Пайдаланылған әдебиеттер:
1.
«Экология және табиғатты тиімді пайдалану» Ә.Бейсенова, А.Самақова, Т.Есболов,
Ж.Шілдебаев
2.
Экология. Оқулық. - Алматы Экономика, 2002 Т.Рысқұлов атындағы қазақ экономикалық
университеті ISBN 9965-532-69-9
3.
А.Ж. Ақбасова, Г.Ә. Саинова. «Экология» Алматы, 2003
295
a
2
b
2
a
2
b
2
ҰҚСАСТЫҚ ТҮРЛЕНДІРУДІ ҚОЛДАНУ АРҚЫЛЫ ЕСЕПТЕР
ШЫҒАРУ
Узакова Боранкуль Зиядиновна
Ы. Алтынсарин атындағы Арқалық педагогикалық институты
Аннотация:
Моя цель при рассмотрении этой темы состоит в том, чтобы преодолеть
трудности, с которыми мы сталкиваемся, прежде всего, логически, при изучении
преобразования сходства. Поэтому я поставил перед собой цель объяснить основные типы
задач на теоретических примерах, используя видообразование аналогии.
Ключевые слова:
преобразования, гомотетии, центр сходства, луч, похожие фигуры,
параллельные движения, гомотетические центры
Summary:
My goal in considering this topic is to overcome the difficulties that we face, first
of all, logically, when studying the similarity transformation. Therefore, I set myself the goal of
explaining the main types of tasks using theoretical examples, using speciation analogy.
Keywords:
transformations, homothetics, center of similarity, ray, similar shapes, parallel
movements, homothetic centers
Ұқсастық түрлендіруін қолдану, ұқсас фигуралардың қасиеттерін
пайдалану дәлелдеуге, есептеуге және салуға берілген кейбір есептерді
шығаруда елеулі көмек бере алады. Бірнеше мысал қарастырайық.
№1-есеп. Тік бұрышты
АВС
үшбұрышының катеттері
а
мен
b
ні
диаметр етіп алып, шеңберлер салынған (1-сурет бойынша). Шеңберлердің
қиылысу нүктелерінің арақашықтығы
СР
ні табайық.
Шешуі: Ең алдымен,
ВР
ˆ
С
АР
ˆ
С
90
0
екенін байқаймыз, себебі олар іштей
сызылған және берілген шеңберлердің сәйкес
ВС
мен
АС
диаметрлеріне
тіреледіі. Сонымен,
АР
ˆ
В
180
0
,
В
,
Р
,
А
нүктелері бір түзуде жатады, мұнда
Р
нүктесі -
С
төбесінен гипотенузаға түсірілген перпендикулярдың табаны.
Сурет 1. Шеңберлердің қиылысу нүктелерінің арақашықтығы
СР
ні табу
ВС
ˆ
Р
СА
ˆ
Р
(сәйкес қабырғалары перпендикуляр бұрыштар), сондықтан
РСВ
мен
СВА
үшбұрыштары ұқсас. Ұқсастықтан
,
яғни
b
.
Демек,
а
CP
ab
.
№2-есеп. Екі шеңбер
О
,
r
мен
1
О
1
,
r
1
іштей
A
нүктесінде
жанасады (2-сурет бойынша). Ішкі
1
шеңберінің кез келген
K
нүктесінде оған
жанама жүргізілген, сол жанаманың сыртқы
шеңберінің ішіндегі
BC
СР
ВС
СА
АВ
СР
296
Достарыңызбен бөлісу: |