Заңдармен қорғалатынын білуі керек
жүктеу/скачать 3,54 Mb. Pdf көрінісі
|
| ЖОҚ – Авторлық құқықты қорғауға арналған заң Қазақстанда жетеді. Тек әр адам өз шы ғармашылық қызметінің нәтижелері осы заңдармен қорғалатынын білуі керек. Зият керлік меншік нысанына жататын ғылым, әде биет, өнер туындыларын заңмен қор ғау ға біздің қоғам әлі пісіпжетілмей жа тыр. Мысалы, шетелде шығармашылық ада мы ның мүддесін мемлекеттік мекеме лер емес, арнайы авторлық құқықты қор ғау шы орындар қорғайды. Ал бізде он дай өте мықты авторлық құқықты қорғау орын да ры жоқтың қасы. Менің білуімше, Алма тыда авторлық құқықты қорғаумен айна лы сатын үштөрт мекеме бар. Бірақ олардың еш қайсысының толығымен авторлық құ қық ты қорғауға дәрмені келе бермейді. Біз де шығармашылықпен айналысатын адам дар дың көпшілігінде «мен кітап жаз дым немесе музыка шығардым, енді ме ні біреу қорғау керек» деген түсінік қалыптас қан. ИӘ – Әрине, Қазақстанда авторлық құ қық тың жиі бұзылуы — еліміздегі заңның ши кілігінен. Сондайақ бізде жалпы осы зият керлік меншікке, авторлық құқыққа қа тысты мәселеге авторлар қоғамынан ба сқа ешкім басын ауыртпайды. Астанада Зият керлік меншік жөніндегі комитет бар. Бірақ бұл туралы біреу білсе, бі реу білмейді. Негізінде, авторлардың жырты сын жыртып, жырын жырлайтын осы ме кеме болуы керек. Бірақ олардың жұ мы сынан халық бейхабар. Көпшіліктің бар білетіні – авторлар қоғамы. Қит етсе, ақынжазушыларымыз бар, сазгер ле ріміз бар — бәріміз осы мекемеге жүгі не міз. Бұл да заңның шикілігінен, дұрыс ше ге лен беуі нен болып отыр. Мен өзім сазгер, шы ғар ма шылық адамы болғандықтан, осы тұр ғы да бір мысал келтірейін. Негізінен, ән үш адамға ортақ. Олар – ақын, сазгер және әннің орындаушысы. Республикалық қоғамдық-саяси ақпараттық газет Виктор ЮщенкО, Украина президенті: «Мен екі жыл, үш жыл бұрын қан дай болсам, әлі сондаймын, тіп ті 1954 жылдан бастап...» (www.perly.ru сайтынан) №62 (62) 25 сәуiр сенбi
2009 жыл
дiм-ай, а у! 3-бетте Жанат СейдуманОВ, ҚР Кітап палатасының директоры: Қалдыбек ҚұрманӘлИеВ, композитор: Д АБ ыл! 2-бет 4-бет 5-бет ОйКөКпАр Мен қалай кондуктор болдым... Байбатшаевтың несие бизнесі Бокстан КСрО ның спорт шебері деген атағым бар www.аlashainasy.kz 150,58 196,31 4,47 22,05 7957,1 827,0 878,47 50,31 911,5 арал жағалауға жақындап қалды Қазақстанда авторлық құқықтың жиі бұзылуы заңның шикілігінен бе? ертең — Халықаралық интеллектуалдық меншік күні. Осыдан үш күн бұрын бүкіл әлем кітап және авторлық құқық күнін атап өткен болатын. Қазақстан республикасының 1999 жылғы 1 шілдедегі азаматтық кодексінің 5-бөлімі, 49-56 тараулары — осы интеллектуалдық меншікке, оның ішінде 50-тарауы авторлық құқыққа арналған. елімізде осындай заң бола тұра, авторлық құқық жиі бұзылады. Қашан көрсең, ақын- жазушылар, оқулық авторлары, сазгерлер өздерінің авторлық құқықтарына нұқсан келгенін айтып, налып жүргендері. Бұған не себеп? Заңымыздың солқылдақтығы ма, әлде құқықтық сананың төмендігі ме? Бұған кім не дейді? БА СТ АМА ДАТ! 6-б етте Табылды дОСымОВ: БАрД – БіЗДіңше, жырАу. ДеМеК, Бұл өНерДің ҚАЗАҚҚА ДА жАТТығы жОҚ
Сорғыштың ұзындығы – 6,3 шақырым, ені – 3 метр. Ол алқаптарды сумен қамтамасыз ететін бо лады. Каналға төрт жерден сорғыш орнатылып, тәулігіне 172,8 мың текше метр, ал маусым бойынша 31,1 млн текше метр су жібере алады. Сонымен бірге шұғыла саяжайлары маңындағы ескі дария орнын көп шілікке арналған демалыс орны етіп жасауға мүм кіндік береді екен. Үкімет басшысы осыдан кейін «Сырдария өзе ні нің арнасын реттеу және Арал теңізінің сол түс тік бөлігін сақтап қалу» жобасын жүзеге асы ру жұмыстары бойынша кеңес өткізді. Үкімет бас шысының айтуынша, облыс тұрғындарын таза ауызсумен қамтамасыз ету мәселесі назардан тыс қалған емес. Сонымен қатар Көксарай контрретте гіші нің құрылысы үшін мол қаражат бөлінген. енді оның жұмсалуы қатаң қадағаланатын болады. Ал Аралды құтқару жұмыстары да жалғасын табуы ке рек. «Бұл — шынында да, үлкен, теңдесі жоқ жо ба. жалпы алғанда, тиімді тұстары өте көп. Осын дай жұ мыстардың арқасында кіші Арал суы да көтерілді. ең бастысы, халықтың денсаулығына зиянын тигізетін тұздар ұшпайтын болды. Осымен тоқтап қалмай, әрі қарай дамыту керек. жалпы, әлем бойынша Қа зақстан Аралды құтқару үшін үл кен жұмыс жасады. Оны күллі әлем жоғары ба ғалап отыр», – деді премьерминистр өз сөзінде. Сонымен қатар судың көтерілуіне байланысты балық шаруашылығы да қарқынды дамып келе жатқанын айтты. Жалғасы 2-бетте Төтеншеліктер төтенше жағдайды қалай білмеген? Қарағанды облысы Приозерск қаласындағы төтенше жағдайлар жөніндегі бөлімнің қызметкерлері Балқаш көліне батып кетті. мамандар ауа райы жайсыз болып тұрғанына қарамастан, қайықпен көлге шыққан. Олардың жұмыс барысымен шыққаны немесе жай тынықпақ болғаны әзірше белгісіз. Бөлімнің ашылу салтанатына қазақ стандық және поляк дипломаттар, уни вер ситет басшылары, осы ел ға лым да ры және польшадағы түркі қа уым дарының өкіл дері – татар және караим бірлестікте рінің өкілдері қатысты. Сондайда поляк студенттері қазақ халық әндерін орындап, Абайдың «Қара сөздерінен» үзінді оқыды. Сонымен қатар Қытай мен Моңғолияда тұратын қазақтар өмірі туралы деректі фильм көрсетіліп, Қазақстанға арналған сурет көрмесі ұй ым дастырылды. Бөлімнің жетекшісі болып познань универ ситетінде бес жылдан бері қазақ тілінен сабақ бере тін Гүлайхан Ақтаева тағайындалды. Қазіргі кезде Адам Мицкевич атындағы универ ситетте 40қа жуық поляк студенті қазақ тілін оқи ды. Ал шығыстану және түркология институты ма ман дары өз күші мен таяуда ғана «полякқазақ сөздігін» құрастырды. Сөздік таяу арада басылып қалмақ.
польша университетінде қазақ бөлімі нің ашы луы Қазақстан мен лехистан бай ланысын да мыту үшін ғана емес, сонымен бірге қазақ елі мен еО қатынасы барысында да маңызды болып та былады.
А бай ОМА рОВ (к олла
ж) Оқиға сәрсенбі күні сағат күндізгі екілер шама сында болған. Қарағанды облысының приозерск қаласы маңындағы «Алтын құм» жағажай аума ғынан төтенше жағдайлар ведомствосының ау мақ тық органының алты өкілі көлге қайықпен шы ғады. Кенет ауа райы құбылып, қатты жаңбыр жауған. Бұл аздай, дауыл пайда болып, толқын көте ріледі. Қарағанды облыстық төтенше жағ дай лар жөніндегі департаменттің бастығы Нұр бек Құнанбаевтың айтуынша, 1015 метр биік тікке жететін толқын ақыры мамандар мінген мо торлы «Казанканы» аударып тастаған. Суға құла ған приозерск қаласы төтенше жағдайлар жөніндегі бөлім бастығы, 39 жастағы Н.Сасаев пен 44 жастағы А.Амантаев есімді тағы бір адам жүзе білген болуы керек, тырбанып, жа ға ға жетудің амалын жасайды. Оларды әлде қандай балықшылар байқап, аман қалуына көмектескен, қазір ауруханада емделіп жатыр. Ал қалған төрт адамнан хабар жоқ. Олардың ара сында 1965 жылы туылған, өртке қарсы қыз мет майоры, приозерск қаласындағы №47 өрт қада ғалау бөлімінің бастығы Н.Алханов, осы меке менің көлік жүргізушісі, өртке қарсы қызмет прапорщигі, 1973 жылғы азамат Т.Қасымов және оның ж.жүкенов, ж.Бекқұлин есімді екі серігі бар. Қр Төтенше жағдайлар жөніндегі министрліктің баспасөз қызметінің хабарлауынша, судан құтқарушылар қайықтан аударылған төрт адамды іздеуге сол күніақ дереу кірісті. Бірақ жоғалғандардың қа ра сы көзге шалынбады. Моторлы қайық та табылған жоқ. Әрі ауа райының қолайсыздығы кешкі 20.30 да іздестіру жұмыстарын тоқтатуға себеп болды. Алайда мамандар кеше таңғы сағат 7.30да көлге қайта келіп, жұмысты жал ғас тырды. Оқиғадан біраз уақыт өтсе де, құтқарушылар әріптестерінің табылатынынан үміт үзіп отырған жоқ. «Олар суға кетпей, бір жағаға жүзіп шығып, адасып жүруі мүмкін» деген күмәнді болжам да бар. Болатбек мұХТарОВ P.S. Төтенше оқиғаның бізге беймәлім қалған тұстары көп. мәселен, өрт сөндіруші мамандардың Балқашқа не себепті шыққаны әзірше хабарланбай отыр. Әрі кілең тәжірибелі қызметкерлердің ауа райындағы өзгеріс туралы алдын ала білмегені ойландырады. Судан құтқарушы мамандар да әріптестерінің сапарынан бейхабар болған. кеше Премьер-министр кәрім мәсімов Қызылорда облысына іссапармен барды. Таңғы сегіздер шамасында елордадан көтерілген Премьер ұшағы бір жарым сағат ұшып, Қорқыт ата әуежайына табан тигізген. кәрім Қажымқанұлы өз сапарын «Жібек жолы» арнасының бас су сорғыш стансысымен танысудан бастады. 2 РеспубликалыҚ ҚоҒамдыҚ-саяси аҚпаРаттыҚ газет №62 (62)
СаяСи бюро Ұсыныс ҮКІМЕ
Т ФОРУМ
Сая Саттың алты ауызы БҮК
пЕ сІ з әңг ІМЕ МаРапаТ
сыйлықты табыс ету рәсімін де сөз сөйлеген Б.әміреев ұйымдас ты рушыларға өзінің ілтипатын білдіріп, жалпы, өмірімізде баспасөз бен ақпа раттың алатын маңызды рөлін атап өтті.
Халық ара лық «Бурж» (мұнара) бі лім орталығының ұйымдасты руымен өткен аталмыш шарада бар лығы 25 номинация бойынша 33 сый лық тапсырылды. Мәдениет, өнер, ақ парат, кинематография, ғылымдар мен халықаралық қатынастарға үлес қосқан қайраткерлерді мара паттау рәсімі осымен алтыншы рет өтіп отыр. Б.әміреев – бұл ретте марапатқа ие болған бірденбір шетелдік болып отыр. Қазақ елшісінен басқа, түрік тіл шілері, сценарийшілер, Түркиядағы белгілі арналардың жүргізушілері жә не сонымен қатар белгілі өнер, ки но және әдебиет қайраткерлері де тиіс ті сыйлыққа ие болды.
Қазақ елшісіне түріктер тарту жасады Қазақстанның түркиядағы тұрақты және өкілетті елшісі Бағдат Әміреев шетелдік дипломаттар арасында түрік баспасөзімен ең белсенді жұмыс атқарғаны үшін тапсырылатын арнайы сыйлыққа ие болды. Биылғы медиафорум шынайы пі кір талас алаңына айнала алмаға нын айта кету керек. ақ үйге кел ген қа Обама төңірегінде омалған әңгіме Еуразиялық медиафорумның екінші күнін ашқан конференция тақырыбы «аҚШ-тағы жаңа билік – алғашқы нәтиже, үміт пен болжам» деп аталды. Бірден айту керек, өзекті емес тақырыпты арқау еткен отырыстың мәні де, сәні де сұйықтау көрінді. – Сіз қайда жүрсіз? – Қазір олимпиадалық резервті да йын дау орталығына қарасты спорт колледжі бар. сол орталықты басқарып отырмын. Олим пиадаға жастарды дайындау жұмыс тарымен шұғылданып жүрміз. – Саясатта белсенді емессіз, шаршадыңыз ба? – Жоқ, ол не дегеніңіз? саясатқа бір кір ген адам шыға алмайды. сондықтан шаршаған жоқпын, әлі де айналысамын. саясаттан еш уақытта тыс қалған емеспін.
– Қызметтік көлігімді жүргізетін адам бар. негізі, өзімнің жеке машинаммен жүргенді ұнатамын. Көбінесе өзім рульде боламын.
– пара берген емес, кешірім сұраған кезім болды.
– Мүмкіндік болып жатса, суға шомылуға Түркияға, әмірліктерге барып қайтамын. Басқа елде демалған емеспін. ауылға да барып тұрамын.
– Менің жеке бизнесім жоқ. Бірақ ке зінде өзім қол ұшын берген інілерім, ба уыр ларым бар. солар жәрдемдесіп тұ рады.
– Дағдарыс маған түк те әсер еткен жоқ. Бұрын қалай өмір сүрсем, қазір де со лай күнелтіп жатырмын. Киімім де, кө лігім де.
– Кезінде мерейтойыма бауырларым сыйға тартқан Lexus деген көлік.
– Қазір де аңға шығып жүрген жоқпын. аңға шығу үшін ортаң болуы керек. Туған же рімде бұрын достарыммен аң қуып, қанжыға майлаған кезіміз болғаны рас. алматыда еш мүмкіндігім жоқ. себебі мен бұл жерде көп жылдар қызметте болған емеспін. Мен алматыға сырттан келген болып есептелемін ғой.
– Иә, қазір тенниспен тұрақты түрде айналысып жүрмін. Тіпті аптасына үш күн ракетканы қолға аламын. Кестесін айтар болсам: дүйсенбі, сәрсенбі және жұма күндері.
– Сіз бокспен кәсіби түрде айналыстыңыз ба? – Мен боксты студенттік жылдарымда серік еттім. Қазақстанда студенттер ара сында чемпион, еліміздің жеке бірін шілігінде жүлдегер атанған болатынмын. Қазақ стан ның құрамасына шақырылған кез де болған. Міне, осының арқасында КсРОның спорт шебері деген атақ алған мын. Қазір де бокстан ұзап кеткен жоқ пын. Еліміздің бокс федерациясы ат қару ко митетінің мүшесімін және ал маты қа лалық қауымдастықтың вицепре зи ден тімін. – «Облыс әкімі болған жылдары қарамағындағы жұмысшыларды түйіп жіберетін әдеті болған» деп естіп едік, қаншалықты рас? – (Күліп алды) Жалпы, мен жұмысқа өте қатал қараймын. Тәртіп мәселесі мен үшін бірінші кезекте. Қатал екенім рас, бірақ қатыгез емеспін. Бұл екеуі – екі ұғым. сондықтан сыртымнан айтылып жүрген әңгімелер деп түсініңіздер.
– Жоқ, ол да аңыз әңгіме. Мен, кері сінше, музыкаға жақын болдым. Ба ла кезімде, дәлірек айтқанда, 67 сынып тар дан бастап музыкамен айналыса бас та дым. Домбырадан бастап, кейіннен баян да ойнауды үйрендім. Жеті ішекті гитарада да бір кісідей ойнаймын. Менің музыкаға деген құштарлығым ерекше.
– Бәрін айтып берейін бе? – Бәрін. – Жаныстың ішінде Түгелбай, әбді, Тоқабай, Байназар. Тшан деген атам – осы Байназардың баласы. ал Тшанның інісі Өмірзақ, Өмірзақтан менің әкем Қозыбақ. Мен – Қозыбақтың баласымын, бірақ Тшан атам бауырына басқан.
– әлбетте, сағындым. Жұмыс істегім келеді. Менің ұйымдастырушылық қасие тім жоғары. – Мақтанғанды жақсы көретін сияқтысыз ғой. – Жоқ, керісінше, бетіме мақтаса ұяламын. ал қазір ұялмаймын. себебі бізді қазір ешкім мақтамайды ғой. сондықтан одан проблема болып жатқан жоқ.
– Қазір 150 мың теңге аламын. Жетеді ғой...
– Өтірік айтпау — өмірлік қағидам, мүмкін, келіншегіме оншамұнша өтірік айтқан кездерім болған шығар. – Әңгімеңізге рақмет. Әңгімелескен Жарқын тҮСІПБЕКҰлы амалбек тШаН, саясаткер: Бокстан КСРО-ның спорт шебері деген атағым бар ? Б i л г i м к е л г е н Б i р с џ р а ћ Б i л г i м к е л г е н Б i р с џ р а ћ «ақылой» орталықтары дегеніміз не? Менің естуімше, әлемдік саясатқа «ақыл-ой» орталықтары ықпал ететін көрінеді. тіпті аҚШ, Батыс елдерінің саяси бағыт- бағдарын «ақыл-ой» орталықтары айқындайды екен. Сол жұртқа беймәлім «ақыл-ой» орталықтары туралы білгім келеді. Әскербек НҰРМҰХаНОВ, Орал қаласы «ақылой» орталықтары (think tanks) – өзіндік бюджеті және жо ға ры білікті ғылыми персоналы бар талдаузерттеу ұйымы. Бүкіл әлем де 5465 «ақылой» орталығы бар деп есептеледі. Оның көпшілігі солтүстік америкаға (1872 неме се 34,25 пайызы) және Батыс Еу ропаға (1208 немесе 22,10 па йы зы) тиесілі. аҚШ «ақылой» орта лық тарының са ны жөнінен әлемде көшбасшы болып табылады. аҚШта 1777 «ақылой» орталығы бар. «ақыл ой» орталықтарының саны жағынан Бри тания, германия, Франция, аргентина, Үндістан, Ресей және Жапония ел дері алдыңғы лекті бастап келеді. Ук раинада – 47, Эстонияда – 15, Қа зақ станда 8 «ақылой» орталығы бар екен. Жақында пенсильвания уни верситеті әлемдегі «ақылой» ор талықтарының рейтингін жария етті. Тізімнің басында 90жылдары Билл Клинтон әкімшілігіне кеңесшілік қыл ған аҚШтың Брукингс институты тұр. Оның бюджеті – 60,7 миллион дол лар. Одан кейінгі орындарда сыртқы сая сат жөніндегі кеңес (Council on Foreign Relations), Халықаралық бей біт шілік үшін Карнеги қоры, RAND кор порациясы, «Мұра» қоры, Вудро Вильсон атындағы халықаралық орта лық және тағы басқалар иеленді. әлемдегі ең бай мемлекеттер
сатып алу қабілеті па ри теті (сҚп) есебінде жалпы ішкі өнім көлемі бойынша алғашқы орында аҚШ тұр, оның ЖІӨ көлемі – 12 трлн доллар. Екінші орында – Қы тай, жалпы ішкі өнімі 10 трлн долларды құрайды. Келесі ке зекте Жапония мен Үндістан – 4 трлн доллар. алғашқы бестіктің құ рамына германия да кіреді – 2,5 трлн доллар. Бұдан кейінгі орында Ұлыбритания, Франция, Италия, Ресей және Бразилия тұр. Оларда ЖІӨ шамамен 11,5 трлн долларды құрайды. Канада – 12, Түркия – 18, Иран – 19, Украина 29орында. Жалпы саны 200ге тарта мемлекет есепке алынған бұл тізімде Қазақстан 55орын да тұр. сатып алу қабілеті паритеті бойынша жалпы ішкі өнім кө лемі 167 млрд аҚШ долларын құрайды. Мамыр айының 6сы мен мау сым
ри то риясында наТО
ұйымының «Бей бітшілік үшін серіктестік» атты бір лескен әскери жаттығулары өтеді. алғашында солтүстікатлантикалық аль янс бастаған жаттығуларға жалпы саны 20ға жуық мемлекет қатысады деп жоспарланған еді. Байырғы Ке ңес үкіметінің жерінде кәрі құрлық сар баздарының атой салып, гүрсіл де те зеңбірек лақтыруына наразы екен дігін ресейліктер жасырып жат па ды. Бірлескен әскери жаттығу лар ға қатысудан үш мемлекет – Қа зақстан, Латвия, Эстония — бас тарт ты. Қазақстанның грузия жерін де өтетін әскери жаттығуларға қа тыспайтындығын естігеннен ке
йін наТО
басшылығы елімізді ау ған станға бейбітшілік орнату ша ра ларына атсалысуға шақырды. сол түстікатлантикалық альянстың ар на йы өкілдері Қазақстан мен наТО ара сындағы серіктестік бұған дейін орнатылып қойғанын айтты. наТОның назы бар
жүктеу/скачать 3,54 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|