«Қызмет адамының жеке-бас қасиеттері» Адалдық пен туралық



Pdf көрінісі
бет36/127
Дата26.12.2023
өлшемі1,1 Mb.
#144215
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   127
Байланысты:
Шынайы адам

Дерттілер 
Ӛмірлерін бір іске арнағандардың әрекет кӛздері олардың идеаялары болып 
табылады. Олар ӛмірлерін идеаяларына қарай жоспарлап, сезімдері мен түсініктерін 
идеалдары бағытында реттеп, құмарлықтары мен қалауларын да осы шеңберде 
жүгендейді. Олардың сүргендері ӛз ӛмірлері емес, идеаялары керек еткен ӛмір болып 
табылады. Біздің тілімізде олардың есімі идеалистер, салмақтырақ айтқанда іс 
адамдары, одан да байсалды түрде айтқанда дерттілер.
Істердің соңына кӛптеген адамның түскені байқалады. Бірақ, сол топтардың 
ішінде ӛмірін идеясының осьіне бекіткен адам аз. Ол құрғақ топтарды сипаттайтын сӛз 
ниеттес болса керек.
Іс адамдары мен ниеттестер арасындағы айырмашылық іс адамдарының 
күнделікті және дүниелік істерді бос уақыттарында атқаруы, ал ниеттестердің істерді 
бос уақыттарын ӛткізу және бір хоби ретінде қабылдауы болып табылады.
Болмыстардың жаратылу себебі – ең ұлы болмыс «оң қолыма күнді, сол қолыма 
айды берседе сен бұл істен бас тартпаймын» деген сӛзбен осы шындықты дерттілер 
кӛңілдерін арнаған істің дүние мен дүниедегі барлық нәрседен ұлы екенін білдіріп, 
мәселенің осы тұрғыдағы ең жарқын мысалы болған.
Осы идея шынжырының ғасырымызға дейін жеткен соңғы алқасындағы дертті 
«Ұлтымның иманын аман сақтасам тозақтың жалынында жануға ризамын. Ӛйткені, 
денем жанып жатқанда кӛңілім гүлдей құлпырады» деген сӛзбен нағыз дерттінің 
рухани жағдайының қандай болу керектігін білдіреді.
Ниеттестікпен мақсатқа жету ӛте қиын. Ӛйткені, сенгені бойынша ӛмір 
сүрмегендер ӛмір сүргені секілді сене бастайды»
69

Емтиханда табысты болудың жолы - сабыр мен тҧрақтылық 
Мүмін адам ӛмір бойы үздіксіз емтиханда болады. Емтиханда табысты болдуың 
жолы - сабыр мен тұрақтылық: «Ей, мүміндер, сабыр етіңдер, тұрақты болыңдар, сақ 
болыңдар, және Аллаһтан қорқыңдар, сонда құтқарыласыңдар» (Әли Ғымран, 3\200). 
Қиындықсыз мақсат, іс болмайды. Мақсатты іс дәрежесіне кӛтеретін шеккен 
қиындықтар мен азаптар болып табылады. Бір істің жетістікке жетуі қиындықсыз 
болмайды. Мүмін бейуақыт келген қиындықтарды сабырмен қарсы алады. 
Абыржымайды. Ол - қиын күндердің адамы. Ол қиындыққа ысылуды тағдыр деп 
біледі. Юсуфтың айтуынша бір тұрақтан бір тұраққа сапар шегеді. 
Бұл жол ұзақ, 
Тұрағы кӛп. 
Ӛткелі жоқ,
68
М
ү
слим, Сыфатул мунафыкин, 69 
69
Али Токул, «Сызынты дергиси», Касым1988, 118-б. 


33 
Терең сулар бар. 
Іс адамы ісіне сүйіспеншілікпен беріледі. Сүйіктісінің азаптарына шыдап, 
адалдығын кӛрсетеді. Аллаһтан келген барлық нәрсені қабылдайды.
«Келсе де сенен жапа,
Не дидарыңнан опа. 
Екеуі де жанға рахат, 
Қаһарың да хош, мейірімің де хош» дейді.
Пайғамбарымыз бір хадисінде былай дейді: 
«Жұмақта бірқатар сарайлар бар, олардың үстінде ілініп тұрған жері де, астында 
тіреп тұрған нәрсесі де жоқ». 
«Иа расулуллаһ, оларға иелері қалай кіреді?»
«Олар сарайларына құстар секілді кріп-шығады». 
«Иа, расулуллаһ, олар кімдерге тән?» 
«Ауруға, бәлеге душар болған және осы халдеріне сабыр еткен адамдарға тән»
70

Имам Ағзам Әбу Ханифаға қазылық қызметті ұсынылады. Ол қабылдамаған соң 
оны мәжбүрлейді. Имам Ағзамның анасы «Ах, балам! Ғылымың саған азап пен 
жападан басқа ештеңе әкелмеді-ау» дегенде Имам «Қайғырма, анашым, олар маған 
дүниені бергісі келеді, ал мен ақыретті қалаймын. Ақыретте Аллаһтың азабына 
ұшырағаннан дүниедегі азапқа тӛзгенім жақсы» деп, ақыреттің бақыты үшін дүниенің 
қиындықтарына шыдамдылық танытатынын білдіреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   127




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет