Ж. Т. Сарыбекова, Ш. Т. Турдалиева, И. Е. Сағындық
жүктеу/скачать 312,11 Kb. Pdf көрінісі
|
| Қорытынды
Ұжымдағы психологиялық ахуал оның әрбір мүшелерінің адамгершілік қатынасы мен психологиялық жағдайына сәйкес өзгеруі мүмкін. Әрбір тұлға ұжымды қалыптастырудың бір бөлігі болып табылады және ондағы адамгершілік-психологиялық ахуалға тікелей әсер етеді. Ұжымдағы психологиялық ахуалдың дамуы басшы мен оның қол астындағы ұжым қызметкерлері арасындағы алтын көпір. Осын- дай, ұжымдағы алтын көпірді сақтап, жақсартуда адамгершілік құндылықтарды бірінші орында ұстанып, психологиялық ахуалды ретке келтіріп отырудың бүгінгі күнде маңызы зор. Ұжымда психологиялық ахуалды рет- ке келтірудің әдіснамалық және теориялық негіздері бірлескен ойлау іс-әрекетіндегі мақсат құрылым процесіндегі субъектілердің қарым- қатынасы барысында қалыптасатын мағыналық құры лым дардың жалпы қорының ықпалының әсері туралы С.М. Жақыповтың, қарым-қатынас үде рісінде мінез-құлықтың қалыптасуы туралы Қ.Б. Жарықбаевтың, Н.Қ. Тоқсанбаеваның қарым- қатынас бірлескен іс-әрекетті жүйелендіру факторы ретіндегі тұжырымдамасы. Сонымен қатар, В.М. Шепельдің ұжымдық ахуалды рет- ке келтірудің арнайы жүйелі моделінің болуы, С.С. Паповянның ұсынған ұжымдық ахуал- ды сақтаудың төрт перспективалық нұсқасы, И.В. Егошин мен Е.В. Зарубинаның басшының ұжыммен қарым-қатынас типтері, ұжымның әлеуметтік-психологиялық ахуалының диагнос- тикасы мен оны реттеу әдістері, социумның дамуында қоғамдық көңіл-күйінің рөлі, ди- намикасы және мәні туралы Б.Д. Парыгиннің тұжырымдамасы, Э. Штейннің ұжымдық мәдениет пен көшбасшылықты топтық қарым- 123 Ж.Т. Сарыбекова және т.б. қатынастың феномені ретінде қарастырған еңбектері, С.С. Паповян ұсынған ұжымдық ұйымдастырушылық ахуал және т.б. зерттеулері. Ұжымның психологиялық ахуалын ретке келтіруде адамгершілікті қалыптастырудың теориялық-әдіснамалық негіздері, ұжымдағы басшы мен ұжым мүшелерінің бір-біріне өзара ықпалы, ұжымдағы психологиялық ахуалдың төмендеу себептері мен факторла- ры туралы отандық және шетел ғалымдарының зерттеулеріне теориялық талдау жасалды. Бұл ұжымдағы психологиялық ахуал дұрыс орнамаған жағдайда еңбек қызметінің нашар- лауына әкелуі мүмкін. Сондықтан, қазіргі таңда ұжым мүшелерінің арасындағы адамгершілік қарым-қатынас, ұжымдағы салауатты өмір салтын ұстану, ізгілік, үйлесімді мінез-құлық пен сыйластық орнаған қарым-қатынас қалыптастыру барынша басты назарда. Бүгінгі күні ұжымның тек еңбек қызметіне ғана емес, сондай-ақ ондағы тұлғалардың адамгершілік-психологиялық ахуалының жағ- дайына, ұжымда туындауы мүмкін болған қиын- дықтарды ретке келтірудің жолдары жан-жақты қарастырылуда. Бұл ұжымның мүшелерімен орнаған қарым-қатынас, өзара түсіністік, бір- біріне деген сыйластық пен жауапкершілік сынды қарым-қатынастарының жиынтығы. Ұжымның адамгершілік-психологиялық ахуа- лы ның ретке келуі тек адамгершілік-психоло- гиялық ерекшеліктеріне ғана емес, сонымен қоса, қаншалықты өз қызметіне, еңбек ұжымына қанағаттануы, басқарушы тұлғалардың комму- никативті басқару мәдениеті мен менеджерлік құзыреттілігіне де байланысты. Сонымен қатар, адамгершілік – ұжымның психологиялық ахуалын ретке келтіру негізгі ықпал ететін факторы ретінде: 1. Бір жағынан, ұжымның психологиялық ахуалы адамдардың бірлескен іс-әрекетінің нәтижесі мен қарым-қатынас ерекшеліктеріне қоса әсер етеді, анықтайды, оның құрылымын өз мазмұнымен талдайды, ұжымның қалып- тасуының өзіндік жүйесі, үйлесімділігі, яғни ұжымға қалай әсер ететіні, ұжымда психо ло- гиялық ахуалды ретке келтіру процесінің сапа- сында сипатталады; 2. Екінші деңгейде, ұжымның әлеуметтік- психологиялық ахуалы бірлескен іс-әрекеттің құрылуымен сипатталады, адамдар қарым- қатынасының барлық маңызды белгілерінің жиынтығымен қарастырылады; 3. Үшіншіден, ұжымның психологиялық ахуалы адамдардың кәсіби біліктілігін ба- ғалау, адамдармен сыйласа алу, тілтабыс- қыштық деңгейі, мінез-құлық ерекшеліктері, басшының басқару стилі, басшы мен қыз- меткерлердің өзара қарым-қатынасы жүйе- сінде анықталады. Ұжымның психологиялық ахуалын ретке келтіру, әрбір тұлғаның біліміне, адамгершілік қасиетіне, тұлғааралық қатынастарда өзара түсіністігіне, сонымен қоса бірлескен іс- әрекеттегі қабілеттері мен ойларының ортақ болуына,ұжымдағы алауыздық пен конфликтілі жағдайларды алдын алуға көмектеседі. жүктеу/скачать 312,11 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|