ӘОЖ 821.512.122(091) АБАЙДЫҢ ҚАРА СӨЗДЕРІ ШЫҒЫСТЫҢ ДАНАЛЫҚ ШЫҒАРМАЛАРЫМЕН ДЕҢГЕЙЛЕС Еңсегенұлы Т. - Қ.А. Ясауи атындағы Халықаралық қазақ-түрік университетінің профессоры, ф.ғ.д., Түркістан қ., Қазақстан, e-mail: etokbolat@mail.ru Бұл мақалада Абай Құнанбайұлының «Қара сөздер» атты ой толғаулары көне түркілердің «Ырқ бітіг»–
«Алдыңды болжап бал ашатын кітап» атты өлеңдер жинағымен, шығыстың даналық мұрасы атанған, дала
пайғамбары атанған Зороатуштра жасаған қасиетті «Авеста» шығармасымен, Қытай халқының Дао
философиясының негізін қалаған, әйгілі философ Лао-Цзының «Дао дэ Цзин» деген еңбегімен салыстырыла
зерттелінеді. Қазақтың ұлы ақыны Абай Құнанбайұлының жасы «жер ортасына» жеткенде туындатқан «Қара
сөздер» атты шығармасы жоғарыда аталған шығыстың даналық мұраларымен деңгейлес екені ғылыми негізде
тұжырымдалады. Абайдың философиялық пайымдауларының өзіндік ерекшелігі, өміршеңдігі ашып
көрсетіледі.
