Х а б а р ш ы с ы в е с т н и к семипалатинского государственного

180 
 
С  целью  изучения  влияния  пробиотика  «Ветом-1»  и  иммуномодулятора  «Гамавита»  на 
процентное  содержание  показателей  крови  и  общего  белка  в  сыворотке  крови  проводили  
эксперимент  на  телятах  в  условиях  ветеринарной  клиники.    Одна  группа  –  опытная,  а  другая  – 
контрольная. Телята содержались в одинаковых условиях и кормились одинаково. Телятам опытной 
группы  вводили  с  кормом  препарат  «Ветом-1»  в  дозе  100  мг/кг  1  раз  в  день,  в  течение  5  дней. 
«Гамавит»  вводили  подкожно,  2  раза  в  неделю  по  5  мл.  Всего  было  проведено  6  инъекций.  Телята 
контрольной группы препаратов не получали. 
Препарат  «Ветом-1»  является  иммобилизированной  высушенной  споровой  биомассой 
рекомбинантного штамма 7092 бактерий Bacillus subtilis, продуцирующих а-2- интерферон. Препарат 
представляет  собой  мелкокристаллический  порошок  белого  цвета,  без  запаха,  легко  растворимый  в 
воде. «Гамавит» - жидкость малинового цвета, во флаконе. 
Полное  клиническое  исследование  животных  и  исследование  тестов  крови  проводили  до  приема 
препарата  и  через  день  после  последнего  приема  препаратов.  Цифровые  материалы  обработали 
биометрически по методу Е.В.Монцевичюте-Ерингене. 
У  телят  со  стороны  клинического  статуса    отклонений  от  физиологических  норм  не 
наблюдали. Показатели тестов крови приведены в таблице 1. 
Таблица 1- Показатели крови до и после применения препаратов. 
 
Показатели крови
 
До 
применения 
препаратов
 
После 
применения 
препаратов
 
 
Отклонения (в %)
 
                  1
 
            2
 
          3
 
            4
 
Общий белок в г/л
 
    74,0 ± 5,3
 
     72,0 ± 6,2
 
       - 2,7
 
Белковые фракций в %:
 
- альбумины
 
- альфа-глобулины
 
- бета-глобулины
 
- гамма-глобулины
 
Белковый коэффициент
 
 
     65,7 ± 11,2
 
     13,0 ± 3,1
 
       8,0 ± 1,1
 
     13,2 ± 2,3
 
            1,9
 
 
    58,9 ± 9,7
 
    12,0 ± 2,9
 
    10,0 ± 0,9
 
    19,1 ± 1,9
 
           1,4
 
 
      - 10,4 
 
      - 7,7
 
      + 25,0
 
      + 44,7
 
       - 26,3
 
Эритроциты 1012
 
      6,9 ± 0,9
 
    8,0 ± 1,7
 
       + 15,9
 
Гемоглобин г/л
 
     122 ± 12,5
 
   124 ± 17,7
 
       + 1,6
 
Лимфоциты в %
 
     82,2 ± 3,8
 
   85,6 ± 4,1
 
       + 4,1
 
Гематокрит
 
       34,8 ± 9,1
 
    30,3 ± 11,1
 
       - 12,9 
 
 
У  телят  контрольной  группы  особых  изменений  со  стороны  исследуемых  тестов  не 
наблюдали.Из  анализа  показателей  крови  опытной  группы  телят  видно  увеличения  содержания 
лимфоцитов  на  4,1  %;  эритроцитов  на  15,9  %;  гемоглобина  на  1,6  %.  Со  стороны  общего  белка 
заметных  изменений  не  наблюдается.  Существенные  изменения  отмечается  со  стороны  показателей 
альбуминов, бета- и гамма-глобулинов (соответственно – 10,4 %; +25,0 % и 44,7 %). Нормализуется 
белковый  коэффициент  (1,4).Суточный  привес  телят  опытной  группы  составил  270,0  г;  а  в 
контрольной группе – 200,0 г. 
 Заключение: 
1.
 
Пробиотик  «Ветом-1»  и  иммуномодулятор  «Гамавит»  благоприятно  действует  на 
иммунобиологический  статус  организма:  повышается  общая  резистентность  и  улучшаются 
показатели иммунной системы. 
2.
 
Суточный привес у телят опытной группы на 26,1 % выше, чем у контрольной группы.  
Практическое предложение. 
1. Для выращивания здорового молодняка с высокой иммунологической стойкостью организма, 
с  целью  получения  от  них  в  будущем  качественного  для  населения  и  конкурентоспособного  для 
экспорта продукций рекомендуем применять пробиотики, в частности,  «Ветом-1» в дозе 100 мг/кг 1 
раз в день, 5 дней и «Гамавит» в дозе 5,0 мл подкожно,  через каждые 3 дня, всего 6 инъекций.   
  
Литература 
 
 
1    Кожанов  К.Н.  Коррекция  общей  резистентности  организма  у  телят,  больных  бронхопневмонией. 
Автореферат на соискание уч.ст. д.в.н.. Алматы, 1995. – 33 с. 

181 
 
2  Кожанов К.Н. Влияние экологического фактора на иммунобиологический статус организма у телят 
//Вестник университета «Семей». – Семипалатинск, 1998. - № 3. с.373 – 375. 
3    Чебаева  С.О.  Пробиотики  незаменимые  помощники  нашему  организму.  –  Москва,  «РИПОЛ 
классик»,2010. 61 с. 
4  Малик Н.И., Панин А.Н. Ветеринарные пробиотические препараты. – Ветеринария, 2001. - № 1. – 
с. 46 – 51. 
5    Ивановский  А.А.  Иммуностимуляторы  и  их  роль  в  повышении  резистентности  животных  к 
болезням. //Киров: зональный НИИСХ Северо-Востока, 2005, - 68 с. 
6  Ноздрин А.Г. Изменение физиологического и иммунологического состояния у телят под влиянием 
«Ветома 1.1». Сиб. Вестник с/х науки. -2006. - № 2. – с. 96 – 101. 
7    Сидоров  М.А.,  Субботин  В.В.  и  др.  Нормальная  микрофлора  животных  и  её  коррекция 
пробиотиками. – Ветеринария, 2000. – № 11. – с. 17 – 22. 
8    Тараканов  Б.В.  Механизмы  действия  пробиотиков  на  микрофлору  пищеварительного  тракта  и 
организм животных. – Ветеринария, 2001. - № 11. – с. 47 – 54. 
9  Internet. 
 
 
Мақалада  «Ветом-1»  пробиотигі  мен  «Гамавит»  иммуномодуляторының  бұзаулардың 
организмінің  иммунобиологиялық  көрсеткіштеріне  оң  әсері  баяндалады:  организмнің  жалпы 
резистенттілігі  жоғарылайды,  иммундық  жүйе  көрсеткіштерінің  жақсарғаны  байқалады. 
Эритроциттердің,  гемоглобиннің,  лимфоциттердің,  бета-  және  гамма-глобулиндердің  мөлшерлері 
жоғарылайды;  альбуминдер  азаяды.  Белок  коэффициенттінің  көрсеткіші  қалыптылыққа  қарай 
өзгереді. 
Probiotic  "Vetom-1"  and  immunomodulator  "Gamavit"  effect  beneficially on  immunobiological 
status of the organism in calves: the common resistance is increased and the indicators of the immune system 
are improved. Contents of erythrocytes, hemoglobin, lymphocytes, beta and gamma globulins are increased 
and content of albumin is decreased. The protein ratio becomes normal. 
 
 
 
ӘӨЖ  636.32/.38:614.94:697.95 
 
М.С.Садуакасов, А.С.Қойгелдинова
 
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті, Семей қ. 
 
АУА АЛМАСТЫРУ ЖҮЙЕСІНІҢ ҚОЙ МАЛДАРЫНЫҢ ӨНІМІ МЕН 
 
САҚТАЛУЫНА ӘСЕРІ
 
 
Мақалада  қой  қораларының  біреуі  типтік  жоба  және  екіншісі  шаруашылық  жағдайда 
салынғандағы  нәтижелері  салыстырмалы  түрде  зерттеу.  Олардың  малдың  сақталуы  мен  
өнімділігіне әсерін меңгеру. 
Түйінді сөздер: қой шаруашылығы, қора, микроклимат, физиологиялық жағдайлар. 
 
Зерттеу жүргізілген қоралардың өлшемдерін алып, оны тұрғызған құрылыс материалдарының 
жылу өткізгіштік коэффициентін негізге ала отырып, қорадағы жылу тепе - теңдігін анықтап, сыртқы 
ауаның  қысқы  суық  айының  қандай  температурасында  қорадағы  жылу  балансы  нөлге  теңдігінен 
есептедік. Малдардың әр түрлі микроклиматта ұсталғанда олардың ауруға шалдығуының жиілегенін 
анықтадық. 
Ізденіс  жұмыстарының  нәтижелері  статистикалық  есептеуден  өткізіліп,  талдау  жүргізілді. 
Шаруашылықтың №1 қыстығының қорасында қой ұстауға арналып, әр кв.м. ұзындығы 19 м, ені 3 м, 
биіктігі  2,3  м  ірі  бетонды  блоктардан  тұрғызып,  оған  размері  2  х  1,8  м,  төрт  қақпалар  қаралған. 
Еденге  шаққанда  1:25  қатынасындай  есептеліп  терезе  әйнектерінің  беттерінің  ауданы  келетіндей, 
белгілі  бір  ара  қашықтықта  ұзын  қабырғалардың  бойы  мен  бір  қабатты  терезелер,  еденнен  1,2  м 
биіктікте  орнатылған.  Қораның  төбесінен  1,3  м  биіктікте  шығарып  орнатылған  жылылаған  және 
арнайы  дефлектор  мен  жабдықталған  ауа  шығаратын  құбырлар,  есептеу  нәтижесі  бойынша 
нормативке  сәйкестендіріліп  жалпы  беттерінің  ауданы  2,3  кв.м.  қаралған.  Бұл  қорадағы  ауаның 
температурасы апталық термографтың жазуы бойынша тәулік ішіндегі ауытқуы шамалы болғандығы 
байқалып, 
4 - 6 °С  шамасында  болды.  Ал  ауаның  салыстырмалы  ылғалдылығы  барлық  малдардың 

182 
 
тұрған уақытының ішінде айтарлықтай, нормативтен ерекше өзгерісте болмағандығы көрініп, 52-68% 
аралығындағы  болғандығы  байқалады.  Ал  осы  қорадағы  ауа  құрамындағы  зиянды  газдардың 
мөлшерін (аммиак, көмірқышқылы газдары) алатын болсақ олардың жоғарғы көрсеткіші әр куб. метр 
ауаға шаққанда аммиак - 10 мг-нан, ал
 көмір қышқылы - 0,15% -тен аспағандығы анықталды. Яғни 
№1  қорадағы  орналасқан  қойлар  саны  зоогигиеналық  нормаға  сай,  ірі  басқа  шаққанда  1,0  -  1,2  кв. 
метрден  еден  ауданы  есептеліп,  орналастырылып,  қораның  жарықтандыру  коэффициенті  1:25 
қатынасындай  болып,  ал  ауа  алмастыру  жүйесі  орналасқан  мал  сандарына  сәйкес  келіп  қора 
микроклиматының  негізгі  көрсеткіштері  малдардың  физиологиялық  сұраныстарына  сәйкес  келіп 
оның денсаулығына және өніміне зиянын тигізбей, яғни артық азық шығынын шығармайтындай әсері 
болғандығы байқалады.  
Ал  №2  қорада  қораның  ұзындығы  22  м,  ені  3  м,  биіктігі  2,1м,  жергілікті  арзан  құрылыс 
материалдарынан  арнайы  шаруашылық  тәсілмен  тұрғызылған.  Қабырғасы  саз  балшықтан  құйылып, 
қораның жарықтану коэффициенті төмен кв.метр еденге шаққанда 20 кв.метр терезе ауданынан келіп 
ішіне қосымша жасанды жарық көздері қаралмаған. 
Қораның  ішкі  ластанған  ауасын  алмастырып  тұратын  ауа  сорып  шығаратын  құбырлар  қаралмаған. 
Қораның  ішіне  орналасқан  малдардың  (ұзақ  уақыт  түнгі  мезгілдерде)  тұрған  кездерінде  қора 
ауасының  температурасы  көтеріліп,  орта  алғанда  12-15°С-қа  дейін,  ал  күндіз  малдар  қорғанға 
шығарылған  мезгілдерде  аязды  күндерде  жиі  төмендеп  ауа  температурасы  2-3°С,  ал  ылғалдылығы 
85% дейін  көтеріліп кетеді [Кесте-1].Мұндай ауа температурасы мен ылғалдылығы шұғыл өзгеріске 
ұшырауы малдардың төзімділігін төмендетіп, түнгі мезгілде ыстық, ал күндіз суық алаңға шаққанда 
олар,  әсіресе  күйі  нашар  буаз  саулықтар  суық  тиіп  ауруға  ұшырауына  апарып  соғатындығы  белгілі. 
Мұны  мен  қоса  бұл  қораның  ауасын  арнайы  алмастырып  тұратын  желдеткіш  құбырлар  қаралмаған 
да,  қораның  төбесінен  бірнеше  жерлерден  тесіп,  размері  25х50  см  дей  саңылау  орындар 
қалдырылған. Олардан сыртқы ылғалды, суық ауа кіргені болмаса, ішкі салмағы жеңіл, ластанған ауа 
шығып алмаспай- тындығы белгілі. 
Кесте 1 - Қой қорадағы микроклиматтың негізгі көрсеткіштері. 
 
 
Сондықтан  бұл  қораның  ауасындағы  зиянды  газдардың  концентрациясы  №  1-ші  арнайы 
жобамен  салған  қорамен  салыстырғанда  елеулі  мөлшерде  жоғары  екендігі  байқалады.  Мысалы 
аммиактың  1  куб.  метр  ауаға  шаққандағы  мөлшері,  әсіресе  түнгі  мезгілдерде 
3 - 4   есе  қалыпты 
жағдайдан артып кетіп, 30-50мг мөлшеріне дейін көтерілетіндігі анықталды. 
Сол  сияқты,  бұл  қораның  ауасындағы  көмірқышқыл  газының  мөлшері  де  №1  қораның 
ауасымен салыстырғанда 
1 , 0 - 2  есе нормативтік мөлшерден түнгі мезгілдерде артып кеткен. Оған 
себеп,  біріншіден  малдардың  нормаға  сәйкес  емес  0,7-0,8  кв  метрден  еден  ауданы  әр  саулыққа 
қаралып  орналастырылғаны  болса,  екіншіден  көмірқышқыл  газының  негізгі  шығу  көзі  болып 
малдардың  демі  мен  бөлінетін  ауа  болғандықтан  және  олардың  дұрыс  таза  ауамен  алмасуының 
салдары болып саналады. 
Мұнымен  қоса  бұл  №2  қораның  салынғанда  пайдаланған  құрылыс  материалдарының  жылу 
сақтағыш,  ауа  өткізгіштік  көрсеткіштерінің  төмен  болуы  да  әсер  еткен.  Сөзсіз  осындай  қораның 
жағымсыз  микроклимат  көрсеткіштерінің,  әсіресе  №2  қорада  ұсталған  малдардың  денсаулығы  мен 
өніміне  үлкен  зиянды  әсері  болатындығы  көптеген  зоогигиенист  ғалымдардың  еңбектерінің 
нәтижелерінде  дәлелденіп  көрсетілген  болса  біздің  тәжірибе  жұмыстарының  берілгендерінде 
алшақтық  көрінбейді.  Мысалы,  №2  қорада  ұсталған  қойлардың  №1  қорадағы  малдар  мен 
салыстырғанда  денсаулығы  мен  өнім  мөлшерінде  бір  шама  өзгешеліктер  барлығы  байқалады.  Атап 
айтқанда  микроклимат  көрсеткіштері  жиі  ауытқуда  болып  және  нормалық  межеден  бірнеше  есе 
жоғары  болуының  салдарынан  №2  қорада  ұсталған  қойлардың  арасында  өкпе  ішек-қарын 
ауруларының кездесуі жиі, көбірек болғандығы анықталады [Кесте – 2]. 
 
Көрсеткіштер атауы 
 
Қора түрі 
№1 
№2 
Температура, градус 
5,8 ?0,4 
7,0?1,7 
Салыстырмалы ылғалдық, % 
59?2,0 
80?5,6 
Аммиак, мг/мл 
12?1,3 
26?4,1 
Көмірқышқылы, 
0,16?0,02 
0,22?0,05 

183 
 
Кесте    2  -  Әр  түрлі  жағдайда  ұсталған  саулықтардың  денсаулығы  мен  өнім  шамасына  микроклимат 
көрсеткіштерінің әсерінің нәтижелері. 
 
Ауру атаулары 
№1 қора  
№2 қора 
 
Саны 
% 
Саны 
% 
Өкпе қабыну 
2 
4 
4 
11 
Іш өту 
1 
2,5 
3 
7 
Іш тастау 
0 
0 
1 
3 
Өлі туу 
0 
0 
0 
0 
Төлдің сақталуы % 
12 
95 
10 
80 
 
Соның салдарынан ондағы малдардың, №1 қой қорасы мен салыстырғанда өнім көрсеткіштері 
де  төмен  екендігі  көрінеді.  Мысалы,  №2  қорадағы  саулықтардың  арасында  №1  типтік  жобамен 
салынған, микроклимат көрсеткіштері қалыпты мөлшерде болған қора мен салыстырғанда, суық тиіп 
өкпе  ауруына  ұшыраған  қойлар  саны  4  бас,  яғни  11  %,  aл  №1  қорада  төрт  есе  аз  -
 4%
  болғандығы 
көрінеді. Сол сияқты саулықтар арасындағы іш тастау өлі туу көрсеткіштері де №2 қорадағы малдар 
арасында,  №1-ші  мен  салыстырғанда  жоғары  болғандығы  көрінеді.  Соның  салдарынан  алынған 
төлдің  сақталуы  №1  қорадағы  14  бастан  12  төл  алып,  сақталу  пайызы  95%  болса,  №2 
микроклиматының негізгі көрсеткіштері нашар қорадағы орналасқан 16 саулықтан 10 бас қозы алып, 
яғни сақталуы 8% ғана болғандығы көрінеді. 
Қорыта  айтқанда  малдардың  физиологиялық  жағдайларына  сәйкес  келетін  микроклимат 
көрсеткіштері  болмағанда,  олардың  жалпы  төзімділігі  төмендеп,  ауруға  шалдығып,  өлім-жітімге 
ұшырап, төлдердің сақталу пайызы азайып, елеулі экономикалық шығынға апарып соғады, яғни бұл 
шаруашылықтағы  екі  қорадан  алынған  төлдер  саны  мен  кездескен    ауруларды  емдеуге  кеткен 
шығынды  салыстырғанда  малдарды  қалыпты  микроклиматы  болған  қорада  (№1)  ұстағанда,  ауа 
микроклиматы  нашар  жиі  ауыспалы,  мал  организміне  жағымсыз  жерде  күтіп-баққанға  қарағанда 
(№2) әр басқа шаққанда орта есеппен 15%-ға төмен өнім өндірілгендігі байқалады. 
 
 
 
 
Сурет 1-Табиғи құбырлы ауа алмастыру жүйесі 
бойынша салынған қора 
 
Сурет 2- Табиғи құбырсыз ауа алмастыру 
жүйесі бойынша салынған қора 
 
 
 
В  статье  даны  результаты  исследований  двух  помещений  для  овец  построенных  по 
типовому  проекту  и  хозяйственным  способом  в  сравнительном  аспекте.  Изучены  в  них  влияние  на 
продуктивность и сохранность животных. 
In the article the results of researches of two apartments are given for sheep built on a model project 
and  by  an  economic  method  in  a  comparative  aspect.  Studied  in  them  influence  on  the  productivity  and 
safety of zones. 
 

184 
 
 
ӘӨЖ  619:[616-092:612.017.1-008.64:616.24]:636.22.28 
 
Қ .Жетпсқан,
 Н.Ж. Бектурова, Д. Болатбекова,   К.Н .Қожанов  
Шәкәрім атындағы Семей мемлекеттік университеті, Семей қ. 
 
БРОНХОПНЕВМОНИЯМЕН АУЫРҒАН БҰЗАУЛАРДЫҢ ОРГАНИЗІМІНДЕ ДАМИТЫН 
ЕКІНШІ ҚАТАРЛЫ ИММУНДЫҚ ЖЕТКІЛІКСІЗДІКТІ КОМПЛЕКСТІ ЕМДЕУ 
ӘДІСТЕІМЕН РЕТТЕУ
 
 
Бұзаулардың  иммунологиялық  көрсеткіштерінің  оңды  өзгерістері  -Т,  -В  лимфотциттердің 
тимус  және  сүйек  ұлпаларындағы  алмасуларына  гамавит  дәрілік  затының  жақсы  әсер  ететінінің 
дәлелі. 
 
Түйінді    сөздер:  Иммунитет,  иммундық  тапшылық,  иммундық  тапшылықты  реттеу, 
бронхопневмония, гамавит, эритроцит.  
 
           Ауылшаруашылық 
жануарларының 
респираторлық 
аурулары 
Қазақстанның 
бүкіл 
териториясын қамтыған. Бұзаулардың бронхопневмониясы көп себепті ауруға жатады.      Көптеген 
ғалымдардың деректеріне сүйенсек бұл аурудың патогенезінде  қорғаныстық жүйенің  иммунитеттік 
қасиетінің 
жатқанын 
көреміз. 
Ауылшаруашылық 
малдарының 
оның 
ішінде 
төлдерің 
бронхопневмониясының патогенезін толықтай зерттеп, төлдердің организімінің қолайсыз факторлаға 
төзімділігін  арттыру  үшін    жан  -  жақты  емедеу  әдістеріне  деген  қажеттілік  қазіргі  ғылым  мен 
тәжірибенің басты мәселелері болып табылады.    
         Гамавит  –  әмбебаб  дәрілік  зат,  оның  әсерлік  механизімінде  плаценталық  денатурацияланып 
эмулгацияланған  нуклеинат  натрийдің  әсері  жатыр.  Дәрілік  зат  қолайлы  ортада  тұзды  ерітінділер 
амин  қышқылдары  және  витаминдерден  дайындалған.  Құрамындағы  биологиялық  белсенді  заттар 
организідегі зат алмасуларына жағымды әсер етеді, қан сарысуын бактериоциттік белсендендіреді. Ең 
бастысы  иммуномодуляторлық  және  тонусты  көтерушілік    биогендік  стимуляторлық,  адаптагендік 
әсерлері.  Малдың  өлім  –  жітімін  азайтып,  өмір  сүру  қолайлылығын  арттырады,  мидың 
функционалдық қызмет қаб  ылеттілігін  арттырып,  стресстік  жағдайларды  төмендетіп,  өсіуді 
жылдамдатады. 
Зерттеу әдістері:
 Тәжірибелік зерттеу жұмысы 0 – 5 - 7 ші   тәулікте төмендегідей схемамен 
жүргізілді: 
1. Клиникалық жағдайын зерттеу ( анамнез, қарау, сипау, тыңдау) 
2. Қанның жалпы анализі. 
3. Қанның биохимиялық көрсеткіштері ( жалпы белок және оның фракциялары ). 
4. Қанның Т- және В- лимфоциттерінің салыстрмалы және абсолюттік мәнін анықтау. 
5. Лейкоциттердің фагоцитарлық активтілігін анықтау 
Тәжірибе  мақсатымен  жануарлар  организмінен  алынған  қанды  зерттеу  кезінде  қанның 
морфологиялық  көріністік  жағдайын  анықтау  үшін  жұғындыны  Романов  -  Гимзе  әдісі  бойынша 
боядық  және  Филипченко  әдісінің  негізінде  қан  торшаларының  түрлерінің  пайыздық  үлесін 
есептедік.  Ветеринария  ғылымының  осы  күнгі  қолданыстағы  ғылыми  техникалық  жетістіктеріне 
сәйкес  қалыптасқан  РСЕ90Vet  автоматты  қан  анализаторы  арқылы  қанның  қажетті  көрсеткіштерін 
анықтадық.  
РСЕ90Vet  автоматты  қан  анализаторы  арқылы  төмендегідей  параметрлерге  қол  жеткізуге 
болады: 
 
 

185 
 
 
Сурет1- қан анализаторында көрінетін мәліметтер 
 
Мұндағы:  WBC  -  лейкоциттер,  RBC  -  эритроциттер,  HGC  -  гемоглобиннің  концентрациясы, 
HCT  -  гематокрит,  MCV-  эритрциттердің  орташа  көлемі,  MCH  -  эритроциттің  қрамындағы 
гемоглобиннің  орташа  мәні,  MCHC  –  гемоголбиннің  эритроциттегі  концентрациясы  ,  RDW  - 
эритроциттердің  аралық  көлемі,  PLT  -  тромбоциттер,  MPV  -  тромбоциттерің  орташа  көлемі,  PDV  - 
тромбоциттердің таралу аумағы, PCT - тромбокрит, 
Зерттеу  жұмысы  екі  топ  бұзауларға  2  –  6  айлық  жастағы  әр  қайсысынан  3  бастан  (  15  бас  ) 
алынды. 
Клиникалық  зерттеуде:  Ауырған  бұзаулар  жалпы  жабырқаңқы,  жата  береді,  тәбеті  нашар, 
көрінетін  кілегей  қабықтары  көгерген,  танауынан  әр  -түрлі  ақпалар,  демікпе,  жөтел,  мал  үстіртін 
демалады, тыңдағанда қатаң везикулиярлы дыбыс естіледі. 
Бақылау тобындағы бұзауларға: аллергияға және қантамырының қабырғасының өткізгіштігін 
реттеу  мақсатында  кальций  глюконатын    күніне  бір  рет  5мл  5  күнге,  микроорганизімдерге  қарсы 
стрептомицин пеницилин қоспасын 100000 әб/кг күніне бір рет 3 тәулік қолдандық.  
Бронхылардың  өзегін  жалқаяқ  тығынынан  босату  үшін  оны  кеңейту  мақсатында  еттің  ішіне 
эфедрин 0,03мл/кг күніне бір рет 3 тәулік жіберілді. 
Жалқаяқты  сұйлту  үшін  пепсин  0,02мл/кг  күніне  бір  рет  5  тәулік  бұлшық  етке  жібердік. 
Зерттеу  тобындағы  бұзауларға  қосымша  Гаммавит  0,025-0,05мл/кг  на  күніне  2  рет    7  тәулікке 
қолдандық.  

жүктеу/скачать 22,31 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: