І сигналды жүйе
|
ІІ сигналды жүйе
|
Бірінші сигналдық жүйе – организмге сыртқы және ішкі ортадан келетін көру, есту және басқа сезім жүйелерінің сигналдары.Бұл адам мен жануарларға ортақ жүйе болып табылады.Бірінші сигналдық жүйе - жануарларға да
және адамға да тән қасиетБірінші сигналдық жүйе - жануарларға да
жәнеадамға да тәнқасиет.
.Бірінші сигнал жүйесі жаңа туған нәрестеде бірнеше күннен кейін қалыптасады. 7-10 күндері алғашқы шартты рефлекстері қалыптаса
|
Екінші сигналдық жүйе – адамға ғана тән, яғни сөйлеуге байланысты.
Оның сигналдары – еститін, оқитын және айтылатын сөз.
Бірінші сигналдық жүйесімен сезілген заттардың бейнесі екінші сигналдық жүйесімен анықталады, яғни сөз арқылы түсіндіріледі.Екінші сигнал жүйесінің даму белгілері 6 айдан пайда бола бастайды. Сөздің мағынасын нәресте ерте түсіне бастайды, сондықтан оны дамыту үшін нәрестемен сөйлесу қажет. Жаңа туған баланы емізгенде, киімін ауыстырғанда, қасына
келгенде сүйіспеншілікті көрсетіп, алғашқы күндерінен бастап, сөйлесуге болады. Бұл екінші сигнал жүйесінің дамуына жақсы
қозғаушы әсер.
|
№4 тапсырма. Адамның сөйлей алуымен (ІІ сигналды жүйе) және оның ойлау мен шығармашылық әрекеттерінің бар болуымен байланысты И.П. Павлов ЖЖІӘ арнайы түрлерін ажыраттты. Осы түрлерді атаңыз және сипаттама беріңіз, мысал келтіріңіз.
--көрпемпаз тип.
Көрпемпаз типті адамдарда І-ші сигналдық жүйе ІІ-ші сигналдық жүйеге қарағанда басым болады. Олар сыртқы орта құбылыстарын өте жоғары сезімталдықпен қабылдайды (көру, есту және т.б.), нақтылы және деректі ой туады, олар болмысмты бөлшектеместен тұтас қабылдайды
(суретшілер, музыканттар).
– ойшыл тип.
Ойшыл типті адамдарда ІІ-ші сигналдық жүйе І-ші сигналдық жүйеге қарағанда басым болады және бұл көрнекті талдау-синтездеу әрекетке негізделеді. Оларға логикалық және дерексіз (абстракты) ойлау қабілеті жоғары . (ғалымдар, философтар, математиктер).
– аралас тип.
Сыртқы орта әсерлері мен құбылыстарын сезіну қасиеті және ойлау (дерексіз) қабілеті бірдей дамыған. Екі сигналдық жүйесінің әрекеттік теңдесуімен сипатталады. Бұл типті немесе дарынды тип деп те атайды.
|
