Жакыпбек Алтаев, Аманжол Ңасабек философия тарихы
жүктеу/скачать 20,78 Mb. Pdf көрінісі
|
Философия тарихы Ж Алтай, Қасабек А. 3
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырып бойынша сұрақтар: 1. Қайта өрлеу философиясы жэне жаңа ренессанстық ойлаудың қалыптасуы қалайша жүзеге асты
- 3. Н. Макиавеллидің саяси философиясы және оның «күшті мемлекет» моделін қалыптасты- рудағы маңызы қаншалықты мықты болды
| Ф илософия тарихы
жүйесі элемде сансыз көп жэне олардың көпшілігінде жердегідей тіршілік болуы ғажап емес дсген пікір айтты. Жалпы алғанда, Қайта өрлеу философиясы антика философиясындағы гума- нистік дэстүрді, ортағасырлық Шығыс мэдениетінің алдыңғы қатарлы ойларын өз заманының талап-тілегінің қажетіне жаратып, жаңа заман ғылыми көзқарасының қалыптасуына зор ықпал етті. Тақырып бойынша сұрақтар: 1. Қайта өрлеу философиясы жэне жаңа ренессанстық ойлаудың қалыптасуы қалайша жүзеге асты? 2. Леонардо да Винчидің «екі ұдайы ақиқат» теориясына қатынасы қандай болды және не се- бепті? 3. Н. Макиавеллидің саяси философиясы және оның «күшті мемлекет» моделін қалыптасты- рудағы маңызы қаншалықты мықты болды? 4. Томас Мордың «Утопия», Томмазо Кампанелланың «Күн қала» атты шығармаларының мэні неде? л - ! I f * ' 1 j * j - ■ — 1 ? J Л t 1 ^ l м ^ B i . V *"■ 11 W v j r fe | " m f W Q ? " T - — * - — - * - Д H m J , :У cv л *4? . V тарау ЖАҢА ЗАМАН Ф И ЛО СОФ И ЯСЫ (Қ. Мұхамбетәли) Өндірістік тэсіл мен құралдардың жедел қарқынмен дамуына байланысты қалыптаса бастаған қоғамның жаңа талап, сұраныстарын қамтамасыз етуге ес- кі схоластикалық ілім мен діни көзқарастар кедергі болды. Жаңа заманға жаңа ғылыми жаңалыктар, жаңаша дүниетанымдық көзқарастар керек еді. Осы се- бептен ғылымның пайдалы деп табылған жаңа салалары тез дами бастады. Гид ростатика, механика, геометрия, т.б. ғылымдар саласында қол жеткен жаңалықтар табиғаттану, философия ғылымдарына үлкен эсер етіп, философияда механистік көзқарасты жэнс метафизикалық ойлау тәсілін қалыптастырды. Тіпті қоғамдық өмірді дс адам табиғатын механика тұрғысынан қарастыру эдетке айналды. Фи лософияда механикалық, метафизикалық көзқарастың қалыптасуына зор үлес қосқан ойшыл - ағылшын философиясының көрнекті өкілі, ғылыми зерттеудіц индуктивтік тэсілінің негізін қалаушы Френсис Бэкон (1561-1626 ж.) сді. Негізгі еңбектері: «Гылымдар табысы», «Жаңа органон», «Жаңа Атлантида», т.б. Бэкон- ның ілімінше, адамның негізгі мақсаты - табиғат күштсрін игеру. Табиғаттың сы- рын, зандылықтарын білген адам оларды өз қажетіне жарата алады, ал табиғатты материяны қарастыру арқылы түсінуге болады. Материяның қасиеттері көп, солардың ішіндегі негізгісі - қозғалыс. Қозғалыс - материяның кеңістіктегі орын ауыстыру ғылымдары тәсілімен қабылдап білуге болатын денелер ғана, ал рух, жан, т.б. ғылыми түрғыдан танып-білуге болмайтын болғандықтан, нақты шын- дыққа жатпайды. Табиғатты танып-білу негізінде мәдени өмірді мақсаттылықпен өзгерту - адамзаттың негізгі мақсаттарының бірі. Бұл жолда адамдар эр нәрсеге сеніп, табынушылық жалған эксперимент екенін түсінулері керек. Бэконның түсі- нігінше, зерттелетін заттардың касиеттері еш уақытта өзгермейді және олар бір- бірімен байланыста болмайды. Дін мен ғылым бір-біріне кедергі жасамай, әрқайсысы өз жолымен ақиқатқа жетулеріне болады. Томас Гоббс (1588-1679 ж.) - Бэконның ілімін жалғастыруіны жэне бір жүйеге түсіруші. Ол механикалық тэсіл арқылы әлемдік құбылыстармен катар, таным процесінде қоғамдық құбылыстарды да қарастырып, жүйеленген механикалық жүктеу/скачать 20,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|