2.Өзіндік зерттеу
1. Азық қоректілігін бағалау тарауында азық турлерінің химиялык құрамы (1-кесте) мен қоректілігі (2-кесте) туралы түсінік беріліп, оны бағалау тәсілдері келтіріледі.
1.Көк азықтар және жайылым түрлері
2.Ірі азықтар
3.Шырынды азықтар
4.Құнарлы азықтар
5.Минералды және витаминді азықтар.
1кесте Азықтардың химиялық құрамы, %
Азық-
тар
|
Су
|
Құрғақ зат
|
«Шикі»
протеин
|
«Шикі»
май
|
«Шикі»
клетчатка
|
АЭЗ
|
«Шикі»
күл
|
Көк шөп азықтар
|
1.Беде көгі
|
765
|
235
|
39
|
8
|
61
|
108
|
19
|
2.Жоң. көгі
|
750
|
250
|
50
|
7
|
68
|
100
|
25
|
3.Қара б. көгі
|
800
|
200
|
31
|
8
|
58
|
86
|
17
|
4.Судан ш. көг
|
800
|
200
|
28
|
6
|
55
|
91
|
20
|
5.Еркек ш көгі
|
621
|
329
|
31
|
10
|
128
|
185
|
25
|
Құрғақ жайылым азықтар
|
1.Тау жайыл.
|
680
|
320
|
45
|
13
|
108
|
126
|
28
|
2.Дала жайыл
|
610
|
390
|
40
|
13
|
135
|
164
|
38
|
3.Беделі жай.
|
693
|
307
|
42
|
9
|
95
|
48
|
156
|
4.Саз жайыл.
|
713
|
287
|
33
|
11
|
95
|
127
|
21
|
5.Шалғын жай.
|
689
|
311
|
39
|
10
|
86
|
150
|
26
|
Шырынды азықтар
|
1.Сәбіз
|
880
|
120
|
12
|
2
|
11
|
87
|
8
|
2.Қант қызыл.
|
770
|
230
|
16
|
2
|
14
|
188
|
10
|
3.Азық қызыл.
|
880
|
120
|
13
|
11
|
9
|
87
|
10
|
4.Жарт. қ. қыз
|
830
|
170
|
16
|
1
|
11
|
130
|
12
|
5.Картоп
|
780
|
220
|
18
|
1
|
8
|
782
|
11
|
Құнарлы азықтар
|
1.Сұлы дәні
|
150
|
850
|
108
|
40
|
97
|
573
|
32
|
2.Арпа дәні
|
150
|
850
|
113
|
22
|
49
|
638
|
28
|
3.Қара б. дәні
|
150
|
850
|
120
|
19
|
21
|
672
|
18
|
4.Бидай дәні
|
150
|
850
|
133
|
20
|
17
|
668
|
12
|
5.Тары дәні
|
150
|
850
|
108
|
32
|
92
|
587
|
31
|
Минеральды – витаминді қоспалар
|
1.Сүйек ұны
|
100
|
900
|
178
|
157
|
-
|
53
|
512
|
2.Азықтық фосфат
|
961
|
39
|
-
|
-
|
-
|
-
|
39
|
3.Бір кальций фосфат
|
951
|
41
|
-
|
-
|
-
|
-
|
41
|
4.Бір натрий фосфат
|
976
|
24
|
-
|
-
|
-
|
-
|
24
|
5.Ет сүйегі
|
100
|
900
|
401
|
12
|
-
|
38
|
449
|
2-кесте Азықтар мен қосындылар қоректілігі
Көрсеткіш
|
Азықтармен қосындылардың 1килограмында
|
Беде
көгі
|
Саз
жай.
|
Сәбіз
|
Тары
дәні
|
Арпа
дәні
|
Жоң
ұны
|
Азық
қыз
|
Тау
жай
|
Жоң
көгі
|
Қылт
ұны
|
Беде
Ұны
|
Азык өлшемі
|
0,20
|
0,19
|
0,14
|
0.98
|
1,15
|
0,72
|
0,12
|
0,23
|
0,22
|
0,25
|
0,71
|
АЭ, МДж
|
1,87
|
2,4
|
2,20
|
10,3
|
10,5
|
8,62
|
1,63
|
2,87
|
1,75
|
5,88
|
8,41
|
Қорыт.прот, г
|
27
|
18
|
8
|
76
|
85
|
119
|
8
|
30
|
38
|
12
|
94
|
Қант, г
|
12
|
28
|
35
|
18
|
22
|
40
|
50
|
24
|
14
|
16
|
20
|
Кальций, г
|
3,7
|
1,2
|
0,6
|
0,8
|
2,0
|
17,3
|
0,9
|
1,2
|
4,5
|
|
14,0
|
Фосфор, г
|
0,6
|
0,6
|
0,2
|
5,1
|
3,8
|
3,0
|
0,5
|
0,5
|
0,7
|
|
2,9
|
Магний, г
|
0,6
|
0,6
|
5,1
|
1,0
|
1,1
|
2,8
|
0,3
|
0,6
|
0,6
|
1,0
|
3,0
|
Натрий, г
|
2,1
|
4,3
|
0,2
|
4,4
|
5,0
|
19,6
|
5,0
|
3,1
|
5,3
|
3,3
|
29,2
|
Калий, г
|
|
2,0
|
0,7
|
0,1
|
0,8
|
0,9
|
0,3
|
0,8
|
|
0,2
|
0,5
|
Хлор, г
|
0,4
|
1,3
|
0,2
|
1,0
|
1,3
|
1,2
|
1,1
|
1,5
|
1,0
|
0,8
|
3,7
|
Күкірт, г
|
0,5
|
0,9
|
10,0
|
0,8
|
2,4
|
4,8
|
1,2
|
0,8
|
1,0
|
0,8
|
2,3
|
Темір, мг
|
99
|
26
|
1,1
|
40
|
50
|
167
|
8,0
|
35
|
34
|
126
|
223
|
Мыс, мг
|
2,0
|
1
|
2,2
|
16,6
|
4,2
|
8,4
|
1,9
|
2,4
|
2,6
|
9,7
|
9,0
|
Мырыш, мг
|
11,9
|
4
|
2,1
|
35,0
|
36,1
|
2,9
|
1,3
|
5,4
|
6,1
|
26,2
|
37,6
|
Марганец, мг
|
16,4
|
1
|
0,08
|
17,9
|
13,5
|
27
|
11,1
|
21,4
|
8,3
|
224,7
|
57,6
|
Кобальт, мг
|
0,08
|
0,11
|
0,03
|
0,03
|
0,26
|
0,21
|
10,1
|
0,1
|
0,05
|
0,08
|
0,26
|
Йод, мг
|
0,02
|
0,05
|
54
|
0,02
|
0,22
|
0,4
|
0,01
|
0,01
|
0,02
|
0,11
|
0,35
|
Каротин, мг
|
40
|
30
|
|
2
|
0,5
|
200
|
0,1
|
50
|
44
|
50
|
170
|
Д.вит.,мың.х.ө
|
2,3
|
308
|
0,6
|
|
0,2
|
100
|
|
3,2
|
2,5
|
30
|
80
|
Е. вит., х.ө.
|
40
|
48
|
1,5
|
8,0
|
50,0
|
93,5
|
0,7
|
45
|
50
|
70
|
65
|
3-кесте Жылқылардың қыстағы және жаздағы тәуліктік
рационына кіретін азықтар
Азықтар
|
Жоңшқа пішені (қыста)
|
Сұлы сабаны (қыста)
|
Әртүрлі шөптер пшені (қыста)
|
Жүгері дәні
|
Сәбіз
|
Құс жұмыртқасы
|
Сұлы дәні
|
Көк шоп (жазда)
|
Жайылым шөбі (жазда)
|
Шөп ұны (қыста)
|
Арпа жармасы (жазда, қыста)
|
Бидай кебегі (жазда, қыста)
|
Мақта шроты (қыста)
|
Минералдық қосынды лар студенттің таңдауы
|
4-кесте Қысыр биені қыста азықтандыру
(Бір басқа, бір тәул., тіріл.сал.400 кг,жұмыссыз уақытта)
Көрсеткіштер
|
Норма
|
Азықтар және азық қоспалары
|
Барлығы
|
ж.пішені, кг
|
сұлы, кг
|
арпа дәні, кг
|
б.кебегі, кг
|
піст күн жар
|
сәбіз кг
|
жұмыртқа
|
примкс, кг
|
ас
тұзы
|
Азық мөлшері, кг
|
-
|
12,0
|
2,0
|
3,0
|
1,0
|
1,0
|
4,0
|
5,0
|
0,1
|
36,0
|
-
|
Азық өлшемі,кг
|
15
|
5,28
|
2,0
|
2,3
|
0,75
|
1,08
|
3,6
|
-
|
-
|
-
|
15,01
|
Алм.энерг,МДЖ
|
12
|
81.12
|
20
|
31.5
|
8.97
|
10.44
|
8.8
|
2.3
|
14
|
12
|
123
|
Құрғақ зат, кг
|
125,5
|
99.6
|
17
|
2.55
|
0.85
|
0.9
|
4.8
|
2.12
|
12
|
1.1
|
125.9
|
«Шикі» прот., г
|
2010
|
1220
|
206
|
139
|
151
|
248
|
48
|
41
|
25
|
22
|
2012
|
Қорыт. протеин,г
|
1410
|
960
|
120
|
105
|
82
|
124
|
32
|
54
|
14
|
1.25
|
1412
|
«Шикі» клетч., г
|
2400
|
303
|
194
|
247
|
880
|
129
|
44
|
5
|
15
|
0.22
|
01.35
|
Ас тұзы,г
|
36
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
Кальций, г
|
75
|
20.4
|
1.8
|
6
|
2.0
|
5.9
|
2.4
|
55
|
2.36
|
1.2
|
0.3
|
Фосфор,г
|
52
|
20.9
|
5.8
|
1.4
|
9.6
|
12.9
|
2.4
|
54
|
9.3
|
112
|
52.12
|
Магий, мг
|
14,4
|
0.36
|
2.4
|
2.3
|
4.3
|
4.8
|
0.8
|
4
|
0.5
|
1.5
|
14.9
|
Темір, мг
|
1200
|
20.21
|
82
|
150
|
170
|
215
|
40
|
2
|
5.0
|
25
|
|
Мыс, мг
|
127,5
|
78.4
|
68
|
12.6
|
10.3
|
17.2
|
4
|
34
|
2.1
|
22.3
|
127.7
|
Мырыш, мг
|
480
|
19.9
|
45
|
108.3
|
81.0
|
40.0
|
8.8
|
44
|
80.3
|
2.2
|
481
|
Кобальт, мг
|
7,5
|
2.4
|
0.14
|
0.78
|
0.10
|
0.19
|
.0.32
|
0.1
|
2.65
|
0.3
|
7.3
|
Марганец, мг
|
600
|
306
|
113
|
40.5
|
107.0
|
32.9
|
8.4
|
25
|
1.36
|
22.36
|
607
|
Йод, мг
|
7,5
|
3.6
|
0.2
|
0.60
|
0.176
|
3.37
|
0.12
|
122
|
2.36
|
425.2
|
7.9
|
Каротин, мг
|
150
|
58.8
|
2.6
|
1.5
|
2.6
|
0.2
|
216
|
22
|
4.6
|
1.23
|
280
|
Витамин Атыс.МЕ
|
60
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
5-кесте Қысыр биені жазда азықтандыру
(Бір басқа, бір тәул., тіріл.сал.400 кг,жұмысыз уақытта )
Көрсеткіштер
|
Норма
|
Азықтар және азық қоспалары
|
Барлы
ғы
|
көк шөп
|
сұлы, кг
|
арпа дәні, кг
|
б.кебегі, кг
|
піст күн жар
|
сібіз, кг
|
жұмыртқа
|
примкс, кг
|
ас тұзы
|
Азық мөл
шері,кг
|
-
|
50,0
|
2,0
|
3,0
|
1,0
|
-
|
-
|
|
0,1
|
36
|
-
|
Азық өлшемі,кг
|
15
|
10,0
|
2,0
|
2,3
|
0,75
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
15,05
|
Алм.энерг, МДЖ
|
12
|
93.5
|
21
|
31.5
|
8.97
|
|
|
|
|
|
123.97
|
Құрғақ зат, кг
|
125,5
|
11.75
|
1.7
|
2.55
|
0.85
|
|
|
|
|
|
125
|
«Шикі» прот., г
|
2010
|
1250
|
266
|
339
|
151
|
|
|
|
|
|
2010
|
Қорыт. протеин, г
|
1410
|
-
|
252
|
25.5
|
9.7
|
|
|
|
|
|
1410
|
«Шикі» клетч., г
|
2400
|
18.5
|
34
|
147
|
88
|
|
|
|
|
|
2399
|
Ас тұзы, г
|
36
|
30
|
-
|
-
|
-
|
|
|
|
|
|
|
Кальций,г
|
75
|
3
|
1.8
|
6
|
2.0
|
|
|
|
|
|
74.5
|
Фосфор, г
|
52
|
4950
|
6.8
|
11.4
|
9.6
|
|
|
|
|
|
53
|
Магий, мг
|
14,4
|
100
|
2.4
|
3.3
|
4.3
|
|
|
|
|
|
14.4
|
Темір, мг
|
1200
|
595
|
82
|
150
|
170
|
|
|
|
|
|
|
Мыс, мг
|
127,5
|
4
|
9.8
|
12.6
|
11.3
|
|
|
|
|
|
128
|
Мырыш,мг
|
480
|
82
|
45
|
108.3
|
81.0
|
|
|
|
|
|
481
|
Кобальт,мг
|
7,5
|
1
|
0.14
|
1.78
|
1.10
|
|
|
|
|
|
7.04
|
Марганец,мг
|
600
|
23.1
|
113
|
40.5
|
11.7
|
|
|
|
|
|
6017.6
|
Йод, мг
|
7,5
|
-
|
2.2
|
2.66
|
0.176
|
|
|
|
|
|
150.1
|
Каротин,мг
|
150
|
-
|
86
|
1.5
|
2.6
|
|
|
|
|
|
|
Витамин А тыс.МЕ
|
60
|
200
|
-
|
-
|
-
|
|
|
|
|
|
525.8
|
Рационды сараптау (1,2): Қыстық Жаздық
а) Рацион құрылымы (қоректілік %):
ірі азық_____________________________________29.3_______48,7_______________
шырынды___________________________________48.7_____29,3________________
көк шөп_____________________________________6,64____6,64_______
құнарлы____________________________________15,2_____15,2___________________
б) Са:Р қатынасы___________________________________________________________
в) Қант/протеин қатынысы___________________________________________________
г) 1 кг А.Ө-ге кеткен қорыт.протеин___________________________________________
д) Рацион нормасын қалай теңестіріледі? Нормаға сай
6-кесте Буаз (9-айлық) биені қыста нормалап азықтандыру және оның рационы
(Бір басқа шаққанда, тірідей салмағы 400 кг, қыста).
Көрсеткіштер
|
Норма
|
Азықтар және азық қоспалары
|
Барлы
ғы
|
ж.пішені, кг
|
сұлы, кг
|
арпа дәні, кг
|
б.кебегі, кг
|
піст күн жар
|
сәбіз, кг
|
жұмыртқа
|
примкс, кг
|
ас тұзы
|
Азық мөлшері,кг
|
-
|
15,0
|
2,5
|
3,0
|
1,0
|
1,0
|
-
|
|
0,1
|
36
|
-
|
Азық өлшемі, кг
|
13,2
|
6,6
|
2,5
|
2,3
|
0,75
|
1,08
|
-
|
-
|
-
|
-
|
13,23
|
Алм. энерг, МДЖ
|
9,5
|
1.14
|
25
|
3.15
|
1.97
|
1.44
|
|
|
|
|
9.8
|
Құрғақ зат, кг
|
99,4
|
51.45
|
2.12
|
2.55
|
0.85
|
0.9
|
|
|
|
|
99.9
|
«Шикі» прот., г
|
1240
|
135
|
220
|
339
|
151
|
405
|
|
|
|
|
1246
|
Қорыт. протеин, г
|
870
|
1515
|
197
|
155
|
97
|
124
|
|
|
|
|
871
|
«Шикі» клетч., г
|
2370
|
1795
|
242
|
116
|
88
|
129
|
|
|
|
|
2370
|
Ас тұзы, г
|
32
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
|
|
|
Кальций, г
|
59
|
25.5
|
20.5
|
6
|
2.0
|
5.9
|
|
|
|
|
59.9
|
Фосфор, г
|
46
|
17.5
|
8.5
|
1.4
|
9.6
|
12.9
|
|
|
|
|
46.9
|
Магий, мг
|
14,4
|
1.5
|
3
|
1.3
|
4.3
|
4.8
|
|
|
|
|
14.9
|
Темір, мг
|
1056
|
419.7
|
102.5
|
150
|
170
|
215
|
|
|
|
|
1057.2
|
Мыс, мг
|
112
|
58.9
|
12.2
|
12.6
|
11.3
|
17.2
|
|
|
|
|
112.2
|
Мырыш,мг
|
422
|
286.5
|
5.62
|
10.83
|
81.0
|
40.0
|
|
|
|
|
423.2
|
Кобальт,мг
|
2,6
|
1.38
|
0.17
|
0.78
|
0.10
|
0.19
|
|
|
|
|
2.6
|
Марганец,мг
|
396
|
166
|
141
|
40.5
|
11.7
|
37.9
|
|
|
|
|
197
|
Йод, мг
|
2,6
|
0.5
|
0.25
|
0.66
|
0.176
|
1.37
|
|
|
|
|
2.75
|
Каротин,мг
|
108
|
73.5
|
3.15
|
1.5
|
2.6
|
0.2
|
|
|
|
|
109
|
Витамин А тыс.МЕ
|
43,2
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
|
|
-
|
7-кесте Буаз (9-айлық) биені жазда нормалап азықтандыру және оның рационы
(Бір басқа шаққанда, тірідей салмағы 400 кг, , жазда).
Көрсеткіштер
|
Норма
|
Азықтар және азық қоспалары
|
Барлы
ғы
|
көк шөп
|
сұлы, кг
|
арпа дәні, кг
|
б.кебегі, кг
|
піст күн жар
|
сәбіз, кг
|
жұмыртқа
|
примкс, кг
|
ас тұзы
|
Азық мөлшері,кг
|
-
|
40,0
|
2,2
|
3,0
|
1,0
|
-
|
-
|
|
0,1
|
36
|
-
|
Азық өлшемі, кг
|
13,2
|
8,0
|
2,2
|
2,3
|
0,75
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
13,25
|
Алм. энерг, МДЖ
|
9,5
|
74,8
|
22
|
31,5
|
8,97
|
|
|
|
|
|
9,6
|
Құрғақ зат, кг
|
99,4
|
9,4
|
1,87
|
2,55
|
0,85
|
|
|
|
|
|
99,2
|
«Шикі» прот., г
|
1240
|
512,6
|
237,6
|
339
|
151
|
|
|
|
|
|
1240
|
Қорыт. протеин, г
|
870
|
432,5
|
173,8
|
255
|
9,7
|
|
|
|
|
|
871
|
«Шикі» клетч., г
|
2370
|
1940
|
213,4
|
147
|
88
|
|
|
|
|
|
2372
|
Ас тұзы, г
|
32
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
|
|
|
-
|
Кальций, г
|
59
|
29,8
|
19,8
|
6
|
2
|
|
|
|
|
|
58,6
|
Фосфор, г
|
46
|
19
|
7,48
|
11,4
|
9,6
|
|
|
|
|
|
47
|
Магий, мг
|
14,4
|
24
|
2,64
|
5,3
|
4,3
|
|
|
|
|
|
14,6
|
Темір, мг
|
1056
|
644,8
|
90,2
|
150
|
170
|
|
|
|
|
|
1055
|
Мыс, мг
|
112
|
80
|
10,78
|
12,6
|
11,3
|
|
|
|
|
|
113,6
|
Мырыш,мг
|
422
|
476
|
49,5
|
108,3
|
81
|
|
|
|
|
|
422,4
|
Кобальт,мг
|
2,6
|
1,57
|
0,154
|
0,78
|
0,1
|
|
|
|
|
|
2,6
|
Марганец,мг
|
396
|
65,6
|
124,3
|
40,5
|
117
|
|
|
|
|
|
396
|
Йод, мг
|
2,6
|
1,8
|
0,22
|
0,66
|
0,176
|
|
|
|
|
|
2,65
|
Каротин, мг
|
108
|
100
|
2,86
|
1,5
|
2,6
|
|
|
|
|
|
106
|
Витамин А
|
43,2
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
|
|
|
-
|
Рационды сараптау (3,4): Қыстық Жаздық
а) Рацион құрылымы (қоректілік %):
ірі азық_______________________________________60,4_________-________________
шырынды_____________________________________ -___________-____________
көк шөп_______________________________________ -__________67,16____________
құнарлы______________________________________39,4__________32,84_________
б) Са:Р қатынасы_______________________________127_________1,24____
в) Қант/протеин қатынысы___________________________________________________
г) 1 кг А.Ө-ге кеткен қорыт.протеин_______________65,9%_________65,9%
д) Рацион нормасын қалай теңестіріледі? Нормаға сай
8-кесте Сауылатын биені қыста нормалап азықтандыру және оның рационы
(Бір басқа шаққанда, тірідей салмағы 400 кг)
Көрсеткіштер
|
Норма
|
Азықтар және азық қоспалары
|
Барлы
ғы
|
ж.пішені, кг
|
сұлы, кг
|
арпа дәні, кг
|
б.кебегі, кг
|
піст күн жар
|
сәбіз, кг
|
жұмыртқа
|
примкс, кг
|
ас тұзы
|
Азық мөлшері,кг
|
-
|
7,5
|
2,4
|
2,0
|
1,0
|
1,2
|
-
|
|
0,1
|
-
|
-
|
Азық өлшемі, кг
|
10,0
|
3,3
|
2,4
|
2,3
|
0,75
|
1,30
|
-
|
-
|
-
|
-
|
10,05
|
Алм. энерг, МДЖ
|
104.6
|
50,7
|
24
|
21
|
8,97
|
10,52
|
|
|
|
|
105,1
|
Құрғақ зат, кг
|
12,5
|
6,225
|
2,04
|
1,7
|
0,85
|
1,08
|
|
|
|
|
12,4
|
«Шикі» прот., г
|
1670
|
1080
|
259,2
|
226
|
15,1
|
48,6
|
|
|
|
|
1671
|
Қорыт. протеин, г
|
1170
|
750,5
|
806
|
170
|
92
|
188,8
|
|
|
|
|
1176
|
«Шикі» клетч., г
|
2000
|
1500
|
212,8
|
80
|
83
|
144,8
|
|
|
|
|
2002
|
Ас тұзы, г
|
30
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
|
|
-
|
Кальций, г
|
62
|
17,75
|
24,6
|
9
|
2
|
9,08
|
|
|
|
|
62,4
|
Фосфор, г
|
44
|
18,75
|
8,16
|
7,6
|
9,6
|
15,48
|
|
|
|
|
44,6
|
Магний, мг
|
12,0
|
2,25
|
2,08
|
2,2
|
4,3
|
3076
|
|
|
|
|
14,5
|
Темір, мг
|
1000
|
166,8
|
198,4
|
200
|
178
|
258
|
|
|
|
|
1001
|
Мыс, мг
|
106
|
61,5
|
10,76
|
7,4
|
6,3
|
20,64
|
|
|
|
|
106,6
|
Мырыш,мг
|
400
|
145,2
|
54
|
72,2
|
81
|
48
|
|
|
|
|
400,4
|
Кобальт,мг
|
6,25
|
2,7
|
0,168
|
0,53
|
2,8
|
0,228
|
|
|
|
|
6,24
|
Марганец, мг
|
500
|
198
|
133,6
|
27
|
107
|
40,48
|
|
|
|
|
506
|
Йод, мг
|
6,25
|
12,5
|
0,24
|
0,49
|
0,176
|
4,04
|
|
|
|
|
6,23
|
Каротин,мг
|
125
|
36,79
|
31,7
|
1
|
26,9
|
29
|
|
|
|
|
125,3
|
Витамин А тыс.МЕ
|
50
|
-
|
-
|
-
|
-
|
-
|
|
|
|
|
-
|
Достарыңызбен бөлісу: |
