Пример  бизнес-плана  для  начинающего

7. БИЗНЕС-ЖОСПАР / БИЗНЕС-ПЛАН
ЭКСПРЕСС-КУРС ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВА 
117
 
ИЗ КАКИХ РАЗДЕЛОВ СОСТОИТ  
 
БИЗНЕС-ПЛАН?
 
Бизнес-идея
 
Прежде всего, начинающему предпринимателю надо 
решить,  чем  именно  он  займется.  Т.е.  ему  необходимо 
найти бизнес-идею. Это достаточно сложный и очень от-
ветственный этап. От него зависит, как будет построен 
бизнес.  Источниками  бизнес-идей  могут  являться  соб-
ственные наблюдения и личный опыт предпринимателя, 
его друзей и родственников, знакомых, которые не могут 
удовлетворить какие-то свои потребности в удобной для 
себя форме. Кроме того, в таблицах 17, 18  представле-
ны и другие источники бизнес-идей. 
 
Также, для выработки бизнес-идеи предпринимателю 
стоит оценить свои знания и навыки, опыт работы, хобби 
и интересы. Это поможет ему из возможных бизнес-идей 
выбрать ту, которая ему больше всего подходит. 
 
Затем предпринимателю стоит хорошо представить 
себе продукт или услугу, которую он будет предлагать 
клиентам.  И  представлены  они  должны  быть  во  всех 
деталях. Эти детали следующие:
1.  Товар — или материальная составляющая продукта, 
его количество, качество, ассортимент. 
2.  Услуга  —  тот  сервис,  который  будет  оказываться 
клиенту или прилагаться к товару, если есть товар.
3.  Информация — та информация, которая будет пре-
доставляться клиенту до (например, реклама), во вре-
мя (например, техническая документация) и после (на-
пример, сервисная информация) продажи.
 
жоспар. Ол мәміленің тиімділігін: біріккен қызметтің 
 
жағымды  және  жағымсыз  жақтарын  көруге  себін  
 
тигізеді.
 
Бұдан  әрі  бизнес-жоспардың  негізгі  бөлімдерін 
ұсынамыз. 
 
Бастаушы  кәсіпкерге  арналған  бизнес  жос- 
пардың үлгісі  қосымша 7 көрсетілген.
 
БИЗНЕС-ЖОСПАР ҚАНДАЙ БӨЛІМДЕРДЕН  
 
ТҰРАДЫ?
 
Бизнес-идея
 
Ең  алдымен,  ісін  жаңа  бастаған  кәсіпкер  немен 
айналысатындығын шешіп алу керек. Яғни, оған бизнес-
идея табу қажет. Бұл өте күрделі және жауапты кезең. 
Бизнестің қалай құрылатындығы осы кезеңге байланы-
сты болады. Бизнес идеясының көзі ретінде кәсіпкердің 
жеке  бақылауы  және  кәсіпкердің,  оның  достары  мен 
туыстарының,  таныстарының  өзіне  ыңғайлы  нысанда  
қандай да болмасын қажеттілікті қанағаттандыра алмау  
тәжірибесі болуы мүмкін. Оның нысаны және басқа да  
бизнес-идеялардың  көздері  төмендегі  17,  18  —  кесте-
лерінде көрсетілген. 
 
Сонымен  қатар,  бизнес-идея  табу  үшін  кәсіпкерге 
өзінің білімі мен дағдысын, жұмыс тәжірибесін, әуестігі 
мен  қызығушылығын  бағалағаны  дұрыс.  Бұл  көптеген  
бизнес-идеялардың  ішінен  өзіне  лайықтысын  таңдауға 
мүмкіндік береді. 
 
Содан кейін кәсіпкерге клиенттерге ұсынатын өнімді 
немесе қызметті ойлау керек. Олар түбегейлі әрі нақты 
елестетілуі қажет. Яғни, олар мыналар: 
Кесте 17-  Бизнес-идея көздері
Таблица 17.   Источники бизнес-идей
ИДЕЯ ҚАЛАЙ ТУАДЫ?
КАК ПОЯВЛЯЮТСЯ ИДЕИ?
БИЗНЕС-ИДЕЯНЫҢ ӘЛЕУЕТТІ КӨЗДЕРІ:
ПОТЕНЦИАЛЬНЫЕ
ИСТОЧНИКИ БИЗНЕС-ИДЕЙ
•  Кездейсоқ 
•  Бұрын ешқашан болмаған 
•  Бұрынғы идеяларды жетілдіру 
•  Жұмыс барысында
•  Тұрғындар арасындағы үрдіс 
•  Нарықта қолданылатын тауаша 
•  Заңнамадағы өзгеріс
•  Қызығушылық спектрін кеңейту 
•  Әдетті өзгерту
•  Жаңа өнім/сыйлықтар
•  Қоршаған орта
•  Жаңа материалдар мен процестер
•  Случайно
•  Из того, что никогда не делалось раньше
•  Совершенствование прежних идей
•  В процессе работы
•  Тенденции среди населения
•  Существующие ниши рынка
•  Изменения законодательства
•  Расширение спектра увлечений
•  Изменение привычек
•  Новинка/подарки
•  Окружающая среда
•  Новые материалы и процессы
•  Анықтамалықтар, соның ішінде  Интернет
•  Поштадағы каталогтар
•  Салалық журналдар мен газеттер
•  Бизнес идеялар туралы арнайы журналдар 
•  Баспасөздегі жарнама
•  Бизнес туралы мерзімдік басылымдар 
•  Бизнес туралы кітаптар 
•  Шетелдік басылымдар
•  Үкіметтік басылымдар
•  Әртүрлі елді мекендердегі бизнес тәжірибесі
•  Справочники, в т.ч. Интернет
•  Каталоги по почте
•  Отраслевые журналы и газеты
•  Специальные журналы по бизнес- идеям
•  Объявления в прессе
•  Подписные издания по бизнесу
•  Книги по бизнесу
•  Зарубежные публикации
•  Правительственные публикации
•  Опыт бизнеса в различных населенных пунктах.
 
Дереккөз: http://s-delok.ru/html/np/np_r1.html
 
Источник: http://s-delok.ru/html/np/np_r1.html

7. БИЗНЕС-ЖОСПАР / БИЗНЕС-ПЛАН
КƏСІПКЕРЛІКТІҢ ЖЕДЕЛ КУРСЫ
118
Кесте 18  Ауылдық жердегі шағын ауылшаруашылық бизнесіне жатпайтын әлеуетті идеялар тізбесі  
Таблица 18.   Перечень потенциальных идей для малого несельскохозяйственного бизнеса в сельской местности
Продолжение на странице 115
Продолжение на странице 115
1. Қызмет 
    саласы
1. Сфера услуг
1. Консультациялық /көшірме орталығы
1. Консультационный центр/ксерокопирование
2. Ақпараттық  /көшірме орталығы
2. Информационный центр/ксерокопирование
3. Шаштараз /сұлулық салоны
3. Парикмахерская/салон красоты
4. Фитнес-клу6
4. Фитнес-клуб
5. Тұрмыстық қызмет орталығы (аяқ киім, киім, телефон, тұрмыстық техника және т.б.  жөндеу)
5. Центр бытовых услуг (ремонт обуви, одежды, телефонов, бытовой техники и т.п.)
6. Компьютер және басқа да техникаларды жөндеу
6. Ремонт компьютеров и другой техники
7. Жалға беру пункті: электр құралдары, тұрмыстық техника
7. Пункт проката: электроинструмента, бытовой техники
8. Жеке бала бақша
8. Частный детский сад
9. Мерекелерді ұйымдастыру
9. Организация праздников 
10. Сандық фотосалон
10. Цифровой фотосалон
11. Компьютерлік қызмет: мәтін теру және басып шығару, визит карточкасы, Интернет-
қызметтер (іздеу, ақпараттар, реферат жазу және т.б.); компьютерлік сауаттылықты оқыту; 
электрондық пошта ашу (жіберу/қабылдау).
11. Услуги компьютерные: набор и распечатка текстов, визитные карточки, Интернет-услуги (поиск, инфор-
мации, написание рефератов и т.п.); обучение компьютерной грамотности; открытие электронной почты (от-
правка/получение)
12. Стоматологиялық кабинет
12. Стоматологический кабинет
1З. Массаж, физиотерапевтикалық процедура
1З. Услуги массажа, физиотерапевтические процедуры
14. Дәріхана
14. Аптека
15. Мал дәрігерлік дәріхана
15. Ветеринарная аптека
16. Монша
16. Баня
17. Салттық қызмет
17. Ритуальные услуги
18. Білім беру қыметі (шетел тілдерін оқыту)
18. Образовательные услуги (обучение иностранным языкам)
19. Балаларға арналған үйірмелер (би, спорттық және т.б.)
19. Кружки для детей (танцевальные, спортивные и др.)
20. Автоқызметтер (ауыи шаруашылық жүктерін, жолаушыларды тасымалдау қызметі)
20. Автоуслуги (услуги по перевозке сельскохозяйственных грузов, пассажиров)
21.  Құрылыстық бригада
21. Строительная бригада
22. Жастардың демалыс орталығы /дискотека
22. Молодежный центр отдыха/дискотека
23. Ауылдық жасыл туризм
23. Сельский зеленый туризм
24. Салтанатты шараларды ұйымдастыру (той, туған күн т.б.)
24. Организация проведения торжественных мероприятий (свадьбы, дни рождения и т.п.)

7. БИЗНЕС-ЖОСПАР / БИЗНЕС-ПЛАН
ЭКСПРЕСС-КУРС ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВА 
119
Начало на странице 114
Начало на странице 114
2. Сауда және 
қоғамдық 
тамақтану орын-
дары
2. Торговля и об-
щепит
1 .Дүкен ( соның ішінде арнайы)
1. Магазин (в том числе специализированный)
2. Өндірістік дүңгіршек
2. Продовольственный ларек
3. Жазғы кафе, соның ішінде балалардікі
3. Летнее кафе, в т.ч. детское
4. Кафе/бар
4. Кафе/бар
5. Тұрғындар мен ұйымдардың тапсырысы бойынша салтанатты шараларды өткізуге арналған 
арнайы кафе (фотография, жүргізуші, музыкант қызметін ұсыну және тб.)
5. Специализированное кафе для организации проведения торжественных мероприятий по заказам населе-
ния и организаций (с предоставлением услуг фотографии, ведущего, музыкантов и т.п.)
3.Жеке меншік 
өндіріс
3. Собственное 
производство
1 .Жұмсақ ойыншық жасау
1 .Пошив мягкой игрушки
2.Әртүрлі  кәдесыйлар жасау
2. Изготовление различных сувениров
3. Пилорама
3. Пилорама
4. Ағаш жону цехы
4. Столярный цех
5. Слесарлық цех
5. Слесарный цех
б.Автошеберхана, вулканизация
б.Автомастерская, вулканизация
7. Диірмен, дәншаққыш
7. Мельница, крупорушка
8. Шұжық цехы
8. Колбасный цех
9.Шағын наубайхана
9.Мини-пекарня
10. Шағын консервы зауыты
10. Мини-консервный завод
11. Халықтың кәсіптік бұйымдарын дайындау және сату 
11. Изготовление и продажа изделий народных промыслов
12. Саңырауқұлақ өсіру
12. Выращивание грибов
13. Жиһаз дайындау
13. Изготовление мебели
4. Басқа да 
қызмет түрлері
4. Прочие виды де-
ятельности
1. Ауыл шаруашылық өнімдерін дайындау
1. Заготовка сельскохозяйственной продукции
2. Дәрілік шөптерді дайындау
2. Дәрілік шөптерді дайындау
 
1.  Тауар  —  немесе  өнімнің  материалдық  құрамы,  
 
оның сапасы, саны, жиынтығы.   
 
2.  Қызмет  —  клиентке  ұсынылатын  немесе  тауар  
 
болса, оған қосымша ұсынылатын сервис.
 
3.  Ақпарат  — клиентке сатуға дейін (мысалы, жар- 
 
нама),  сату  барысында  (мысалы,  техникалық  
 
құжаттама) және кейін (мысалы, сервистік ақпарат)  
 
ұсынылатын ақпарат.
 
4.  Қатынас  —  сатуды  дамыту  үшін  клиенттермен  
 
қалай  жеке  қарым-қатынас  орнатылатындығын  
 
білдіреді.   
 
Кәсіпкердің  өзінің  бизнес-идеясын  бағалағаны 
дұрыс. Ол үшін келесі сұрақтарға жауап беру қажет:
4.  Отношения — или то, как будут выстраиваться лич-
ные  взаимоотношения  с  клиентами  для  поддержания 
продаж. 
 
В завершении предпринимателю надо оценить свою 
бизнес-идею. Для этого стоит ответить на следующие 
вопросы:
 
1.  Нужно ли это рынку?
 
2.  Захотят ли это покупать?
 
3.  Кто Ваши покупатели? Каковы их пол, возраст,  
 
образование, место жительства и т.д.?
 
4.  Смогут ли они купить мой продукт в достаточном 
 
объеме?
 
5.  Конкурентоспособно  ли  это?  Нет  ли  большого  

7. БИЗНЕС-ЖОСПАР / БИЗНЕС-ПЛАН
КƏСІПКЕРЛІКТІҢ ЖЕДЕЛ КУРСЫ
120
 
1.  Бұл нарыққа керек пе?
 
2.  Оны сатып алуға тырыса ма?
 
3.  Сіздің  сатып  алушыларыңыз  кімдер?  Олардың  
 
жынысы, жасы, білімі, тұрғылықты жері және т.б.?
 
4.  Олар менің өнімімді көп көлемде сатып ала ма?
 
5.  Бұл  бәсекеге  қабілетті  ме?  Мұндай  идеяны  
 
жүзеге асырып жүрген көптеген бәсекелестер жоқ  
 
па? Мен оларды қалай ұтамын?
 
6.  Бұның барлығын Сіз жүзеге асыра аласыз ба?
 
7.  Сізге тиімді ме?
 
 
Жеке мүмкіндіктер 
 
Кәсіпкер  айналысқысы  келетін  бизнес  —  идеяны 
қалыптастырған соң, ол өзінің жеке мүмкіндігін, сондай-
ақ  осы  идеяны  жүзеге  асыру  үшін  қажет  болатын 
басқалардың  ресурстарын  бағалауы  қажет.  Кәсіпкерге 
барлық мүмкіндіктерді  ойға түйіп, сыртқы ресурстарды 
алу мүмкіндігін бағалау керек. 
 
 
Клиент
 
Кәсіпкерге  оның  клиенттері  кімдер  болатындығын 
жақсылап  елестету  қажет.  Ол  үшін  оған  келесі  сұрақ-
тарға жауап беру керек:
 
1.  Менің әлеуетті клиенттерім кімдер болады?
 
2.  Менің клиенттерім қайда тұрады?
 
3.  Менің клиенттерім нені бағалайды?
 
4.  Маған  қажетті  ақша  ағынын  қамтамасыз  ету  
 
үшін олардың  мөлшері жеткілікті ме?
 
5.  Менің бизнесімнің орналасқан жері?
 
6.  Сату көлемін көтеру үшін мен не істеймін?
 
 
Бизнесті ұйымдастыру
 
Бизнес қалай ұйымдастырылатындығы және жүзеге 
асырылатындығын түсіну үшін кәсіпкерге келесілер ту-
ралы ойлау қажет: 
 
1.  Өнімді (тауар немесе қызмет) клиенттерге сату  
 
барысы қалай ұйымдастырылады? Қандай мерзімде,  
 
қанша көлемде?
 
2.  Өнімді жасау барысы қалай ұйымдастырылады?  
 
Мерзімі мен көлемі. 
 
3.  Кәсіпкермен бірге кім және қалай жұмыс істейді?  
 
Олардың міндеттері қандай болады?
 
4.  Бизнеске  қажетті  тауарлар,  шығыс  мүліктерін  
 
сатып  алу  қалай  ұйымдастырылады  және  кімнен  
 
сатып алынады? Мерзімі және көлемі.
 
Ақша қозғалысы
 
Ісін  жаңа  бастаған  кәсіпкерге  пайда  мен  шығын 
болжамы,  баланс  болжамы  сияқты  күрделі  қаржылық 
құжаттарды  жасау  оңайға  түспейтіні  анық.  Мүмкін, 
бизнестің басында сізге оңай көрініп, мұндай құжаттарды 
жасаудың  қажет  жоқ  деп  ойлайтын  шығарсыз.  Деген-
мен,  ақша  қозғалысын  шамалау  қажет.  Бұл  болжам  
бизнестің  ерекшелігіне  қарай  күн  сайын  немесе  апта   
сайын  жасалуы  мүмкін.  Оны  жүзеге  асыру  үшін  кәсіп-
керге төмендегі кестені толтыру керек. 
 
Мұндай  кесте  ойға  алған  бизнестің  ерекшелігіне 
сәйкес барлық кіріс және шығыс ақшаны есепке алуға 
 
количества  конкурентов,  которые  уже  реализуют  
 
подобную идею? Как я у них выиграю?
 
6.  Сможете ли вы это осуществить?
 
7.  Выгодно ли это  Вам?
 
Собственные возможности
 
Сформулировав бизнес-идею или определив то, чем 
предприниматель  хочет  заниматься,  он  должен  оце-
нить собственные возможности, а так же чужие ресур-
сы, которые ему необходимы для реализации этой идеи.  
Предпринимателю стоит хорошо  представить   эти воз-
можности и оценить вероятность  получения внешних 
ресурсов.  
 
Клиент
 
Предпринимателю стоит хорошо себе представить, 
кто будет его клиентом. Для этого ему надо  ответить 
на следующие вопросы:
 
1.  Кто является потенциальными моими клиентами?
 
2.  Где находятся мои клиенты?
 
3.  Что ценят мои клиенты?
 
4.  Достаточное ли их количество, чтобы обеспечить  
 
мне необходимый поток денег?
 
5.  Месторасположение  моего бизнеса?
 
6.  Что я буду делать, чтобы увеличить объем продаж?
 
Организация бизнеса
 
Для того, чтобы лучше понять, как будет организо-
ван и как будет осуществляться бизнес, предпринима-
телю стоит подумать о следующем:
 
1.  Как  будет  организован  процесс  продажи  про- 
 
дукта (товара или услуги) клиентам? В какие сроки,  
 
в каком объеме?
 
2.  Как  будет  организован  процесс  создания  про- 
 
дукта? Сроки и объемы.
 
3.  Кто и как будет работать вместе с предпринима- 
 
телем? Какие у них будут обязанности?
 
4.  Как и у кого будет организован процесс закупки  
 
необходимых  товаров,  расходного  имущества  для  
 
обеспечения бизнеса? Сроки и объемы.
 
Движение денег
 
Понятно, что начинающему предпринимателю будет 
сложно  составить  такие  непростые  финансовые  доку-
менты, как прогноз прибылей и затрат, прогноз баланса. 
Но может быть в начале бизнеса, пока он еще простой, и 
нет необходимости составлять эти документы. Но пред-
ставить  себе  движение  денег  наверняка  стоит.  И  этот 
прогноз, лучше всего, если будет ежедневным или еже-
недельным,  в  зависимости  от  специфики  бизнеса.  Для 
этого предпринимателю стоит составить таблицу.
 
Такая  таблица  позволит  учесть  весь  приход  и  все 
траты денег в соответствии с представлением об орга-

7. БИЗНЕС-ЖОСПАР / БИЗНЕС-ПЛАН
ЭКСПРЕСС-КУРС ПРЕДПРИНИМАТЕЛЬСТВА 
121
мүмкіндік  береді,  яғни,  бизнес  қаншалықты  табысты 
болғанмен, оны дамыта түсуге ақшаның жетіспей қалу 
жағдайын қадағалауға көмек көрсетеді. 
 
Тәуекелдер
 
Нәтижесінде ісін жаңа бастаған кәсіпкер бизнеспен 
бірге туындайтын барлық тәуекелдерді де назардан тыс 
қалдырмағаны  дұрыс.  Бұл  осы  жағдайлардың  алдын 
алуға  немесе  дайындалуға,  егер  туындаған  кезде  жан 
ауыртпай күресуге көмек көрсетеді. 
Кәсіпкердің келесі тәуекелдерді есепке алғаны дұрыс: 
 
1.  Қаржылық. Бұл тәуекелдер төмендегілерге бай- 
 
ланысты болуы мүмкін: 
 
a.  Құнсыздану;
 
b.  Несие;
 
c.  Клиенттердің төленбеген төлемі;
 
d.  Валюта бағамының өзгеруі;
 
e.  Клиенттердің  өнімдерге  немесе  қызметтерге  
 
 
төленбеген төлемі.
 
2.  Операциялық. Бұл тәуекелдер өндірістік проце- 
 
сте туындауы мүмкін. 
 
3.  Экологиялық.
 
4.  Əлеуметтік. Бизнес орналасқан жердің маңында  
 
тұратын  немесе  жұмыс  істейтін  тұлғалардың  
 
орналасқан жерге көңілі толмау тәуекелі. 
 
5.  Қылмыстық.
 
a.  Кәсіпкердің заңды бұзу тәуекелі, мысалы, Салық  
 
 
Кодексі.
 
b.  Кәсіпкерге қарсы қылмыстық әрекеттер жүргізу  
 
 
тәуекелі. 
 
6.  Беделдік. Өз беделін жоғарту тәуекелі.
 
7.  Маркетингтік. Клиенттің ықыласы өзгеру немесе  
 
бәсекелестік  тартыстың  шиеленісуіне  байланысты  
 
тәуекелдер. 
низации бизнеса так, чтобы не получилось, что бизнес 
прибыльный, но в определенный момент нет денег на 
его функционирование. 
 
Риски
 
В  заключении  начинающий  предприниматель  дол-
жен  представить  себе  все  возможные  риски,  которые 
возникают вместе с бизнесом. Это нужно для того, что-
бы  их  предупредить  или  подготовиться  к  ним,  а  если 
они возникли, безболезненно справиться с ними. Пред-
принимателю стоит учитывать следующие риски:
 
1.  Финансовые. Эти риски могут быть связаны с:
 
a.  инфляцией;
 
b.  кредитами;
 
c.  неоплатой клиентами;
 
d.  изменением курса валют;
 
e.  неоплатой клиентами продукции или услуг.
 
2.  Операционные.  Это  риски,  которые  могут  воз- 
 
никнуть в процессе производства.
 
3.  Экологические. 
 
4.  Социальные. Риски того, что те, кто живет или  
 
работает около месторасположения бизнеса,  будут  
 
недовольны этим расположением. 
 
5.  Криминальные:
 
a.  риск  того,  что  предприниматель  сам  нарушит  
 
 
закон, например, налоговый кодекс.
 
b.  риск  того,  что  против  предпринимателя  будут  
 
 
произведены криминальные действия. 
 
6.  Репутационные. Риск потери собственной репу- 
 
 
тации.
 
7.  Маркетинговые. Риски, связанные с изменениями  
 
предпочтений  клиентов  или  обострением  конку- 
 
рентной борьбы. 

жүктеу/скачать 3,25 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: