24—676
185
үйымдастыру. Бейнелеу іс-өрекеті барысында табигат көрінісі
(пейзаж), натюрморт, портрет, шағын көлемді мүсіндер мен
үлттық ойыншьщтарды пайдалану.
Сурет салу. Кел, мүсіндеп көрейік. Менің балабақшамда.
Түрлі-түсті бояулар. Бөлмедегі гүлдер.
М үсіндеу. "Біздід балабақшада". Б алалар қүстарға жем
берді.
Ж а п с ы р у . Тостаған мен н аркөз. Т орсы қ (кос бүктеу
төсілімен). Оригама: қоян, мысық, түлкі.
О йы н. Лото, домино, мозайка, компью терлік ойындар,
"лего ” к о н стру к тор л ары , сю ж етті-р ө л д і ойындар, дидак-
тикальгқ ойьшдар. "Екінші қолымда қанша, санды есте сақта,
қай қолы м да көп, ж а л п а қ басқы ш ”, т.б. ш ы ғарм аш ы лы қ
ойындар үйымдастыру.
Е ң б ек. Топ бөлмесіндегі таби ғат бүры ш ы - ауладағы
гүлзарларда еңбек ету дағдыларьш қалыптастыру. Түрмыстьщ
ш аруаш ы лы қ еңбекті күнделікті өмірде өздігінен атқаруға
дағдылану. Қол еңбегінен дайындаған бүйымдарын сөбилер
тобына сыйға тарту.
О й ы н ш ы қ т а р . О йы нш ы қтар т у р а л ы ересек б ал ал ар
тобында меңгертілген білім дағдыларын қайталау. Ойыншык
д үкен дерін е с а я х а т ж а с а т у , "Б ізд ің о й ы н ш ы қ тар ы м ы з”,
"Балабақш адағы ойыншықтар мерекесі", "Қуыршаққа тамақ
пісіру” тақырыптарына өңгіме қүрату.
К и ім д е р , ү л т т ы қ к и ім д е р ж а й ы н д а ө ң г ім е л е с у ,
әңгімелету. "Сөн үйіндегі” қуы рш ақтарға киімдер дайындау.
Кашан?, қай мезгілде?, қайда?, қандай?, не істедің?, кімдер не
жасайды? сүрақтарына дүрыс ж ауап беруге үйрету.
Ә д еб и
ш ы ғ а р м а л а р .
Ә ң гім ел еу .
М .Т өреж ан ов
"М ы р за л ы қ ”, "Қ ы зға н ш а қ ”, Ә .Д үйсенбиев "Қ ү ры л ы ста”,
Ә.Қалдыбаев "Мейлі, ойлансын", "Сол бір қонжьщ" (ертегі),
Ж .Нүсқабаев "Аңқау арыстан”.
О қып түсіндіру. Ф. Оңғарсынова "Тату доспыз бөріміз".
М.Айымбетов ”Шебер мен бала", Ә. Әділов "Алмас қылыш",
"Акымақ хан жөне тазпза бала", С. Сарғасқаев "Ала мысық пен
Ақтөс", С. Ш олақ "Күз", "Жүлдыз".
Ж аттату. Н. Айтов "Әткеншектің өуені", К. Ахметова "Мен
қуы рш ақ емеспін", Ү. Есдөулетов "Пойыз".
Ә у е н д і
к и м ы л - қ о з ғ а л ы с .
"О й ы н ш ы қтар "
- өні
И .Н үсіпбаевтікі, сөзі Н. Ә лім қүловтікі, "Ойыншық" - өні
Ғ .Ж үбанованы кі, сөзі Н. Ш өкеновтікі, "Ж аң а к у ы р ш ақ ”,
"Қуырш ақ сырқаттанды” - өні П. Чайковскийдікі.
186
Негізгі қимыл жаттығулары:
Ж үгіп келе жатып, бұрыштарға соқтықпай, шалт бұрылу.
Бір-бірінің жолын кеспей, қақтығыспай бүйрыққа сөйкес
қ и м ы л д а р ж а с а у , а л аң д а ш аш ы р ап ж ү р у , ж ү г ір у .
Гимнастикалық қабырғамен өрмелеу, бір орында түрып 30-40
см биіктікке секіріп шығу. Допты оң колмен жерге соғып алға
ж ы лж у. Допты лақтыру, қолды соғып қағып алу. Бір-біріне
қарама-қарсы отырып, допты қолымен, аяғымен домалату.
Е ңкіш т а қ т а й үстім ен ж ү р іп ги м н асти калы қ қабы рғаға
өрмелеу, төмен түсу. Бір орында түрып үзындыққа секіру,
нөтижені анықтап отыру.
Ж ы л ж ы п тү р ға н н ы с а н а ға допты, қар д ы ти гізу .
Қабырғамен өрмелеу, біреуінен екіншісіне өту. Төрттағандап
орындық, тақтай, бөрене үстімен жүру.
Ойындар: "Түтылма-қүтыл", "Кімнің тобы тез жиналады",
"Кім мерген”, "Тапқырбек", "Аушылар", "Ине, жіл, түйіншік”
(бурят ойыны).
Ы рғақты қим ы л-қозғалы с. "Допты беру” - орыс халық
өуенімен. "Қуыршақпен ойын" - өні Т. Ломованікі, "Полька" -
өні А. Капетистікі.
Ойын. "Мергендер мен үйректер" (беларус хальгқ ойыны",
"Бүлақ" ойыны.
Ойынш ықтар ж айында көрген-білгендерін бейнелеу іс-
өрекетімен байланыстыру.
Сурет салу. Менің үйдегі ойыншығым. Төсек ж апқы ш
(сөндеп өшекейлеу).
М үсіндеу. О йы нш ы қтар дүкені. Өзің ж ақсы көретін
ойыншығың. Тегене.
Ж апсыру. Ойыншықтарға арнап, сырмақ, алаша жасату
(өр түрлі қию төсілдерімен).
Оригама: Аққап, дөңгелек үстел, қорап, стакан.
Ойын. Ойын бүрышындағы ойыншықтардың түріне қарай
топтастыру: компьютерлік, техникалық, ермек жөне үлттық
ойыншықтар т. б.
"К иім дүкені", "А схана", "Дөмді кеспе", "Бауы рсақ",
"Қуырш аққа тамақ пісіру" сюжетті - рөлді ойындарды ойнату.
Қ. Мырзалиевтің "Өзің пісірген ас төтті” шығармасы бойынпза
ойын-көріністер ж асату. Доппен ойнау. Ойыншық қандай
фигураға үксас? Қапшықтан қанша ойыншық алдың?
Еңбек. Ойынпзық бүрышындағы ойынш ықтарды ж уу,
тазарту, жинап ретке келтіру, сынғанын жөндеу. Қуырпзақ
киімдерін жуып, үтіктеу. Қуьфш ақтарға қағаздан, матадан,
187
жүннен, сазбалшыктан, ағапггардан, табиғи материалдардан,
өндіріске қажетсіз заттардан ойышпьщтар жасауға үйрету.
Ж ы л мезгілдері
Ж о м ар т к ү з. Ж ы л мезгілдері туралы өткен топтарда
м ең гертіл ген білім д ағд ы лары н қ а й т а л а у . К үз а й л ар ы -
қыркүйек, қазан, қараш а. Күзгі табиғат ерекшеліктерін, күннің
кысқарып, түннің үзаратыны, аспанды бүлт торлап, жиі-ж иі
ж аңбыр ж ау а бастайтыны, күзгі табиғат өзгерістері ж айлы
бішмдерін кеңейту. Күзді жазбен салыстыра өңгімелету. Күздің
н е л ік т е н " ж о м а р т , а л т ы н к ү з ” деп а т а л а т ы н ы т у р а л ы
өңгімелету. Күзгі табигат ерекшеліктеріне қатысты сөз ойлату.
Күзгі өсімдіктер мен ж ан-ж ануарлар дүниесіндегі өзгерістер
ж айлы білімдерін кеңейту. Өсімдіктер күзде ігіседі, со лады,
түседі, курайды деген үғымдарды түсініп, неліктен екенін,
себебін айта білуге үйрету. Өсімдіктердің көктемде қалай өсіп-
өнетінін еске түсіріп, күзде піскендегі қалпы н бағдарлай,
салыстьфа айтып түсіндіру.
Қ ү с т ар д ы ң к ү зд е ж ы л ы ж а қ қ а үш ы п к е т е т ін д іг і,
ж ануарларды ң қы сқа дайындалатыны ж айы нда өңгімелеу.
Ж өндіктер азаяды, су қоймалары қата бастайды.
К үзгі м ер екел ер . Дихандардың сабан тойы, шопандар
тойы, 30 Тамыз — Конституция күні, 1 Қыркүйек — Білім күні,
25 Қ азан — Р есп уб ли ка күні, "А лты н к ү з ” мерекесі. Күз
туралы өлең, тақпақтар ж аттап, өн-би үйрету, ш ығармалар
оқу, мерекелерге дайындалу, ертеңгіліктер өткізу.
Күзгі киім дер. Күзде киілетія ж ы лы киімдер жайында
жүннен, матадан жасалған киімдерді, үлттық киімдерді қалай,
қайда жасайтынын түсіндіріп, көрсетіп, өңгімелесу.
Өдеби ш ы ға р м а л а р . Әңгімелесу. Н. Сералиев "Көңілсіз
кеш", Д. Хасенов "Ж алқ ау балапан”, Қ. Толыбаев "Дөндер",
"Қырман басында", Ә. Дүйсенбиев "Төрт мезгіл", Р. Шотбаева
"Ж алқаудың жазасы" (ертегі).
Оқып, түсіндіру. Т. Ж ароков ”Күз", Ә. Қалдыбаев "Нан
қ и қ ы м ы ”, С. Т ү р д а л ы ү л ы ”А й мен к ү н ”, Н. Қ ады рбаев
"Қарлығаштар қайтқанда", М. Сыздьпқов "Алмүрт", М.Дулатов
"Күз".
Ж аттату. Абай "Күз" (үзінді), Ғ. Мүсірепов "Алтын а стык",
М. Өлімбаев "Алатаудьщ алмасы”, Ә. Табылдиев "Жеміс тойы",
Ә. Қ ай р ан о в ”К өк б а зар д а ", Ғ. Өкеев " Ж ы л он екі а й ”,
Ң .Б аян б аев ”К ү з б о яу ы ", С. Оспанов "Б и дай сөй л ей д і”,
А.Ханымана "Ж еміс теру", Ж . Түрсынова "Апорт алмасы”.
Достарыңызбен бөлісу: |