«Қиын» оқушыны зерттеу және қайта тәрбиелеу жолдары
Жасөспірімнің мінез-құлқы – жанұядағы қарым-қатынас қалыптастыруының нәтижесі. Сондықтан тәрбиені жанұядан бастаған жөн. Жанұядағы өзара қарым-қатынасты түзету керек. Сынып жетекшісі әрбір жанұя ерекшелігіне байланысты өзінше жол таба білуі қажет. Ол үшін сәтсіз жанұяның пайда болуы себебіне анықтау керекү ол әр жанұяда әр түрлі болуы мүмкін. Ондай жанұяны бес түрге бөлуге болады.
1. Толық емес жанұя. Жалғызбасты ана тәрбиелеп отырған жанұяда «қиын» бала көбірек кездеседі. Бұндай жанұядағы жағдай өте салқын, немқұрайдылық, ішкі сезімталдықтың жоқтығы аңғарылады. Сынып жетекшісіне осындай жанұямен жұмыс жүргізуде жетістікке жету үшін мынадай бағыттарды ұстану қажет:
● Баланың анасының сеніміне кіру, баланың анасының орнына өзін қойып
көру. Себебі ол деген көзқарасын бақылай білуге көмектеседі.
● Баланың болашағына қызықтыру, балаға деген ананың және баланың
анаға деген жауапкершілігін ояту. Баланың жан дүниесін түсінуге, ойын
бөлісуге шақыру. Баласына ашылып, өзінің жоспарын айқындау жөн
екендігін түсіндіру.
2. Балаға деген бақылауы, қадағалауы жоқ жанұя. Бұндай жанұяда әдетте ата-ана арақ-шарапқа ұйір болып келеді. Мұндай жанұядағы әке-шешенің мәдениеті шектеулі, баланың жан дүниесіне деген түсінікті, тіпті бала мен ата-ана арасында байланыстың болмауы. Бұл жағдайда сынып жетекшісі не істеу қажет?
Біріншіден, шыдамды түрде ата-анаға өмірде бұл қылықтың өзіне немесе баласы үшін зияны мен келтірер зардабын түсіндіру, көздерін жеткізу. Сонымен қатар, әке-шешенің осындай жүріс тұрысы үшін баланың көретін азабы, ұяты мен жан қиналысына көңіл аударту. Жанұяда ата-анасының қайсысының беделі жоғары екендігін анықтап, оның жанұя өмірін өзгеруіне көзін жеткізу. Бұл жанұядағы жасөспірімді айналадағы адамдармен көбірек дидарластырып, қолдау көрсету, бақылап отыру қажет.
Достарыңызбен бөлісу: |