Иондаушы сәулелерді нормалау және бақылау 1 Иондаушы сәулелердің белсенділігі

Детекторлардың басқа түрлері. Оның ішінде

жүктеу/скачать 86,66 Kb.

бет	4/4
Дата	19.05.2023
өлшемі	86,66 Kb.
	#94982

1 2 3 4

Байланысты:
Лекция 5

Детекторлардың басқа түрлері. Оның ішінде:

Черенков есептегіші - α- және β- бөлшектері;
Вильсон камерасы;
Көпіршікті камера;
Фотографиялық есептегіш;
Радиация әсерінен қайтымсыз химиялық реакцияның ағыны негізінде есептегіші

4.2.2 радиациялық сәулелерді тіркеу үшін құрылғылар. радиациялық сәулелерді тіркеу үшін құрылғылар былай бөлінеді:
- индикаторлар;
- Рентгенометрлер;
- Дозиметрлер;
- спектрометрлер;
- иондаушы сәулелерді өлшейтін аралас құралдар.
Индикаторлар - Қарапайым радиациялық зерттеу құралдары, бұның көмегімен β- және γ – сәулелер анықталады. Бұл құрылғылар жарық немесе дыбыс индикаторларымен жабдықталған. Датчик-есептегіш Гейгер – Мюллер.
Рентгенометрлер – рентгендік және γ – сәулелердің дозасының қуатын анықтау үшін арналған. Датчик ретінде иондаушы камера немесе газразрядты есептегіштер қолданылады.
Дозиметрлер – дозаиондаушы сәулелердің дозасы мен жұтылу қуатын өлшеу арналған. Жеке дозиметрлер жинақы иондаушы камера немес пленкалы фотокассета түрінде болады.
Радиометрлер – иондаушы сәулелер ағындарының тығыздығы мен радионуклидтардың белсенділігін өлшеуге арналған. Радиометрлер датчигі ретінде газоразрядты және сцинциялық есептегіштер.
Халық үшін дозиметрлік құралдар – аймақта, тұрғын–үй, жұмыс бөлмелерінде радиациялық жағдайды бағалауға арналған. Тұрмыстық жағдайда дозиметриялық құрылғылар сыртқы және γ-сәулелерді тіркеуге арналған.

Сурет 4.2 - радон детектор-индикатор көрсетілген.

Детектор баламалы тепе-теңдік көлемі қызметі (БТКҚ) радон-22 тұрғын үй мен қоғамдық ғимараттар ауасында бағалауға арналған. БТКҚ термині зарядталған бөлшектер детектор бетінде радонның бастапқы өнімдерінің электростатикалық тұтыну. Радонның жалпы көлемдік белсенділігі Ро ²¹⁸ (RaА) және Ро ²¹⁴ (RaС') альфа-бөлшектің тіркелген бөлінуі кезінде анықталады. Детектор үздіктіз БТКҚ мағынасын анықтап, БТКҚ өзгеру динамикасын талдау мен орташа мәнін анықтайды. Кесте 4.4 құрылғының басты сипаттары көрсетілген.

Кесте 4.4 – радонның детектор-индикатор басты сипаттамалары

Сезімталдығы	бірлік	0,64±0,05
Шекті таблоның жұмыс істеу: қызыл сары	Бк/м³	100±40 200±60
БТКҚ диапазон көрсеткіші	Бк/м³	от 50 до 8000
Өнімнің өз фоны	Бк/м³	менее 10
Орнатылған жұмыс режимінің уақыты	мин	не более 20
Өлшеу циклі	час	4
Электрмен жабдықтау, екі LR14G түрі батарея	В	1,5
Температуралық диапазон	°С	+10...+35
Үздіксіз жұмыс істеу уақыты(DURACELL ULTRA батарея типті)	час	не менее 480
Габаритті өлшемдер	мм	не более 188x60x74
Масса (батарея элементсіз)	кг	не более 0,65

4.3 суретте радиоактивтіліктің детектор-индикаторы КВАРТЕКС РД 8901 көрсетілген. Құрылғы радиоактивті ластануды (сандық, гамма+бета брйынша) қатты және сұйық азық-түліктерде, тұрмыстық заттарда, қүрылыс заттар мен қоршаған ортада өзі бағалау үшін арналған. Метрологиялық күй бойынша ережеге сай әзірленіп, халыққа дозиметрлік және радиометрлік құрылғыларды шығарылады. Бағалау нәтижелері бір сағат 0,5 минут ішінде қосылғаннан кейін цифрлік түрде микрорентгенде көрсетіледі. Өлшеудің сенімділігін арттыру үшін флуктуациялық табиғи гамма-фонды төмендету арқылы нәтижелерін өңделеді.

Құрылғы лездік ақпаратты жеткізуге қабілеті қауіпті жоғары радиациялық деңгейде(999 мкР/ч жоғары) қабілетті. «Поиск» режимінде радиация көздерін анықтау мүмкіндігі бар. Батарея зарядының бақылау жабдықталған. Құрылғының кепілдік мерзімі – сатылған күннен бастап бөлшек сату желісі арқылы үш жыл, ал нарықтық емес тұтыну үшін тұтынушы алған күннен бастап.

Сурет 4.3 - радиоактивтіліктің детектор-индикаторы КВАРТЕКС РД 8901

Құрылғы халықтың тұрмытық жағдайда гамма-сәулеленудің амбиентті баламалы доза қуатын бағалау мен иондаушы сәулелер көзімен жұмыс жасйтын қызметркелерге арналған. Сонымен қатар бета-белсенді радиоуклидтармен ластанған ысандарды табады. Құрылғы Гейгер-Мюллер есептегіші арқылы гамма мен бета бөлшектердің санын 40 с ішінде есептеп, экранға мкЗв/час немесе мкР/час көрсеткішін көрсетеді. Бөлшектр табу кезінде дыбыстық дабыл береді. Негізгі сипаттары 4.6 кестеде көрсетілген.

Кесте 4.5 радиоактивтіліктің детектор-индикаторы КВАРТЕКС РД 8901 басты сипаттары

Датчик	бірлік	Газзарядтты есептегіш Газоразрядный счётчик Гейгера – Мюллера типа СБМ–20-1
Өлшеу Диапазоны	мкР/час	0...999
Энергия Диапазоны	МэВ	0,1 ... 1,25
Өлшеу Цикл	с	34±4
Салыстырмалы өлшеу қателіктері	%	~30
Температуралық диапазоны	°С	-45...+55
Табиғи фонның 10…30 мкР/ч дан кем емес Батареядағы үздіксіз жұмыс уақыты 9V номиналды кернеуі бар.	c	3
Питание (батарея 6(PL)F22)	В	9
Габаритті өлшемдер	мм	146x60x25
Салмағы	кг	0,12

Кесте 4.6 – радиоактивті индикатор РАДЭКС РД 1503 басты сипаттары

Қуат дозасының көрсеткіш диапазоны	мкЗв/ч	от 0.05 до 9.99
Экспозициялық доза көрсеткіш дипазоны	мкР/ч	от 5 до 999
Гамма-сәулелер энергиясының диапазоны	МэВ	от 0,1 до 1,25
Көрсеткіштің шығарылымы (сенімді деңгейде 0.95), мұнда Р – доза қуаты мкЗв/ч	%	15+6/Р
Дыбыстық дабыл деңгейі	мкЗв/ч	0.30, 0.60, 1.20
Дыбыстық дабыл деңгейі	мкР/ч	30, 60, 120
Бақылау уақыты	с	40 ± 0.5*
Көрсеткіш индикациясы		непрерывно
«ААА» типті батарея	шт	один или два
Бұйымның үздіксіз жұмыс уақыты, кем емес	сағат	550**
Өлшемдері биіктігі х ені х қалыңдығы, артық емес	мм	105x60x26
Бұйым массасы (батареяларсыз),	кг	0,09

жүктеу/скачать 86,66 Kb.

Достарыңызбен бөлісу:

1 2 3 4