Ғ/Қ фонемалары – тіл арты, шұғыл дыбыстар; екеуі де жуан. Айырмашылықтары: бірі – ұяң (ғ)

Ғ/Қ фонемалары – тіл арты, шұғыл дыбыстар; екеуі де жуан. Айырмашылықтары: бірі – ұяң (ғ), екіншісі – қатаң (қ). Қ фонемасы сөздің барлық позициясында өте белсенді түрде қолданылады. Ал Ғ сөз басы мен ортасында сирек болса да ұшырасқанымен, сөз соңында мүлде кездеспейді.

Ғ/Қ фонемалары – тіл арты, шұғыл дыбыстар; екеуі де жуан. Айырмашылықтары: бірі – ұяң (ғ), екіншісі – қатаң (қ). Қ фонемасы сөздің барлық позициясында өте белсенді түрде қолданылады. Ал Ғ сөз басы мен ортасында сирек болса да ұшырасқанымен, сөз соңында мүлде кездеспейді.

З/С фонемалары – тіл алды, ызың дыбыстар; бірі (з) – ұяң, екіншісі (с) – қатаң. Екеуі де сөздің барлық шенінде (позициясында) ұшыраса береді. З-ға қарағанда С әлдеқайда белсенді (актив).

З/С фонемалары – тіл алды, ызың дыбыстар; бірі (з) – ұяң, екіншісі (с) – қатаң. Екеуі де сөздің барлық шенінде (позициясында) ұшыраса береді. З-ға қарағанда С әлдеқайда белсенді (актив).

Ж/Ш фонемалалары – тіл алды, ызың дыбыстар; бірі (ж) – ұяң, екіншісі (ш) – қатаң. Екеуі де сөздің барлық шенінде кездеседі. Айырмашылықтары: Ж сөз соңында сирек ұшырасады. Онда да ол сөздердің көбі еліктеуіш сөздер (быж, құж, шыж, күж) мен кірме сөздер (лаж, тәж, уәж, мұқтаж т.б.).

Ж/Ш фонемалалары – тіл алды, ызың дыбыстар; бірі (ж) – ұяң, екіншісі (ш) – қатаң. Екеуі де сөздің барлық шенінде кездеседі. Айырмашылықтары: Ж сөз соңында сирек ұшырасады. Онда да ол сөздердің көбі еліктеуіш сөздер (быж, құж, шыж, күж) мен кірме сөздер (лаж, тәж, уәж, мұқтаж т.б.).

Һ фонемасы – көмей дыбысы; қатаңдарға жатады. Ол көбінесе одағай сөздер (аһ, оһ, үһ, аһа, еһе, оһо, аһыла, үһіле) мен араб-парсы сөздерінің (жауһар, қаһар, қаһарман, мәшһүр, шаһар, жиһаз т.б.) құрамында ғана кездесіп, жуан және жіңіше дауыстылармен көршілес тұра береді.

Һ фонемасы – көмей дыбысы; қатаңдарға жатады. Ол көбінесе одағай сөздер (аһ, оһ, үһ, аһа, еһе, оһо, аһыла, үһіле) мен араб-парсы сөздерінің (жауһар, қаһар, қаһарман, мәшһүр, шаһар, жиһаз т.б.) құрамында ғана кездесіп, жуан және жіңіше дауыстылармен көршілес тұра береді.