Бақылағыш электр жетегінің құрылу принципі

248
қатемен жүзеге асырылуы тиіс. Бақылау дискілерінде реттелетін шама әдетте 
айналу бұрышы Θ, ал реттеудің өзі 
—
позицияны реттеу.
Суретте 
көрсетілген 
бақылау 
жетегінің 
функционалды 
диаграммасы.5.83, шығу білігінің айналу бұрышы Θ2 бойынша қатты теріс 
кері байланысы бар жабық құрылымға ие.
Сур.5.83. Бақылау жетегінің функционалды схемасы
Бақылау жетегінің жұмыс принципі келесідей. Кіріс білігінің Θ1 
бұрышы мен шығыс білігінің Θ2 арасында біршама сәйкессіздік пайда болды 
делік, яғни Θ1 Θ2
-
ге тең емес. D1 және D2 сенсорлары бұрылыс 
бұрыштарына пропорционалды кернеулерді құрайды және Uy = U1
-U2 
басқару кернеуін P түрлендіргіштің кірісіне береді, мұндағы U1 = k1Θ1, U2 = 
k2Θ2. Сондықтан D1 және D2 сенсорлары әдетте сәйкессіздік өлшегіштері 
деп аталады. P түрлендіргіші Uy
-
ді пропорционалды қозғалтқышты басқару 
сигналына айналдырады, ол арматураға берілетін кернеу болуы мүмкін.
UY кернеуі d қозғалтқышы қуат алған кезде білігін Θ2
-
Θ1 
бұрыштарының айырмашылығы төмендеген бағытқа бұра бастайды. Басқаша 
айтқанда, трек жетегі әрқашан кіріс және шығыс біліктері арасындағы 
сәйкессіздіктерді автоматты түрде жоюға тырысады.
Потенциометриялық өлшеуіш, трансформатор режимінде жұмыс 
істейтін сельсин, айналмалы трансформатор және т. б., түрлендіргіш 
құрылғы ретінде Г 
-
Д, ЭМУ
—
Д, МУ
-
Д, УВ
-
Д және т. б. жүйенің 
қозғалтқышы қолданылады.
Суретте көрсетілген қарапайым бақылау жүйесінің құрылымдық 
диаграммасы.5.84, трансформатор режимінде жұмыс істейтін және D1 және 
D2 сенсорларының функцияларын орындайтын selsin SD сенсорынан, Selsin 
sp қабылдағышынан тұрады, яғни кіріс бұрышының сәйкес келмеуі Θ1 және 
шығу Θ2.
Селсиндер
-
бұл өздігінен синхрондау қабілеті бар айнымалы ток электр 
микромашиндері. Олар қашықтан бұрыштық тарату жүйелерінде сенсорлар 
мен қабылдағыштар ретінде қолданылады. Мұндай жүйеде бұрыштық 
шаманың берілуі синхронды, фазалық және бірқалыпты жүреді. Бұл ретте 
бұрышты (датчикті) белгілейтін құрылғы мен берілетін шаманы 
қабылдайтын құрылғы (қабылдағыш) арасында тек байланыс желісі түріндегі 
электр байланысы болады.

249
Сур.5.84. Сельс қосылған бақылау жетегінің схемасы
Жүйеге түрлендіргіш қосылады, ол SP бір фазалы орамасының 
ауыспалы кернеуін түзетеді және оны күшейтеді. Түрлендіргіш сезімтал 
болуы керек, яғни СП орамасының сигналының фазасына байланысты 
қозғалтқыштың арматурасына оң немесе теріс белгінің тұрақты кернеуін 
беру керек.
Атқарушы қозғалтқыш SP роторымен р. төмендету редукторы арқылы 
байланысады. кіріс бұрылу бұрышы Θ1 жүйеге SD білігіне бекітілген білігі 
бар zu қондырғысымен енгізіледі. Кейде бұл байланыс редуктор арқылы 
жүзеге асырылады.
Егер zu SD білігін бастапқы күйінен Θ1 бұрышының позициясына 
жылжытса, айнымалы кернеу SP бір фазалы орамасының шығуында пайда 
болады, оның амплитудасы UY = U1 = k1(Θ1
-
Θ2) жетектің кіріс және шығыс 
бұрыштарының айырмашылығына пропорционал болады.
UY кернеу жиілігі бір фазалы СД орамасының қуат жиілігімен 
анықталады (50, 400 Гц және т.б.). Р түрлендіргіші Uy кернеуін түзетеді және 
күшейтеді.
Схемалық түрде оны фазаға сезімтал түзеткішпен және әр түрлі 
элементтік базада жасалған тұрақты ток күшейткішімен ұсынуға болады. 
Мысалы, транзисторлық күшейткіш түзеткіш ретінде, ал эму күшейткіш 
ретінде пайдаланылуы мүмкін.
Осы кернеудің полярлығына байланысты u түрінде қуат алған электр 
қозғалтқышы білігі мен білігін бұра бастайды СП редуктор арқылы 
бұрыштардың айырмашылығы Θ1 және Θ2 төмендейді. Θ1
-
Θ2 = 0 екендігі 
белгілі болғаннан кейін, SP бір фазалы орамасы UY кернеуін беруді 
тоқтатады, яғни Uy = 0. Содан кейін қозғалтқыштың арматурасына берілген 
кернеу алынып тасталады және ол білігін бұруды тоқтатады. Осылайша, 
жүйе сырттан келетін басқару сигналын өңдейді [65].

жүктеу/скачать 5,79 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: