«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ» IV ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ
197
Рисунок 4 – Импорт шаблонов
Создание нового шаблона. Для создания собственного шаблона, нужно нажать кнопку
«Создать шаблон» в главе «Действия над шаблонами» либо через главное меню программы.
После чего открывается окно создания нового шаблона, в котором можно ввести все
необходимые данные о шаблоне, выбрать логотип, и поменять интерфейс.
В левой части окна находится меню редактирования шаблонов. Здесь необходимо
ввести html-код для основного шаблона, шаблона главной страницы, шаблона контента
страниц, шаблона содержаний страниц, шаблона списка Видео/Аудио страниц, шаблона
элементов Видео/аудио страниц, шаблон изображения, использование Java скрипта и CSS
стиля.
В редактировании шаблона предусмотренно возможность просмотра заранее
созданного изображения, Java скрипта и CSS стиля с предыдущим изменением автора
шаблона.
Генерирование УМКД с помощью ElectronicBook. После того как шаблон сформирован
автором шаблона можно предварительно выбрав шаблон приступать к созданию
электронного учебника к изданию. При нажатии кнопки «Приступить к созданию учебника»
на главном окне открывается окно создания электронного учебника с предварительным
просмотром выбранного шаблона с демонстрационными данными (рисунок 5).
Рисунок 5 – Создание ЭУИ для ЕНУ им.Л.Гумилева
В окне «Смена шаблона» можно выбрать один из уже созданных и сохраненных
шаблонов, сменить шаблон уже созданного электронного издания для генерации учебника
уже с другим шаблоном которые созданы для других учебных заведений, также можно
сохранить, сгенерировав с несколькими шаблонами для электронного издания в образовании
(рисунок 6).
«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ» IV ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ
198
Рисунок 6 – Окно смены шаблона
После генерации электронного учебника мы можем рассмотреть готовый электронный
учебник для последующего издания для дистанционного образования в высших учебных
заведениях для самостоятельного изучения учебно-методического комплекса обучающегося.
Всю информацию программа автоматический генерирует в одну единую папку уже
созданную вами, для просмотра результата выбираем файл index.html.
С помощью ElectronicBook мы сможем с помощью указанного файла просмотреть
готовый сгенерированный учебник, а так же он будет создан в соответствующим
выбранным шаблоном для дальнейшего использования в учебном процессе высшего
учебного заведения.
ӘОЖ 377.01:004
АЛЬЖАНОВ А.К., ЕГЕУБАЕВА Ж.Б., ӨТЕП А.Н.
ОҚУ ҮРДІСІНДЕ ҚОЛДАНУҒА АРНАЛҒАН ЭЛЕКТРОНДЫҚ ОҚУ
ҚҰРАЛДАРЫ
(Л.Н. Гумлиев атындағы Еуразия Ұлтттық Университеті, Астана)
Ағарту ісінің информатизациясы батыста ертеде басталған. Ал Қазақстан оған қазір
ғана қосылды. Бұл процес көп жағдайда біртекті емес: егер алдыңғы шепті оқу орындары
осы жолға түсіп үлгерсе, басқалары бұл қадамды әлі жасаған жоқ.
Оқу орындарының дүниежүзілік ақпараттық ортаға қосылудың бастапқы қадамы
жасалды, яғни қажет құрал-жабдықтар сатып алынды, комуникация мүмкіндіктері бар. Алда
жауапты кезең тұр- локальды білім жүйесін жасау және оларды глобальды ақпараттық
кеңістікке енгізу. Осындай білім жүйелерін жасау оқыту процесінің тиімділігін арттырар еді.
Осы тәріздес білім жүйелерінің негізі ретінде электрондық оқыту құралдары бола алады,
соның ішінде білім ордаларында оқыту тәжірибелерін жалпылауға және оны оқу
орындарының
ақпараттық
жүйесінде
нығайтуға
көмектесетін
электрондық
оқу
басылымдары.
Қазіргі таңда электрондық оқу басылымы (ЭОБ), электрондық оқулық (ЭО), немес
электрондық оқу құралы (ЭОҚ) түсініктерін қалыптасып қалған, кең тараған деп айту қиын.
"Электрондық (компьютерлік, мультимедиялы) оқулық" түсінігінің ресми анықтамасы
еліміздің заңнамасында айқын көрсетілген. Бұл құжаттарды қазіргі заманғы оқыту жүйесін
жасаушыларға басшылыққа алу керек, себебі онда электрондық оқу басылымдарының
түсініктердің анықтамалары, техникалық, оқу-әдістемелік, эргономикалық және тақырыптық
саралау талаптары қамтылған.
«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ» IV ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ
199
"Электрондық оқулық", "электрондық оқу құралы", "электрондық оқу басылымы"
терминдеріне ресми түрде мынадай анықтамалар берілген:
Электрондық оқулық - толық оқу курсын немесе оның бөлімінің жүйелі мазмұнын
қамтитын, көрсетілген басылым түрінің мемлекеттік орган тағайындайтын ресми
мәртебесіне ие электрондық оқу басылымы.
Электрондық оқу құралы - көрсетілген басылым түрінің мемлекеттік орган
тағайындайтын ресми мәртебесіне ие, оқу курсының маңызды бөлімдерін қамтитын
электрондық оқу басылымы, сонымен қоса есептер жинағы, анықтамалық, энциклопедиялар,
жаттықтыру сабағына, курстық, дипломдық жобалауға нұсқаулар және т.б.
Электрондық оқу басылымы - оқуды автоматтандыру және білім деңгейін қадағалау
үшін жасалған, оқу курсына немесе оның бөлігіне сәйкес келетін, сонымен қоса оқу
траекториясын таңдауға мүмкіндік беретін және де оқу жұмыстарының түрлерін қамтамасыз
ететін электрондық басылым.
Осы анықтамаларға сүйене отырып, мынадай толықтырылған анықтамалар ұсынуға
болады:
Электрондық оқу басылымы - оқу (оқыту) мәліметінің магниттік (оптикалық) мәлімет
жинақтауышта немесе ЭЕМ желілерінде (локальды, аймақтық, глобальды) орналастырылған
электронды жазбасы болып табылатын жоғары ғылыми-методикалық және техникалық
деңгейде жасалған басылым. Электрондық оқу басылымының қағазға басылған көшірмесі
болуы мүмкін. Электрондық оқу басылымы ондағы оқу материалының мазмұнының
толықтығына байланысты электрондық оқулық және электрондық оқу құралы болып
бөлінеді.
Электрондық оқулық - мемлекеттік стандарттарға толық сәйкес келетін негізгі
электрондық оқу басылымы.
Электрондық оқу құралы - ішінара немесе толық түрде электрондық оқулықты
алмастыратын немесе толықтыратын электрондық оқу басылымы. Электрондық оқу
құралының мазмұны белгіленген түрде бекітілген пәннің оқу бағдарламасының талаптарына
сай болуы керек.
ЭОБ-н оқу курсын толығымен немесе оның үлкен бөлігін өз бетімен меңгеруге
мүмкіндік беретін, құрамына жай оқулық, анықтамалық, есеп жинағын және зертханалық
практикум қасиеттерін біріктіретін бағдарламалық-методикалық комплекс ретінде қарастыру
қалыптасқан. Бірақ, қазіргі таңда ЭОБ дәстүрлі оқу формаларына альтернатива емес,
керісінше толықтауыш. Ол әлі де оқушының кітаптармен, конспектілермен, есептер мен
жаттығулар жинағымен жұмысын аустыра алмайды, бірақ келешекте жағадай өзгеруі
мүмкін. Бұл «электрондық ұстаз» кітаптың (оқу құралының) барлық жақсы қасиеттерін
сақтап қалуға ғана емес, сонымен қатар компьютер бере алатын ақпараттық технологиялар,
мультимедиялық
мүмкіндіктерді
толығымен
қолдану
үшін
жасалған.
Сондай
мүмкіндіктердің ішіне мыналарды жатқызуға болады:
- Физикалық, химиялық және т.б. процесстерді динамикада көрсету, тікелей
бақылаумүмкін болмайтын процестерді көрнекі көрсету (өзіне тән өте ұзақ немесе өте қысқа
уақыттық сипаттамалары бар микроәлем мен космостағы процесстер және т.б.);
- Зерттеуге сирек немесе өте қымбат немесе адам өміріне қауіпті құрал-жабдық,
реогенттерді қажет ететін процесстерді және объектілерді компьютерде модельдеу;
-
Оқулық
авторының
аудиотүсіндірмелері,
оқу
материалына
аудио
және
видеосюжеттерді, анимацияны қосу;
- Контекстік сілтемелер, «сыбыр сөз» ұйымдастыру;
- Жан-жақты ойластырылған лездік навигация жүйесі (гипертекст);
- Күрделі есептеулерді жылдам атқару және нәтижелерін сандық немесе графиктік
түрде көрсету;
- Жаттығуларды немесе тест жұмыстарын орындау барысында білімді жедел өзіндік
тексеру;
«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ» IV ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ
200
Бұл жұмыста ЭОБ-н жасауға арналған технологиялық құрал таңдау принціптері, ЭОБ-
на қойылатын талаптар, оқушылардың зейінін басқару принціптері, ЭОБ-н жасаудағы тиімді
менеджмент ұйымдастыру принціптері қарастырылды. Қазіргі заманғы ЭОБ-на қойылатын
басты талаптар көрсетілді.
ЭОБ-н жасау тиімді менеджментті, көптеген ақпараттық технологиялар мен олардың
ерекшеліктерін білуді және қомақты қаржы мен үлкен еңбек ресурстарын қажет ететін
күрделі процесс. Бірақ, оны дамыту сапалы түрде жаңа даму деңгейіне көтеріліп, білім беру
қызметінің сапасы мен түрін көбейтуге мүмкіндік береді.
Міне осылай, қазіргі күнде оқытудың техникалық әдістері ұстаздың ойын жеткізуші
құрал болуы керек. Бұл мұғалім біліктілігі мен білім сапасын көтеруге мүмкіндік береді.
Әрине, ұстаздардың мұндай функционалдық деңгейге көтерілуі әп-сәтте бола қалмайды. Ол
үшін оқытушыларды қайта даярлау, ақпараттық комплекспен қамтамасыз ету қажет.
ЭОБ-н жасау технологиясы әмбебап, арзан, болашағы бар, ресурстарға талабы төмен,
модульділік және актуальдылық принціптеріне сай болуы керек.
Барлық шектеулерді қысқаша былай жеткізуге болады: қазіргі заманғы ЭОБ-ы жайлы,
толық, модульді, ойластырылған навигация мен құрылым, барлық методикалық талаптарға
сай, автор сұранысына, қолдау, дамыту талаптарына жауап беретін және де ең оңтайлы
әдіспен іске асырылған болуы керек.
Технологиялық құралдарды саралау кезінде таңдау оқушы қабылдауын тиімді
басқаратын, оның танымдық әрекетін бақылайтын, сезіну және ойлау ерекшеліктерін
ескеретініне түсуі қажет. Оқушының оқу материалына деген көзқарасы автордыкінен өзгеше
болу мүмкіндігін ескеріп, материалды түсінуді жеңілдетуге күш салған жөн.
Интернет желісі және компьютерді пайдаланып сырттан оқыту, тіпті күндізгі бөлімде
оқитын жастарды үздіксіз даралай оқыту тәсілі елімізде маңызды орын алып келеді. Ол үшін
қажеттілер - қағазда дайындалған негізгі оқулық пен Интернет желісінде Веб-сайт түрінде
дайындалған ықшамды элетрондық оқулықтар.
Электорондық оқулыққа енгізелетіндер:
1 Тақырыпты кайталап, білімді бекіту үшін дайындалған текстілік сұрақтардан Веб-бет.
2 Текстілік сұрақтарға жауап беруге арналған және сәйкес текстілік сұрақтарға қайту
мүмкіндігі енгізілген электрондық оқулық -гипер мәтіндік Веб-беттер (Білімді бекіту
мәтіндері. Олар тақырыптарды толық түрде сипаттайтындай болуы тиіс, мұндай Веб-беттер
оқушылардың білімді меңгергенін өз бетінше бақылауға көмегін тигізетіні сөзсіз). Кейбір
сұрақтарға жауаптың бір бөлігі дайындалған Веб-беттерге енгізілмеуі де мүмкін. Бұл кезде
оларды негізгі оқулықтан іздеуі керек;
3 Дайындалған текстілік сұрақтарды пайдаланып, сынақ не емтиханалу үшін
құрылғанбақылау программасы.
Электрондық оқулықтың ерекшеліктерінің бірі - онымен жұмыс істеу сұхбаттық түрде
жүргізіледі. Осының нәтижесінде оқушылар, студенттер өз білімдерін сұрақтар және
бекітулер арқылы жеңіл түрде меңгереді.
УДК 378.147
АЛЬЖАНОВ А.К., ШАНБАЕВ А.К., ДАНИЯРОВ А.С.
ИННОВАЦИОННОЕ ОБРАЗОВАНИЕ В ДУХЕ ВРЕМЕНИ
(Евразийский Национальный Университет им. Л.Н.Гумилева, г. Астана, Казахстан)
В период формирования информационного общества важными достижениями любого
человека являются его умение оперативно и качественно работать с информацией,
«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ» IV ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ
201
способность к всестороннему её анализу и выработке результатов обработки получаемой
информации, а также к принятию обоснованных и своевременных решений на основе
имеющейся информации. Этому надо планомерно и непрерывно учить, а для этого актуально
формирование требований к структуре знаний по всем дисциплинам информационно-
компьютерного направления на всех уровнях обучения и создание соответствующих условий
обучения в общеобразовательном учреждении.
Формирование информационной компетентности выпускников школы их готовность к
самостоятельной жизни, включает целостное миропонимание и научное мировоззрение,
которые основаны на понимании основных информационных законов в природе и обществе;
представления об информационных объектах и их преобразовании в человеческой практике,
в том числе с помощью средств информационных технологий, технических и программных
средств,
реализующих
эти
технологии;
совокупность
общеобразовательных
и
профессиональных знаний и умений, социальных и этических норм поведения людей в
информационной среде XXI века. Принципиальным является то, что информационная
компетентность носит "надпредметный", общеучебный, обще интеллектуальный характер.
Информационная компетентность позволяет человеку быть успешным в современном
информационном обществе, принимать решения на основе анализа полученной информации.
Коммуникативная компетентность позволяет достигать поставленных целей коммуникации:
получать необходимую информацию от других людей и организаций, убеждать, влиять на
принятие решений.
Использование ИКТ в учебном процессе позволяет поддерживать высокий уровень
мотивации учащихся и содействует развитию коммуникативных навыков работы с
информацией. При этом система заданий и деятельность учащихся должны быть
спланированы таким образом, чтобы процесс обучения был направлен на изменение
мыслительной деятельности участника учебного процесса, на формирование мышления
высокого уровня. Использование информационных технологий на уроках и во внеурочное
время позволяют решать задачу формирования информационной компетентности учащихся.
Цель: Формирование поколения на всех ступенях обучения в школе, способного к
самоопределению в современном социуме.
Задачи:
Обучение по направлениям ИКТ, с учетом возрастных способностей учащихся.
Разностороннее развитие школьников
Раскрытие творческих способностей и склонностей через ИКТ
Вырабатывать навыки работы с информационно- коммуникационными технологиями.
Этапы реализации программы исследования:
«Формирования информационного банка» - сбор и обработка информации по теме
исследования.
Работа с НОУ «Открытый молодежный университет» - построение траектории
обучения учащихся (траектория обучения зависит от направления ИКТ и возрастных
особенностей).
Самоопределение учащихся через творческие работы.
Роль информатизации образования:
Казахстан находится на этапе формирования информационного общества, однако
жизнь уже очень серьёзно изменилась по сравнению с тем, что было 20 или даже 10 лет тому
назад. Причём, речь здесь идёт в данном случае не об изменениях социально-политического
характера. Резко возросло количество людей, занятых в секторе информации (производство,
хранение, передача данных).
Производство материальных благ, а также сфера услуг становится всё более
информационно-ёмким, достаточно убедительным является внедрение электронного
правительства. В себестоимости продукции всё большую долю составляют информационные
и маркетинговые затраты. Теперь работники и не только высшего звена, заняты решением
«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ» IV ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ
202
относительно сложных творческих задач, зачастую не подлежащих формализации:
разработкой перспективных планов на основе интуитивного прогнозирования, аккумуляцией
накопленного опыта, решением стратегических задач. Информационные технологии всё
шире проникают в нашу жизнь на бытовом уровне (начиная с повального увлечения детей
компьютерными играми).
В последнее время в системе образования складывается весьма противоречивая
ситуация. Конъюнктура на рынке образовательных услуг всё больше складывается в пользу
технических, инженерных и других прикладных специальностей. Остался в прошлом
немотивированный и необеспеченный предложением спрос на профессии менеджеров,
юристов, экономистов, достигший своего пика к середине 90-х. В то же время учебные
планы продолжают изменяться в сторону их гуманитаризации.
Информатизация образовательного процесса стала объективной реальностью. Её
значение и влияние на все стороны современной системы образования сравнимы разве что с
изобретением книгопечатания.
Традиционно, осуществление образовательного процесса на любом уровне, его
планирование и управление им связаны с необходимостью оперативной обработки большого
объёма информации весьма специфического и разнородного характера. Поэтому внедрение в
область образования современных информационных технологий имеет весьма актуальное
значение. Современная система образования невозможна без всестороннего и глубокого
внедрения в неё современных информационных технологий.
На сегодняшний день создаются условия для обучения учащихся с использованием
компьютерных технологий.
Инновационная образовательная программа должна быть направлена:
- на разностороннее развитие школьников в сфере информационных технологий;
- на получение навыков, во время обучения, а так же во взрослой жизни;
- на успешную социализацию;
- на раскрытие творческих способностей и склонностей;
- на определение профессиональных интересов;
- на формирование осознанного профессионального выбора.
Основной чертой информатизации образования является переход на электронное
обучение. Основная цель системы электронного обучения в Казахстане - обеспечение
равного доступа для учащихся сел и городов к лучшим цифровым образовательным
ресурсам. Реализация масштабного проекта электронного обучения, который станет
прорывом в дальнейшей информатизации системы образования Казахстана, предусмотрена в
2 этапа. На первом этапе 2011-2015 годы будет подключено к системе более 50%
организаций образования. На втором этапе 2016-2020 годы более 90% организаций
образования.
Сталкиваясь с проблематикой информатизации образования, перед обществом
выстраиваются новые задачи. Как один из этапов решения данного вопроса, невольно
формируется необходимость в разработке комплексной образовательной программы.
Концепция комплексной образовательной программы должна быть направлена на
следующие проекты: «Новая профильная школа», «Международный молодежный кадровый
ресурс», «Система профессионального развития педагогов» и «Профильное обучение по
всем отраслям».
«ҚОҒАМДЫ АҚПАРАТТАНДЫРУ» IV ХАЛЫҚАРАЛЫҚ ҒЫЛЫМИ-ПРАКТИКАЛЫҚ КОНФЕРЕНЦИЯ
203
УДК 378.416
АЛЬЖАНОВ А.К., ДЖУМАГАЛИЕВА С.С., КОЖАБЕРГЕНОВ А.С.
ПРИМЕНЕНИЕ ЭЛЕКТРОННЫХ УЧЕБНИКОВ В ОБРАЗОВАТЕЛЬНОМ
ПРОЦЕССЕ
(Евразийский национальный университет им. Л. Н. Гумилева, г. Астана, Казахстан)
XXI век – это время, где инновации и высокие технологии играют одну из
главных ролей для развития будущего подраcтающего поколения и во многом определяют
качество образовательного процесса. Необходимость применения высоких технологий, а
именно важность применения электронных учебников в образовательном процессе
возрастает c каждым днём. В настоящее момент во всем мире, как и в нашей стране, идет
активное введение электронных учебников в образовательный процесс. Существует
множество различных определений электронного учебника. Однако, на данный момент,
определенного понятия, что такое электронный учебник, у многих нет. Одни думают, что
электронный учебник – это учебник в электронном виде. Согласно этому мнению,
достаточно перевести все содержимое учебника в электронный вид. Например, документы в
формате pdf или doc, содержащий только текст. Вторые считают, что электронный учебник
это совокупность графической, текстовой, цифровой, речевой, музыкальной, видео и другой
информации.[1]
Рассмотрим вопрос, что же все - таки должен содержать электронный учебник?
Во-первых, электронный учебник должен содержать меньше текстового материала, так
как длительное чтение с экрана приводит к утомлению. Во-вторых, электронный учебник
должен содержать большое количество анимации. Как отмечает Мархель, «по сравнению с
обычным учебником учебное пособие требует большего количества иллюстрированного
материала, активизирующего мыслительную деятельность обучаемого … обеспечивающего
практическую наглядность обучения».
В-третьих, электронный учебник должен содержать звуковые иллюстрации, чтобы
задействовать каналы восприятия, т. к. по мнению ЮНЕСКО при аудио восприятии
осваиваться только 12% информации, при зрительном около 25%, а при аудиовизуальном до
65% воспринимаемой информации. В-четвертых, электронный учебник должен содержать
гипертекстовое нелинейное изложение материала. В-пятых, электронный учебник должен
содержать контролирующие задания по каждой теме, так как это улучшает усвоение нового
материала.
Электронные учебники могут быть исполнены на любом электронном носителе - в виде
одного файла, могут быть размещены на CD или DVD, а могут быть опубликованы в
Интернете, представляя собой целый сайт.
Ответив на самый главный вопрос об электронных учебниках, мы понимаем, что
электронный учебник это не просто электронная версия обычного учебника, а представляет
собой программу, которая содержит больше мультимедийной информацией (графической,
аудио-, видеофрагменты), глоссарий и многоуровневые задания.[2]
Однако в Казахстане мнение об электронных учебниках разделились на «за» и
«против».
По мнению Гуль Нургалиевой, председателя совета директоров АО «Национальный
Центр Информатизации», «…и от электронных учебников, которые содержат только копии
бумажных носителей, есть польза. Самое главное - не нужно носить 10-килограммовые
ранцы и вредить своему здоровью».
Также считает и Аскар Жумагалиев, заместитель министра по инвестициям и развитию
РК: «У меня самого дети маленькие с чемоданами в школу ездят. А им нужно подниматься
на 2 и 3 этаж. Как они поднимутся? Я только «за». Мы будем это продвигать».
|