ему сочинять стихи. Кто он? – Ломоносов.)

133 
 
8.  Создание  ситуации  успеха  также  позволяет  замотивировать  ребят  на  активную 
работу во время урока. Приучаю во время фронтального опроса отвечать, начиная словами: 
―Я  знаю,  что…‖.  Порой  наблюдаю,  как  растѐт  на  глазах  уверенность  учеников  в  своей 
лингвистической компетенции. 
9.  Безусловно,  освобождение  от  домашнего  задания,  зачѐта  и  других  форм 
контроля  –  сильное  мотивирующее  средство.  Заблаговременно  вывешиваю  на  стенд 
информацию о критериях оценивания результатов изучения темы и оговариваю, что нужно 
сделать, чтобы освободить себя от тяжкого испытания. Некоторые стараются.
 
10. Оценка – не отметка. 
Отмечаю  вслух  или  жестом  каждый  успех  ученика.  Главная  цель  оценки  – 
стимулировать  познание.  Детям  нужен  Успех.  Степень  успешности  во  многом  определяет 
наше отношение к миру, самочувствие, желание работать, узнавать новое. 
11. Кредит доверия. 
В некоторых случаях ставлю отметку ―в кредит‖. Это шанс для ученика проявить себя 
и доказать свою состоятельность. Для меня важно дать понять, что я верю в него, есть все 
возможности  для  достижения  успеха,  необходимо  только  что-то  сделать  по-другому, 
стараться чуть больше. 
12.  Очень  важно  не  только  записать  на  доске  тему  урока,  но  и  вызвать  у  детей 
эмоциональный  отклик,  отношение  к  этой  теме.  Я  это  делаю  через  признание  личности 
подростка, опираюсь на его жизненный опыт.
 
– Что вы уже знаете об этой теме? 
– Подберите слова об этом или на эту тему……. 
–Вот видите! В вашей памяти уже это хранится! Значит, это нужно! 
(Не правда ли, звучит, как открытие!) 
Вывод:   таким  образом,  учение  только  тогда  станет  для  детей  радостным  и 
привлекательным,  когда  они  сами  будут  учиться:  проектировать,  конструировать, 
исследовать, открывать, т.е. познавать мир в подлинном смысле этого слова. Познание через 
напряжение  своих  сил,  умственных,  физических,  духовных.  А  это  возможно  только  в 
процессе  самостоятельной  учебно-познавательной  деятельности  на  основе  современных 
педагогических технологий. 
 
ЛИТЕРАТУРА: 
 
1. 
Леонтьев 
А.Н. 
Потребности, 
мотивы, 
эмоции. 
М., 
1971.  
2. 
Рубинштейн 
С.Л. 
Основы 
общей 
психологии. 
СПб., 
1999. 
3.          Выготский Л. С. Мышление и речь. - М.: Наука, 1974. 
4.          Кукушин В.С. Педагогические технологии,  2004
 
 
 
 
ҚАЗАҚ ТІЛІН  ОҚЫТУДА ЖАҢА АҚПАРАТТЫ ТЕХНОЛОГИЯЛАРДЫҢ 
ҚҰРАЛДАРЫ  
 
Кушербаева А.Ж. 
№16 ОМ қазақ тілі мен әдебиеті пәнінің мұғалімі 
 
      Қазіргі  білім  беру  саласындағы  оқытудың  озық  технологияларын  меңгермейінше,  жан-
жақты маман болу мҥмкін емес.  Жаңа технологияны меңгеру мҧғалімнің интеллектуалдық, 
кәсіптік,  адамгершілік,  рухани,  азаматтық  және  басқа  да  кӛптеген  адами  келбетінің 
қалыптасуына  игі  әсерін  тигізеді,  ӛзі-ӛзін  дамытып,  оқу-тәрбие  ҥрдісін  тиімді 
ҧйымдастыруына  кӛмектеседі.Сонымен  жаңа  формация  мҧғалімі  қабілетті,  кәсіби 
білікті,жаңа технологияны меңгерген,шығармашылықпен жҧмыс жасайтын тҧлға болу тиіс. 

134 
 
     Тіл  ҥйрену  жҧмысы  -кҥрделі  процесс.Сондықтан  оқыту  барысында  жҥргізілетін 
жҧмыстардың  барлығы  бір-біріне  байланысты,  жеңілден  ауырға  қарай,  сатылап  жҥргізілуі 
қажет. Оқушыларға біз тек тіл ҥйретіп қана қоймай,олардың сабақ барысында қазақша ойлау 
дағдылары  қалыптастырып  ,ӛмірге  ӛзіндік  кӛзқарасын  қалыптастырып,ҧғып-тҥсінігін 
кеңейтеміз.Біз ӛз оқушыларымыздың қабілетін, қазақ тіліне деген кӛзқарасын білуіміз керек. 
     Қазақ  тілі  –мемлекеттік  тіл.Сондықтан    да  орыс  тілді  мектептерде  жҥйелі  оқыту  ҥрдісін 
қалыптастыру  бҥгінгі  кҥннің  басты  талабына  айналды.  Оқу  орыс  тілінде  жҥретін 
мектептердегі  қазақ  тілі  пәні  мҧғалімдерінің  мақсаты  –оқушылардың  сӛйлеу  дағдысын 
дамыту,  қарым-қатынас  біліктілігін  қалыптастыру  ,мемлекеттік  тілді  меңгеріп,сӛйлеуіне 
жағдай  тудыру.Бҧл  орайда  қазақ  тілін  оқытудың  озық  технологиясын  меңгеру-ҥлкен  істің 
бастамасы.Қазақ  тілі  сабағында ақпараттық  технологияларды  пайдаланудың  басты  мақсаты 
оқушылардың  сӛздік  қорын  байыту,  сонымен  қатар  сауатты  жаза  білуге  баулу  болып 
табылады.  Сол  себептен  барлық  ҧстаздар  білім  берудің  жаңа  тәсілдерін  білуге  міндетті. 
Қазақ  тілін  оқытуда  қолданылатын  басты  ақпараттық  технологиялар  -интерактивтік  тақта, 
электронды оқулықтар ,мультимедиялық және он-лайн сабақтары  болып табылады.  
        Интерактивті  тақтаның  келуіне  байланысты  оқытудың  жаңаша  әдісі  пайда  болды. 
Мҧғалімдер ӛз сабақтарында мейлінше интерактивті тақтаны пайдалана отырып, жан-жақты 
ізденіп,  сабақтарын  қызықты,  әрі  тартымды,нәтижелі  ӛткізуге  тырысуда.  Интерактивті 
тақтаның  мҥмкіншілігі  шексіз.  Оны  кӛрнекілік  ретінде  қарастырсақ,  ол  оқу  нәтижесінің 
сапасына оң әсер етері сӛзсіз. 
     Сабақта  интерактивті  тақтаны  дҧрыс  пайдалану  мазмҧнды  ҧғымдардың  қалыптасуына 
кӛмектеседі,оқушылардың  логикалық  ойлау  және  сӛйлеу  қабілетін  дамытуға,нақтылы 
қҧбылыстарды  қарастыру  және  талдау  негізінде,  кейін  практикада  қолданылатын 
тҧжырымдарға келулеріне кӛмектеседі.  
     Интерактивті  тақталарды  білім  саласында  колдану  оқыту  ҥрдісіне  жаңа  сапа  еңгізеді, 
ӛйткені  тек  қана  сабақты  дайындауды  және  ӛткізуді  жеңілдетіп  қоймай,  интерактивті 
тақталарға дейін болмаған мҥмкіндіктерге жол ашады. 
    Интерактивті тақтамен жҧмыс істеудің мҥғалім ҥшін артықшылығы: 
-мҧғалімге жаңа материалды сынып ортасында тҧрып тҥсіндіруге мҥмкіндік береді; 
-кез-келген қосымшалардың ҥстіне сурет салуға және жазба жазуға мҥмкіндік береді; 
-артық  уақыт,  кҥш-жігер  жҧмсамай  тақтадағы  кескінді,сабақ  уақытында  жасалған 
жазбаларды  сақтауға    және  баспаға  беруге,  материалды  қабылдау  деңгейін  тексеруді 
жеңілдетеді; 
-мҧғалімдерді оқытудың жаңа тҥрлерін іздеуге,кәсіби шеберлікке ынтыландыру. 
    Оқушылар ҥшін интерактивті тақтамен жҧмыс істеудің артықшылығы: 
-сабақты қызықты етеді және оқушы мотивациясын дамытады; 
-ҧжымдық  жҧмысқа  қатысуға,  жеке  және  әлеуметтік  дағдыларын  дамытуға  кӛп  мҥмкіндік 
береді; 
-оқыту  материалын  тҥсінікті,  тиімді  және  ӛзгермелі  берілуінің  арқасында  оқушылар  қиын 
сҧрақтарды жеңіл және тез қабылдайды; 
-оқушылар шығармашыл тҥрде жҧмыс істей бастайды және ӛздеріне деген сенімі арта тҥседі. 
     Бірақта тақта-тек қана қҧрал, ал оқыту ҥрдісінің тиімділігі кӛбінесе мҧғалімнің шеберлігі 
арнаулы  программалық  қамсыздандырудың  сапасына  байланысты  екенін    естен 
шығармағанымыз жӛн. 
     Білім берудегі интерактивті тақтаны қолданудың ҥш кілттік бағытының артышылығы: 
1.Презентациялар, демонстрациялар, модельдеуді сабақтарда        қолдану.  Интерактивті 
тақта-  визуалды  ресурс.  Сабаққа  қажетті  кез  келген  суреттер,сызбалар,кесте 
,диаграммаларды пайдалануға болады. 
2.Сабақ барысында оқушылардың белсенділігін арттыру 
3.Уақыт ҧтымдығы 

135 
 
     Интерактивті  тақтаны    қолданудың  негізгі  әдістері:  экранда  кӛрсетілген  сурет  туралы 
ақпаратты жоғары жаққа жазу,интернеттен алынатын  ақпаратты тікелей оқушылармен бірге  
іздеу,топпен тығыз  жҧмыс жасау,видеороликтер кӛрсету,элетронды оқулықтар пайдалану.  
     Электронды  оқулық  дегеніміз-мультимедиялық  оқулық.Білім  берудің  кез  келген 
саласында  электрондық  оқулықтарды  пайдалану  оқушылардың  танымдық  белсенділігін 
арттырып  қана  қоймай  ойлау  жҥйесін  қалыптастыруға  шығармашылықпен  жҧмыс  істеуге 
жағдай  жасайды.  Электрондық  оқулық  оқушының  уақытын  ҥнемдейді,  оқу  материалдарын 
іздеп  отырмай,  ӛтілген    және  оқушының  ҧмытып  қалған  материалдарын  еске  тҥсіруге  зор 
ықпал етеді.      
       Электрондық  оқулық  арқылы  тҥрлі  суреттер,  видеокӛріністер,  дыбыс  және  музыка 
тыңдатып кӛрсетуге болады. 
       Сонымен  қатар  электрондық  оқулықтарды  сабақта  пайдалану  кезінде  оқушылар  бҧрын 
алған  білімдерін  кеңейтіп,  ӛз  бетімен  шығармашылық  жҧмыстар  орындайды.Әрбір  оқушы 
таңдалған  тақырып  бойынша  тапсырмалар  орындап,  тестілер  шешіп,карталар  және 
схемалармен жҧмыс жасауға дағдыланады. 
      Электронды  оқулықтар  оқушының  білім  сапасын  бақылау  жҥйесін  ӛзгертуге  мҥмкіндік 
жасайды.Дәстҥрлі  оқытуда    әр  оқушы  оқытушы  тарапынан  бақылау  жиі  болмай  қалуы  да 
кездеседі,  ал  электронды  оқулықтың  кӛмегімен  оқыту  ҥрдісінің  әр  этапын  бақылай  алады. 
Сонымен  қатар  оқушы  грамматикалық  анықтамаларды    оқи  отырып,  білімін  тереңдете 
алады.  Міне,  осындай  мҥмкіндіктердің  барлығы  оқудың  мотивациясын  кҥшейтеді, 
оқушылардың тілге деген қызығушылығын арттырады, оқуға деген белсенділігн арттырады, 
оқытудың  дәстҥрлі  ҧйымдастыру  формасынан  шығып,оқытуды  даралауды  кҥшейтуге  кӛп 
кӛмегін тигізеді.  
Электронды оқулықтар оқушылардың : 
-білім деңгейін тереңдетуге; 
-ауызекі тілде сӛйлеу білу дағдыларын қалыптастыруға; 
-оқушылардың сӛздік қорының молаюына; 
-тілді ҥйренуге деген ынтасы мен қызығушылығын ың артуына; 
-сабақта ӛзін еркін ҧстап, ӛз мҥмкіншілігін кеңінен пайдалана алуына; 
-ӛз ісіне талдау жасай алуға кӛптен-кӛп  кӛмегін тигізеді. 
      Қорыта    айтқанда,  қазақ  тілі  сабағында  ақпараттық  технологияларды  пайдалану 
оқушылардың тіл байлығын дамытады,еркін ойлауға мҥмкіндік береді.  
   
ӘДЕБИЕТТЕР: 
 
1.
 
«Жаңа  технологияларды  оқытудың  тиімді  жолдары  »,Қазақ  тілі  мен  әдебиеті  орыс 
мектебінде .№11/2011 
2.
 
Смағҧлова Ж.Е. «Интерактивті әдіс»Алматы ,2006 
       
 
 
ӘЛЕУМЕТТІК ПЕДАГОГТІҢ ҚҰҚЫҚ БҰЗУШЫ ОҚУШЫЛАРМЕН 
ЖҮРГІЗЕТІН ЖҰМЫСЫ 
 
Қҧлжан А.Т. 
№ 51 гимназия, әлеуметтік педагог, Ақтӛбе қ. 
 
Қазіргі таңда Қазақстан Республикасы мемлекетінде жас балалар және жасӛспірімдер 
арасында  қҧқық  бҧзушылық  (ҧрлық,  бҧзықшылық,  зорлық-зомбылық)  саны  артуда. 
Ҥлкендер  жасӛспірімдірдің  арасындағы  қҧқық  бҧзушы  балалармен  қалай  жҧмыс  істеу 
керектігі  жайлы  жан-жақты  ізденістер  ҥстінде.  Бҧл  тек  біздің  облысымыздың  ғана  емес, 
бҥкіл  Республика  бойынша  ӛзекті  мәселенің  біріне  айналып  отыр.  Қазақстан 

136 
 
Республикасының  Президенті  Н.Назарбаев  Қазақстан  халқына  жолдаған  жолдауында  «Біз 
аға  ҧрпақты,  ана  мен  баланы,  жастарды  қамқорлық  пен  ілтипатқа  бӛлейтін  әлеуметтік 
бағдарланған  қоғам,  ел  халқының  барлық    жолдары  тҧрмысының  жоғары  сапасы  мен 
алдыңғы  қатарлы  әлеуметтік  стандарттарын  қамтамасыз  ететін  қоғам  қҧрамыз»  деген.  Бҧл, 
яғни  бәсекеге  қабілетті  ел  болу  ҥшін  жас  ҧрпақты  тәрбиелей  білуіміз    керектігі.  Тәрбие 
отбасынан басталады. Ал ӛмірге келген ҧрпақты тәрбиелеу ол ең бірінші отбасының міндеті. 
Балаға тәрбие беріп, ӛмірге қосуы, ол – ата менен ананың жауапты ісі. Қазіргі кезде кейбір 
отбасында  әке  мен  шеше  ішімдікке  салынып,  болмаса  неке  тәртібін  бҧзып,  немесе  некесіз 
бала туып, ол баланы тастап «тастанды» қатарын кӛбейтіп жҥрген қаракӛз қыздарымыздың 
саны кҥн санап артып отыр. Сондықтан да, бҧл қоғам дертін алдын алу қажет.  
Тәрбие ҧғымы мәнді де мағыналы ҧғым, Әл-Фарабидің «Тәрбиесіз берілген білім, ол 
адамзаттың  қас  жауы»    дегені  дәл  бҥгінгі  кҥнге  айтылған  секілді.  Жалпы  білім  беретін 
мектептерге  қарағанда  кәсіптік  мектептерде  қҧқық  бҧзушы    балалар  кӛбірек  кездесетіні 
белгілі,  «Қҧқық  бҧзушы  балалар    дегеніміз  кімдер?»  -  деген  сҧраққа,  былай  жауап  беруге 
болады:  «Олар  мектеп  тарапынан  ерекше,  қосымша  бақылауды  талап  ететін,  тәрбиелеуге 
қарсылық  білдіретін  балалар».  Сонымен  қоса,  білім  деңгейі  тӛмен,  тәртібі  нашар,  сабақтан 
кӛп  қалатын,  мҧғалімдердің  талабын  орындамайтын,  адамгершілік  деңгейі  тӛмен, 
топтастарымен  ҥнемі  тіл  табыса  аламайтын,  ол  кейде  психикалық  дамуы,  ойлау  қабілеті 
кейін қалған, ашуланшақ (әртҥрлі жҥйке ауруларына шалдыққан) балаларды қҧқық бҧзушы  
балалар және қҧқық бҧзушы жасӛспірімдер қатарына жатқызуға болады.   
Нормативтік  қҧжаттарда  мектепке  бару  ережесін  сақтау  қиынға   соғатын,  сондай-ақ 
мектепті  тастап  кететін  кәмелетке  толмағандарға  арнайы  кӛмек  кӛрсетілетіні  кӛзделіп, 
жастар арасындагы қылмыстың және кәмелетке толмағандар қҧқық бҧзушылығының алдын 
алудың  тиімді  жолдарын  табуға  қатысты,  ғылыми-зерттеу  жҥргізуде  білім  беру  жҥйесінің 
барлық буындарының арасында ынтамақтастық болуын ынталандыруға, сондай-ақ осындай 
зерттеулердің  кең  таралуы  кӛзделуге  тиіс.  Осындай  зерттеу  нәтижелерінің  негізінде  білім 
басқармалары  кәмелетке  толмағандарға,  заңға  сәйкес  мінез-қҧлық  қалыптастыруға 
бағытталған  бағдарламалар  мен  әдістемелік  қҧралдар  әзірлеп,  білім  беру  мекемелерінің 
жҧмыс  тәжірибесіне  енгізу  керек.  Жасӛспірімдер  арасындағы  заңға  қайшы  мінез-қҧлықтың 
алдын алудың неғҧрлым тиімді шарасы девиантты мінез-қҧлқымен ерекшеленетін кәмелетке 
толмағандарды,  әсіресе  қоғамға  қарсы  бағдарланған  жасӛспірімдер  топтарының  лидерлерін 
дер  кезінде  анықтауға  және  олардың  айналадағы  адамдарға  теріс  ықпал  жасауына  жол 
бермеу  болып  табылады.  Тәжірибе  кӛрсетіп  отырғандай,  осындай  жасӛспірімдерді  арнайы 
оқу-тәрбие  мекемелеріне  орналастыру  мҥмкіндігі  болғанда  бҧл  жҧмыстың  пәрменділігі 
артады.  Осының  ӛзі  қҧқық  бҧзушылықтың   қайталануын  болдырмауға,  сондай-ақ  оларды 
ересек  адамдардың  тарапынан  болатын  теріс  әсерден  оқшаулауға  мҥмкіндік  береді. 
Кәмелетке толмағандардың арасында қҧқық бҧзушылықтың және балалардың қадағалаусыз, 
қараусыз  қалуының  алдын  алу  жӛніндегі  мемлекеттік  саясаттың  тағы  бір  бағытты  әр  тҥрлі 
қоғамдық ҧйымдардың, бірлестіктердің, клубтардың және т.б. қызметін реттейтін заңнаманы 
жетілдіру болып табылады, себебі кәмелетке толмағандар қҧқық бҧзушылығының алдын алу 
кӛбіне жасӛспірімдердің бос уақытын  да ҧйымдастырылатын әр тҥрлі қызметтердің жҧмыс 
сапасына байланысты. 
Қазіргі  уақытта  әлеуметтік  педагогтар,  дәрігер,  психологтар  және  инспекторлардың 
есебінде  осындай  балалардың  пайызы  жоғары  болып  отыр.  Бҧл  қоғамның  алға  басуына  ӛз 
кесірін  тигізетін  де  белгілі.  Осы  жоғарыда  айтылып  ӛткен  қҧқық  бҧзушы  балалармен 
әлеуметтік жҧмыс жасау бҥгінгі кҥннің қажетті және ӛзекті ісі болып табылады. 
Білім  беру  мекемелері    қҧқық  бҧзушылығы    бар  оқушылармен  жҧмыста  тӛмендегі 
модельді (ҥлгіні) ҧстанса болады: 
   I-кезең:  қҧқық  бҧзушы  оқушыларды  анықтау  және  есепке  тҧрғызу,  бҧл  жҧмыстың 
қиыны  және  уақытты  кӛп  алатын  бӛлігі,  жҧмыстың  бҧл  бӛлімін  сынып  жетекшісі  мен 
әлеуметтік педагог бірге жҥрігізеді. Себебі олар оқушылар туралы ақпаратты толық білетін 
мамандар  болып  саналады.  Сынып  жетекшісі  мен  әлеуметтік  педагогтың  міндеті  – 

137 
 
балаларды  тіркеудің  тҥрін  анықтау  (сыныпішілік,  мектепішілік).  Одан  кейі  бірлескен 
әлеуметтік  –педагогикалық  сҥйемелдеу   жҥргізіліп,  оқушы   туралы  қосымша  ақпараттар 
нақтыланады. 
    II.-  кезең:  тҥзету  (коррекциялық)  жҧмыстары.  Жҧмыстың  бҧл  кезеңінде  отбасымен 
оқушыға  байланысты  қызмет  жҥйесін  ҧйымдастырып,  нормативтік  қҧжаттарды  бекітетін 
мектеп әкімшілігі қосылады. Ата-аналарға берілетін жеке кеңесте проблеманың нормативтік 
–қҧқық жағы, олардың  бала тәрбиесіндегі жауапкершілігң тҥсіндіріледі. 
Екінші  кезеңде  әлеуметтік  педагог  пен  психолог  әлеуметтік  және  психологиялық 
әдістерді  қолдана  отырып,  қҧқыз  бҧзушы    баланың  отбасындағы  проблемаларын  анықтай 
отырып, бала мен оның отбасын әлеуметтік –психологиялық жағынан сҥйемелейді, баланың 
қарым-қатынас ортасына біріккен талдау жасайды. Талдауды мамандар баланың қатысуымен 
ӛткізеді  (оның  қалауымен  ата-анасы  да  қатысуына  болады).  Талқыланатын  мәселе 
диагностикалық қорытындысы бойынша алынған ақпараттар. Бірақ ақпараттың бала рҧқсат 
етпеген  бӛлігін  мектеп  әкімшілігіне,  баланың  ата-анасына  да  жеткізуге  болмайды.  Егер  бір 
жақты байланыс болса немесе жоғарыда аталғанмамандар баламен тек ӛз қҧзырлығы қолдау 
жҧмыстарын жҥргізген болса «қиын бала» кезеңінде, жан-жақты қолдаусыз кӛмексіз қалады. 
ІІІ –кезең бойынша педагогикалық кеңес (қҧқық бҧзушылықтың алдын  –алу Кеңесі). 
Кіші  педкеңес  мәжілісінде  сынып  жетекшісі  мектеп  әкімшілігінің   жҧмысын  қоса  отырып, 
оқушы  туралы,  атқарылған  жҧмыстар  туралы  ақпараттарды  ҧсынады.  Оқушы  мен  оның 
отбасымен жҥргізілген жҧмысының негізі кезеңдеріне тоқтала келе жиналған ақпараттарды 
талдап  қорытындайды.  Кіші  педкеңестің  шешімі  балаға  ескерту  баланың  ісін  жасы 
толмағандар ісі ьӛліміне  дейін ауытқуы мҥмкін. Кейбір жағдайда кіші педкеңеске баланың 
қатысуы керек  болмайды. 
IV  –кезең-жасы   кәмелетке  толмағандардың  ісі  мен  олардың  қҧқын  қорғау 
комиссиясының  отырысы.  Мектепке  жинақталған  және  алынған  ақпараттар  негізінде  жасы 
кәмелетке толмағандар   ісі бойыеша инспектор  ҚР  әкімшілік  қҧқық  бҧзушылық  Кодексінің 
бҧзылғандығы туралы хаттама толтырады. Ол материялдар бабаның тҧрғылықты жеріндегі  
жасы  кәмелетке  толмағандардың  ісі  мен  олардың   қҧқын  қорғау  комиссиясына  жіберіледі. 
Жасы  кәмелетке  толмағандардың  ісі  мен  олардың  қҧқын  қорғау  комиссиясының  шешімі 
балаға ескерту жасаудан бастп арнайы жабық мекемесіне жіберуге дейін ауытқиды. 
V  –  кезең-материялды  сот  орындарында  қарау.  Сот  мәжілісінде  мектептен  берілген 
материалдарды  қарау  барысында  комиссияның  баланы  жабық  мекемеге  жіберу  немесе 
жібермеу туралы шешімін қолдайтын немесе қарсылық білдіре алатын мектептің әлеуметтік 
педагогы  қатысады.  Сот  ҚТЖІ  инспекторының,  баланың  заңдық  ӛкілі,  әлеуметтік 
педагогтың,  қоғамдық  одвакаттың  пікірін  ескере  отырып,  кәмелетке  толмаған  балаларды 
арнайы жабық мекемесіне  жіберу туралы шешім қабылдайды. 
Жоғарыда  айтылғандай,  кәмелетке  толмағандардың  қҧқық  бҧзушылық  жасауының 
себептеріне  кәмелетке  толмағандар  істері  жӛніндегі  комиссияның,  прокурорлық  қадағалау, 
полиция,  сот-тергеу  органдарының   қызметін  жетілдіру  шаралары  кӛзделіп,  кәмелетке 
толмағандар қҧқық бҧзушылығының алдын алудың тиімділігін арттыру ҥшін барлық қҧқық 
қорғау,  мемлекеттік  басқару  органдарының,  балалар  мен  жасӛспірімдер  мәселелерімен 
айналысатын  жастар  және  қоғамдық  ҧйымдар  мен  мекемелердің  ӛзара  ықпалдасуын, 
қызметтерін ҥйлестіру жӛнінде кешенді шараларды әзірлеу қажет. Осы мақсатта ҥйлестіруші 
орган,  балалар  мен  жасӛспірімдер  қҧқық  бҧзушылығының  алдын  алу  іс  шараларын  жҥзеге 
асыру кезінде жинақталатын ақпарат, тәжірибе, білім мен мемлекеттік және мемлекетаралық 
деңгейде  алмасуды  жандандыруға  тиіс.  Осы  орайда  айта  кететін  бір  жағдай,  кәмелетке 
толмағандар істері жӛніндегі комиссиялар, білім басқару мекемелері, ішкі істер органдары,  
балалар мен жасӛспірімдердің жалпы әлеуметтік нормалар мен қҧндылықтарға сай келмейтін 
мінез-қҧлқы, кӛп жағдайда есею процесімен байланысты болатындығын және есейген сайын 
олардың мінез-қҧлқы ӛзгеретіндігін, ал жасӛспірімдерді тәртіп, қҧқық бҧзушы немесе бастап 
келе  жатқан  қҧқық  бҧзушы  деп  анықтау  кӛп  жағдайда  жастардың  бойында  тҧрақты 

138 
 
жағымсыз  мінез-қҧлық  қалыптасуына  әкеліп  соғатындығын  да  терең  ескерілуі  қажет  деп 
ойлаймын.  
 
ӘДЕБИЕТТЕР: 
 
1.Кәмелетке толмағандар арасындағы қҧқық бҧзушылықтардың 
профилактикасы мен балалардың   қадағалаусыз және панасыз қалуының   алдын алу туралы 
2004 жылғы 9 шілдедегі  ? 591-II Қазақстан Республикасының  Заңы. 
2.  Алауханов Е.О.,Ағайдаров   Т.С. Кәмелетке толмағандардың   қылмыстарының алдын-
алу.Монография.-Алматы:КазАкпарат,2009. 
3.  Г.Искакова,  Н.Ғазизова,А.Сембаева,  Қазақстан  Республикасындағы  адам  қҧқығы,  оқу 
қҧралы, Астана, 2008 ж,  9 бет  
4. Ғ.Сапарғалиев, А.Ибраева, «Мемлекет және  қҧқық теориясы», Алматы, 2007ж, 198 бет  
5.    А.Ә.Маханбетова,  Р.С.Егізбаева,  «Кәмелетке  толмағандарды  қҧқықтық  мәдениетке 
тәрбиелеу», Алматы, 2010 ж, 20 бет 
 
 
 
ФОРМИРОВАНИЕ КЛЮЧЕВЫХ КОМПЕТЕНТНОСТЕЙ УЧАЩИХСЯ 
ПОСРЕДСТВОМ ИСПОЛЬЗОВАНИЕМ МЕТОДА ПРОЕКТОВ 
 НА УРОКАХ АНГЛИЙСКОГО ЯЗЫКА  
 
Махатова Н. С. 
Учитель английского языка  
общеобразовательная средняя школа № 25, город Актобе 
 
Основа  системы  образования  всегда  состояла  в  формировании  у  подрастающего 
поколения  тех  знаний,  поведенческих  моделей,  ценностей,  которые  позволяют  ему  быть 
успешным вне стен школы. Уровень образования и интеллектуальный потенциал общества в 
современных  условиях  приобрели  характер  важнейшей  составляющей  национального 
богатства,  а  образованность  человека,  профессиональная  мобильность,  стремление  к 
творчеству  и умение  действовать  в нестандартных  условиях становятся основой прогресса, 
устойчивости  и  безопасности  страны.  В  связи  с  этим  идея  компетентностного  образования 
становится ответом системы образования на новые запросы мира труда 
Внедрение  компетентностного  подхода  отражено  в  государственной  программе 
образования,  которая  ставит  целью  развитие  компетентностей  граждан  средствами 
образования.  Государственным  общеобязательным  стандартом  образования  Республики 
Казахстан  установлено  содержание  среднего  образования  с  12-летним  сроком  обучения, 
ориентированного  на  овладение  каждым  учащимся  совокупностью  компетентностей  как 
результатов  образования  с  учетом  особенностей  личности.  Цели  системы  образования 
обозначены  как  ожидаемые  результаты  образования  в  виде  ключевых  компетентностей: 
разрешения  проблем  (самоменеджмента),  информационная  компетентность,  коммуни-
кативная компетентность. [2] 
Получение  любого  результата  образования  требует  адекватных  педагогических  технологий. 
Новая  12-летняя  школа  требует  образовательной  технологии,  поддерживающей 
компетентностный подход в образовании. 
Можно  считать,  что  такой  технологией  является  метод  проектов,  который  по  своей 
дидактической сущности нацелен на формирование способностей, позволяющих эффективно 
действовать в реальной жизни. 

жүктеу/скачать 4,7 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: