И. А. Зимняя педагогикалық психология
Оқу іс-әрекетінің анықтамасы
жүктеу/скачать 2,21 Mb. Pdf көрінісі
|
| Оқу іс-әрекетінің анықтамасы
«Оқу іс-әрекеті» тҥсінігі ҥнемі бір жақты тҥсінік деп айтуға келмейді. Кең мағынада алғанда ол кейде ҥйренудің, оқудың және тіпті оқытудың синонимі ретінде жӛнсіз қарастырылады. Тар мағынада, Д.Б. Эльконин бойынша – кіші мектеп жасындағы жетекші іс-әрекет тҥрі. Д.Б. Эльконин, В.В. Давыдов, А.К. Маркова жҧмыстарында «оқу іс- әрекеті» тҥсінігі, субъекттің оқу пәніне деген, С.Л. Рубинштейн бойынша тҥсіндірлетін, бҥкіл оның барысындағы ерекше «жауапкершілік қатынаспен» теңестіріле отырып, іс-әрекеттік мазмҧн мен мағынаға толады. Назар аудара кететін жайт, мҧндай тҥсініктемеде «оқу іс-әрекеті» іс-әрекеттің жетекші тҥріне қарағанда кеңірек тҥсініледі, себебі барлық жас кезеңдеріне, соның ішінде студенттік кезеңге де таратылады. Бҧл мағынадағы оқу іс-әрекеті – іс-әрекет субъектінің оқу әрекетінің жалпыланған тәсілдерін игеруі және оқытушы тарапынан әдейі қойылған оқу міндетін орындау ҥрдісіндегі, ӛзіндік бақылау мен ӛзіндік бағалауға ауысатын сыртқы бақылау мен бағалау негізіндегі ӛзіндік дамуы. Д.Б. Эльконин бойынша, «оқыту іс-әрекеті – бұл ӛз мазмұны жағынан ғылыми түсініктер саласындағы әрекеттің жалпыланған тәсілдерін игеру болатын іс-әрекет, ... мұндай іс-әрекет сәйкес түрткілермен қозғалуы керек. Осындай мотивтер ретінде әрекеттердің жалпыланған тәсілдері бола алады, немесе басқаша айтқанда ӛзіндік ӛсу, ӛзіндік шыңдалу мотивтері. Егерде оқушыларда осындай мотивтерді қалыптастыра алған жағдайда, онда жаңа мазмұнға тола отырып, іс-әрекеттің жалпы түрткілері, яғни мектеп оқушысының қоғамдық мәнді және қоғамдық бағалы іс-әрекетті жүзеге асыру позициясымен байланысты түрткілері қуатталады» [238, 245б.]. Оқу іс-әрекеті олай болса іс-әрекеттің ерекше тҥрі ретінде қарастырыла алады. Ол, іс-әрекеттің субъекті ретінде ҥйренушінің ӛзіне бағыттталады – оның әлеуметтік-мәдени тәжірибені қоғамдық пайдалы, танымдық, теоретикалық және практикалық іс-әрекеттің әр тҥрлері мен формаларында саналы, мақсатты игеруі арқасында тҧлға ретінде қалыптасуы, дамуы және шыңдалуы. Ҥйренуші іс-әрекеті терең жҥйелі 184 білімдер игеруіне, әрекеттің жалпыланған тәсілдерін ӛңдеуге және де оларды тҥрлі жағдайларда адекватты және шығармалық тҥрде пайдалануға бағытталған. жүктеу/скачать 2,21 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|