Ж. Н. Сулейменова А. Эбшкаев, З. Бейсенбайкызы


ap6ip  дыбыс белгш 6ip сапалык ерекшелтмен еюннп  дыбыстан ажыратылып, оган карама-карсьшыкта айтьшады, демек, а  дыбы сын  э



Pdf көрінісі
бет50/146
Дата01.10.2024
өлшемі6,39 Mb.
#146423
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   146
Байланысты:
1 2014 Әбілқаев А

ap6ip 
дыбыс белгш 6ip сапалык ерекшелтмен еюннп 
дыбыстан ажыратылып, оган карама-карсьшыкта айтьшады, демек, а 
дыбы сын 
э 
не 
ы 
дыбысынан ажырататынымыз сиякты, 
б 
дыбысын 
п, т, 
к 
дыбыстарынан ажырата аламыз, жеке айтьшса да, сез шпнде келсе де, 
б1здщ 
кулагымыз, 
ягни 
есту 
кабшет1м1з 
оларды 
6ip-6ipiMeH 
шатастырмайды; 
4) сез 
iiiiinae 
дыбыстардыц 
6ip-6ipiMeH 
пркесу 
зацдылыгы 
калыптаскан. Мысалы: а) к, г дыбыстары байыргы сездерде 
жуан дауысты дыбыстармен таркесш айтылмайтыны сиякты к, г 
дыбыстары 
KepiciHine, 
жщшнсе дауыстьшармен т1ркеспейд1; э) байыргы 
сездер ею дауыссыз тсркесшен басталмайды; б) кеп буынды сездер не 
б1рыцгай жуан, не б1рыцгай жщшше айтьшады, буларга жалганган 
косымшалар да не бфьщгай жуан, не б1рьщгай жщшке турде косы лады: 
аласа-аласа-лау, tdiui-Kitui-ney
 
т.б. в) дауыссыз 
с-ш-з-н-б-н-г 
дыбыстары 
6ip-6ipiMeH 
т1ркеспейд1, булар 
Ty6ip 
мен косымша женшде не сез 
аралыгында туйюе калса, олардьщ орнына баска дыбыс айтьшады: 
жумыс+шы-жумыш-шы, 
ж аз+са-ж асса, 
квш+ст-квшшт, 
квн+бе- 
квмбе. Жан+цабыл-жацгабыл, Аман+келЫ- Амангелдг,
 
г) 
6ip 
сезде ею 
дауысты дыбыс катар келмещц, булар сез аралыгында тушсе калса, 
6ipeyi
64


(алдыцгысы) туспршш айтылады: цара ала ат-цар (а) ал (а) am, келе 
алмады-кел (е) алмады.
Дыбыстар жуйесш окушыларга саналы менгертш, дагды берудщ 
улкен мацызы бар: сез магынасын ажыратып тусшуше, орфоэпиялык 
нормаларды катан сактай отырып, эдеби тшмен дурыс сейлеуше, сейлеген 
сезшщ кулакка жагымды, эсерл
1
, эуезд!, эуещц болуына, орфографиялык 
тургыда еауатгы жазуына мумюндш бередо. Сондыктан да мектепте 
фонетикадан, сонын шшде, алдымен, дыбыстар жуйесшен маглумат 
бершедь Багдарламада фонетикадан бершетш бш м келем1 шектелш 
керсетшсе, окулыкта онын накты зандылыктары, ереже, аныкгама туршде 
баяндалып, турл1 жаттыгулар аркылы бшмш, 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   46   47   48   49   50   51   52   53   ...   146




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет