстан тарихы, көшпелі мемлекеттердің пайда болуы мен дамуын зерттеп, олардың тарихтағы орнын анықтауда тарих ғылымына өзіндік үлес қосады. Студент нені меңгеру керек: - тарихи фактлермен тарихи құбылыстардың өзара байланысын ашып, тарихи оқиғаларды салыстыру арқылы тарихи түсініктердің мәнін ашу және оған талдау жасау; - әртүрлі деректерден нақты ақпаратттарды ала білу; - анықтамалық және ғылыми
әдебиеттермен, тарихи
құжаттармен және
монографиялармен жұмыс істеу; - алған теориялық білімдерін іс жүзінде жүзеге асыра алу.
2. Пәннің мазмұны. 2.1 Дәріс сабақтары
№ Дәріс сабақтарының тақырыптары Дәрістің мақсаты мен мазмұны Оқу түрі Сағ саны
1.
Қазақстан тарихының тарихқа дейінгі кезеңі Қазақстан территориясындағы тас ғасыры.
тас ғасыры кезеңдеріне тоқтала отырып, тарихқа дейінгі адамзаттың мәдениетіне, ерте палеолит кезеңіндегі өнер мен діни танымның қалыптаса бастауы, мезолит, неолит, энеолит дәуіріндегі тіл, таным, діни түсініктің дамуын айқындау. Күндізгі 1
Қазақстан жеріндегі қола ғасыры (б.з.б. ІІ-Імың ж.).
қола дәуірі кезеіңіне талдау жасай отырып, қола дәуіріндегі егіншілік, мал шаруашылығы, аңшылық кәсіптерін талдау. Мәдениет пен этностың өзара қатынасын айқындау. Күндізгі
1 3.
Қазақстанның ежелгі тарихы (б.з.б.ҮІІ-ІҮ ғғ.) Сақ-сармат дәуіріндегі Қазақстан Мақсаты: Қазақстан территориясындағы Ертетемір дәуірнамасы мен сипаттамасына анықтамалар беру, ерте темір дәуіріндегі археологиялық ескеркіштерә мен мәдениеттері туралы білімдерін қалыптастыру. Күндізгі
1 4.
Қазақстан территориясындағы Ғұн,
Ұйсін, Қаңлы
ерте мемлекеттік құрылымдары (б.з.б. ІІІ-б.з. ІІ ғғ.)
тайпалық одақтарға анықтамалар беру, сақтар туралы ежелгі грек және парсы жазба деректеріне тоқталу, сақтардың шығу тегі және этникалық тарихын айқындау. Сақ тайпаларының қоғамдық құрылысы мен материалдық және рухани мәдениеті жайлы білімдерін қалыптастыру. Күндізгі
1 5.
Қазақстан ертеортағасырлар дәуірінде. Қазақстан Түркі мемлекеттері құрамында.(ҮІ-ІХ ғғ.) Мақсаты:Қазақстан территориясындағы ерте ортағасырлық мемлекеттер туралы түсінік қалыптастыру. Түрік және Батыс түрік
қағанаты, Қазақстан территориясындағы Оғыз
мемлекеті. Ортағасырлық қазақстан тарихындағы қыпшақтар туралы жан-жақты мағлұмат беру.
Күндізгі
2 6.
Қазақстан территориясындағы ІХ-ХІІ ғғ. мемлекеттер Мақсаты: Қазақстан территориясындағы ІХ-ХІІ ғғ. мемлекеттер туралы түсінік қалыптастыру. Қазақстан территориясындағы ерте ортағасырлық мемлекеттер: Оғыз мемлекеті, қимақ, қарахан, қарақытай, найман, керей және ортағасырлық қазақстан тарихындағы қыпшақтар туралы жан-жақты мағлұмат беру. Күндізгі
1
7.
Қазақстан моңғол империясы және Шыңғыс ұрпақтарының ұлыстары құрамында Моңғол жаулаушылығы қарсаңындағы Қазақстан. Мақсаты: Қазақстан моңғол империясы және Шыңғысхан ұрпақтарының ұлыстары құрамына енуі туралы түсінік беру. «Отырар апаты» және Хорезм мемлекетіне қарсы жорықтар, Сырдария қалаларын алу, Отырар қорғанысы, Қыпшақ даласын бағындыру, Шыңғыс хан жорықтарының тарихта бағалану туралы жан-жақты мағлұмат беру. Күндізгі
1
8.
Моңғолдардың Қазақстан мен Орта Азияны жаулауы.
Мақсаты: Моңғол империясының құрылуы, Шыңғысханның Орта Азия мен Қазақстан жерін жаулауы туралы түсінік беру.
Күндізгі
1 9.
Қазақстан Алтын Орда құрамында Мақсаты: Алтын Орданың құрылуы, саяси тарихы мен әлеуметтік- экономикалық жағдайы туралы түсінік бере отырып Алтын Орданың деректері мен тарихнамасы, Алтын Орданың территориясы, халқы, шекарасы, әкімшілік –саяси құрылымы туралы жан-жақты мағлұмат беру. Күндізгі
1 10.
ХІҮ-ХҮ ғғ. Ислам діні. ХІІІ-ХҮ ғғ. Қазақстанның рухани мәдениеті. Діни сенімдер. ХІҮ-ХҮ ғғ. Ислам діні. Мақсаты: ХІІІ-ХҮ ғғ. Қазақтардың тілі, діні және жазба әдебиеті туралы жан- жақты түсінік беру. Дешті Қыпшақ территориясындағы түркі, моңғол және ислам мәдениеті туралы мағлұматтар беру. Ислам дінінің таралуы, ислам дінінің наным сенімдері мен тарихи маңызы туралы мағлұмат беру. Берке хан тұсындағы (1255-1266) Дешті қыпшақ көшпелілердің ислам дінін қабылаудағы дискретті сипатын анықтау. «Ер Сайын» эпосы. Тарихи – батырлық сипаттағы Ноғайлық жырлар, Дешті қыпшақтың рухани өміріндегі ауыз әдебиеті: Кетбұға ақын (ХІІІ ғ), Қотан ақын жоктауы (ХІҮ ғ), Сыпыра жыраудың толғаулары (ХІҮ-ХҮ ғғ), Асан қайғы, Қазтуған Сүйіншіұлының жыр толғауларына түсініктеме беру. Күндізгі
2
Күндізгі
1 11.
Қазақстан моңғолдық дәуірден кейінгі кездегі саяси құрылымдар дәуірінде (ХІҮ- ХҮғғ.) Ақ Орда-жергілікті этникалық негізде құрылған алғашқы мемлекеттік құрылым. Мақсаты: Ақ Орда мен Көк орда туралы тарихи концепциялар туралы түсінік беру. Ақ орда тарихының деректері және тарихнамасы мен ХІҮ-ХҮ ғ. І ширегіндегі Ақ Орданың саяси тарихына анықтама беру.
Күндізгі
1 12.
Батыс Қазақстан Ноғай Ордасының құрамында
этимологиясы мен ноғай ордасының құрылуы туралы түсінік беру. Ноғай ордасының құрылуы, территориясы және этникалық құрлымы туралы мағлұмат беру.
Күндізгі
1 13.
1428ж1468 жж Шығыс Дешті қыпшақтағы мемлекет- Әбілқайыр хандығы. Мақсаты: Әбілқайыр хандығының құрылуы, тарихи деректері мен тарихнамасы жайлы мәлімет беру. 1428-1468 жж Әбәлқайр ханның ішкі және сыртқы саясаты мен «Көшпелі өзбектер» мемлекетінің күйреуі туралы анықтама беру. Күндізгі
1
14.
Оңтүстік-Шығыс Қазақстан Моғолстан құрамында Мақсаты: Моғолстан мемлекетінің құрылуы мен саяси тарихы, қоғамдық құрылысы, ішкі, сыртқы саясаты туралы жан-жақты мағлұмат беру. Күндізгі
1 15.
Қазақ хандығының деректері мен тарихнамасының мәселелері. Мақсаты: Қазақ хандығының тарихнамасы мен деректемесі жайлы мағлұмат беру. ХІХ ғ. ортасынан қазіргі күнге дейінгі тарихи әдебиеттерде Қазақ хандығының құрылуы жөніндегі негізгі тұжырымдар туралы анықтамалар беру. Күндізгі
2 16.
Қазақ хандығының құрылуы мен нығайуы. (ХҮ ғ ІІ жартысы) Мақсаты: Қазақ хандығының құрылуының этникалық, саяси, мәдени- тарихи алғышарттары жайлы түсінік беру. Керей мен Жәнібектің Өзбек ұлысынан бөлінуі және Қазақ хандығының құрылуының басталуы жайлы түсінік қалыптастыру. Күндізгі
1
17.
Қазақ халқының қалыптасуының аяқталуы. Мақсаты: Қазақ халқының қалыптасуы мен кезеңдері, тарихи болжамдары, этносының қалыптасуы туралы мәлімет беру. Тарихи әдебиеттерде қазақ халқының қалыптасуының мәселесі. Қазақ этносының қалыптасу процесі жөніндегі негізгі тұжырымдар қалыптастыру, Қазақстан территориясындағы этникалық процестер кезеңдері және оларға сипаттама бере отырып, «Қазақ» сөзінің мәні, «Қазақ» халқықтың өзіндік атауы, «Қазақ» этнонимінің этимологиясына анықтама беру. Күндізгі
1 18.
Қазақ хандығының күшеюі (ХҮІ ғ. бірінші ширегі)
қасым ханның билікке келуі мен ішкі, сыртқы саясаты туралы түсінік беру. ХҮІ ғ. басындағы Қазақ хандығының ішкі саяси жағдайына тоқтала отырып, Қасым хан тұсындағы қазақ хандығы жерлерінің кеңеюі жайлы мағлұмат беру. Күндізгі
1
19.
Қазақ хандығының уақытша әлсіреу кезеңі Мақсаты: Қасым ханнан кейінгі хандардың билік жүргізуі, қазақ хандығының әлсіреуі жайлы мәлімет беру. Қасым хан өлгеннен кейін Мамаш және Тахир хандар тұсындағы қазақ хандығының бытыраңқылығы туралы мағлұмат беру. Күндізгі
1
20.
ХҮІ ғ. ІІ жартысындағы Қазақ хандығы. Мақсаты: Хақназар хан тұсындағы қазақ хандығы, қазақ хандығының территориясының бірігуі және ішкі, сыртқы саясаты туралы түсінік беру. Күндізгі
1 21.
ХҮІІ-ХҮІІІ ғғ. басындағы Қазақ хандығы
Қазақ хандығы, саяси тарихы мен қоғамдық құрылысы жайлы мағлұматтар беру. Күндізгі
1 22.
ХҮІІ-ХҮІІІ ғ ғ бірінші ширегіндегі қазақ-жоңғар қатынасы Мақсаты: Қазақ-жоңғар қарым- қатынастары, жоңғарлардың басқыншылық саясаты мен ірі шайқастары туралы түсінік беру. Күндізгі
1 23.
ХҮІ-ХҮІІІ ғғ қазақ-орыс қатынастары.
қатынастары, елшіліктері мен байланыстары туралы мағлұмат беру. Күндізгі
1
24.
ХҮ-ХҮІІІ ғ үштігіндегі дәстүрлі Қазақ қоғамы.
әлеуметтік құрылымы мен саяси жағдайы туралы мәлімет беру. Қазақ халқының шаруашылығы, көшпелі мал шаруашылығының дамуы туралы түсінік беру. Күндізгі
1
25.
Қоғамның саяси құрылымы. Мақсаты: Қазақ халқының материалдық мәдениеті, қазақ халқының қол өнері туралы түсінік беру. Елді мекендер мен қыстаулар, тұрақтары, қазақ үй жихаздары, қол өнер мен қолданбалы өнер туралы мағлұматтар беру. Күндізгі
1
2.2 Семинар сабақтары
№ Семинар сабақтарының тақырыптары Мазмұны
Оқу түрі Сағ
сан ы 1. Қазақстан территориясынд ағы тас ғасыры.
Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер: Қазақстанның көне тарихы,
Қазақстан территолриясындағы тас ғасыры жайлы білімді меңгеруі қажет. Тақырыпты меңгеру барысында төмендегі біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет: - Техногенез немесе еңбек құралдарын дайындау техникасының дамуы; - Археологиялық кезеңдерге бөлу: палеолит, мезолит, неолит, энеолит; - Ерте палеолит кезеңіндегі өнер мен діни танымның қалыптаса бастауы туралы дағдыларын қалыптастыру Студенттер тақырыпты меңгеру барысында төмендегі теориялық мәселелермен таныс бола алады: Мезолит, неолит, энеолит дәуіріндегі тіл, таным, діни және тасқа сурет салу өнері – петроглифтер түсініктің дамуы жайлы жан-жақты хабарлама алу. Күндізгі
2 2.
Қазақстан жеріндегі қола ғасыры (б.з.б. ІІ- Імың ж.). Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер
білімді меңгеруі қажет. Тақырыпты меңгеру барысында қола дәуіріндегі егіншілік, мал шаруашылығы мен аңшылық кәсібі мен материалдық мәдениеті туралы жан- жақты біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында қола дәуірі кезіне тән қоныстар мен тұрғын үйлері, мәдениет пен этностың өзара қатынасы жайлы теориялық мәселелермен таныс бола алады Күндізгі
1
3.
Қазақстанның ежелгі тарихы (б.з.б.ҮІІ-ІҮ ғғ.). Одақтық тайпалар Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер
Тақырыпты меңгеру барысында Ерте темір дәуіріндегі археологиялық мәдениеттер, Сақ дәуірі археологиялық есккерткіштерінің хронологиясы мен
кезеңдері, қоныстануы туралы антикалық жазба деректер мен көне парсы сына жазбаларын дағы мәліметтер туралы жан- жақты біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында Сақ, ғұн, үйсін, қаңалы тайпалары туралы ежелгі грек және парсы деректеріндгі мағлұматтар жайлы
Күндізгі
4.
Қазақстан территориясынд ағы ерте ортағасырлық мемлекеттер.
студенттер Қазақстан территориясындағы ерте ортағасырлық мемлекеттер жайлы білімді меңгеруі қажет. Тақырыпты меңгеру барысында Түрік және Батыс түрік қағанаты, Қазақстан территориясындағы Оғыз мемлекеті және ортағасырлық қазақстан тарихындағы қыпшақтар туралы жазба деректер жайлы біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында ҮІ-ХІІ ғғ.Ортағасырлық мемлекеттердің қоғамдық құрылысы, олардың материалдық және рухани мәдениеті жайлы теориялық мәселелермен таныс бола алады Күндізгі
2 5.
Моңғолдардың Қазақстан мен Орта Азияны жаулауы.
Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер төмендегідей білімді меңгеруі қажет:
- ХІІ ғ. соңы – ХІІІ ғ. басындағы наймандар, кереиттер мен меркіттер тайпаларының шығу тегін білу; - «Отырар апаты» және Хорезм мемлекетіне қарсы жорықтары мен Сырдария қалаларын алу жайлы жалпы түсінігі болуы тиіс. Тақырыпты меңгеру барысында төмендегі біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет: - Отырар қорғанысы, Қыпшақ даласын бағындыру, Шыңғыс хан жорықтарының тарихта бағалануы, оның маңызын айқындап сипаттап беру, салыстыра отырып, оқып-үйрену. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында төмендегі теориялық мәселелермен таныс бола алады: -
Моңғол империясы, оның Орта Азия және Қазақстан жеріне шапқыншылықтары жайлы толық теориялық ақпарат алады. Күндізгі
1
6.
Қазақстан Алтын Орда құрамында Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер төмендегідей білімді меңгеруі қажет: - Алтын Орданың құрылуы, кезеңдері мен саяси дамуы жайында жалпы түсініктері болуы қажет. Тақырыпты меңгеру барысында төмендегі біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет: - Алтын Орданың деректемелері мен тарихнамасымен жұмыс істей білу дағдыларын меңгеру; - Алтын Орданың территориясы, халқы, шекарасын анықтап, саралап талдай білу. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында төмендегі теориялық мәселелермен таныс бола алады: Студенттер семинар сабағы барысында -
-
Алтын Орда тарихның негізгі кезеңдері; -
Алтын Орданың ыдырауының себептері мен барысы жайлы толық теориялық мәлімет алады. Күндізгі
1 7. ХІІІ-ХҮ ғғ. Қазақстанның рухани
мәдениеті. Діни сенімдер. ХІҮ-ХҮ ғғ. Ислам діні. Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер төмендегідей білімді меңгеруі қажет: -
Дешті Қыпшақ территориясындағы түркі, моңғол және ислам мәдениеті туралы; -
-
Берке хан тұсындағы (1255-1266 ) Дешті қыпшақ көшпелілердің ислам дінін қабылаудағы дискретті сипаты;
-
Өзбек хан тұсындағы (1312-1340) ислам дінін қабылауға жаңа сипаты. Тақырыпты меңгеру барысында төмендегі біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет: -
«Ер Сайын» эпосы. Тарихи – батырлық сипаттағы Ноғайлық жырлар; -
Кетбұға ақын (ХІІІ ғ); -
Қотан ақын жоктауы (ХІҮ ғ); -
Сыпыра жыраудың толғаулары; -
(ХІҮ-ХҮ ғғ), Асан қайғы, Қазтуған Сүйіншіұлының жыр толғаулары. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында төмендегі
ХІІІ-ХҮ ғғ Оңтүстік Қазақстан мен Жетісудың қалалық мәдениетіндегі архитектура мен өнер жайында толық хабарлама алады. Күндізгі
1 8.
Ақ Орда- жергілікті этникалық негізде құрылған алғашқы
мемлекеттік құрылым. Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер Ақ Орда- жергілікті этникалық негізде
құрылған алғашқы
мемлекеттік құрылымы, Ақ Орда мен Көк орда туралы тарихи концепциялар жайлы білімді меңгеруі керек. Тақырыпты меңгеру барысында ХІҮ-ХҮ ғ. І ширегіндегі Ақ Орданың саяси тарихы туралы біліктілік дағдыларын көрсете білуі керек. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында төмендегі теориялық мәселелермен таныс бола алады: Батыс Қазақстан Ноғай Ордасының құрамына енуі, «Ноғай» терминінің этимологиясы жайлы толық ақпарат алады.
Күндізгі
1 9.
Әбілқайыр хандығы. Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер: Әбілқайыр хандығының деректері мен тарихнамасы, ХҮ ғ. 20 жылдарындағы Шығыс Дешті қыпшақтағы саяси бытыраңқылығы, Әбілқайыр ханның билікке келуі жайлы білімді меңгеруі қажет. Тақырыпты меңгеру барысында төмендегі біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет: - «Көшпелі өзбектер» мемлекетінің этникалық құрамы туралы сипаттай білу; - Әбілқайр ханның Моғолстанға жорығы, ішкі және сыртқы саясаттарын білу дағдысын қалыптастыру; Студенттер тақырыпты меңгеру барысында төмендегі теориялық мәселелермен таныс бола алады: Әбілқайр хандығының саяси тарихы, қоғамдық құрылысы, «Көшпелі өзбектер» мемлекетінің күйреуі жайында жан- жақты хабарлама алу. Күндізгі
1 10.
Қазақ хандығының құрылуы мен нығайуы. (ХҮ ғ ІІ жартысы) Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер: Қазақ хандығының жазба деректері, ауыз әдебиеті деректері және олардың тарихи маңызы жайлы білімді меңгеруі қажет.
Тақырыпты меңгеру барысында студенттер: ХІХ ғ. ортасынан қазіргі күнге дейінгі тарихи әдебиеттерде Қазақ хандығының құрылуы жөніндегі негізгі тұжырымдарды білу және біліктілік дағдыларын көрсете білуі керек. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында Қазақ хандығының деректері мен тарихнамасының мәселелері жайлы теориялық мәселелермен таныс бола алады. Күндізгі
1
11.
Қазақ халқының қалыптасуының аяқталуы. Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер төмендегідей білімді меңгеруі қажет: - Тарихи әдебиеттерде қазақ халқының қалыптасуының мәселесі; - Қазақ этносының қалыптасу процесі жөніндегі негізгі тұжырымдар; - Қазақстан территориясындағы этникалық процестер кезеңдері жайында оқып-білу. Тақырыпты меңгеру барысында төмендегі біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет: -
«Қазақ» сөзінің мәні. «Қазақ» халқықтың өзіндік атауы; -
«Қазақ» этнонимінің этимологиясы жайлы жан-жақты меңгеру. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында төмендегі
Қазақ халқының қалыптасуы, «қазақ» сөзінің мағынасы мен болжам, тұжырымдар, қазақ халқының қалыптасу кезеңдері мен аяқталуы жайлы теориялық мәлімет алады. Күндізгі
1 12.
Қазақ хандығының күшеюі (ХҮІ ғ. бірінші ширегі) Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер: ХҮІ ғ. басындағы Қазақ хандығының ішкі және сыртқы саясаты жайында білімді
Тақырыпты меңгеру барысында төмендегі біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет: - Қасым ханның Қазақ хандығына билікке келуі (1510, 1511-1523, 1524) - Қасым хан тұсындағы қазақ хандығы жерлерінің кеңеюі туралы толық меңгеріп ерекшеліктерін айқындау. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында Шығай хан тұсындағы Қазақ хандығының сыртқы саяси жағдайы, ХҮІ ғ. аяғындағы Тәуекел ханның Орта Азияға жорығы және оның маңызы жөнінде толық теориялық мәселелермен таныс бола алады. Хақназар ханның қа қазақ жерлерін біріктіру саясаты, Қазақтардың өзбек-шайбанилықтар және ноғайлармен қарым-қатынасы, Қазақ-орыс қатынастарының басталуы жайлы
мағлұматтар беру, салыстырмалы талдау жасай білу дағдыларын дамыту. Күндізгі
1 13. ХҮІІ-ХҮІІІ ғғ. басындағы Қазақ хандығы
Қазақ хандығында Есім ханның билікке келуі, Жәңгір ханның жоңғарлармен күресі, Тәуке ханның мемлекетті басқаруда жүргізген реформалары туралы білімді меңгеруі керек.
ХҮІІ-ХҮІІІ ғғ. басындағы Қазақ хандығының саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени жағдайы жөнінде анықтамалар беру, салыстырмалы талдау жасай білу
Студенттер тақырыпты меңгеру барысында «Жеті жарғы»- тарихи талдау, Тәуке ханнан кейін саяси бытыраңқылықтың күшеюі және үш жүзге бөлінуі жөнінде толық теориялық мәселелермен таныс бола алады. Күндізгі
1
14.
ХҮІІ-ХҮІІІ ғ ғ бірінші ширегіндегі қазақ-жоңғар қатынасы Тақырыпты меңгеру барысында Жоңғар мемлекетінің құрылуы және ХҮІІ ғ. ІІ жартысында Қазақстанға қарсы жоңғар экспансиясының күшеюі, ХҮІІІ ғ басындағы қазақ- жоңғар қақтығыстарының нәтижелері жайлы біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет. Қазақ хандығы тарихындағы «Ақтабан шұбырынды және Алқакөл сұлама» жылдары туралы анықтамалар беру, салыстырмалы талдау жасай білу дағдыларын дамыту. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында «Қалмақ қырылған» шайқасының тарихи маңызы, Аңырақай шайқасы және оның тарихи маңызы жөнінде толық
Күндізгі
1 15. ХҮ-ХҮІІІ ғ үштігіндегі дәстүрлі Қазақ қоғамы.
Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер төмендегідей білімді меңгеруі қажет: -
Қазақтардың дәстүрлі шаруашылығы; -
Қазақ қоғамындағы әлеуметтік-экономикалық қатынастарын оқып-үйрену. Тақырыпты меңгеру барысында Қазақ халқының мәдениеті, қазақтардың заттай мәдениеті жайлы біліктілік
Қазақ халқының рухани мәдениеті, қоғамның саяси құрылымы жөнінде толық теориялық мәселелермен таныс бола алады. Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер: Қазақ хандығындағы қоғамдық құрылыс пен хандық билік институттары, атқарылу қызметі жайлы біліктілік
хан сайлаудағы генеалогиялық дәстүрлер мен хандық билікті мұралану жолдары туралы теориялық
Күндізгі
1
Пән бойынша студенттердің өз бетінше оқып үйренуге ұсынылаған ОЖСӨЖ тақырыптар № ОЖСӨЖ мазмұны Сағат
саны Бақылау түрі 1.
Қазақстан тас дәуірі кезінде. Антропогенез немесе
адамның қалыптасуы Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер: Антропогенез немесе адамның қалыптасуы туралы талдаулар жасау жайлы білімді меңгеруі қажет. Тақырыпты меңгеру барысында адамдардың шығу тегі мәселесі және әр кезең адамдарына сипаттама беру
арқылы
біліктілік дағдыларын көрсете
алады. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында төмендегі
Адамзат өркениетінің басталуы жайлы жан- жақты хабарлама алу Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер: Палеолит, мезолит, 3 Реферат неолит энолит тұрақтары жайлы білімді меңгеруі қажет. Тақырыпты меңгеру барысында тарих-археологиялық ескерткіштердің зерттелу тарихына талдау жасау арқылы біліктілік дағдыларын көрсете алады, Техногенез немесе еңбек құралдарын дайындау техникасының дамуы жайлы теориялық мәселелермен таныс бола алады:
2.
Ерте
темір дәуіріндегі тайпалық одақтар: Сақтар.
Сарматтар. Үйсіндер, Ғұндар Қаңлылар туралы қытай деректері Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер Ерте темір дәуіріндегі тайпалық одақтар: Сақтар. Сарматтардың орналасуы, құрамы, Сақтар патшалығы жайлы білімді меңгеруі қажет. Тақырыпты меңгеру барысында: - Сақ тайпаларының қоныстануы туралы антикалық жазба деректер мен көне парсы сына жазбала рындағы мәліметтер ді білу;
Ежелгі грек және парсы деректеріне талдау;
Исседондар.Ариммаспылар. Агрипейлер, Сэ тайпалары ның орналасуы жайлы
қажет.
Студенттер тақырыпты меңгеру барысында Арал-Каспий дараларындағы көшпелілердің антропоморфты монументалды өнері жайлы
Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер Үйсіндер, Ғұндар Қаңлылар туралы қытай деректері жайлы білімді меңгеруі қажет. - Тақырыпты меңгеру барысында: а/Үйсіндер, қаңлы лар, ғұндар туралы қытай
деректеріне талдап
білу.в/Үйсіндердің,қаңлылылар, ғұндар мәдениеті мен шаруашылығы жайлы біліктілік дағдыларын көрсете білуі қажет.
Этнос, этногенез туралы ғылыми теориялық мәселелермен таныс бола алады. 2
Пікір талас 3.
Қазақстан территориясындағы ерте ортағасырлық мемлекеттер. Түрік қағанаты. Батыс түрік қағанаты, Түргештер, Қарлұқ мемлекеті, Оғыздар, Қимақ мемлекетінің пайда болуы және дамуы туралы білімдерін дағдыландыру. жөнінде білімді меңгеруі қажет Қарақытайлар мемлекеті, Найман мен
Керейттер ұлысы, Қараханидтер мемлекетінің пайда болуы, даму тарихы мен ҮІ-ХІІ ғғ.Ортағасырлық мемлекеттер мәдениеті жайлы жан-жақты талдау жасай отырып толық теориялық мағлұматтармен таныс бола алады. 2
Реферат
4.
«Отырар апаты» және Хорезм мемлекетіне қарсы жорықтар
жаулау саясатына тоқтала отырып білімдерін дағдыландыру. Жоғарыда аталған мәселелер бойынша толық
1
Аннотация 5.
Алтын Орда мемлекеттерінің территориясы, халқы, шекарасы.
әкімшілік –саяси құрылымы туралы дағдыларын қалыптастырып, білімдерін меңгеру. 2
6.
Қазақстан моңғолдық дәуірден кейінгі кездегі саяси құрылымдар дәуірінде (ХІҮ- ХҮғғ.) Шағатай ұлысының құрылуы, Шағатай мемлекетіндегі моңғол хандарының жүргізген саясаты жайында дағдыларын қалыптастырып, білімдерін меңгеру. 2
7.
«Қазақ» этнонимінің этимологиясы Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер Қазақстан территориясындағы этникалық процестер кезеңдері жайында оқып-білу білімді меңгеруі қажет. «Қазақ» сөзінің мәні. «Қазақ» халқықтың өзіндік атауы,
«Қазақ» этнонимінің этимологиясы жайлы жан-жақты меңгеру,
Студенттер тақырыпты меңгеру барысында Қазақ халқының қалыптасуы мен кезеңдері, тарихи болжамдары, этносының қалыптасуы туралы теориялық мәселелермен таныс бола алады.
2
Пікір талас 8.
Қасым хан тұсындағы қазақ хандығының нығаюы.
Қазақ хандығының гүлденуі, Қасым ханның билікке келуі мен ішкі, сыртқы саясаты туралы туралы дағдыларын қалыптастырып, білімдерін меңгеру. 2
стол 9.
Тахир Бұйдаш хандар тұсындағы Қазақ хандығы. Қасым ханнан кейінгі хандардың билік жүргізуі, Тахир Бұйдаш хандар тұсындағы Қазақ хандығы, қазақ хандығының әлсіреуі жайлы туралы дағдыларын қалыптастырып, білімдерін меңгеру. 2
Баяндама 10.
Хақназар хан, Шығай хан, Тәуекел хандар тұсындағы қазақ хандығы, ішкі, сыртқы саясаты. Хақназар хан тұсындағы қазақ хандығы, қазақ хандығының территориясының бірігуі және ішкі, сыртқы саясаты туралы туралы дағдыларын қалыптастырып, білімдерін меңгеру. 2
Коллоквиум
11.
Есім хан, Жәңгір, Тәуке хандар тұсындағы қазақ хандығы. Есім хан, Жәңгір, Тәуке хандар тұсындағы Қазақ хандығы, саяси тарихы мен қоғамдық құрылысы жайлы туралы дағдыларын қалыптастырып, білімдерін меңгеру. 2,5
Реферат
№ СӨЖ мазмұны Сағат
саны Бақылау түрі
Қазақстан жеріндегі тас
дәуірі археологиясы, зерттелу тарихы. Қазақ
тарихындағы сақ
тайпаларының қоғамдық өмірі, тұрмыстық жағдайына тоқталу. 7 Пікір талас Андронов мәдениеті. Беғазы-Дәндібай мәдениеті. Қазақстан территориясындағы қола дәуірі кезеіңіне талдау жасай отырып, қола дәуіріндегі егіншілік, мал шаруашылығы, аңшылық кәсіптерін талдау. Беғазы-Дәндібай мәдениеті — қола дәуірінің соңғы кезеңінде (б.з.б. 9 — 8 ғасырлар) Орталық Қазақстанды қоныстанған тайпалар мәдениеті жайлы талдау жасау. 7
Коллоквиум
Бесшатыр қорғандарының зерттелуі. Бесшатыр — көне қорымдар тобы, сақ дәуірінің аса ірі ескерткіші жайлы, Алматы облысы Іле өзенінің жағалауынан 3 км жерде, Желшағыр тауының бөктеріндегі Шылбыр қойнауында. 1957, 1959 — 61 жылдары Жетісу археологиялық экспедициясына сараптама жасау. 7
Дебат
Есік қорғаны «Алтын адам» ескерткішінің зерттелу тарихы Сақ ескерткіштерінің ең атақтысы – Есік обасы жайлы зерттеу
жүргізу, талдау
жасау. Алматының шығысында 50 шақырымдай жерде, Іле Алатауының баурайында 1969-1970 жылдары табылған туралы жан-жақты сараптама жасау. 7
Реферат
Шыңғыс ханның Қазақ тарихында алтын орны Моңғолдардың Қазақстан мен Орта Азияны жаулау саясатына тоқтала отырып білімдерін дағдыландыру. Жоғарыда аталған мәселелер бойынша толық
Шыңғысхан және оның билігі, ішкі және сыртқы саясатын анықтай отырып, ұлыстардың құрылуын талдау жасау. Алтын Орда, Ақ Орда мемлекеттерінің құрылуы
мен құлауына хронологиялық талдау жасау 7
Реферат 1.
ХІІІ-ХҮ ғғ.
Қазақстанның рухани мәдениеті. Дін. Өнер.
Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер төмендегідей білімді меңгеруі қажет: -
Дешті Қыпшақ территориясындағы түркі, моңғол және ислам мәдениеті туралы; -
-
Берке хан тұсындағы (1255-1266 ) Дешті қыпшақ көшпелілердің ислам дінін
қабылаудағы дискретті сипаты; -
Өзбек хан тұсындағы (1312-1340) ислам дінін қабылауға жаңа сипаты. Тақырыпты меңгеру барысында төмендегі
-
«Ер Сайын» эпосы. Тарихи – батырлық 6
Библиография лық көрсеткіш сипаттағы Ноғайлық жырлар; -
Дешті қыпшақтың рухани өміріндегі ауыз әдебиеті: Кетбұға ақын (ХІІІ ғ); -
-
Сыпыра жыраудың толғаулары; -
(ХІҮ-ХҮ ғғ), Асан қайғы, Қазтуған Сүйіншіұлының жыр толғаулары. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында төмендегі теориялық мәселелермен таныс бола алады: ХІІІ-ХҮ ғғ Оңтүстік Қазақстан мен Жетісудың қалалық мәдениетіндегі архитектура мен өнер жайында толық хабарлама алады. 2.
Қазақстан моңғолдық дәуірден кейінгі кездегі
саяси құрылымдар дәуірінде (ХІҮ-ХҮғғ.)
Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер Ақ Орда-жергілікті этникалық негізде құрылған алғашқы мемлекеттік құрылымы, Ақ Орда мен Көк орда туралы тарихи концепциялар жайлы
Тақырыпты меңгеру барысында ХІҮ-ХҮ ғ. І ширегіндегі Ақ Орданың саяси тарихы туралы
Студенттер тақырыпты меңгеру барысында төмендегі теориялық мәселелермен таныс бола алады: Батыс Қазақстан Ноғай Ордасының құрамына енуі, «Ноғай» терминінің этимологиясы жайлы толық ақпарат алады. 7
Дөңгелек стол 3.
Қазақстан ХҮғ.-ХҮІІІ ғғ. Бірінші үштігінде. ХҮғ.-ХҮІІІ ғғ.
алғашқы үштігіндегі Қазақ хандығы.
Тақырыпты оқып-үйрену барысында студенттер: Қазақ хандығының жазба деректері, ауыз әдебиеті деректері және олардың тарихи маңызы жайлы білімді меңгеруі қажет. Тақырыпты меңгеру барысында студенттер: ХІХ ғ. ортасынан қазіргі күнге дейінгі тарихи әдебиеттерде Қазақ хандығының құрылуы жөніндегі негізгі тұжырымдарды білу және
Студенттер тақырыпты меңгеру барысында Қазақ хандығының деректері мен
тарихнамасының мәселелері жайлы теориялық мәселелермен таныс бола алады. 6
Хронологиялы қ кесте
4.
ХҮІІ-ХҮІІІ ғ ғ бірінші ширегіндегі қазақ
орыс, қазақ-жоңғар қатынастары. Тақырыпты меңгеру барысында Жоңғар мемлекетінің құрылуы және ХҮІІ ғ. ІІ жартысында Қазақстанға қарсы жоңғар экспансиясының күшеюі, ХҮІІІ ғ басындағы қазақ-жоңғар қақтығыстарының нәтижелері, қазақ-орыс қатынастары жайлы біліктілік
Қазақ хандығы тарихындағы «Ақтабан шұбырынды және Алқакөл сұлама» жылдары туралы анықтамалар беру, салыстырмалы талдау жасай білу дағдыларын дамыту. Студенттер тақырыпты меңгеру барысында 7
«Қалмақ қырылған» шайқасының тарихи маңызы, Аңырақай шайқасы және оның тарихи маңызы жөнінде толық теориялық
5.
ХҮ-ХҮІІІ ғ.үштігіндегі дәстүрлі Қазақ қоғамы.
Орта ғасырлық Қазақстан қалалары мен қоныстары, қалалар санына зерттеу жүргүізе отырып, Қазақ халқының рухани, материалдық мәдениетінің дамуы мен салт-дәстүрлері, әдет- ғұрыптары, іни нанымдарын анықтап талдау жасау. 6,5
Аннотация
Пәннің оқу-әдістемелік тұрғыдан қамтамасыз етілуі. Негізгі әдебиеттер: 1.
Аманжолов К.Р. Қазақстан тарихы. Дәрістік курсы. 1-2 кітаптар. А., 2004ж 2.
Абилов А.К., Евдакимов В.З. Казахстан в Древности. Караганды, 1991. 3.
Аспендияров С. Қазақстан тарихының очректері. А., 1994. 4.
Ахинжанов С.М. Кипчаки в истории средневекового Казахстана А-А., 1989. 5.
Акинжанова С.М. История культуры Казахстана.А., 1996 6.
Байпаков К., Нұржанов А., Ұлы Жібек жолы және ортағасырлық Қазақстан. А., 1992. 7.
Гумилев Л.Н. Көне түріктер. А., 1994. 8.
Жалғаспайұлы С. Ежелгі және ортағасырдағы Қазақстан. А., 1995. 9.
Кадырбаев А.Ш. Казахстан в эпоху Чингисхана и его преемников ХІІ-ХІҮ века. А., 1992
10.
Абусеитова М.К. Казахстан и ентральная Азия в ХҮ-ХҮІІІ вв. А.,1998. 11.
Басин В.Я. Казахстан в составе Росии в ХҮІІ –нач. ХІХ в. А., 1993 12.
Ерофеева И.В. Хан Абулхаиыр: полководец, правитель и политик. А., 1999. 13.
Касымбаев Ж.К. Государственные деятели казахских ханств ХҮІІІ в. Том 1 А., 14.
Қазақстан тарихы. Көне заманнан бүгінге дейін. Бес томдық. А., 2002 15.
Рысбайұлы К. Қазақстан Республикасының тарихы. А., 2003 ж. 16.
Мусин Ч. Қазақстан тарихы. А., 2003 ж. 17.
Нүрпейсов Е.Қ., Котов А.К. Қазақстан мемлекеті: хандық билікиен президенттік республикаға дейін. А., 1996 ж
Қосымша әдебиеттер: 1.
Кляшторный С.Г, Султанов Т.И. Казахстан: летопись трех тысячилетий. А., 1992 2.
Пірімбетов Е.У. Қазақ елінің тарихы. А., 2003ж. 3.
Агаджанов С.Г. Очерки истории огузов и туркмен Средней Азии ІХ-ХІІІ вв. Ашхабад 1969 г 4.
Қоңыратбаев Т., Қоңыратбаев Ә, Көне мәдениет жазбалары 5.
Кумеков Б.Е. госудорство кимаков ІХ-ХІ вв (по арабским источникам) А-., 1972 г 6.
Байпаков К.М., Ерзакович Л.Б., Древние города Казахстана .А-1971 г 7.
Караев О., История Караханидского каганата. Ф-1983г 8.
А.Аманжолов Түркі филолгиясы және жазу тарихы. П-1996 ж 9.
Әл-Фараби. “Философские трактаты”. А., 1970 г 10.
Қасымжанов А.Х.Великий мыслитель из Отырара. Аль-Фараби о разуме и науке. А., 1975г. 11.
Махмуд Қашқөари. Түбі бір түркі тілі. А., 1993 ж 12.
13.
Массон М.Е. Мавзолей Ходжа Ахмеда Яссави. ташкент, 1930 14.
Есжанов А., Ходжаев М., Арыстанбаб А., 1993 г 15.
Қожа Ахмет Иассауи. Диуани Кихмет. –А., 1993 ж 16.
Қазақ ССР тарихы (бес томдық) 2 том. А., 1983 ж 17.
Бартольд В.В. Туркестан в эпоху Монгольского нашествия. Соч. Т.1, М., 1963 г 18.
Утемши-Хаджи. Чингиз-наме. –А., 1992 г 19.
Греков Б.Д., Якубовский А. Золотой Орды. –Саранск, 1960 г 20.
Сафаргалиев М.Г. Распад золотой Орды. Саранск, 1960 г 21.
Ахмедов Б.А. Государство кочевых узбеков.-М., 1965г 22.
Абусейтова М.Х. Казахское нашество во второй половине ХҮІ века. –А., 1984 г Пәннің материалдық-техникалық тұрғыдан қамтамасыз етілуі. № Тақырыптары Мультимеди ялық
презентация Оқу
фильмдері Муляждар
макропреп араттары Әртүрл
і
1 ІҚазақстан моңғол империясы және Шыңғысхан ұрпақтарының ұлыстары құрамында. Схема
Карта
2 ХІІІ-ХҮ ғғ. Қазақстанның рухани мәдениеті. Дін. Өнер. Схема
Слайд
3 ІҮ – модуль. Қазақстан ХҮғ.- ХҮІІІ ғғ. Бірінші үштігінде. ХҮғ.-ХҮІІІ ғғ. алғашқы үштігіндегі Қазақ хандығы. Карта
Слайд
Карта
4 ХҮ-ХҮІІІ ғ.үштігіндегі дәстүрлі Қазақ қоғамы. Схема
Слайд
Карта
жүктеу/скачать 454,63 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|