Мәліметтің формасы мен мазмұны коммуникатордың жеке-даралық ерекшелігі, реципиент туралы көзқарасы, ол туралы өзінің пікірі және қарым-қатынас процесіндегі жағдайларға байланысты
1. Мәліметтің формасы мен мазмұны коммуникатордың жеке-даралық ерекшелігі, реципиент туралы көзқарасы, ол туралы өзінің пікірі және қарым-қатынас процесіндегі жағдайларға байланысты.
2. Оның жіберген мәліметі реципиенттің жеке-дара психологиялық ерекшеліктеріне, көзқарасы, пікірлеріне, жағдайда байланысты өзгеріске түседі. Мәселен, бастығы мен өзінің ұлынан естіген бір мәлімет екі түрлі психологиялық реакцияға әкеледі. (Бастықтың айтқанын зейінмен тыңдаса, баласынікіне ашулануы мүмкін). Мәліметті әртүрлі қабылдау бірнеше себептерге байланысты. Солардың ішінде маңыздысы-коммуникативтік кедергінің болуы (түсініспеушілікке әкелетін тосқауыл), ол-коммуникативтілік процестің екінші ерекшелігі. Түсініспеушілік кедергісі болуы мүмкін. Түсініспеушілік кедергісінің бірнеше түрлеріне болады: 1) фонетикалық кедергі жатады. Әртүрлі тілде, диалектіде сөйлеу, тілдегі кемістік (немесе дикция), тілдің грамматикалық құрылымының өзгеруі. Өте тез сейлеу, сөзді анық айтпау, қосымшадыбыстардың болуы да осыған себеп болады.2) Сематикалық кедергі сөз мәнінің ерекшеліктері (тезаурус) әртүрлі жаргондар, слэнгтер. әртүрлі ортаның өзіне тән «мини-тілі» болады. Өздерінің қалжыңдығы, тілінің оралымдары, т.с.с. Мұндай барьерлерден аттай білу мұғалімдер, дәрігерлер, басшылар үшін өте қажет.
3) Стилистикалық кедергі - коммуникатор тілінің стилі жағдайға сәйкес келмегенде немесе реципиенттің психологиялық көңіл-күйіне сәйкес болмағанда көрінеді. Мысалы, балаларға берілген мәлімет қызықты түсінікті тілде емес, қиын ғылыми тлде айтылса, осындай құбылыс байқалады. Сондықтан коммуникатор өзінің реципиенттерінің көңіл-күйі, жағдайларын сезіне білуі керек, қарым-қатынас жағдайларының өзгерістерін тез сезініп, саған байланысты өзгерістер енгізуі қажет.
3) Стилистикалық кедергі - коммуникатор тілінің стилі жағдайға сәйкес келмегенде немесе реципиенттің психологиялық көңіл-күйіне сәйкес болмағанда көрінеді. Мысалы, балаларға берілген мәлімет қызықты түсінікті тілде емес, қиын ғылыми тлде айтылса, осындай құбылыс байқалады. Сондықтан коммуникатор өзінің реципиенттерінің көңіл-күйі, жағдайларын сезіне білуі керек, қарым-қатынас жағдайларының өзгерістерін тез сезініп, саған байланысты өзгерістер енгізуі қажет.
