Хабаршы вестник

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 
98 
проявляется познавательная активность курсантов, что способствует развитию профессионально важных 
качеств, как неотъемлемой части общей компетентности военно-авиационного специалиста.  
 
1.  Маркова А.К. Психология профессионализма. – М., 1999. 
2.  Козиев В.Н. Психологический анализ профессионального самосознания учителя / Автореф. канд. дисс. -  Л., 
1980. 
3.  Пряжников Н.С., Пряжникова Е.Ю. Психология труда и человеческого достоинства. – М., 2007. 
4.  Зеер Э.Ф. Психология профессии. – М., 2006.  
5.  Слюсарев  Ю.В.  Психологическое  сопровождение  как  фактор  активизации  саморазвития  личности  / 
Автореф. дисс. канд. психол. наук: 19.00.01 /Санкт-Петербург. гос. ун-т. – СПб., 1992. 
6.  Квятош  Е.П.  Развитие  интеллектуальных  способностей  на  основе  информационных  технологий  в 
профессиональной подготовке военного летчика / Автореф. дисс…к.п.н. – Краснодар, 2010. 
7.  Sachs J.M. Levy S. The sentence completion test // Bellak L. (ed.) Projective psychology. - N.Y.: Knopf, 1950.  
8.  Бурлачук Л.Ф. Психодиагностика. – СПб, 2005. 
9.  Митина Л.М. Психология труда и профессионального развития учителя. - М., 2004. 
 
ӘСКЕРИ МЕКТЕП ТӘРБИЕЛЕНУШІЛЕРІН ПСИХОЛОГИЯЛЫҚ СҮЙЕМЕЛДЕУ 
 
Н.Н. Аширбаева, А.C. Мизимбаева – Абай атындағы Қазақ Ұлттық Педагогикалық Университеті 
Педагогика және психология мамандығының 2-ші курс докторанттары 
 
Түйін 
Мақалада  мектептердегі  психологиялық  қызметтің  жұмысы  және  әскери  мектеп  тәрбиеленушілерін 
психологиялық сүйемелдеудің маңыздылығы көрсетілген. 
Кілтті сөздер: тұлға, орта, психологиялық сүйемелдеу, даму, өзін-өзі анықтау. 
Аннотация 
В  статье  рассматиривются  вопросы  о  деятельности  психологической  службы  в  школах  и  о  важности 
психологогического сопровождения воспитанников военных школ. 
Ключевые слова: личность, среда, психологическое сопровождение, развитие, самоопределение. 
Annotation 
The problems of psychological service and of the students of military schools are considered in this article.  
Key words: personality, environment, psychological service, development, self-acquisition. 
  
Қазақстан Республикасының 12-жылдық білім беру концепциясында өзгермелі әлеуметтік, экономика-
лық жағдайда тез өмір сүре алатын ғана емес, сонымен бірге осы өзгерістерге дайын бола алатын бәсекеге 
қабілетті тұлғаны қалыптастыру туралы айтылған. Осыған байланысты, осы тұлғаға қойылатын талаптар 
– креативтілік, белсенділік, әлеуметтік жаупкершілік, дамыған зияткерлік, кәсіби суаттылықтың жоғары 
деңгейі, танымдық іс-әрекеттің тұрақты мотивациясы алға қойылады [1]. 
Тәуелсіздік  алғаннан  кейін  Республикамызда  әскери-патриоттық  тәрбиемен  айналысатын  әскери 
мектеп-интернаттар  ашыла  бастады.  Қазіргі  күні  мұндай  мекемелер  тәрбиеленушілердің  құндылық 
бағдарларын  тәрбиелеуге,  олардың  әлеуметтенуімен  рухани-адамгершілік  тұрғыда  дамуында  ерекше 
орын алады. 
Қазіргі кезде әрбір әскери мектепте психологиялық қызмет жұмыс атқарады. Бұл қызметтің мақсаты: 
оқу-тәрбие үрдісін әлеуметтік-психологиялық сүйемелдеу. Осы сүйемелдеудің нәтижесі ретінде, тәрбие-
ленушілердің  психикалық  және  психологиялық  денсаулығын,  табысты  дамуын  қолдау  және  нығайту, 
психологиялық білім, білік, дағдыны, өзін-өзі жетілдіруді меңгеру болып табылады. 
Бұл мәселенің өзектілігі М.Р. Битянованың зерттеулерінде көрініс табады. М.Р. Битянова сүйемелдеуді 
мектептік  өзара  әрекеттесу  жағдайларында  баланың  психологиялық  дамуына  және  табысты  оқуы  үшін 
әлеуметтік-психологиялық  жағдайларды  құруға  бағытталған  психологтың  профессионалды  іс-әрекеті 
ретінде қарастырады. 
М.Р. Битянова бойынша сүйемелдеу үрдіс және мектеп психологының тұтас іс-әрекеті ретінде қарас-
тырады. Мұнда өзара байланысты үш компонент бөліп көрсетіледі:  
Мектепте  оқу  үрдісінде  баланың  психикалық  дамуының  динамикасын  және  психологиялық-
педагогикалық жағдайын жүйелі түрде бақылау; 
Оқушы тұлғасының дамуы және табысты оқуы үшін әлеуметтік-психологиялық жағдайлар жасау; 
Оқу  мен  дамуда  психологиялық  мәселелері  бар  балаларға  көмек  көрсету  үшін  әлеуметтік-
психологиялық жағдай жасау [2]. 
Мектептегі психологиялық қызмет туралы және психологиялық сүйемелдеу мәселелерін И.В. Дубро-

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 
99 
винада  қарастырған.  И.Р.  Дубровина  білім  берудегі  психологиялық  қызметті  төрт  аспектінің  бірлігі 
ретінде  қарастырады:  ғылыми,  қолданбалы,  практикалық  және  ұйымдастырушылық.  Білім  берудегі 
психологиялық қызметтің басты мақсаты – балалардың психологиялық денсаулығы [3]. 
Жасөспірімдік  кезеңде  құрдастарымен  қарым-қатынас  алдыңғы  қатарға  қойылады,  мұнда  негізгі 
қызмет қоршаған ортамен қарым-қатынасты құра алу қабілетін қалыптастырумен, адамдардың тұлғалық 
ерекшеліктерінде  бағдарлана  алу,  ұжымда  қабылданған  нормаладры  саналы  түрде  қабылдау  немесе 
қабылдамаумен байланысты (Драгунова Т.В., Захарова А.В., Петровский  А.В., Эльконин Д.Б. және т.б.) 
[4]. 
Әскери  мектептердің  іс-әрекеті  әскери  ұйымдардың  өзгешелігін  бейнелейтін,  көптеген  жастар  үшін 
жаңа қатынастың қажеттіліктерін жүзеге асыру үшін алғышарттар қояды. Осы  кезде дәстүрлі  мектептік 
қатынас  пен  әскери  қатынас  белгілерін  үйлестіретін  жаңа  тәрбиелеуші  орта  пайда  қалыптсады.  Мұнда 
А.С. Макаренко жазған «Әскери тұрмыс эстетикасы» тәрбиелеудің маңызды мүмкіндігі болып табылады. 
Тәрбиелеуші орта, оқушылардың әлеуметтік тәрбиеленуіне маңызды әсер етеді. Көптеген ғалымдар ме 
практиктердің пікірі  бойынша  осындай  орта тәрбиеленушілердің тұлғасының қалыптасуына  елеулі  әсер 
етеді. 
Адам тәрбиесіндегі ортаның әсері туралы П.Ф. Лесгафт, А.С. Макаренко Н.И. Пирогов, Л.Н. Толстой, 
К.Д. Ушинский, С.Т. Шацкий және т.б. айтып көрсеткен.  
Л.С. Выготский баланы тәрбиелеудің әдісі ретінде әлеуметтік ортаның басымды әсері туралы жазған. 
Әскери мектептерде оқу 14-15 жастағы ұл балалардың өміріндегі жаңа кезеңнің бірі. Әскери мектепте 
оқудың  бірінші  жылында  әскери  мектеп  тәрбиеленушілерінде  тұлғалық  ерекшеліктерге,  тәрбиенің 
жетіспеушілігіне,  оқуға  және  тәртіпке  жоғары  талаптардың  қойылуына  байланысты  көптеген  қиыншы-
лықтар туындайды. Әскери мектепке түскен соң бала, әскери жарғыменөмір сүруге, жаңа ұжымда жоғары 
ақыл-ой, физикалық, психологиялық жүктемелердің әсерінен бейімделу кезеңінде көптеген мәселелермен 
кездеседі. Әскери мектеп өмірінің ерекшелігіне мыналар жатады: 
Қатаң күн тәртібі; 
Іс-әрекеттің топтық түрлерінің басым болуы; 
Бағыну және қызмет бабындағы сыйластық (субординация); 
Оқу  әрекетін  тұрмыспен  және  қосымша  білім  алумен  байланысты  міндеттерді  орындаумен  қоса 
атқару. 
Әскери мектептер тәрбиеленушілерінің алдына үлкен міндеттер қойылады: 
Әскери мектеп нормалары мен ережелерін қабылдау; 
Өз әрекетіне жауап беру, тәртіпті сақтау және жүктелген міндеттерге саналы түрде қарау; 
Оқу материалымен өзіндік жұмыс жасай алу және сапалу түрде меңгеруге қабілетін дамыту; 
Ұжымда лайықты орынға ие болу, сыныптастарымен, тәрбиешілермен және мұғалімдермен адекватты 
қатым-қатынас стилін таңдау; 
Өзіндік білім алуға, өзіндік дамуға және тұлғалық өсуге қажеттілігі мен дағдысын қалыптастыру. 
Туындаған  жаңа  жағдайлар  жасөспірімнің  мінез-құлқымен  ойлауының  өзгеруін  талап  етеді.  Жас-
өспірім  қоршаған  ортаның  түрлі  жағдайларына  тез  енсе, өзі  үшін  тұлғалық  конфликтілерді  тез  басынан 
кешірсе,  кедергілерді  жеңуге  дайын  болса,  бейімделу  үрдісі  тез  өтеді.  Оқу-тәрбие  үрдісіне  тез  енуге, 
тәрбиеленушінің  әскери  мектепке  түскенге  дейінгі  қалыптасқан  бірнеше  психологиялық  мәселелері 
кедергі келтіреді [5]. 
Әскери  мектеп  бір  жағынан  жоғары  сапалы  білім  беру  және  қазіргі  қоғамның  болашақ  бетке  ұстар 
азаматтарын  тәрбиелеу  керек,  екінші  жағынан,  көмекті  талап  ететін  балаларға  қол  ұшын  созу  керек. 
Әскери  мектептің  әр  сыныбында  әлеуметтік-педагогикалық  қараусыз  қалған  балалар,  оқу  мотивация-
сының  төмен  деңгейімен,  ішкі  тұлғалық  мәселелермен,  ұжымдағы  орнын  табумен,  қарым-қатынаспен, 
т.б. психологиялық мәселелері бар жасөспірімдер кездеседі [6]. 
Әскери  мектепте  жүзеге  асырылатын  адамгершілік  және  физикалық  денсаулықты  қалыптастыруға 
бағытталған  білім  беру  бағдарламаларының  тиімділігін  зерттеу  мақсатында  оқу  жылының  басында 
жүргізілген  психологтардың  зерттеулері  бойынша  келесі  нәтижелер  алынды:  әскери  мектептегі  сынып-
тарда  қоғамға  интровертті  түрде  бейімделетін,  яғни  қоршаған  ортаның  көзқарасымен  және  қоғамның 
стандарттарын басшылыққа алатын жасөспірімдер басым.  
Жасөспірімдердің  психологиялық  ерекшеліктерін  зерттеу  нәтижесі  мазасызданудың  төмен  деңгейін, 
өзін-өзі бағалаудың жоғары деңгейін көрсетті. 
Қолайлы  тәртіпте  жұмыстың  жоғары  деңгейі,  тәрбиеленушілердің  дұрыс  психоэмоционалды  күйін 
белсенді коррекциялық жұмыспен байланыстырамыз.  

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 
100 
Көбінесе  ұлдар  тобында  өз  лидері  бар  иерархия  пайда  болады.  Лидерді  авторитетті  және  сенімді 
екпінінен біле аламыз. Әр бала топта өз мәртебесін көтеруге тырысады. Бұл ұл баланың білімі, біліктілігі, 
немесе басқалармен қатаң сойлесу қабілетімен немесе төбелесуге дайындығымен жүзеге асады.  
Міне, осы себептерге байланыты біршама шиеленістік жағдайлар туады, осы мәселелерді шешу үшін 
жасөспірімге  көмек  қажет.  Жасөспірімдер  өз  жасының  ерекшелігіне  байланысты  ересе  адамдардың 
көмегін қабылдағысы келмейді, сондықтан мектепте татуластыру қызметі болған жөн.  
Оқушылар  өз  жолдастарына  шиеленістік  жағдайлардышешуге  дұрыс  кеңес  беру  үшін  түрлі  өмірлік 
жағдайда  конструктивті  қарым-қатынас  психологиясынан  білімдер  беру  керек.  Білім  беру  үрдісінде, 
азаматтық және әскери салада мемлекетке қызмет  етуге  дайын және қабілетті  оқушылардың зияткерлік, 
мәдени,  адамгершілік  және  физикалық  дамуын  қамтамасыз  етуде  бала  дамуын  психологиялық-
педагогикалық, әлеуметтік сүйемелдеу маңызды болып табылады. Бұл бала дамуының маңызды жастық 
кезеңдерінде  оның тұлғасының, даралығының, өзін-өзі дамытуға қабілеттілігін  кәсіби және өмірлік өзін 
анықтауға ықпал етеді. 
 
1.  Қазақстан Республикасындағы 12 жылдық жалпы орта білім беру Тұжырымдамасы. – Астана, 2010. 
2.  Битянова М.Р. Организация психологической работы в школе. – М.: «Совершенство», 1997. – С. 25-26. 
3.  Практическая психология образования / под ред. И.В. Дубровиной. – издательский дом «Питер», 2004. 
4.  Конфликтология /Под ред. А.С. Климина. - Спб.: «Лань», 1999. 
5.  Программа  психологической  помощи  подросткам  «Поверь  в  себя».  Библиотечка  «Первого  сентября»,  №4, 
2007. 
6.  Рабочая книга школьного психолога /Под ред. И.В. Дубровиной. – М.: «Просвещение», 1991. - с. 301 
 
THE DEFINITION, ROLE AND POSSIBLE WAYS OF RESEARCH CULTURE  
DEVELOPMENTIN HIGH EDUCATIONAL INSTITUTIONS 
 
A.S. Mizimbaeva – Казахский национальный педагогический университет имени Абая,  
магистр образования, докторант PhD 2-курса специальности «Педагогика и психология» 
 
Аннотация 
Данная  статья  раскрывает  сущность  такого  актуального  понятия  на  данный  момент  как  развитие  исследо-
вательской  культуры  в  ВУЗе.  Содержитсяанализ  определений  исследовательской  культуры,  данные  различными 
авторами  и  источниками.  К  тому  же,  феномен  культуры  раскрывается  во  взаимосвязи  с  исследовательской 
культурой. Также раскрывается структура основного понятия. Перечислены трудности развития исследовательской 
культуры,  которые  в  свою  очередь  могут  быть  в  различных  формах.  Выявлены  пути  решения  проблем  и 
представлены пути развития исследовательской культуры.  
Түйін 
Берілген  мақалада  қазіргі  таңда  көкейкесті  мәселелердің  бірі  жоғары  оқу  орындарындағы  зерттеу  мәдениетін 
дамыту  қарастырылған.  Әр  түрлі  авторлар  мен  дерек  көздерменберілген  зерттеу  мәдениетінің  анықтамасына 
сараптама жасалған. Сонымен қатар, мәдениет феномены зерттеу мәдениетімен байланыста қарастырылған. Негізгі 
анықтаманың  құрылымы  берілген.  Зерттеу  мәдениетін  дамыту  жолында  болатын  қиындықтар  анықталған. 
Мәселелерді шешу жолдары мен зерттеу мәдениетін дамыту жолдары қарастырылған.  
Annotation 
The  given  article  deals  with  the  one  of  the  issues  of  current  importance  –  research  culture  in  HEI.  Specifically,  the 
definitions of research culture given by different authors and resources are analyzed. In addition, the culture phenomenon is 
exposed in respective to research culture.Clear structure of research culture is provided. Obstacles to developing a research 
culture  come  in  many  forms  and  are  reviewed.  More  important,  solutions  are  identified  and  ideas  given  on  how  culture 
develops.  
Ключевые слова: исследовательская культура, исследование, ВУЗ 
Тірек сөздер: зерттеу мәдениеті, зерттеу, ЖОО 
Key words: research culture, research, HEI 
 
Research  culture  is  the  set  of  shared,  taken-  for-granted  implicit  assumptions  that  members  of  a  HEI  hold 
about research and determines how they perceive, think about, and behave with the respect to research activities  
Edgar Schein “Organizational culture and leadership” 
Why it is of vital importance to concernabout research culture and should we beconcerned? One could say that 
new Universities have a problem as they are new and need to build this culture from a lower base, but not only 
that, it is a matter not just of building but also of changing a culture; this is much more difficult. However, with 
the student numbers rising and the resourcing  not keeping up, the  pressure is  on the staff and so teaching – the 
service which we provide and forms the basis on which we are paid – becomes the priority.Consequently research 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 
101 
suffers to the extent that many universities now are concerned about very Research Culture in their institutions. If 
we add to that the fact that many universities are formerly essentially but not exclusively, teaching institutions, we 
have the issues of staff who have been here a long time, do not have research experience and indeed have never 
been  part  of  a  “Research  Culture”.  For  such  institutions  this  represents  not  only  an  issue  of  declining  research 
culture  but  a  significant  culture  shift.  One  of  the  questions  is,  given  the  changes  in  the  societal  context  of  the 
Higher Education sector, have we changed enough, quickly enough as the world has changed around us, or have 
we  perhaps  tried  to  cling  on  just  a  little  too  long  to  what  we  know,  what  we  knew  to  our  comfort  zone.  The 
pressure is still on – how should we be teaching the current content to the current students in the current context 
and how does this impact on research. Research is closely connected with teaching. 
Teaching  in  a  University  is  different;  we  use  the  same  word  in  primary  school,  secondary  school,  TAFE, 
Teachers Colleges, CAEs etc.but it is not the same.One of the major differences is of course the extent to which it 
(the teaching) is interwoven with research and the research principles.We cannot, in 3 or 4 years, teach the entire 
content  of  a  discipline  (given  the  growth  rate  of  knowledge  this  would  be  futile).So,  we  donot  and  we  do  not 
pretend  to;  we  teach  a  spectrum  of  fundamental  and  advanced  content  in  the  context  of  the  discipline  and  its 
application  and  we  teach  how  to  find,  understand,  contextualize,  analyze,  criticize,  apply,  describe,  explain 
etc.This is where the link to research is the strongest.Sometimes these are referred to as “generic skills”; they are 
much  more  important,  indeed  vital,  and  much  more  integral  to  the  idea  of  Higher  Education  to  be  given  the 
simplistic tag of being generic, some of them are quite specific. Interestingly, as if to reinforce this, the University 
of Melbourne refers to the triple helix, an allegorical reference to the Watson and Crick descriptor, but in this case 
applied to the intertwining of Research, Teaching and Knowledge Transfer: 
“Research  is  the  first  strand,  embracing  the  systematic  generation  of  new  knowledge,  development  of  new 
ideas  and  experiment  with  new  techniques.These  activities  inform  student  learning  and  provide  an  intellectual 
platform for engaging in knowledge transfer. The second strand is Learning and Teaching.It explicates a body of 
ideas,  is  informed  by  available  research,  and  instills  habits  of  inquiry  that  reflect  the  provisional  nature  of 
knowledge.  The  final  strand  is  knowledge  transfer.  It  encompasses  many  dimensions  of  interaction  between 
academia and the wider society – from the way public intellectuals use media platforms to participate in debate, to 
policy  work  for  government,  industry and  communities, to contract research and  education services, and to the 
complex  and  risky  work  of  creating  business  ventures  to  distribute  new  knowledge.  According  to  Professor 
Andrew Cheetham this model is enlightening, it interweaves the three strands which build staff (through research) 
– students  (through the T&L) – and the  community (through both). People  often  will say that  without students 
there will be no university, but equally without good staff there won’t be one either [1]. 
So, there is a concernabout a Research Culture because: 
•Research is the basis of how a university education works; 
•It is the intellectual life blood of teaching staff; 
•It should be the fundamental support of teaching; 
•It is a basis of our support for our community. 
What then is a research culture, and would we recognize oneif we saw one? Can it be seen? Let us start with 
research, what is it? 
The OECD definition [2]: 
“Research and experimental development comprises creative work undertaken on a systematic basis in order 
to  increase  the  stock  of  knowledge,  including  knowledge  of  man  (sic),  culture  and  society,  and  the  use  of  this 
stock of knowledge to devise new applications.The emphasis is given to creative work, systematic, increase the 
stock of knowledge. The DEST definition is a little more specific to satisfy their own agenda, which is still valid 
[3]: “The essential characteristic of research activity is that it leads to publicly verifiable outcomes which are open 
to peer appraisal.Research and  experimental  development  comprises: creative  work undertaken  on a systematic 
basis in order to increase the stock of knowledge, including knowledge of humanity, culture and society, and the 
use  of  this  stock  of  knowledge  to  devise  new  applications, any  activity  classified  as  research  and  experimental 
development is characterized by originality; it should have investigation as a primary objective and should have 
the potential to produce results that are sufficiently general for humanity's stock of knowledge (theoretical and/or 
practical)  to  be  recognizably  increased.  Most  higher  education  research  work  would  qualify  as  research  and 
experimental development.  
The  other  point  of  the  term  is  culture.  Culture  (from  the  Latin  cultura  stemming  from  colere,  meaning  "to 
cultivate"),  generally  refers  to  patterns  of  human  activity  and  the  symbolic  structures  that  give  such  activity 
significance [4]. Different definitions of "culture" reflect different theoretical bases for understanding, or criteria 
for evaluating, human activity. Most general, the term culture  denotes  whole product  of an  individual,  group  or 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 
102 
society  of  intelligent  beings.  It  includes  technology,  art,  science,  as  well  as  moral  systems  and  characteristic 
behaviors  and  habits  of  the  selected  intelligent  entities.  In  particular,  it  has  specific  more  detailed  meanings  in 
different  domains  of  human  activities.  It  is  a  whole  behavior  that  has  essentially  been  learned  or  cultivated. 
Professor  Andrew  Cheetham:  “You  only  have  to  think  of  our  own  cultures  in  music,  art  and  science…  the 
moment  we stand still, that is fail to  keep  learning, fail to  keep cultivating, our  knowledge and  experience  falls 
behind  the  status  quo.The  fact  that  this  “culture”  has  to  be  learned  makes  it  all  the  more  difficult  to  change  a 
culture; especially if it has become entrenched, by that ismeant a behavior that has remained static or uncultivated 
for some time”. 
So what then is a research culture? 
•Research  is a learned behavior; it  is started these  days  in secondary school and  is  enhanced as we progress 
through our degrees and careers; 
•The research culture is the structure that gives that behavior significance and that allows us to understand and 
evaluate the research activity; 
•In a university then, the culture is that structure, the cultural structure based around the behavior of the staff 
and students that allows us to transfer the knowledge gained through this systematic process to our students and to 
the community; 
•We pass on this and other knowledge to our students in the context of today, not yesterday, but today, along 
with the ability to analyze the evidence in the context of tomorrow; 
•That structure is the cultural context that we must strive to build on – the continuous development.We cannot 
afford  to  stop  researching,  learning  or  we  run  the  risk  that  our  teaching  will  decrease,  gradually,  almost 
imperceptibly but inexorably in its relevance to tomorrow.  
Structure of research 
 The ‘ideal’ structure and culture for research is that it permeates academic work. As Pratt, Margaritis and Coy 
(1999, p. 44) describe it:  
 Academics who are researching at the leading edge of their disciplines and are able to draw on this knowledge 
in their teaching. Graduate teaching programmes become a driving force for the development of the departments 
and  the  graduate  students  themselves  help  in  developing  new  knowledge  and  exploring  the  frontiers  of  the 
discipline alongside their supervisors. Graduate students, a thriving research programmed, and publications in the 
recognized  academic  and  professional  journals  and  conferences  are  hallmarks  of  successful  university 
faculties.Note however this description only relates to postgraduate students and does not address undergraduate 
education and the role of research there. Further, universities, faculties or schools do not always conform to this 
ideal type. In practice, at least five different modelscan be observed:  
Independent  researchers –  there  is  no  central  research  core  in  the  unit  and  research  is  carried  out  by  a  few 
individuals, usually operating alone with little or no budgetary support; 
Stars – most or all research is carried out by a very small number of ‘star’ performers. In this model research is 
limited to the scope and range of the stars’ interests.  
Independent centralized model – a core group of academics carry out most of the research with other staff on 
the periphery and still others acting independently, but still no majority of research active staff. 
Collaborative centralized – a core group of skilled academics promote research activity and gather others into 
the process, creating a critical mass at the central core. 
Multi-core – several collaborative centralized groups can be found across the university (Shamai & Kfir 2002).  
It can be seen that of the five models only the last two approach the ideal type outlined by Pratt et al. (1999). 
Why  then  is  it  that  despite  tacit  acceptance  that  university  staff  should  do  research  and  that  the  mission  of  a 
university  includes  research,  some  academic  staff,  schools  or  faculties  are  not  research  active  or  less  research 
active than others?  
The literature reports a range of studies into obstacles to universities’ researchperformance: 
Strategic issues:  
a university mission that emphasizes applied scholarship;  
university as a whole is struggling to remain viable. 
Culture and values: 
a teaching focused culture; 
curricular development and delivery seem as more critical disciplines with a vocational orientation; 
resentment of staff who were not there for their students because they were researching. 
Limited institutional resources  
lack of staff whose research is ofsufficient standard to succeed in top ranked journals. 
Lack of general research skills 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 
103 
legacy staff from earlier teaching institutions who were not required or developed to do research. 
Lack of specific individual skills and expertise in ‘playing the research game’ 
lack of skills in interdisciplinary research including holistic thinking; 
creativity, intercultural competence and communication;  
no grant writing skills or confidence;  
no skills to manage projects, staff and budgets once funding is obtained; 
lack of skills and confidence in writing for ranked journals; 
lack of commitment to persist with drafting, redrafting, receiving rejections and revising papers for journals. 
No specific research budget or funding 
Workloads: 
high and exhausting teaching loads;  
high administrative demands; 
lack of time.  
Industrial arrangements 
staff on casual, temporary, short term contracts for teaching-only duties. 
In theory, the solutions to  improving research activity and  culture  include addressing the  obstacles  outlined, 
although removing obstacles is not necessarily the same as encouraging research and increasing output. Theideas 
for  improving  research  performance  are  given.It  can  be  seen  that  most  of  the  recommendations  fall  under  the 
ambit of standard management practices required bringing about change in an organization. 
Developing research and a research culture  
High level focus: 
governments that recognize the regional mission of local universities; 
distinctive culture that embraces research as part of the academic’s role;  
the research culture is an item on important committee agendas; 
strategic alignment at all levels of the university;  
clear goals; 
participative governance. 
Specialized research leadership and administration unit: 
support from the Vice Chancellor, and a head of research with high status and power; 
a proactive and supportive research division or office that does more than ensure compliance;  
a centralized research office, promoting research clusters on which resources are expended; 
designated research positions;  
streamlined  administrative  procedures  that  make  it  easier  to  comply  with  government  measurement  and 
accounting frameworks. 
Local or sub-unit factors: 
strong leadership, with research and management skills;  
decentralized organizations which enable the school or faculty to direct resources to research. 
Human resource management policy, procedure and processes: 
a raft of human resource management and development including retraining or replacing original teaching staff 
with research focused academics through recruitment;  
individual and organization performance indicators focused on research; 
rewards and value given to research;  
developing students to become research staff;  
specific assistance with grant applications and publications (including workshops);  
providing internal, unattached or open research funding; 
reducing teaching and administrative workloads; 
collegiality, networks and informal seminars and research method sessions mentoring; 
team research projects;  
frequent communication; 
positive group atmosphere [5]. 
Building the culture, something that is  discussed at  many forums. Firstly this cannot be accomplished  either 
quickly or easily; progress is bound to be almost as slow as the decline would be if we do nothing. Over the past 
few  years  UWS  has  made  admirable  progress  by  implementing  a  series  of  strategies  and  policies  designed  to 
increase research culture and to provide incentives to increase research output.This has been based around focus 
and concentration; it is a technique being employed by many universities and research institutions.It meets with 

Абай атындағы ҚазҰПУ-нің Хабаршысы, «Педагогика ғылымдары» сериясы, №1(41), 2014 г. 
104 
resistance from those  not  initially included,  not surprisingly.However,when starting from a lower base and with 
limited resources, a system of prioritization is the only way that we can proceed.There will be times when things 
do not quite go according to plan, but there must be a plan, this will not work by a random process. The ultimate 
aim of course, the nirvana, is that all staff will be research active and will have access to a Research Centre, but 
that cannot be achieved in one hit. 
In  general  these  actions  are  aimed  at  raising  the  level  of  dissemination,  discussion,  interaction  and  mutual 
support. However there is one particular action of high priority and effectiveness that many other Universities, are 
doing  correctly,  uniformly  or  even  at  all,  and  that  is  mentoring.This  activity  of  course  goes  far  beyond  just 
research, but it is vital to research as there are so many aspects of the research process that depend on propagation 
of  experience,  wisdom  and  that  intangible  tacit  knowledge.Indeed  the  mentoring  process  starts  with  the 
supervisor-student  relationship  and  should,  must,  then  continue.  A  good  mentoring  program  promotes 
understanding of the culture of the University and helps staff adjust to new or changing roles and situations.From 
the research perspective, mentoring networks are very significant contributors to a research culture.All senior staff 
ought to be mentoring several less experienced staff as well as having their own mentor.It is the intersection and 
interaction  of  these  research  mentoring  networks  that  builds  and  strengthens  the  research  culture,  the  symbolic 
structure mentioned earlier that will give the research its meaning in the institution.This type of academic activity 
is vital to the research [6].  
In conclusion, it must be noted that until we understand what a research culture is and why it is important, that 
teaching and research are intertwined and should not be separated, it will be impossible to truly buildand develop 
a homogeneous research culture.  
 
1.  http://growingesteem.unimelb.edu.au/strategicplan/vision.html 
2.  OECD  (2002),  Frascati  Manual:  Proposed  Standard  Practice  for  Surveys  on  Research  and  Experimental 
Development, OECD: Paris.  
3.  http://www.oecd.org/document/6/0,2340,en_2649_34451_33828550_1_1_1_1,00.html 
4.  2007 Higher Education Data Collection Specifications for the collection of 2006 data page 8  
5.  http://en.wikipedia.org/wiki/Culture 
6.  http://www98.griffith.edu.au/dspace/bitstream/handle/10072/32464/63376_1.pdf?sequence=1 
7.  http://www.uws.edu.au/__data/assets/pdf_file/0018/7119/Item_3.6_Building_a_Research_Culture__Tabled_Doc.pdf 
 
ОӘЖ: 375.008 

жүктеу/скачать 3,15 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: