Бейорганикалық минералды тыңайтқыштар әсер етуіне қарай:
Тікелей (N, P, K, Mg, B, Mn);
Жанама (бор,әк, доламит, гипс).
Тікелей әсер ететін мин. тыңайтқыштар – өсімдікке қорек ретінде жеткізіледі.
Жанама әсер ететін минералды тыңайтқыштар – топырақтың агрохимиялық-физикалық қасиеттерін жақсарту үшін әсер етеді. Мысалы, топырақтағы қышқылдықты жою үшін әк, доламит, бор шашады.
Биотыңайтқыш/бактериотыңайтқыш– макроэлементтердің концентрациясын немесе биожетімділігін арттыру мақсатында микроорганизмдер препараттарын қолдану. Бактериялық тыңайтқыштарды түрлі органикалық тыңайтқыштарға оларды ынталандыру мақсатында қосады. Органикалық тыңайтқыштарда болатын микроорганизмдер топырақтағы қоректік зат циклін қалпына келтіріп, оны құнарлы етеді.
Қазақстанда нитрагин, азотбактерин, фосфорбактерин сияқты бактериялық тыңайтқыштар өндіріледі. Нитрагин – бұршақ тұқымдас өсімдіктерде көп қолданылады. Тамырда шоғырланып, ауадан азот жинайды. 1г = 9 млрд. бактерия.
Азотбактерин – құрамында азот бактериясы бар тыңайтқыш. Бос азоттан азот тұздарын синтездейді.
Фосфорбактерин – құрамында көп мөлшерде микроорганизм спорасы бар тыңайтқыш. Органикалық қосылыстағы фосфорды өсімдік жеңіл сіңіруі үшін ыдыратады.
Бұндай тыңайтқыш өндіру үшін түйнек бактериясының мәдени түрі бұршақтық ... тұқымы алынады. 2% агар, 1% сахарозамен байлаанысқан тұқым дақыл колбасына енгізіледі.
1,2 тәулік ішінде 28-30C және pH= 6,5-7,5 болуы шарт.Негізгі бактерия ашыту жүріп жатқан кезеңде тұрақты орта сақталып, қажет жағдайда минералды тұздар, жүгері сығындылары сынды компоненттер енгізіледі.
Органикалық минералды тыңайтқыштар өндірісі:
