2. Ацетилен негізіндегі синтездер. Ацетиленнің димеризациясы CuCl Сулы-аммиакты ерітіндісінің қатысуымен жүргізіледі, винилацетилен димері түзіледі:
Егер ацетиленді белсендірілген көмірден 600°C температурада өткізсе, ацетиленнің тримеризациясы жүріп бензол түзеді:
Гидрлеу. Реакция Ni катализаторының қатысуымен жүреді:
Алкиндерді галогендеу кезінде реакцияны дигалогеналкан сатысында тоқтатуға немесе тетрагалогеналканға дейін жалғастыруға болады:
Кучеров реакциясы (алкиндердің гидратациясы). Ацетиленнен ацетальдегид түзіледі.
HCl
СH2 = CHCl
хлорвинил
СH3COOH
CH3COOСH = CH2 Пластмассалар
винилацетат
ROH
CH2 = CH-OR
винил эфирі
HCN
CH2 = CH-CN
акрилонитрил
Синтетикалық каучук
полимерлену
СH2 = CH-C ≡ CH
CuCl винилацетилен
2СH2O
CH2-C ≡ C-CH2 CH2 = CH-CH = CH2
бутадиен
ОН ОН
НOCH2-(CH2)2-CH2OH
HOOC-CH2-CH2-CH2-CH2-COOH
бутандиол-1,4
Синтетикалық талшық
СH≡CH Этил спирті С2Н5ОН
гидрлеу
H2O
CH3-CHO CH3-СН = CH-CHO
Сұйық фаза ацетальдегид кротон альдегиді
тотықтыру
Сірке қышқылы, ацетон, бутил спирті және т.с.с.
H2O әр түрлі органикалық
CH3-C(O)-CH3) CH2 = C = O
бу фазасы ацетон кетен синтездер
Ангидридтер, күрделі эфирлер және т.с.с.
Сl2
Галоидтуындылар (Cl2CH-CHCl2 және
Сl2HC-CCl3) Cl2C = CHCl
-HCl трихлорэтилен
акрил қышқылы
CO + H2O + ROH CH2 = CH-COOH
Полиакрилаттар
СH2 = CH-COOR
акриловый эфир
Ацетилен негізіндегі өнеркәсіптік синтездер
3. Ацетилен өндірісі. Ацетиленді зертханалық және өнеркәсіптік жағдайларда алуға болады. Өндірісте ацетиленді алудың екі әдісі бар:
Карбидтік әдіс;
Көмірсутектерді пиролиздеу.
Зертханада ацетилен алу үшін кальций карбидіне (СаС2) аз мөлшерде су тамшылау жеткілікті. осыдан кейін ацетилен бөлінуінің күшті реакциясы басталады. Оны бәсеңдету үшін ас тұзын (NaCl) қолдануға болады.
Ацетиленді алудың өзінің мәнін қазіргі кезге дейін жоғалтпаған бірінші өнеркәсіптілік тәсілі оны кальций карбидімен алу:
СaO + C CaC2 + CO
CaC2 + H2O C2H2 + CaO
Кальций карбидін өндірудегі барлық шығындардың негізгі бөлігін өте жоғары температурада (1900-19500С) эндотермиялық реакция жүруін қамтамасыз ететін электр энергияға кететін шығын құрайды.
Қазіргі кезде ацетиленді алудың негізгі тәсілі метанды және табиғи газды пиролиздеу болып табылады.
Достарыңызбен бөлісу: |