4.3 Адамның сәулеленуінің гтгтеналық регламенті
Гигиеналық регламенттің міндеті сәулелену әсернінен болатын қауіпті жағдайлар мен пайда болу әсерін толық ескерту.
Ол үшін сәулеленген тұлғаларға әр түрлі деңгейлерде белгілі бір дозалық лимиттер орнату.
НРБ келесі категорияларды орнатады: устанавливают следующие категории:
- А категориясы – қызметкерлер, иондаушы сәулелер көздерімен тікелей жұмыс жасайтындар;
- Б категориясы - халықтың шектеулі бөлігі, иондаушы сәулелер көздерімен жұмыс жасамайтын, бірақ тұру аймағы немесе жұмыс орны сәулеленгуге түсетіндер кіреді;
- В категориясы – қалған бөліктер.
А категориясына ЖДШ – жол берілетін доза шегі – жеке баламалы жылдық доза мағынасы, 50 жыл көлемінде персонал денсаулығына зиян келтірмейтін бір қалыпты әсерін заманауи әдіспен анықтау.
Б категориясына орнатылған ДШ – доза шегі – жылына баламалы доза шегі.
ЖДШ және ДШ негізгі доза шектері болып саналады. Қалған нормативтар( рұқсат деңгейлері) туынды болып саналады.
ЖДШ және ДШ әр түрлі органдарға радиосезімталдығына байланысты орнатылады. Осы себепті 3 критикалық группаға бөлінеді:
1 группа – дарлық дене, Қызыл сүйек кемігі, гонада.
ІІ группа – бұлшық ет, қалқанша без, тері майы, бүйрек, көкбауыр, өкпе, көз әйнегі.
ІІІ группа – тері қабаты, сүйек, білек, сан, тобық.
Сыртқы және ішкі сәулеленудің әр түрлі денеге группалары мен сәулелену адам категориясының басты жиынтық доза шегі (мЗв/жыл) кесте 4.3 көрсетілген.
Кесте 4.3 – Сәулеленудің басты дозалану шегі.
Сыртқы және ішкі сәулеленудің жылдық шекті доза жиынтығы
|
Аса маңызды органдардың группалары
|
I
|
II
|
III
|
А категориясына ЖДШ
|
50
|
150
|
300
|
Б категориясына орнатылған ДШ
|
5
|
15
|
30
|
Басты шекті дозалардан басқа гигиеналық регламенттеуде туынды нормативтар мен бақылак деңгейлері бар.
А категориясына орнатылған:
ПДП(предельно допустимое годовое поступление) ШРЖҚ – шекті рұқсат етілген жылдық қабылдау, радионуклидтардың дем алу жолдары арқылы түсуі;
ДСА (допустимое содержание) – аса маңызды органдарда радионуклидтардың рұқсат мазмұны;
ДМДА (допустимая мощность дозы излучения) – сәулеленудің рұқсат доза қуаты.
ДППА (допустимая плотность потока частиц) – рұқсат бөлшектер ағынының тығыздығы;
ДКА(допустимая объемная концентрация радионуклида в воздухе рабочей зоны) – жұмыс аумағындағы ауада радионуклидтердің концентрациясы;
ДЗА – рұқсат етілген тері бетті, арнайы киімдер мен жұмыс бетінің ластануы;
Б категориясына орнатылған:
ПГП – атмосфералыұ ауада және суда радионуклидтердің жылдық тұтыну шегі;
ДКБ – атмосфера ауасы мен суда рұқсат радионуклидтардың жалпы консентрациясы;
ДМДБ – рұқсат доза қуаты;
ДППБ – рұқсат бөлшектер ағынының тығыздығы;
ДЗБ - рұқсат етілген тері бетті, арнайы киімдер мен жұмыс бетінің ластануы;
Бұл мағыналардың сандық көрсеткіштері РҚН көрсетілген (радиациялық қауіпсіздік нормалары)
Достарыңызбен бөлісу: |