Оқу мақсаты 11.4.2.19«Мономер», «құрылымдық» «буын»,
«олигомер», «полимер», «полимерлену дәрежесі» негізгі ұғымдарын білу
11.4.2.20Полимерлену реакциясы теңдеулерін құрастыру Поликонденсация реакциясы теңдеулерін құру
11.4.2.21Полиэтилен, полипропилен, полистирол, тефлон, 11.4.2.23поливинилхлорид, полиметилметакрилат, полиэфир, фенолформальдегид шайыры және олардың негізінде алынған пластмассалардың қасиеттерін, қолдану аймағын атау
Полимерлерді утилизациялау процесін сипаттау
11.4.2.26
Бағалау критерийі Білім алушы
«Мономер», «құрылымдық» «буын», «олигомер», «полимер», «полимерлену дәрежесі» негізгі ұғымдарын сипаттайды
Полимерлену реакциясы теңдеулерін құрастырады
Поликонденсация реакциясы теңдеулерін құрады
Пластмассалардың қасиеттерін, қолдану аймағын көрсетеді
Полимерлерді утилизациялау процесін сипаттайды
Ойлау дағдыларының Білу және түсіну деңгейі Қолдану
Орындалу уақыты 20 минут
(молекулалық массасы 500- 5000 аралығы)
молекулалары бір – бірімен немесе басқа қосылыстардың молекулаларымен полимер түзетін төменгі молекулалы қосылыстар
полимерлену реакциясында мономерлердің қанша молекуласының өзара әрекеттесетінін көрсететін шама
Өндірісте полиэтиленді алу үшін қажетті шарттар мен жағдайларды көрсетіңіз:
(iii)Полимердің түзілу реакциясының типін атаңыз:
(iv) Тұрмыста кеңінен қолданылатын полиэтилен полимердің қандай түріне жатады?
Полистирол ең арзан қатты пластмасса болып табылады және формуласы:
Полистирол алу үшін қолданылатын мономердің формуласын жазыңыз:
(a) Өрмекші жібегі – ол табиғи полимер, өзінің салмағы үшін ерекше беріктігі бар. Кевлар – өрмекші жібегіне ұқсас қасиетте әзірленген жасанды полимер. Кевлар өте берік, тығыздығы аз материал болғандықтан, бронькеудшелер тігуге, сондай-ақ спорттық бұйымдардың бөлшектерін жасауға қолданылады.
Кевларда полимерлі жіптер бір-бірімен сызықтық берік байланыс түзеді. Кевлар құрамында талшығы парафенилдиамин мен терефталь қышқылы болады.
(і) Бұл реакция полимерленудің қандай түріне жатады?
(іі) Кевлар полимерін жасау үшін қажет екі мономер молекуласын салыңыз.
Көрсетілген екі мономердің полимерленуінен пайда болған полимер - бұл терилен деген атаумен белгілі.
(і) Екі мономер конденсация полимеризациясы арқылы реакцияға түседі. Бұл реакцияда тағы қандай молекула түзіледі
(іі) Териленнің қайталанатын бірлігінің құрылымын салыңыз.
(ііі) Жоғарыдағы полимерді қолдану неліктен экологиялық тұрғыдан тиімді болып табылады?
Төменде кестеде полимерлердің қолданылу аймағын көрсетіңіз:
Синтетикалық полимерлер, біздің тіршілігімізге үлкен өзгерістер енгізді, бірақ оларды қолдану бірқатар қиындықтарға душар етті. Полимер материалдарының қалдықтарын шартты түрде екі үлкен топқа бөлуге болады: өндіріс қалдықтары және тұтыну қалдықтары.
Қатты тұрмыстық қалдықтардың едәуір бөлігі полигондарда жойылады. Бұл жерде туындайтын проблемаларды көрсетіңіз.
Полимер қалдықтарын кәдеге асыру мәселелерін қалай шешуге болады? Өз пікіріңізді түсіндіріңіз.