Институты ежелгі дәуір әдебиетінің антологиясы бес томдық ислдмғд дейімгі әдеби жәдігерлер I том ежелгі д ә у ір ә д е б и е т ін ің а н т о л о г и я с ы
ЕЖЕЛГ1 Д Ә У І Р Ә Д Е Б И Е Т ІН ІҢ А Н Т О Л О Г И Я С Ы
жүктеу/скачать 24,62 Mb. Pdf көрінісі
|
ezhelgi duir debietinin antologiiasy tom 1
| ЕЖЕЛГ1 Д Ә У І Р Ә Д Е Б И Е Т ІН ІҢ А Н Т О Л О Г И Я С Ы
73. iarylkady oz Ьоуауйійксу oliitcT 74. iaranlarka b aryglar manTi] 75. elim icinta neca ekT iasda 76. altyn oylan kyalar bar arsar, 77. barcany oliiruglar tip iarylkady. 78. O trii belguliig bolty taqrldam bTr 79. uristT IusTpnTq tiilTnta ynca 80. tip iarlyk tegiirdT. •a* ФДКСИМИЛЕСІ / — ^ L+*іш іалм^ ooia* g еш §аь » мч~ іідамь /сшэ -я Lty- ч. .. 15 ' ,, lorn ч >сш L a x '**■* "ІУ 4 /*4M 4 * '— » >i ^ [ d a x q a o I ......... LaiLfp Л I V >■ ісиил ^ ‘ 1 ■* > * I— Іяш . yy»i. p a * gj * 3 * j- .;. ,-Jb^. — ,,. Іважаь t — **^r ]~п«пді іолсаіһ » > k u o , и ш р а цл^ gd* .. w ■ m іоаьлль -m ...i i .w » yy>^ ,-ай^ — — ■ .«>c*my >— ■■ — ^gy*|v» 'g' *■ и n , ч .. ^аа^іл. ^о* ,. «*»»* ч— >-----t * - l n n n v....^.te>fl >_»gy L a ^ m n e рлаі. g ' p a# o £ ч i .i r i # . Лиь ,- k t » ^ w—Д1» , МЦ_ПЬ ' < I Ч .і.Т ^І* 2 > I I . ■> ^>1» W M » y j i . n rni^mnn рлеь . _іи^. Luj^. j=a«a£ »*■ 1» - i n t.u. ^вііш » too Lay i ‘ 4 ^ V. ■ in'! ыи Ljk ' *j fV 1 Л > I I l j - I .I . . I f t ^ j- iO b .. , ■ Ш ц w u « a ^ а и ^ л о <— * * — *4^ - —> c^t i f t f i n t .;. ----- > .д. __t - j l .a a n » _ > n r * ч„>ліи^ 1> ы •> ' ......w—^lLik ...... .t-ltattAat. ga* .} у. . >^(і Jucuo - . . ^пащі ^ / >— ^ і л п ^ * р м » /»п^ч>лп j~tnt «А бы здарды ң құлш ы лы ғы » ж әдігерін ің асы л мэтіні 4 1 4 (8 1) ( il ) (9 1) (9 1 ) (И ) (Л ) (Z \) (I I) (O l) (С ) (8 ) (' ) (9 ) (в ) (* ) (о ) (? ) ( l) (87) (88) (39) (40) ( 4 l ) ( 42 ) (48) (iu ) ( 45 ) (46)' ( < 7 ) (48) (49) (80)' ( s i ) ( б 2 ) ( б З ) ( б < ) i f - 1 j i s i u (65) (56) (57) (58) (59) (60) ( 6 l) (62) (68) ( 64 ) (05) (вб) (б7) (бв) (бй) (70) ( 7 l) (72) i l l W l l l j j ! \ 5 I f И I i x> 4 І \ j I i j І M t ] ь 1 1 г { f 1 1 m H l f ; i a w и - ж п п ш j (7 8 ) (7 4 ) <75) (7 6 ) (7 7 ) (7 8 ) (7 9 ) (8 0 ) J t t 1 * i <) < q 2 i t i < b 1 I < 1 it u ' i I I J J J l l j l I j T n i l 4 1 5 -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -- -f Н Г Т Н Һ ЕЖ ЕЛГІ Д Ә У І Р Ә Д Е Б И Е Т ІН ІҢ А Н Т О Л О Г И Я С Ы КОДЕКС КУМДНИКУС Ж ұмбақтар Ә лем дік өркениет т арихында ерекш е орны бар Алтын О рда дәуірінде қыпшақ тілінде ж азылган коне ж азба ескерткіш. Алтын Ордамен бай- ланы с ж асаган саудагерлер үшін де осы цыпшац сө зд ігі - «Кодекс куманикус» ш ыгарылган. Бүл цыпшац т ілінде ж азылган діни м әт індер мен сөздікт ерден түрат ын кітап, 164 беттен цүралган цолж азба готикальщ көне ж азумен 1303 ж ылы ж азылган. Түркіт ану гы лы м ы нда соңгы дерект ер бойынша бүл еңбектің түпнүсцасы 1294 ж ылы ж азылган, бірінш і көш ірмесі 1303 ж ылы ж асалып, 1330 ж ылы толъщ көшіріліп біткен. Белгісіз м иссионер-аудармаш ы ның бүл ең бегі 1362 ж ылы Италияның оңт үст ігінде орналасцан Венеция цаласыныц М арк эулие гибадат ханасьш дагы кіт апханада италияндъщ қайта өрлеу дэуірінің ат ақты ацыны Франческо Петрарканьің цолж азбалары арасы нан табылган. «Кодекс куманикус» ж инагы 1828 ж ылы алгаш рет Ресейде гылыми цауы мга т аныст ырылады. Содан бері осы цолж азбага байланысты қоргалган диссерт ациялардың коптігіне царамаст ан «Кодекс куманикус» не оры с тілінде, не т уы ст ас т үркі т ілдерінде ж арияланбапты. «Кодекст іц» гылыми т үрде зерт т еу негізін неміс ш ыгы ст ануш ы сы Ген ри х Ю лиус Клапрот салып, 1828 ж ылы П ариж де осы еңбектің цыпшацша бөлігін т үпнүсца лат ы ниіа негізінде, а р а б т ранскри щ и ясы нда ж әне француз- ша аударм асы м ен ж ариялады. 1880 ж ылы венгр гальімы Г еза Куун Будапеш т қаласы нда создікт і цазір гы лы м га белгілі « C odex Cum anicus» ат ымен толъщ ж ариялады. Қ азақ гы лы м ы н да «К одекст і» бірінш і болып белгілі тілш і-галым Ә .Қ үрыиі- ж анов зерт т еп, көпт еген еңбект ер ж азды . 1978 ж ылы Ә .Қ үрыш ж ановт ы ц А .Ж үбанов, А .Белбот аевт арм ен б ір ге «Куманш а-цазацш а ж иілік создік» деген ат пен дайы ндап иіы гарган «К одекст ің» цазац т іліндегі т үцгыш басы лы мы ны ң м аңы зы зо р болды. Белгілі т үркіт ануиш -галы м , ф ило логия гы лы м дары ны ң докт оры, п роф ессор А.Н .Гаркавецт ің коп ж ылгы ізденіст ерінің нәт иж есінде 200 6 ж ылы М осквада «К одекст егі» цыпшац м әт ін дері алгаш рет оры с т ілінде басылы п шыцты. «Кодекст іц» бүл ж аңа ж арияланы м ы нда т үркі т ілдес халы цт арга орт ац 51 ж үмбац, түрлі діни м әт ін дер мен озін дік цүманш а уа гы зд а р ж арияланган. Антологияның бірінш і т омында «К одекст ің» Гаркавец ж ариялаган осы басы лы м дагы ж үм бацт ар м әт ін дері пайдаланылды. Бүл цүнды ж инац екі болімнен т үрады. «Италиян болімі» деп аталган бірінш і болім үш баганга бөлініп ж азылган: бірінш і баганда - латын сөздері, И С Л А М Ғ А Д Е Й ІН Г І Ә Д Е Б И Ж Ә Д ІГЕР ЛЕР екінш ісінде - парсы сөздерініц баламалары, үшінші баганда - қыпиіаң сөздері ж азылган. Бұл бөлім «Ауа райы мен аспан әлемі», « Уацыт пен м ерзім ге байла- нысты атаулар», «Табигат құбыльіст арына байланысты сөздер», «Үстеулер», « Зат есім сө здері мен есімдікт ердің септелу үлгісі», «Сауда-сат тъщ іст еріне байланысты сөздер», « Үсталъщ пен ісмерлік ңызметіне байланысты сө зд ер », «Ат әбзелдеріне байланысты сөздер» секілді т арауиіаларды цамтиды. Мүныц барлыгы күнделікті өм ірде ж иі қолданылып ж үрген сөздер болгандықт ан іріктеліп алынып, осы сөздікке енген. Сәздіктің екінші бөлімі «неміс бөлімі» дел ат алады. Қ азақ әдебиет інің та- рихы үшін м әні зор бүл бөлімде, негізінен, діни уагы зд ар , ж үмбацт ар, мақал- мэтелдер, наңылдар мен аңыздар, өсиет т ер көптеп берілген. Сонымен бірге италиян поэзиясының ескі үлгілері, сенім ге байланысты имандылық ш арттар жүктеу/скачать 24,62 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|