Іі. Заттың сапалық ҚҰрамын анықтау
жүктеу/скачать 1,45 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- 8.7.2. Алтыншы аналитикалық топ катиондарының қоспасының анализі. Бөлшектеу әдісінің зерттеу барысы.
- Жүйелі анализ барысы
- 17-кecтe. VI топ катиондары қоспасының анализ барысы
- Бақылау сұрақтары мен жаттығулар
- VI аналитикалық топ катиондары бойынша тест сұрақтары
8.7.2. Алтыншы аналитикалық топ катиондарының қоспасының анализі. Бөлшектеу әдісінің зерттеу барысы. Бұл топ катиондарын жеке сапалық реакциялары арқылы анықтауға болады. Си2+ катионын анықтау. Концентрлі аммиак ерітіндісінің әсерімен анықтауға болады. 3-4 тамшы зерттелінетін ерітіндіні алып, оған 2 тамшы натрий гидроксидін қосады. Түзілген тұнбаны су моншасында 5 минут қыздырады (Cu2+ катионы қатысында CuО түзілетіндіктен тұнба қара түсті болады). Содан соң 6 тамшы NH4Cl ерітіндісін қосып, таяқшамен араластырып, центрифугаттайды. Центрифугатты бөліп алып, тұнбаны 3-4 тамшы азот қышқылымен өңдеу керек. Алынған ерітіндіге 8-10 тамшы концентрленген аммоний гидроксиді ерітіндісін қосады. Cu2+ катионы бар болса, ерітінді қою-көк түске боялады. Hg2+ катионын анықтау: Құрамында жалпы VI топ катиондары бар ерітіндіден КJ немесе SnCl2-мен металдық сынапқа дейін тоқсыздандыру арқылы немесе мыс пластинкасында анықтайды. Cd2+ катионын анықтау: Күкірттісутек суында немесе натрий тиосульфатында Cd2+ катионын анық-тауды нақты және сенімді жүргізуге болады. Со2+ катионы анықтау: NH4SCN аммоний роданидімен анықтайды. Nі2+ катионын анықтау: Чугаев реактивімен (диметилглиоксиммен) анықтайды. Жүйелі анализ барысы: Алтыншы топ катиондарының қоспаларын анализдеу барысы аммиак ерітіндісімен және натрий тиосульфатымен әрекеттесуіне негізделген. Сынауыққа 10-12 тамшы зерттелетін ерітінді құйып, оған 20 тамшы 3н аммиак ерітіндісін қосып, шыны таяқшамен араластырып, 2-3 минут қыз-дырып, центрифугаттайды. Тұнбаға (І) СоОНСl негіздік тұзы түседі және [HgNH2]Cl меркураммоний хлориді түседі. Центрифугатта (І) мынандай аммиакаттар болуы мүмкін: Cd[NH3)4]Cl2, [Cu(NH3)4]Cl2, [Ni(NH3)6]Cl2. Тұн-бада (I) CoOHCl негіздік тұзы және [HgNH2]Cl болады, оған 5-6 тамшы сұйы-тылған H2SО4 қосып жақсылап шыны таяқшамен араластырады, сонда СоОНСl ериді, ал [HgNH2]Cl тұнбада (І) қалады. Центрифугатты бөліп алып, одан Со2+ катионын аммоний тиоцианатымен (ІІ) анықтайды. Ал тұнбаға 5 тамшы азот қышқылын қосып ерітеді. Алынған ерітіндіге 6-8 тамшы дис-тильденген су қосып, араластырып, алынған ерітіндіден Hg2+ катионын анық-тайды. Си2+ катионын бөліп алу және анықтау. (І) центрифугаттан 10 тамшы ерітінді алып, оны сынауыққа ауыстырып H2SО4 күкірт қышқылын таяқшамен араластыра отырып тамшылатып қоса-ды. Қышқылдық реакцияны лакмуспен байқағаннан кейін H2SО4 қосып, со-дан соң 2-3 түйір натрий тиосульфатының кристалын қосып, 3-4 минут су банясында қыздырады. Cu2+ катионы тұнбаға CuS түрінде түседі, аз Ni2+, Cd2+ ерітіндіде қалады. Тұнбаны центрифугаттап бөліп алған соң, мыс сульфидін ыстық 4-5 тамшы азот қышқылымен ерітеді, алынған ерітіндіден Cu2+ катио-нын сапалық реакцияларымен анықтайды. Cd2+, Ni2+ катиондары центри-фугатта болады, оларды екіге бөліп алып, біріншісінен Cd2+ катионын, екін-шісінен Ni2+ катионын өздеріне тән сапалық реакциялары бойынша анық-тайды. 17-кecтe. VI топ катиондары қоспасының анализ барысы
Бақылау сұрақтары мен жаттығулар 1. Алтыншы аналитикалық топ катиондарының гидроксидтері қандай қасиет көрсетеді? 2. Алтыншы аналитикалық топ катиондарына концентрлі аммиак ері-тіндісімен әсер еткенде қандай химиялық қосылыстар түзеді? 3. Алтыншы аналитикалық топ катиондарының ішіндегі түстісін атаңыз. 4. Алтыншы аналитикалық топ катиондарының қайсысы сілті ерітіндісін қосқанда алдымен көгілдір тұнба түзіп, қыздырғанда қараяды? 5. Алтыншы аналитикалық топ катиондарының қайсысы аммоний родани-дін және амиль спиртін эфирмен қосқанда көк түсті сақина түзеді? 6. Күкіртті сутекпен сары тұнба түзетін катионды атаңыз. 7. Күкіртті сутек қатысында қара тұнба түзетін, ал калий йодиді қатысында қызыл-сары тұнба түзетін және реагенттің артық мөлшерінде еріп кететін катионды атыңыз. 8. Cu2S және HgS тұнбаларын бір-бірінен бөлуге қолданылатын реагент. VI аналитикалық топ катиондары бойынша тест сұрақтары 1. VІ аналитикалық топқа топтық реагент болып табылады: A) B) C) HCl D) E) ***** 2. VI Аналитикалық топқа жататын катион: A) B) C) D) E) ***** 3. VІ аналитикалық топтың сипаттамасы A) амфотерлі, сілтінің артық мөлшерінде ериді B) сілтінің артық мөлшерінде ерімейді C) суда жақсы ериді D) күкірт қышқылымен нашар еритін тұнба түзеді E) ерігіш аммиакаттар түзеді ***** 4. VІ аналитикалық топ катиондарына концентрлі аммиак ерітіндісімен әсер еткенде A) гидроксидтер B) орта тұздар C) комплексті қосылыстар D) негіз тұздар E) қышқыл тұздар түзіледі. ***** 5. Сұйытылған аммиак ерітіндісімен гидроксотұз түзетін VІ топ катионы A) сынап және кадмий B) мыс, никель, кобальт C) мыс және сынап D) кобальт және кадмий E) сынап және кобальт ***** 6. VІ топ катиондарының ішіндегі түссізі A) кобальт, никель B) сынап, никель C) сынап, кадмий D) кобальт, мыс E) мыс, никель ***** 7. VІ топ катиондарының ішіндегі түстісі A) кобальт, никель B) сынап, никель C) сынап, кадмий D) кобальт, мыс, никель E) мыс, никель ***** 8. Анализдейтін қоспаға сілті ерітіндісін қосқанда көк тұнба түзіп, қыздыр-ғанда қараятын VІ топ катионы A) мыс B) кобальт C) никель D) сынап E) кадмий ***** 9. Концентрлі аммиак ерітіндісін қосқанда күлгін-көк түске боялатын VІ топ катионы A) никель B) мыс C) кобальт D) кадмий E) сынап ***** 10. Аммиак ерітіндісін қосқанда көк тұнба түзіліп, аммиактың артық мөл-шерінде кір-сары түсті ерітіндіге ауысатын VІ топ катионы A) никель B) мыс C) кобальт D) кадмий E) сынап ***** 11. Аммиак ерітіндісін қосқанда жасыл тұнба түзіліп, аммиак ерітіндісінің артық мөлшерінде көк түсті ерітінді түзетін VІ топ катионы A) никель B) мыс C) кобальт D) кадмий E) сынап ***** 12. Күкіртсутекпен сары тұнба беретін VІ топ катионы A) никель B) мыс C) кобальт D) кадмий E) сынап ***** 13. Күкіртсутекпен қара тұнба түзетін, ал калий иодидімен қызыл-сары тұнба беретін VІ топ катионы A) никель B) мыс C) кобальт D) кадмий E) сынап ***** 14. Аммоний роданиді және амил спиртімен эфир қатысында көк түсті сақина түзетін VІ топ катионы A) никель B) мыс C) кобальт D) кадмий E) сынап ***** 15. Егер3+ пен иондарының қоспасына аммиактың артық мөлшерін қосса не түзіледі. A) реакция жүрмейді B) тұнбалар түзіледі C) тұнбаға түзілсе, ерітіндіде комплексті ион қалады D) тұнбаға түзілсе, ерітіндіде комплексті ион қалады E) екі ионда ерітіндіде аммиакаттар түрінде қалады ***** 16. Тұнбалары концентрлі аммиактың әсерінен ерітіндіге көшетін анали-тикалық топ: A) 1 B) 6 C) 2 D) 5 E) 3 ***** 17. Жүйелілік анализде мыс ионын анықтау үшін қолданатын реактив: A) B) C) D) E) ***** 18. Сынап ионымен тотығу-тотықсыздану реакциясына түсетін реактив: A) йод ерітіндісі B) калий иодиді C) қалайы (ІІ) хлориді D) натрий висмутаты E) күміс хлориді ***** 19. Cu2+ ионын анықтауға спецификалық реакция: A) мыс (ІІ) гидроксидінің түзілуі B) Мыс (ІІ) негіздік карбонатының түзілуі C) мыс фосфатының түзілуі D) мыс гексацианоферратының түзілуі E) мыстың металдармен ығыстырылуы ***** 20. Сынап (ІІ) ионын анықтауға спецификалық реакция: A) сынап (ІІ) сульфидінің түзілуі B) сынап (ІІ) фосфатының түзілуі C) қалайы (ІІ) тұзымен тотығу-тотықсыздану реакциясы D) сынап хроматының түзілуі E) тетраамминсынап (ІІ) комплексті ионының түзілуі ***** жүктеу/скачать 1,45 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||