Issn 1607-2782 Республикалық ғылыми-әдістемелік



Pdf көрінісі
бет6/33
Дата15.03.2017
өлшемі2,65 Mb.
#9388
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33

СЕКЦИЯ МАТЕРИАЛДАРЫ
МАТЕРИАЛЫ СЕКЦИИ 
УДК 8.707:17
ТЕНДЕНЦИЯ ИННОВАЦИОННОГО ОБУЧЕНИЯ 
В ВЫСШЕМ ПРОФЕССИОНАЛЬНОМ ОБРАЗОВАНИИ
Ш.М. МАЙГЕЛЬДИЕВА, 
доктор педагогических наук, профессор
Д.А. АРХАБАЕВА, 
магистр педагогики и психологии,
Кызылординский государственный университет имени Коркыт Ата
Б.Ж. БЕКЖАНОВА, 
докторант РhD, Казахский национальный университет имени Абая, 
Республика Казахстан
 
В  настоящее  время  человечество  переходит  в  совершенно  новую  постиндустриальную  эпоху. 
Происхо дящие в связи с этим изменения касаются и системы образования.Образование относится к 
числу важнейших социальных институтов и по своему значению, объему и содержанию играет реша­
ющую роль в жизни общества. В связи с этим остро стоит проблема его совершенствования в соот­
ветствии с требованиями постиндустриального общества. Несмотря на то что сейчас много внимания 
уделяется модернизации образования, оно все еще остается неадекватным вызову времени, во многом 
сохраняет не соответствующие современной парадигме старые традиции, до настоящего времени нет 
полной ясности в отношении того, какую роль в подготовке современного специалиста играют инно­
вационные средства и технологии. Отсутствие такой теории существенно ограничивает возможности 
выявления общих закономерностей построения инновационной среды современного вуза.
Сегодня востребованным оказывается человек, обладающий качествами критического мышления, 
креативности, умения грамотно работать с информацией, коммуникабельности и способности к само­
обучению. Этот социальный заказ, безусловно, определил и основные направления реформирования 
современной высшей школы. 
На основе анализа научно­педагогической литературы и современного состояния по данному вопро­
су выделяются следующие основные тенденции в высшем образовании:
– смена основной парадигмы образования;
– гуманизация и гуманитаризация высшего образования;
– тенденция фундаментализации знаний студентов;
– тенденция информатизации образования;
– тенденция инновационного обучения.
В своем докладе мы остановимся на раскрытии содержания тенденции инновационного обучения, 
столь  актуальной  и  необходимой  сегодня  в  системе  современного  образования.  Тенденция  иннова­
ционного обучения – это революционный шаг в переходе от репродуктивного к активному способу 
организации обучения, который предполагает организацию самостоятельной деятельности обучающе­
гося и его взаимодействие с преподавателем в процессе обучения. В начале 90­х годов ХХ в. эти об­
разовательные идеи получили международное признание и стали рабочими ориентирами в программах 

40
учебных заведений России. Так, российский ученый­педагог Бордовский А. в своих научных трудах, 
как, например, «Инновационные процессы в современной системе высшего педагогического образова­
ния» (1998), отмечает, что инновационное обучение обеспечивается не применением отдельных спо­
собов обучения, а связано с пересмотром процесса приобретения знаний и разработкой нового стиля 
обучения [1]. Анализ мнения ученых­педагогов, занимающихся проблемой создания инновацион­
ной образовательной среды в вузе, позволяет сделать следующие выводы: во­первых, инновационное 
обу чение (от англ. innovation – нововведение) – это особый тип овладения знаниями, так как здесь идет 
работа на опережение, на открытость к будущему, направленность на личность, ее развитие, обязатель­
ное присутствие  элементов  творчества, партнерский  тип  отношений,  как сотворчество,  сотрудниче­
ство, взаимопомощь. Во­вторых, инновационное обучение готовит к действиям в новых, неизвестных 
ситуациях будущего и уже новой современности, которые кажутся неизвестным, постоянно меняю­
щимся,  поэтому  обучающийся  должен  приобрести  такие  умения,  как  инициатива,  сотрудничество, 
работа в коллективе, взаимное обучение, оценка, решение проблем, получение и использование 
информации,  планирование,  и  самое  главное  умение  –  это  умение  учиться.  В­третьих,  в  отличие 
от традиционного обучения, которое занимается трансляцией принятых норм мышления и поведения, 
данное обучение направлено на формирование у человека таких качеств и умений, которые позволят 
ему как создавать новые продукты, нормы, правила, так и неагрессивно воспринимать подобные раз­
работки других людей. Следовательно, инновационное обучение– новый подход к обучению, включа­
ющий в себя личностный подход, фундаментальность образования, творческое начало, сущностный 
и акмеологический подходы, профессионализм, синтез двух культур (технической и гуманитарной), 
использование новейших технологий. Большинство из этих составляющих (каждая по отдельности) 
более или менее хорошо известны. Сравнительно новым и менее известным является акмеологи­
ческий подход. Акме (от лат. acme – пик) – это вершина профессионализма, стабильность высоких 
результатов работы, надежность. К сожалению, пути внедрения в жизнь инновационного обучения и 
основной его составляющей – акмеологического подхода – до конца еще не разработаны [2]. Однако 
для того, чтобы эти акмеологические факторы сработали,необходимы сильные побудительные причи­
ны. Таковыми могут стать мотивы достижений. Задача педагога – помочь обучаемым в формировании 
этих мотивов и потребностей. Внедрение инновационного обучения невозможно без применения но­
вых информационных технологий. Все они непосредственно связаны с компьютеризацией обучения, 
созданием автоматизированных обучающих систем, использованием сети Интернет. Поэтому настоя­
тельной необходимостью является разработка и внедрение открытых систем интерактивного обучения. 
Эти системы дают обучаемому возможность выбора подходящей ему технологии обучения и разработ­
ки индивидуальных программ формирования и актуализации личности.
Безусловно, вышеизложенные положения требуют, чтобы каждый преподавательвысшей школы се­
годня хорошо знал имог применять всвоей деятельностисуществующие в педагогической науке зако­
номерности и принципы инновационного процесса в обучении. Так, нововведение – это новшество, это 
процесс введения новшества в практику. Нововведение – процесс целенаправленной, организованной 
деятельности людей, которых называют новаторами. В этом процессе, разворачиваемом во времени, 
выделяются 3 этапа: 
I этап – этап рождения новой идеи;
II этап – этап создания новшества, т.е. изобретение или материального, или духовного продукта, то 
есть образца; 
III  этап  –  этап  такого  процесса,  когда  продукт  нововведения  (изобретение)находит  практическое 
применение. 
Далее начинается процесс самостоятельного существования этого новшества. ІV этап – начало фазы 
использования  новшества,  когда  происходит  его  распространение,  которое  заключается  в  широком 
внед рении новшества в новые сферы;

41
V этап – этап господства новшества, когда оно фактически перестает быть таковым, теряет новизну. 
Завершается этот этап или появлением альтернативы, или заменой этого новшества более эффектив­
ным. 
VІ этап – сокращение масштабов применения новшества в связи с заменой его новым продуктом [3]. 
Инновационный процесс не обязательно может включать все вышеуказанные этапы последовательно 
и неразрывно.
Однако на основе выявленных учеными­исследователями закономерностей и принципов иннова­
ционного процесса в образовании, таких, как, например, принцип перехода от стихийных механизмов 
протекания процессов к сознательно управляемым, принцип прогнозирования обратимости или необ­
ратимости  процессов  дестабилизации  в  инновационной  среде  или  принцип  усиления  устойчивости 
инновационных  процессов,  можно  сделать  этот  процесс  сознательно  управляемым,  эффективным  и 
устойчивым.
Все больше исследователей связывают решение этой задачи с организацией в учреждениях образо­
вания среды профессионального развития педагогов, с необходимостью моделирования особого каче­
ства профессионально­педагогической среды, адекватной новым задачам образования. Особое качест­
во среды, которое стимулирует педагогов к инновационной деятельности, позволяет рассматривать ее 
как особый вид профессионально­педагогической среды – инновационную. В педагогической теории 
факт наличия инновационной среды определяется как благоприятная профессионально­педагогичес­
кая среда. Несмотря на возросший интерес к инновационной среде, научные представления об этом 
виде профессионально­педагогической среды отсутствуют. Не сформулировано само понятие «инно­
вационная среда», нет единого понимания природы ее возникновения, состава, механизма функциони­
рования. Недостаточно изучено ее влияние на педагогов. В реальной практике такая среда формируется 
лишь спонтанно, попытки ее поддержания как необходимого условия освоения педагогами новшеств 
не всегда успешны. 
Инновационная среда как совокупность вводимых в образовательное учреждение новшеств, среди 
которых трудятся педагоги, может по­разному (положительно и отрицательно) влиять на их професси­
ональное развитие. Чтобы влияние среды было позитивным, она должна быть специально организо­
ванной, а ее структурно­функциональная модель включать представление о ней как об интегральном 
средстве достижения управленческих целей. Влияние инновационной среды будет позитивным, если 
при ее моделировании исходить из: а) задач формирования отношения педагогов к деятельности, обу­
чающимся и к себе; б) понимания двойственной природы инновационной среды: как источника новых 
возможностей и как условия их реализации в практической деятельности
Таким образом, проблема развития процесса инновационного обучения в вузе, а именно иннова­
ционной образовательной среды, является актуальной социальной, научной и практической пробле­
мой. Социальная значимость определяется зависимостью развития общества и экономики от успешно­
сти подготовки специалистов, уровень и качество деятельности которых в значительной мере влияют 
на конкурентоспособность производства. Научная актуальность обусловлена потребностью в теории 
создания инновационной образовательной среды вуза, позволяющей прогнозировать и проектировать 
развитие соответствующей образовательной отрасли и обеспечивать ее эффективность и результатив­
ность, т.е. обеспечивать соответствующее качество подготовки специалистов. Актуальность проблемы 
определяется  и  практическими  задачами,  связанными  с  созданием  инновационной  образовательной 
среды вуза и ее развитием в условиях перехода к постиндустриальному обществу.
Системообразующую роль в формировании и развитии подобных кластеров может выполнять ин­
новационный вуз, который реально позволит перейти на опережающую подготовку специалистов. Для 
успешного развития инновационного вуза, где обучение – есть обучение, стимулирующее инновацион­
ные изменения в культуре и социальной среде, важную роль должны сыграть инновационные учителя/
преподаватели, умеющие подготовить к успеху студентов, обладающих навыками XXI века, такими, 
как критическое мышление, решение проблем творчества и сотрудничества. 
6-0124

42
Литература:
1. Бордовский А. Инновационные процессы в современной системе высшего педагогического об­
разования. – М., 1998.
2. Душков Б.А., Королев А.В., Смирнов Б.А. Энциклопедический словарь: Психология труда, управ­
ления, инженерная психология и эргономика. – М., 2005.
3. Анисимов В.В. и др. Общие основы педагогики. – М., 2006. – С. 120­139.
Түйіндеме
 Мақалада Қазақстандағы заманауи білім беру жүйесіндегі инновациялық оқыту тенденцияларының 
құрылымы және мазмұны ашылады. Инновациялық үдеріс дамудың белгілі бір принциптері мен заң­
дылықтарына бағытталып және акмеологиялық ұстанымды инновациялық тәлім­тәрбиенің жүйе сінде 
бағдарлайды.  Авторлар  инновацияның  негізгі  мазмұнын  айқындап,  оны  жоғары  оқу  орындарының 
оқытушылары білу қажет екенін дәлелдейді. Жоғары оқу орындарында инновациялық білім беру орта­
сын құру мәселесі және жаңашыл мұғалімнің іс­әрекетін бағыттау ұсынылады.
Summary
The article reveals the structure and content of the trends in today’s innovative training system of education 
in Kazakhstan. Innovation process, the article notes, is guided by certain principles and patterns of development, 
where acmeohogical approach plays an important role in the system of innovative education. The author also 
provides  an  incremental  innovation  content,  which  the  university  instructors  shall  neccassarily  know. The 
article offers solutions to create innovative educational environment in for and guidance activities are planned 
innovative teacher.
ӘОЖ 316.4.063:001:37:330.33
ЖОҒАРЫ КӘСІПТІК БІЛІМ ЖҮЙЕСІНДЕГІ 
ИННОВАЦИЯЛЫҚ ҮДЕРІСТЕР
А.Ж. НҰРҒАЗИНОВА, 
Н. САРСЕМБАЙҚЫЗЫ,
С. Сейфуллин атындағы Қазақ аграрлық-техникалық университеті, 
Астана қаласы, Қазақстан Республикасы
Ғылыми­педагогикалық әдебиеттерді сараптау нәтижелері «новация» мен «инновация» ұғымдарын 
жеке­жеке  қарастыру  керектігін  көрсетті.  Инновация  ұғымы  «жаңалық,  жаңару  –  техникалық  және 
технологиялық жетістіктер мен ашылымдардың немесе жаңалықтардың іс жүзіндегі қолданысы» де­
ген анықтамаға ие. «Новация – бар нәрсенің ішінара жаңаруы, яғни қандай да бір бөлігінің, қасиетінің, 
байланысының өзгеруі» делінсе, «инновация – мүлдем жаңа нәрсе, жаңалық» ретінде пайымдалды.
 Қазақстанда ең алғаш «инновация» ұғымын қазақ тілінде анықтаған ғалым – профессор Н. Нұр­
ах метов. Ол «Инновация, инновациялық үдеріс деп отырғанымыз – білім беру мекемелерінің жаңа­
лықтарды жасау, меңгеру, қолдану және таратуға байланысты бір бөлек қызметі» деп анықтама бер­
ген болатын. Алайда, инновация ұғымының шығу кезеңі мен тарихын дәл анықтау мүмкін болмаса 
да, бұл ұғым қоғамдық ғылымдарға жаратылыстану ғылымдарынан келген деп есептеледі. Өйткені, 
инновациялар көбіне экономика, техника, агрономия, өнеркәсіп және медицина салаларында кеңінен 
қолданылады.  Инновациялар  қоғамның  пайда  болу  кезеңінен  бері  жүзеге  асырылып  келе  жатса  да, 
педагогикалық категория ретінде ХХ ғасырдың 70­80­жылдарында ғана қолданысқа енгізілді. 

43
Инновациялық үрдіс – ғылыми идеяларының туындауынан бастап, оның іс жүзінде пайдалануына 
дейінгі уақыт аралығы. 
Қазіргі уақытқа дейін ғылыми әдебиеттерде инновациялық үдерісті мынадай кезеңдерге бөледі:
1) Идеяның немесе инновация тұжырымдамасының пайда болу кезеңі, мұны шартты түрде іргелі 
де қолданбалы ғылыми зерттеулердің нәтижесі болып табылатын жаңалықтың ашылу кезеңі деп те 
атайды. 
2) Ойлап табу кезеңі, яғни қандай да бір нысанға, материалдық немесе рухани өнім­үлгіге айналған 
жаңалықты құру немесе ашу кезеңі.
3)  Жаңалықты  енгізу  кезеңі,  мұнда  ойлап  табылған  жаңалық  іс­жүзінде  қолданысқа  еніп,  қайта 
өңделеді және жаңалықтан тұрақты нәтиже алынады. 
4) Жаңалықты тарату кезеңі, мұнда жаңалық кеңінен қолданысқа енгізіліп, жаңа салаларға кіреді.
5) Нақты бір салада жаңалықтың үстемдік ету кезеңі, мұнда жаңалық бұрынғы жаңашылдық қа­
сиеттерін  жоғалта  бастайды  да,  оны  едәуір  тиімді  жаңалықпен  ұтымды  алмастыру  үдерісі  қарас­
тырылады. 
6) Жаңалықтың қолданылу аясын қысқарту кезеңі, мұнда жаңалық жаңа өніммен алмастырылады. 
Инновациялық  білім  беру  үдерісінің  мән­маңызы,  біздің  пікірімізше,  оның  инновацияны  бас­
тау, жаңа өнімдер мен мәмілелерді дайындау, оларды нарықта сату және одан әрі қолданысқа енгізу 
жөніндегі мақсатты іс­әрекеттер тізбегін қамтитындығынан көрінеді. Елбасымыз Нұрсұлтан Әбішұлы 
Назарбаевтың  биылғы  жылғы  «Әлеуметтік­экономикалық  жаңғырту  –  Қазақстан  дамуының  басты 
бағыты» атты Қазақстан халқына Жолдауында ғылым мен білімді дамытуға зор көңіл бөлінгені мәлім. 
Өйткені,  ЮНЕСКО  болжамы  бойынша,  ХХІ  ғасыр  білім  ғасыры  болып  табылады.  Бүгінде  «білім 
эко номикасы»  ғаламдық  дамудың  тегеурінді  тетіктерінің  біріне  айналды.  Бәсекелестіктің  жаһандық 
индексіне енген 135 шарттың 8­і тікелей білім беруге қатысты. Сондықтан да ертеңін ойлаған елдер са­
ланы өркендетуге жете мән беріп отыр. Елбасы тапсырмасына орай отандық білім беруді қаржыланды­
ру  көлемі  де  жыл  сайын  артып  келеді.  Мем ле ке тіміз  ЮНЕСКО­ның  білім  беруді  дамыту  индексі 
бойын  ша көш басшы төрттікке енді. Ғылым мен білімді өркендетудің салалық бағдарламасы жаса­
лып, негізгі даму бағыттары анықталды. Бұл бағыттар ғылымға қатысты жеке секторларды көтермелеу, 
ғылыми ау қым ға қажетті қызметтер көрсету, ғылым мен білім технологияларын қолдау, іргелі зерттеу­
лер  сапасын  арттыру  сияқты  тың  өрістерді  қамтиды.  Ғылымды  құрылымдық  тұрғыдан  реформалау 
аясында академиялық ғылыми мекемелер алдыңғы қатарлы жоғары оқу орындарымен біріктірілмек, 
инновациялық­білімдік  консорциумдар  құрылмақшы.  Жетекші  жоғары  оқу  орындарының  базасын­
да  ғылыми  және  қолданбалы  зерттеулер  жүргізу  үшін  жоғары  технологиялар  шоғырландырылады. 
Бұл  білім  ордалары  білім  мен  ғылымды,  инновациялық  өндіріс  пен  бизнесті  кіріктіретін  болады. 
Инновациялық  қызметті  жүзеге  асы ра тын  және  ғылыми  зерттеулер  нәти желерін  өндіріске  енгізетін 
жоғары оқу орындарының үлесі 5%­ға дейін артады. Міне, сөйтіп, сапалы білім беру Қазақстанның 
ин дустрияландырылуының және ин но ва циялық дамуының негізіне айналатын болады. 
Ғылым  мен  өндірістің  арасындағы  байланысты  күшейту,  технологияны  өндіріске  тарту  үдерісін 
жеделдету,  қазақстандық  ғылымды  халықаралық  ғылыми  ортаға  кіріктіру,  зерттеу  жобаларының 
тәуелсіз жүйесін құру, университеттік зертханалар жүйесін құру және т.б. ұстанымдарға негізделген 
ғылымды  қаржыландыру  моделі  жасалды.  Сондай­ақ,  ғылыми  және  инновациялық  іс­әрекет  үшін 
қазіргі инфрақұрылымдарды дамыту, академиялық ғылыми мекемелер мен жоғары оқу орындарының 
интеграциясын қамтамасыз ету, ғылыми зерттеулерді қаржыландырудың тиімді жүйесін құру ғылыми­
зерттеу және конструкторлық іс­әрекеттерді жүргізуде жеке секторларды ынталандыру, ғылыми маман­
дарды даярлау сапасын арттыру саласында да толайым іс тындырылды. Жоғары оқу орнының басты 
мақсаты – алдыңғы қатарлы жастар тәрбиелеу, адамзаттың мәдени және өнегелік деңгейі мен оның 
ой­өрісін арттыру, жоғары білімді маман иелерін қазіргі заман талабына сай дайындау. Бүгінгі күнгі 
педагогика ғылымының көкейкесті мәселелері – әлемдік білім беру кеңістігіне сай бейімдеп білім алу, 
кәсіби қалыптастырудың сапасын жақсарту, біліммен қамтамасыз етудің ғылыми­әдістемелік жүйесін 

44
түбегейлі жаңарту, оқытудың әдістері мен ұйымдастыру түрлерін өзгерту, педагогикалық ғылымдарды 
ұйымдастыруды қайта құру, ондағы алдыңғы қатарлы оқу­тәрбие тәжірибелері мен қазіргі қоғамның 
сұраныстарының алшақтығын жою, білімдегі жаңашылдықты саралау, білімді жетілдіру үдерісіндегі 
үздіксіздікті қамтамасыз етуде оның ролін арттыру. Жоғары кәсіптік білім жүйесіндегі инновациялық 
білім беру үдерістерін басқаруды кәсіби қалыптастырудың тиімділігі теориялық тұрғыда негізделіп, 
оны пайдаланудың ғылыми­әдістемелік жүйесі жасалса, онда олардың кәсіби қалыптастыру деңгейі 
жоғарылайды, өйткені жоғары оқу орындарында әр маманның білім беруге деген қызығушылығы ар­
тып, бағдарлылық, жүйелілік, инновациялық және іс­әрекеттік аспектілері жүзеге асырылады.
Білім жүйесіндегі инновацияны дамыту міндеттері:
–  жоғары оқу орындарындағы инновациялық білім беру  үдерістерін басқаруды кәсіби қалыптас­
тырудың теориялық негіздерін анықтау;
– инновациялық білім беру үдерістерін басқаруды кәсіби қалыптастырудың құрылымдық­мазмұн­
дық үлгісін құру; 
–  жоғары оқу орындарындағы инновациялық білім беру  үдерістерін басқаруды кәсіби қалыптас­
тырудың педагогикалық әдістемесін жасау; 
–  тәжірибедегі  үлгіге  сүйене  отырып,  жоғары  оқу  орындарындағы  инновациялық  білім  беру 
үдерістерін басқаруды кәсіби қалыптастыру әдістемесінің тиімділігін тәжірибелік­эксперимент арқылы 
тексеру.
Болашақ  маманның  кәсіби  іс­әрекетін  білімді  ақпараттандыру  жағдайында  жоғары  және  жаңа 
деңгейде  жетілдіру  ғылыми­педагогикалық  тұрғыдан  маңызды  мәселе,  себебі  жоғары  оқу  орын­
дарындағы  инновациялық  білім  беру  үдерістерін  басқаруды  кәсіби  қалыптастыру  жоғары  деңгейге 
көтеруді  қамтамасыз  етеді.  Инновациялық  білім  беру  іс­әрекетін  жүзеге  асыру,  мамандар  даярлау 
және олардың біліктілігін арттыру заңдылықтарын, сондай­ақ, педагогикалық үдерістегі ақпараттың 
әлеуметтік  рөлі  туралы  ережені  ашып  беретін  қазіргі  заманғы  философиялық,  психологиялық  және 
педагогикалық тұжырымдамалар құрайды.
  Жоғары  кәсіптік  білім  жүйесіндегі  инновациялық  білім  беру  үдерістерін  басқаруды  кәсіби 
қалыптастырудың ұйымдық­педагогикалық шарттар жүйесі:
– инновациялық білім беру үдерістері жұмыс істейтін оқу және білім беру ортасының ғылыми әрі 
оқу­әдістемелік тұрғыдан қамтамасыз етілуін;
– жоғары оқу орындарының инновациялық құрылымын құру кезінде білім беру, ғылыми­зерттеу 
және коммерциялық (инновациялық білім беру үдерістеріне кететін шығынды өтеу және келешектегі 
инновациялық  білім  беру  үдерістерін  қаржыландыру  әлеуетін  қалыптастыру  мақсатында)  іс­әр­
кеттердің үйлесімділігінің орнатылуын;
–  жоғары  оқу  орындарындағы  инновациялық  білім  беру  үдерістерін  басқару  құрылымының 
инновациялық білім беру үдерісінің кезеңдерін жүзеге асыратын функциялармен сәйкестігін;
– оқу материалдарының көлемін және пәндік дайындықтың қысқартылған мерзімін ескере отырып, 
оқыту әдістері мен түрлерінің ең оңтайлы үйлесімділігін;
– оқу материалының кәсіптік бағдарлану, өзекті мәселеге бағытталу және мәселені ашып көрсету 
деңгейінің  қамтамасыз  етілуін  еңбек  нарығы  мен  білім  беру  қызметтері  нарығының  маркетингтік 
зерттелуін қамтиды.
Басқарушы жүйенің инновациялық үдеріске ықпалы нәтижесінде жоғары кәсіптік білім жүйесіндегі 
инновациялық іс­әрекеттің сәтті орындалуына қажетті мынадай алғышарттар қалыптасу қажет:
– ұжым мүшелеріне жоғары оқу орнын дамытудың қажетті әрі ортақ құндылық екендігін ұғындыру;
–  инновациялық  өзгерістерге  қатысушыларға  жоғары  оқу  орнын  дамытуға  мұқтаж  әрі  қажетті 
екендіктерін сезіндіру;
– жоғары оқу орнын дамыту жөніндегі іс­әрекетті негізгі құндылықтарымен қамтамасыз ету. 
Экспертиза (сараптама) инновациялық бастаманың қоғамдық маңызын, жүзеге асу әлеуетін және 
жергілікті  білім  беру  ортасына  ену  ерекшелігін  сипаттайтын  жағдайды  бағалау  болып  табылады. 

45
Экспертизаның мақсаты осы бастаманың ықтимал қозғалу бағыттарын, оның өмір сүру түрлері мен 
жергілікті жағдайға ену формаларын анықтауға бағытталады. 
Білім беру саласындағы инновациялық өңдеулердің экспертизасы, ең кемінде, мынадай үш мақсатты 
ұстанады:
1. Қарастырылатын материалдардың бұрыннан бар дәстүрлерге немесе кейбір үлгілерге сәйкестік 
деңгейін бағалау. 
2.  Автордың  түпкі  ойы  мен  бастапқы  жобалық  идеяны  түсіну,  оның  дүниетанымдық  маңызын, 
жобаның мақсатты бағыт­бағдарын және аса құнды мағыналық негіздерін анықтау.
3. Жоба жасаушылардың инновациялық жобаны әзірлеу мен кәсіби шеберліктерін көтеру жөніндегі 
іс­әрекеті мен жобаны жүзеге асыруға бағытталған іс­әрекетті бағалау. 
Осыған  байланысты  тек  құжаттар  мен  нәтижелердің  сипаттамасын  сараптап  қана  қоймай,  ті­
келей  практикалық  іс­әрекетті  де  саралау  қажет.  Эксперименттік  ізденіс  кезінде  мұндай  сараптама 
инновациялық  білім  беру  іс­әрекетінің  нәтижелері  мен  мәселелерін  анықтаумен  қатар,  оның  даму 
бағыттарын да белгілеуге мүмкіндік береді. 
Соңғы  жылдары  педагогика  ғылымында  үлгілеу  (модельдеу)  әдісін  кеңінен  қолдануда,  бұл  әдіс 
білімнің  басқа  да  салаларында  көптеп  қарастырылып  келеді.  Себебі  үлгілеу  алғашқы  ұғымдар  мен 
болжамдар  арқылы  құрылатын  іргетас  негіздерін  тексеріп  алуға  мүмкіндік  береді.  Үлгі  бойынша 
алынған мәліметтер оқу­тәрбие үдерісінің теориялық негіздерін құру үшін мәнді мазмұнға ие болады.
Үлгі  (лат.  тілінен  Modulus  –  модель  –  өлшем,  үлгі,  мөлшер)  кең  мағынада  «түпнұсқаның  орын 
басушысы» деген ұғымды білдіреді. Біздің пікірімізше, үлгілеу – бұл зерттеушінің меңгеруіне қолайлы 
түрде  жинақтап  қорытындыланған,  дерексіз  –  қонымды  бейнені  жасау  үдерісі  деп  түсіну  керек. 
Біздің зерттеу жұмысымыз өзінің оң нәтижесін беруі мақсатында, жалпы психологиялық­педагогика­
лық  әдебиеттер  мен  ғылыми  тұжырымдарға  талдау  жасау  негізінде,  зерттеу  барысындағы  жетекші 
теория дан  туындайтын  талаптарға  сәйкес  бір  жүйеге  келтірілген  жоғары  кәсіптік  білім  жүйесіндегі 
инновация лық  білім  беру  үдерістерін  басқаруды  кәсіби  қалыптастырудың  құрылымдық­мазмұндық 
үлгісін жасауға мүмкіндік берді. 
Әдебиеттер:
1. Елшібаев Р.Қ. Кәсіпкерлік қызметті ұйымдастыру: Оқу құралы. – Алматы: Экономика, 2009.
2. Сейдахметов А.С., Елшібекова Қ.Ж., Ізмаханова А.Қ. Кәсіпкерлік: Оқу құралы. – Алматы: Эконо­
мика, 2011.
3. Шеденов Ө.Қ., Сағындықов Е.Н., Жүнісов Б.А. Жалпы экономикалық теория: Оқу құралы. – Ақ­
төбе: А­Полиграфия, 2004.
4. Симонов В.П. Педагогический менеджмент: Учебное пособие. – М., 1997.
5. Іскер адамның орысша­қазақша экономикалық түсіндірме сөздігі. – Алматы, 2005. 
Резюме
Показано, что инновация – это выгодное использование новых технологий и видов новых продук­
ций  и  услуг  производственных,  финансовых,  коммерческих,  административных,  организационно­
тех нических и социально­экономических решений. Рассмотрены цели инновационного образования, 
включающие подготовку специалистов, закономерности повышения их квалификации, концепции пе­
дагогического, психологического и философского положений.
Summary
Innovation  –  is  the  beneficial  use  of  new  technologies  and  new  products  and  services  of  industrial, 
financial, commercial, administrative, organizational, technical and socio­economic solutions. The goals of 
innovative education, including training, legitimasy of such training, concepts of pedagogical, psychological 
and philosofical theses are studied.

46
УДК 378:001. 895:373 (043.5)

Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   33




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет