Жа а жылмен!



Pdf көрінісі
бет2/9
Дата24.03.2017
өлшемі7,32 Mb.
#10306
1   2   3   4   5   6   7   8   9

КҚК Акционерлерінің  

келісіміне – 20 жыл

ҚР Президенті Н. Назарбаев пен РФ Үкіметінің төрағасы В. Черномырдин 

халықаралық консорциумге қатысты мәселені талқылауда.

КҚК мұнай құбыры желісінің алғашқы 

кірпішін қалау салтанатты 

рәсімінде. 1999 ж. 12 мамыр.

1996 ж. 6 желтоқсан. ҚР мұнай министрі 

Н.Ө. Балғымбаев Президент Н.Ә. Назар-

баевқа КҚК акционерлерінің келісімшар-

тына қол қойылғандығын баяндауда.

Акционерлердің келісімшартқа қол 

қою сәті. 1996 ж. 6 желтоқсан.

Қайыргелді Қабылдин

www.cpc.ru

www.cpc.ru

8

9

Панорама КҚК 



желтоқсан 2016

Панорама КҚК 

желтоқсан 2016

КҮНТІЗБЕДЕГІ КҮН

КҮНТІЗБЕДЕГІ КҮН

2000 жылғы 22 қарашада КҚК 

теңіз терминалының резервуарлы 

паркінде Консорциумның мұнай 

құбырлары жүйесінің желілік бөлі-

гін төсеу жұмыстарының аяқта-

луына орай құбырлардың «алтын 

түйісуін» дәнекерлеу шарасы сал-

танатты түрде өтті. Ал сол жылдың 

28 қарашасында теңіз термина-

лында шығаруға арналған айлақ 

құрылғысын орнату жұмыстары 

аяқталды. 



Он бес жылда КҚК мұнай құбырла-

рының еш апатсыз, экологиялық 

қауіп-қатерсіз, сенімді пайдала-

нылып келе жатқандығы біздің сол 

кезде дұрыс шешім қабылдағанымы-

зды көрсетті. Бүгінде осы жобаның 

тарихында менің де қолтаңбам 

барын, оның қалыптасуына белсене 

қатысқанымды мақтанышпен еске 

аламын. Әлі күнге дейін БАҚ-тан 

Консорциумның дамуы жайындағы 

жаңалықтарды жібермей қарап 

отырамын. Мені КҚК акционер-

лерінің Кеңейту жобасын қолға 

алып, оны сәтті жүзеге асырғаны 

қатты қуантады. Консорциумның 

алда әлі талай асуларды алып, 

дамудың жаңа белестерін бағынды-

ратынына сенімдімін. Осы қалып-

тарыңыздан таймаңыздар!, – 

деп 


Виктор Отт КҚК ұжымына өз лебізін 

білдірді. 



Павел Кретов

келіссөздер өткізген соң Консорци-

умның негізін қалаушы мемлекеттер 

КҚК-нің 50% акциясын мұнай құбы-

ры жүйесін салып, пайдалануға беру 

құрылысын толықтай қаржыландыра 

алатын жекеменшік мұнай өндіретін 

компанияларға беру туралы шешім 

қабылдады. Тағы бір маңызды қа-

дам Консорциумның тіркеу орнын 

өзгерту еді. Бұрынғы оффшорлы 

компания «КҚК Лимитед»-тің орны-

на жаңа екі заңды тұлға – «КҚК-Қ» 

ЖАҚ пен «КҚК-Р» ЖАҚ пайда болды. 

Оның бірі Ресейде, бірі Қазақстанда 

тіркелген. Осы сәттен бастап барлық 

салықтар Консорциумның негізін 

қалаушы мемлекеттер бюджетіне 

түсетін болды. 

Жобаны қаржыландыруды бастауға 

соңғы кедергілердің бірі валюталық 

қаражаттың еркін айналымы мәсе-

лесі еді. Өйткені бұл кезде аталған 

мәселе Қазақстанда да, Ресейде де 

құқықтық тұрғыда реттелмеген. 

1997 жылы сәуір айында Қазақстан 

Республикасының Президенті 

Нұрсұлтан Назарбаев ҚКҚ қаражат-

тарын валюталық реттеу туралы 

Қаулыға қол қойды. Бірнеше күннен 

кейін осы сияқты Қаулыға Ресей 

Президенті Борис Ельцин де қол 

қойды. 

КҚК құрылуының барлық сатыла-



рына қатысқан «Роснефть» МК» 

АҚ бірінші вице-президенті, Ресей 

Федерациясының Жанармай және 

энергетика министрінің бірінші 

орынбасары, «Транснефть» АҚ 

директорлар кеңесінің төрағасы 

Виктор Отт өз сөзінде – Осыдан соң 

құрылыс басталып кетті. Бұл өзара 

тіл табысқан тату тараптар-

дың біріккен жұмысы болды, –

 деп 


әңгімесін жалғады. – Бар-жоғы екі 

жылда осындай құбыр жүйесін салу 

оңай шаруа емес,

 – деді.


Жұмыс шынымен ауқымды. КҚК 

мұнай құбыры желісінің құрылысы 

1999 жылғы 17 қарашада бастал-

ды. Дәл осы күні Ставропольск пен 

Краснодар аймағында алғашқы 

құбыр төселді. Бір жылдың ішінде 

748 шақырым жаңа құбыр желісі са-

лынып бітті. Жұмыстың 90 пайызын 

жергілікті құрылыс компаниялары 

іске асырды. 

Волга мен Кубань сияқты ірі өзен-

дерді қоса алғанда су бөгеттері 

арқылы өтетін көлденең бұрғылауға 

арналған 12 өткел жоғары экологи-

ялық әдіспен тұрғызылды. 

Құрылыста сол тұстағы ең жаңа 

деген ТМД-да теңдесі жоқ техника-

лар қолданылды. Оларға газ-турби-

налы генераторларды, сорғыларды, 

құбыр желісінің шар тәрізді кранда-

рын, талшықты-оптикалы кабельді 

кешенді СКАД жүйесін жатқызуға 

болады. 

– Бұл түйінді шешу мен қай-

шылықтарды реттеу үшін Қа-

зақстан мен Ресей Президенттері 

Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаев және 

Борис Николаевич Ельциннің арала-

суы керек еді. Келіссөз жүргізу мен 

Консорциумды қайта құру дайын-

дығында екі елдің премьер-министр-

лері Нұрлан Өтепұлы Балғымбаев 

пен Виктор Степанович Черномыр-

дин, РФ Жанармай және энергетика 

министрі Юрий Константинович 

Шафраник, оның бірінші орынбаса-

ры Анатолий Тихонович Шаталов, 

Қазақстан Республикасының Энер-

гетика және жанармай ресурста-

ры министрі Қадыр Қарқабатұлы 

Байкенов, «Транснефть» АК» ААҚ 

Президенті Валерий Давидович 

Черняев, «Лукойл» ААҚ Президенті 

Вагит Юсуфович Алекперов, «Шев-

рон Оверсиз Петролеум Инк.» аме-

рикалық компаниясының басшысы 

Ричард Мацке, кәсіпкер Джон Дойс 

және басқалардың қатысуы шешуші 

рөл атқарды, – 

дейді Виктор Отт. 

1996 жылы желтоқсан айында 

ұзақ уақыт ақылдасып-кеңесіп, 

Бұл тағайындау кездейсоқ емес. 

Таңдау мұнай саласындағы тәжіри-

белі маманға түсті. 80-жылдары 

Виктор Иоганесович КСРО-да 

өндірілген мұнайдың әрбір үшінші 

тоннасын беріп отырған, ірі өн-

дірістік бірлестік болып саналған 

«Нижневартовскнефтегазды» 

басқарды. Куба еліндегі, және өзге 

елдерде жинаған тәжірибесі мол. 

Қазақстан мұнайын өндіру мен та-

сымалдау мәселелерін жете біледі. 



– Кубадан оралғаннан кейін мен 

«Тенгизнефтегаз» өндірістік 

бірлестігінде бас инженер болып 

қызмет еттім. Өз кәсібімді жақсы 

білетін едім. Сол кездің өзінде  

Теңіз кен орнының мұнайын экс-

портқа шығару үшін біз құбыр 

желісі құрылысын Қазақстанның 

Құлсары ауылынан Қара теңіз 

жағасына дейін салудың түрлі 

нұсқаларын қарастырғанбыз, 

– деп 


еске алады ол. 

Алғашында «КҚК Лимитед» компа-

ниясы Бермуд аралдарында тіркел-

ді. Аралдардың оффшорлы құзыреті 

Консорциум мүшелері – үш елдің 

де талап-тілегін, қызығушылығын 

ескеруге мүмкіндік берді. 

– Бәрінен бұрын бізге нақты заңды 

статусы бар бейтарап алаң керек 

болды. Өйткені сол кезде, яғни Кон-

сорциум құрылар шағында Ресей-

дегі саяси ахуал тұрақты емес еді, 

Қазақстанда да егемендігін енді ғана 

алған аласапыран кез болды, 

- деп 


түсіндіреді Отт.

1994 жылы РФ Үкіметі «Каспий 

Құбыр Консорциумы жүйесінің 

Теңіз-Астрахань-Новороссийск экс-

портты құбыржелісін салу туралы» 

Қаулы қабылдады. 

 Ресми құжат қабылданғанымен әлі 

де қордаланған мәселелер болды. 

Жобаның бастапқы қаржыланды-

руын өз мойнына алған Оман сұл-

тандығы қажетті инвестицияны құя 

алмады. Басты мәселе келісімшарт-

тың Каспийден мұнай өндіретін 

жетекші негізгі компаниялардың 

жекешелендіре алатыны ескерілмей 

мемлекетаралық деңгейде бекітіл-

генінде болды. 

КҚК-ның тұңғыш президенті

2017 ЖЫЛЫ КАСПИЙ ҚҰБЫР ЖЕЛІСІ КОНСОРЦИУМЫНА РЕСЕЙДІҢ ҚОСЫЛҒАНЫНА 

25 ЖЫЛ ТОЛАДЫ. 1992 ЖЫЛЫ 23 ШІЛДЕДЕ РЕСЕЙ ФЕДЕРАЦИЯСЫ, ҚАЗАҚСТАН 

РЕСПУБЛИКАСЫ  МЕН ОМАН СҰЛТАНДЫҒЫ «КҚК ЛИМИТЕД» КОМПАНИЯСЫНЫҢ НЕГІЗІН 

ҚАЛАДЫ. РЕСЕЙ ФЕДЕРАЦИЯСЫНЫҢ ЖАНАРМАЙ ЖӘНЕ ЭНЕРГЕТИКА МИНИСТРЛІГІ 

МҰНАЙ ӨНЕРКӘСІБІ КОМИТЕТІНІҢ ТӨРАҒАСЫ ВИКТОР ОТТ КОНСОРЦИУМ ПРЕЗИДЕНТІ 

БОЛЫП ТАҒАЙЫНДАЛДЫ. 

Каспий Құбыр Консорциумы басшылығының тобы. 2001 жыл

Каспий құбыр желісі консорциумы

Қазақстан Республикасы мен Оман Сұлтандығы арасындағы 

КҚК құру туралы келісімге Ресей Федерациясының қосылуы 

туралы хаттамаға қол қою сәті – 1992 жыл.

Солдан оңға қарай: Дж. Дойс, Оман Сұлтандығының 

Мұнай министрі, В.С. Черномырдин (Ресей), Қ.Қ. Байкенов 

(Қазақстан), В.И. Отт (Ресей).

Каспий құбыр желісі консорциумы

КҚК-ға «Шеврон» компаниясының қосылуы туралы хат-

тамаға қол қою сәті. 

Солдан оңға қарай: Ричард Матцке – «Шеврон-Оверсис» 

компаниясының президенті; Қадыр Қарқабатұлы Байкенов 

– Қазақстан Республикасының Энергетика және жанармай 

ресурстары министрі; Виктор Отт «Роснефть» МК» АҚ 

бірінші вице-президенті; Виктор Степанович Черномырдин 

– Ресей Федерациясының Үкіметінің төрағасы; Гамильтон 

мырза (Бермуд аралдары) – 1993 жыл.

Виктор Отт


www.cpc.ru

ТЕХНИКАЛЫҚ АСПЕКТ

11

www.cpc.ru



ТЕХНИКАЛЫҚ АСПЕКТ

10

Панорама КҚК 

желтоқсан 2016

Панорама КҚК 

желтоқсан 2016



ТЕХНОЛОГИЯ МЕН 

ЭКОЛОГИЯ 

– Жобалық топқа қатысушылар-

дың біріккен әрекеті арқылы қандай 

нәтижеге қол жеткізілді?

 – деп 


сұрақ қойдық Максим Сонинге.

– Станциялардағы қолданыста бар 

магистральдық сорғы агрегаттары-

ның қуатын арттыру, сосын 2000 

жылдардың басынан бері пайдала-

нылып келе жатқан ескі жабдықтар 

мен Кеңейту жобасы аясында 

жаңадан құрылған қондырғаларды 

синхронизациялаудың арқасын-

да жоспарланған технологиялық 

жетістікке қол жеткіздік, – дейді 

Максим Сонин. – Сонымен қатар, 

СМРА жобасын жүзеге асыру ба-

рысында газ-турбиналық цилкдың 

жеке үдерістерін жетілдіру сынды 

қосаметкей мәселелерді шешуге 

мүмкіндік туды. Мысалы, оның 

қатарында MPI өртеу жүйесін DLE 

жүйесіне, ауа тазарту жүйелерін 

(НЕРА сүзгілері орнатылды) ауы-

стыру, қыс жағдайында МАС үздіксіз 

жұмыс жасауы үшін май салқын-

датқыштарды ауыстыру және тағы 

басқалары.



– Жаңа DLE өртеу жүйесі туралы 

нақтырақ айтып берсеңіз. Оны 

енгізудегі негізгі көздеген мақсат 

қандай?

– Қазіргі жағдайда өнеркәсіптік 

объектілерді пайдалануға олардың 

экологиялық санаттылығына қарай 

жоғары талаптар қойылады. Ком-

паниямыз өз қызметкерлері мен 

мердігер компаниялардың еңбек 

қауіпсіздігін ойластырып қана қой-

май, жоспарлы түрде өз қызметінің 

экологиялық көрсеткіштерін жақ-

сарта отырып, қоршаған ортаны 

қорғауға аса жоғары мән береді. 

Осы бағыттағы маңызды шаралар-

дың бірі болып газ-турбиналық 

қондырғылардағы (ГТҚ) MPI өртеу 

жүйелерін DLE жүйелерімен ауы-

стыру табылады. 

Атмосфераға тасталған шығарын-

дылар деңгейі әлемдегі жетекші 

конструкторлық орталықтар 

әзірлейтін ГТҚ-лардың жетік бо-

луының аса маңызды көрсеткіші 

болады. Атмосфераға қалдықтарды 

Жобаның күрделілігі нақты қол-

даныстағы механизмдер мен 

технологияларды, өндіріс бағы-

тын түбегейлі өзгертумен қатар, 

өте ауқымды жұмыстар көлемін 

атқаруға тиіс болатын «Кропот-

кинская», «Комсомольская» және 

«Атырау» мұнай айдау стансала-

рының бір- бірінен алшақ жатқан-

дығында да болып еді.  

Сорғылар күрделі өзгерістерді 

талап етті, редукторлардың негіз-

демелерін кейін  Siemens газ тур-

биналарына лайықты болып қала-

тындай етіп өзгерту керек болды. 

Модернизацияланған агрегаттар 

жұмыс жасап тұрған мұнай айдау 

стансаларында орнату керек болған 

еді, бұл жағдай мамандардың өте 

жоғарғы кәсіби шеберлігін талап 

еткен-ді. Жобаны ұйымдастыру мен 

жобалау сатысында әр түрлі тілде 

сөйлейтін тараптардың қатысуын 

талап етті, бұл да өзіндік ерекшелік 

болғанымен, кедергісін келтірген 

жоқ. Бұған КҚК тарапынан сауатты 

жетекшілік ету оң ықпалын тигізсе, 

барлық қатысушылардың  ниеті мен 

құлшыныса да едәуір көмек болға-

нын айта кетуім керек. Нәтижесінде 

Жобаны дайындау және жүзеге асы-

ру барысында біз тиісті жетістікке 

қол жеткіздік. 



Тиімді іскерлік 

байланыс

Әрине, мүлдем қиындық тумады 

деуге болмайды, алайда, осындай 

ауқымды жобаларды олардың орын 

алуы әбден заңды құбылыс. Деген-

менде, мол тәжірибе мен нәтиже-

ге талпыныс пен жігер Жобаны 

жоспарға сай жүзеге асыруға мүм-

кіндік бергенін айтуымыз ләзім. 

Flowserve Corporation компаниясы 

Консорциум үшін де, жабдықтар 

жеткізуші мердігерлер үшін де 

СМРА Жобасы сәтті жүзеге асуы 

үшін  өзге серіктестермен бірлесе 

КҚК-ы басшылығымен  бірге жұмыс 

жасау мүмкіндігіне ие болғандығы-

мызды мақтан тұтамыз. 

Әрбір мұнай айдау стансаларында 

жұмыс жасай жүріп, мол тәжірибе 

жинақтадық.Әсіресе, МАС пайда-

лану кезіндегі процесстер бой-

ынша, шалғайдағы стансаларда 

жедел және сапалы жұмыс жасау 

жағынан да мол кеңес алдық. 

Осынау тәжірибемен КҚК бола-

шақтағы жобаларында да пайдала-

на алады, өйткені, біз бұл компа-

нияны негізгі тапсырыс беруші 

деп есептейміз. Сондықтан, бізде 

қазірдің өзінде екі жақты тиімді 

іскерлік байланысты ұйымдасты-

руды арттыра түсетін тәжірибелі 

мамандар жеткілікті. Бұл екі 

жақты жинақтаған мол тәжірибе 

Каспий Құбыр  Консорциумының 

нәтижелі жұмыстарды болашақта 

да тиімді атқаруына мол септігін 

тигізеді деген үміттеміз. 



Кор Кристианен,

Солтүстік Еуропа, Ресей, Қазақстан 

бойынша бас директор, Сатудан 

кейінгі қызмет көрсету

– Ағымдағы жылы біз КҚК опера-

циялық қызметінің басталуына 

15 жыл толу секілді мерейтойды 

мақтанышпен атап өттік,- дейді Бас 

директордың пайдалану жөніндегі 

бірінші орынбасары Дэннис Фэйи. 

– Бұл жолды Консорциум «Атырау», 

«Комсомольская» мұнай айдау 

станцияларының сенімді жұмы-

старының арқасында кідіріссіз 

жүріп өтті деуге әбден болады. Ал, 

бұлардың шын «мәніндегі» жүре-

гі болып газ-турбиналық жетекті 

магистральдық сорғы агрегаттары 

(МСА) табылады. Мұнай айдау 

көлемін арттыру мәселесін шешу 

мақсатында Кеңейту жобасы ая-

сында аталмыш станцияларда қуат 

күші 5,7 МВт болатын өте күшті 

жеті жаңа МСА іске қосылды. Жаңа 

МСА-лар технологиялық жағынан 

бастапқыда орнатылған агрегат-

тармен сәйкес келмегендіктен

техникалық жағынан қайта жа-

рақтандыру қажеттілігі туындады. 

Бұл үшін ең алдымен сорғыларды 

модернизациялау мен роторларды 

ауыстыру (СМРА) жобасын жүзеге 

асыру міндеті туындады. Биыл бұл 

жоба сәтті түрде іске асып, КҚК-

ның құбырлар жүйесін пайдалану 

сенімділігін арттырды. 

КҚК-ның СМРА жобасы қолданы-

стағы аса қауіпті нысандарда мұнай 

айдауды тоқтатпастан, өзінің 

көлемі мен түрі бойынша өте сәтті 

жүзеге асырылған тұңғыш шара,– 

деп атап өтті Дэннис Фэйи.

БАСҚАРУ МОДЕЛІ

СМРА жобасын іске асыру ба-

рысында Компанияда Жобаны 

матрицалық басқару құрылымы 

тұңғыш рет пайдаланылды. Бас 

директордың бұйрықтарымен 

бекітілген құрылымның жобалық 

тобына Пайдалану департаменті 

мен Кеңейту жобасының маманда-

ры енген болатын. СМРА жобасына 

тұрақты негізде бекітілген КҚК-ның 

жалғыз қызметкері Максим Сонин 

басқаратын жедел және кәсіби ко-

манда 2013 жылдың аяғына таман 

толығымен құрылған еді. Топтың 

қызметі үшін жалпы жауапкершілік 

Дэннис Фэйиге жүктелді.

СМРА жобасы мамандарының 

жұмысы негізінен КҚК жүйесінің 

шалғайдағы станцияларында ісса-

парда бірнеше апта жүріп, күн-түн 

демей қызмет атқаруға саятын. 

Осынау ұжымдық қызметтің нәти-

жесі мен барысы туралы «КҚК 

Панорамасына» модернизацлиялау 

жобасының жетекшісі Максим Со-

нин әңгімелеп берді:

– Таңдап алынған ұйымдастыру мо-

делі Компанияда жұмыс жасап жүр-

ген қызметкерлерді пайдаланып, 

жұмыстары аяқталған соң СМРА 

жобасына тартылғандарды боса-

тып жіберуден сақтап қалды. Бұл 

дегеніміз, қосымша кәсіби тәжірибе 

жинақтап алған құнды кадрларды 

сақтап қана қоймай, Компанияның 

одан әрі даму және қуаттылықты 

арттыру жөніндегі жоспарларын жү-

зеге асыру үшін пайдалануға тағы 

бір мүмкіндік туғызды. 



СМРА жобасы:

жаңғыртудан – инновацияға!

FLOWSERVE KORPORATION ҮШІН КҚК-НЫҢ СМРА  

ЖОБАСЫ 2012 ЖЫЛЫ БАСТАЛЫП, НЫСАНДАРДЫ 

МОДЕРНИЗАЦИЯЛАУ БОЙЫНША БІЗДІҢ 

КОМПАНИЯДАҒЫ ЕҢ ІРІ ЖОБАЛАРДЫҢ БІРІНЕ АЙНАЛДЫ.

ҚОЛДАНЫСТАҒЫ МҰНАЙ АЙДАУ СТАНЦИЯЛАРЫН ЖАҢҒЫРТУ - КЕҢЕЙТУ ЖОБАСЫНЫҢ 

ЖАҢА НЫСАНДАР САЛУ СЫНДЫ САТЫСЫНЫҢ МАҢЫЗДЫЛЫҒЫНАН ЕШ КЕМ ТҮСПЕЙДІ.

Максим Сонин

Қолданыстағы турбинаны 

ауыстырып, жаңасын қоюға 

дайындық

Дэннис Фэйи


www.cpc.ru

13

www.cpc.ru



12

Панорама КҚК 

желтоқсан 2016



Панорама КҚК 

желтоқсан 2016

ТЕХНИКАЛЫҚ АСПЕКТ

ТЕХНИКАЛЫҚ АСПЕКТ

қадағалау, жобалау қызметтерінен 

бөлек, мердігерліктің құрылымына 

ресейлік және батыстық компани-

ялармен жасалған 9 негізгі келісім-

шарттар және түзетулер енген еді. 

Кейін, 2016 жылдың наурыз айында 

Жобаға Ресейде «ЧТН» АҚ қосылды. 

Бұл кәсіпорын «Транснефть» жүй-

есінде жинақтаған құрылыс-мон-

таж жұмыстарын үйлестірудегі 

көпжылғы тәжірибесімен Пайда-

лану департаменті мамандарымен 

бөліскен-ді. 

Жұмыс барысының кез келген саты-

сында ақаулықтарды өткізіп алмау 

мақсатында атқарылатын жұмы-

стардың көлемі мен оларды орын-

дау талаптарын, сондай-ақ, Жобаға 

әрбір қатысушының жауапкершілік 

нысандарын белгілеп алу мен сарап-

тамадан өткізіп алу мәселелеріне 

аса зор мән берілді. Оның ерекшелі-

гіне байланысты және Пайдалану 

департаменті мен Кеңейту жобасы 

мамандарының енгізілгені себепті, 

Компанияның қолданыстағы рәсім-

демелері жеткіліксіз болып, Компа-

нияның қос бөлімшесі өкілдерінің 

тиімді жұмысын жүргізуге мүм-

кіндік беретін арнаулы қосымша 

ережелер шығаруға тура келді. 

– Қорытындысында қол жеткізілген 

нәтиже астарында не бар? 

– Бұл ең алдыменен кәсібилік, үй-

лесімді топтық жұмыс және барлық 

қатысушылардың жауапкершілік 

жүгін лайықты түсіне білуі, – деді 

Максим Сонин сенімді түрде. – Объ-

ектілердегі мердігерлердің қыз-

метін Консорциумның аймақтық 

бөлімшелерінің басшылары мен 

қызметкерлері үйлестіріп отырды. 

Олар: «Кропоткинская» МАС-ында - 

Сергей Потрясов, Алексей Фоменко, 

Андрей Молодиченко, Иван Не-

стеров және т.б.; «Комсомольская» 

МАС-ында – Иван Шарай, Владимир 

Грошев, Мурад Агаджанян, Анд-

рей Рядовой және т.б.; «Атырау» 

МАС-ында: Сәрсембай Мұрынов, 

Виктор Сутягин, Александр Еремин

Ғабиден Ербөлеков және басқалар.

Жобамыздың барлық қатысушы-

лары үшін мақтанар жайттар 

баршылық. Сорғылардың қысым-

дық-шығындық сипаттамалары 

СМРА Жобасы аясында жаңа ауа сүзгілері орнатылды. Олар бұрынғы бір 

сатылы  тазарту жүйесінің орнына екінші тазарту сүзгісі бар тиімділігі 

жоғары НЕРА сүзгілерімен жабдықталған.  Бүгінде НЕРА ең тиімді заманауи 

технологиялардың бірі болып табылады. Ол көлемі 0,1 мкм немесе 0,0001 мм 

болатын шаң мен қалдықтарын өткізбейді.  Осылайша, ол газгенераторының 

осьтік қалқаншаларының ластануына жол бермей, газтурбиналық қозғалтқыш 

жұмысының тиімділігін арттырады. Осы құрылғы өмірдің өзге салаларында да 

кеңінене қолданылады. Айта кетерлігі, аталған жүйе өндіріс орындарымен қатар,  

тазалықты өте қатты талап ететін медициналық мекемелерде пайдаланылады. 

Егер, сыртқы пішіндеріне қараса, бұрыңғы және қазіргі құрылғылар өте ұқсас 

келіп, бір бірінен еш айырмашылығы жоқтай көрінер. Әрине, бұл мүлдем олай 

емес. Жаңа май салқындатқыш КҚК объектілеріне  тән табиғи жағдай болатын 

төмеңгі температураларда жұмыс жасай алатындай етіп шығарылған. «Қысқы» 

жағдайда пайдалану ерекшелігі - оның корпусы ашылып-жабылатын қызметке 

ие. Жаңа конструктивті шешімнің арқасында магистральды сорғы қосылған кезде 

май салқындатқыштың ішінде жылы ауаның айналуына, есесіне қыс уақытында 

қолданысқа кері тигізетін әсер деңгейін азайтуға мүмкіндік береді.

Модернизациялауға дейінгі және кейінгі технологиялық қондырғылардың 

ерекшеліктеріне толығырақ тоқталайық.

Тыныстау сүзгілері атмосферамен 

байланыста болатын құтыға орнатылып, 

микробиологиялық ластағыштар мен 

ауаның механикалық қалдықтарының 

ішкі көлемге түсуінен қорғап, қоршаған 

ортаға аэрозольді ластағыштардың 

шығуына кедергі келтіреді.



РЕДАКЦИЯДАН:

«Панорама КҚК» редакциясы КҚК нысандарында пайдалануға берілген бұл 

Жобаның мақсаты, міндеті мен тиімділігі туралы толыққанды түсініктеме 

бергені үшін СМРА Жобасының жетекшісі, техника ғылымдарының кандидаты 

Максим Сонинге алғыс білдіреді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет