Неліктен? 1. Температуралары бірдей болғанмен мұз бен су молекулаларының кинетикалық энергиялары тең емес. Себебі; Мұз молекуласы кристаллдық тордың төбесінде тұрып тербелу кезіндегі жылдамдығы су молекуласының еркін қозғалыс кезіндегі жылдамдығынан бірнешес есе аз. Молекулалардың кинетикалық энергиясы квадратына тура пропорционал артатындықтан су молекуласының кинетикалық энергиясы жоғары.(көп).
Су мен мұздың тішкі энергиялары тең емес. Су мұзға айналу үшін
кристаллдану жылуын өзінен қоршаған ортаға бере отырып, мұзға айналады. Сондықтан да олардың температуралары тең болғанмен ішкі энергиялары тең емес.
2. Балқу температурасында алынған 100 кг. темірді суйық күйге айналдыру үшін қажетті энергияны анықтаңдар.
Бер: Шешуі: =2,7
Q=? Жауабы: 27 МДж
3. 40 және 41 суреттерде қандай процесстер бейнеленгн?
40- суретте екі қатты дененің қыздыру кезі бейнеленген.1- дененің балқу температурасы 2- денеден жоғары.Яғни 1-2- денелердің балқу температуралары үлкен кристалды денелер.
41- суретте; бөлме температурасынан бастап қыздырыла бастаған дененің 80- с-қа балқу температурасына жеткендігі бейнеленген.
4. 00 С-тағы массасы 2 кг мұзды суға айналдыру үшін қанша жылу мөлшері қажет?
Бер: Шешуі;
Жауабы: 680 кДж
Q=?
5. 20-с-тағы 200г. нафталинді балқу нүктесіне дейін жеткізіп, оны балқыту үшін қанша жылу мөлшері жұмсалады?
Бер: Шешуі;
тан 80,30С-қа дейін қыздыру кезінде алған
жылу.
балқу нүктесінде толық балқығанға дейін алған
жылу.
Q=?
Жауабы; 4,6*104 Дж
6. 00 С-тағы су және онымен массасы бірдей мұздың қайсысы суды көбірек
суытады?
Бер: Шешуі: Судың жылуы
Үй жағдайында ыстық күндері мұздатқышқа су қойып мұзға айналдырып ішетін сусынға мұз салып ішіп жату содан.
27С – та 250г қорғасындаы қыздырып, оны балқыту үшін 2,4 калл жұмсалады. Осы жылу қорғасынды түгелдей балқыта алады ма?
Берілгені: Шешуі:
Жұмсалынған 2,4 калл жылу мөлшерімен берілген қорғасынды толық балқыта алмаймыз. Толық қорғасын балқуы үшін 4 калл жылу мөлшері қажет.
Массасы 300г темір ыдыста 100г қалайыны балқытамыз. Егер темір ыдыс пен қалайының бастапқы температурасы 32С болса, онда ыдысты қыздыруға және қалайыны балқытуға қандай жылу мөлшері қажет?
Ескертпе: Оқулықта кейбір қатты денелердің балқу температуралары туралы мәлімет нақты берілмегендіктен оқушы есеп шығаруда қиындықтарға тап болады.
№10-жаттығу
Егер стакандағы суды жылы бөлмеден 0С – тағы суық жерге ауыстырса , онда ол булана ма?
Жауап: Буланады. Булану кебу процесі төменгі температурада да жүретінін білеміз. Ерекшелік: булану өте баяу жүреді.
Неліктен ыстық шай үрлегенде тез суыйды?
Үрлегенде шай бетінен көтерілген су молекулалары үрлеген ауа ағымымен ілесіп булану процесінің шапшаңдауына ықпал жасаймыз. Неғұрлым шай бетінен ұшып шығатын су молекуласының саны артқан сайын шайдың ішкі энергиясы булану шапшаңдығына тәуелді өзгеріске түседі.
Неге құрғақ ауадағы ыстықты, ылғал ауадағы ыстықтан гөрі жеңіл ығыстыруға болады?
Егерде құрғақ ауа мен ылғал ауаның температуралары бірдей болған жағдайда ылғал ауа құармында су буының мөлшерінен бірнеше есе артық. Сондықтанда, құрғақ ауа жеңіл ығысады.
Жайылған кір мен жабылған шөп неге жел болғанда тез кебеді?
Жайылған кір мен жайылған шөп бетінен кебу процесі кезінде, су молекулаларының алған жылдамдығы буланған бетті тастап атмосфералық ауа қабатына өтіп кетуіне жеткіліктері бөлінген күйде қайта кері түспейді. Жылдамдығы жеткіліксіз су молекулалары кері құлауға мәжбүр. Ал, жел болған жағдайда жылдамдығы азында, көбінде ауа ағынымен бірге алып кетеді. Сондықтанда, желді күеі су беті, шабындық, жер беті, егістік алқаптарының бәрінде кебу жақсы жүреді.
Өзенге шомылып жағаға шыққанда салқынды сезінеміз. Неге?
Шомылып жағаға шыққанда денемізге жұққан су тамшылары денеміздің қызуынан энергия алып кебе бастайды. Кебу кезіндегі су молекулалары қанша энергия алып кебу процесі жүрсе біздің денеміздің ішкі энеогиясы сондай мөлшерде төмендейді. Салқындықты сезінуіміз сондықтан.
Ылғал ағаш құрғақ ағашқа қарағанда отта баяу жанады. Себебін
Түсіндіріңдер?
Ылғал ағашты жанып жатқан отқа тастағанда оттың жануы баяулайтын себебі жану кезінде бөлінетін энергияның біраз бөлігі ағаш бойындағы суды кептіруге жұмсалады. Су жануды қолдамайды. Жану процесі толық өз мәнінде жүру үшін отынның құрғақ болуы міндетті.
Арық, тоғандарда жиналған судың температурасы қоршаған орта температурасынан үнемі төмен болады. Оның себебі неде?
Арық, көлшік, тоғандардағы су бетінен үздіксіз кебу процесі жүріп отырады. Су бетінен көтерілген су буы бір молекулаға су бетінен ажырап ұшып шығуға жетерлік энергияны судан алады. Әрбір уақыт мезетінде бөлінген су молекулаларының жиынтық энергиясына тең шамаға арықтағы, көлшіктегі, тоғандағы судың ішкі энергиясы кемиді. Сондықтанда су температурасы орта температурасынан төмен.
8. Неге жаңбыр жауғанда күн лезде суытады?
Жаңбыр жауғанда атмосфералық ауа арқылы су тамшылары жерге түсер кезде ауадан біршама жылу түскенде жер қыртысынан жылу энергиясын алу арқылы булану процессі жүреді. Сондықтанда жер бетінің және атмосфералық ауаның температурасы төмендейді. Күн суытады.
№11-жаттығу.
1. 6-кестені пайдаланып, бөлме температура турасындағы су мен спирттің және сутектің жүйелерін анықтаңдар. № 6-кестеде үш түрлі берілген заттың қайнау температурасы көрсетілген. 1-су 1000 С
2- спирт 780 С
3- сутек- 2530 С. Бізден сұрап отырғаны осы үш зат қандай күйде? Сұрақтың шартында бөлме температурасында деп нақты айтылғандықтан су, спирт қалыпты сұйық күйінде. Ал, сутекке келсек,ол қалыпты Ал, сутекке келсек,ол
қалыпты Н2 малекулалық күйде яғни газ күйінде. Орнықты газ.
Сорпадағы еттің пісуі неліктен әлсіз не күшті отта тұрғандығына байланысты емес? Қазан астында жанған от әлсіз не күшті болғандығына байланысты қайнау температурасы өзгермейді. Қайнау температура 100С болғандықтан баяу жақсақта, үстемелеп жақсақта қайнау температурасы өзгермейді. Сондықтан оттың жану қарқынына тәуелді емес. Қоршаған ортаның қысымына тәуелді.
100 0С – тан 0 0С – қа дейін салқындатылған массасы 5кг су қанша энергия мөлшерін бөледі?
Бері : Шешуі :
Q=?
10кг суды 100 0С буға айналдыру үшін 23 ∙ 106 Дж энергия жұмсалады. Осы температурадағы су буы түзілісінің меншікті булану жылуы қандай?
Бері: Шешуі:
Су және бу молекулаларының бірдей температурадағы кинетикалық
энергиялары тең бола ма? Осы жағдайдағы будың ішкі энергиялары ше?
Су молекуласының кинетикалық бу-ол су молекуласы
Су молекуласының су бетінен бөлініп шығуға энергиясы жеткен кезде су бетін тастап қоршаған ортаға өтеді. Су молекуласының ретсіз қозғалыс кезіндегі
Егерде ішкі эенргиясына U- келсек буға айналу үшін алған энергиясы су кезіндегі ішкі энергиядан артық. Судың меншікті булану жылуы Судың меншікті жылу сыйымдылығы осының өзі су буының ішкі энергиясы Uб >Uс екендегін көрсетеді.
Суық күндері бөлме терезелерінің ішкі жағына неліктен тамшылар
жиналады?
Бөлме ішіндегі су буы молекулалары бейберекет қозғалыс кезінде терезеге соққан кезде бойындағы энергиясын өзінен салқын терезе шынысына беріп конденсацияланады. Уақыт өтуіне байланысты бірте – бірте су молекулалары молайып тамшыға айналады.
№ 12 – жаттығу
1. Жабық ыдыстағы газды 150 Дж жылу жұмсап қыздырады. Газ қандай жұмыс атқарады? Осы процессте оның ішкі энергиясы қалай өзгереді?
Есептің берілу шарты бойынша жабық ыдыс делінген. Олай болса V=const көлем тұрақты. Сырттан алынған Q-жылудың есебінен газдың
температурасы артады. Газ молекулаларының жылдамдығы жоғарылайды. Яғни газ қысымы артады. Сондықтанда газдың ішкі энергиясын арттыруға жұмсалады. Q=U олай болса U=150дж A´=0
2. Кафелденген еденге бірдей биіктіктен массалары тең береді – мыс, екіншісі –болат, үшіншісі – темір үш шар түседі. Олардың қайсысы қаттырақ қызады?
Шарлардың массалары және түсу биіктіктері бірдей болғандықтан олардың - үшеуіндеде бірдей. Дегенмен шардың соғар кездегі энергиясы толық, шарлардың деформациялануына жұмсағанда мыс шар мол деформацияға түседі. Сондықтанда мыс шар көбірек қызады.
3. Изотермалық сығылудан кейін қоршаған ортаға 800дж бөлінсе, онда газ қандай жұмыс атқарады?
Термодинамикалық заңын берілген процесске жазсақ; Q=A+ΔU
есептің шартында изотермалық сығылудан кейін деп тұр.Олай болса сырттан жылу алынған жоқ. Q=0. Олай болса, A+ ΔU=0. A=- ΔU. ΔU=-800 Дж
Жауабы; ΔU=- 800дж.
4. Изохоралық суытуда ішкі энергия 250дж кенісе, онда газ қандай жұмыс жасайды?
Есептің шартында изохоралық деп отыр. Олай болса V=const . Көлемде өзгеріс болмаса онда А=0 жұмыс жаслынбайды газ 250 дж энергияны қоршаған ортаға беріледі.
Жұмыс: А=0
5. Адиабаталық процесс кезінде 350 дж жұмыс атқарылса онда газдың ішкі
энергиясы қалай және қаншаға өзгереді?
Термодинамикалық Ι – заңы: A+ ΔU=0.
Адиабатиалық процесте жылу алмасу жүрмейтіндіктен Q=0 олай болса: ΔU=-A Бұл процесте газдың ішкі энергиясы атқарылған жұмыс 350 дж шамасына кемиді. ΔU=-350 Дж
6. Изотермалық процесте газ жұмыс атқарады. Бұл ненің есебінен жүзеге асады?
Процесс изотермалық болғандықтан жүйенің ішкі энергиясы тұрақты. ΔU=const
яғни ΔU=0 . Сондықтанда, берілген жылу толығымен жұмыс
атқаруға жұмсалады.Q=A Яғный сырттан берілген жылудың есебінен жұмыс атқарылады. Q=A. ΔU=0
№ 13 – жаттығу.
1. Оң ататын қарулар жылу қозғалтқыштарына жата ма?
Жатады. Оқдәрі оталған кезде өте үлкен жылу мөлшері бөлінеді.
Бөлінген жылудың себебінен газдың ішкі энергиясы тез өседі. ΔU=A Ішкі энергияның өзгерісі оқты қуып шығу жұмысын атқарады.
2. Электр желісіне жалғанған тоңазытқыштың есігін ашып қою арқылы бөлмедегі ауаны салқындатуға бола ма?
Болады.
Іштен жану қозғалтқышының пайдалы әсер коэффициенті 25 % . Ол нені білдіреді? ; Яғни отын жанғандағы отынның жану жылуының 25 бөлігі пайдалы жұмыс атқаруға жұмсалады.
4 т . мұнайды 1500 м. Тереңдіктен сорып шығару үшін сорғының іштен жану қозғалтқышы бензиннің қандай мөлшерін жағады? Іштен жану қозғалтқышының П.Ә.К-І 30 % .
Бер: η=30% Шешуі;
m=4 т=4 кг Aп =m·g·h, AT=mб·q
h=1500 л
g=10 м/с2
q=4.6*107 Дж/кг
т/к: mб=?
5. Егер турбина температурасы 480 с- бу еніп , сыртқа шыққанда 30 с- қа дейін суитын болса,онда бу турбина сынық п.ә.к- і неге тең?
Берілгені ; Шешуі;
Жауабы;
Іштен жану қозғалтқышының жұмысына ауа-райы әсер ете ме?
Жауап; Етеді.
Іштен жану қозғалтқышының жұмыс істеуі кезіндегі нормальды дене температурасы 70-85 с аралығында болуы керек. Ауа-райы суынып не
шамадан тыс ысып кеткен жағдайда жұмыс режиміне кері
№14-Жаттығу
1.Екі нүктелік зарядталған денелердің ара қашықтығы 2 есе арттырғанда, олардың арасындағы өзара әрекеттесу күші қанша есе өзгереді? 2 есе кеміткендеше?
Бер: q1 Шешуі: ;
q2
R арттады,
R2=
R=2R ; 4 есе кемиді
2. Екі нүктелік зарядталған денелердің біреуінің зарядын 3 есе арттырғанда, олардың арасындағы өзара әрекеттесу күші қанша есе өзгереді? 3 есе кеміткенде ше ?
Бер: q1 Шешуі:
q2 q1 q2
есе артады
3 есе кемиді
R=const
3. Электр зарядын жасауға немесе жоюға бола ма?
Жауабы: Электр зарядын жасанды түрде қолдан жасауға немесе жоюға болмайды. Электр заряды табиғаттағы заттардың құрамына енетін майда бөлшек. Ол біздің еркімізден тыс өмір сүреді.
4. Ара қашықтығы 2 см, 2·10-9 Кл және 4·10-18 Кл зарядтармен зарядталған вакуумдегі екі кішкене шар қандай күшпен әрекеттеседі?
Бер: Шешуі:
Егерде боса, онда
Есептің берілуінде қате бар.
5. Бір-бірінен 5 см қашықтықтағы екі нүктелік заряд өзара 0,4 мН күшпен әрекеттеседі. Әр зарядтың шамасы қандай?
Бер: Шешуі: ;
6. Вакуумде өзара 30 см қашықтықтағындай күшпен әрекеттесетін екі бірдей электр зарядының диэлектрлік өтімділігі болатын май ішіндегі қашықтықтығын табыңдар.
Бер: Шешуі: ;
;
7.2·10-8 см қашықтықта орналасқан екі электрон бірін-бірі қандай күшпен тебеді
Бер:
Аспандағы екі бұлттың электр зарядтары сәйкесінше 20 кл және 30 кл. Бұлттар арасында орташа қашықтық 30км болса, онда олар бір-бірімен қандай күшпен әрекеттеседі?
Бер:
F=?
№15 – жаттығу.
1. Екі заряд арасындағы өрістің күш сызықтарының суретін салыңдар:
а) q мен – q
ә) q мен - 2q.
а) Шешуі: qжәне – q зарядтарының күш сызықтарының орналасу жеңілдіктері бірдей болады. q зарядының күш сызықтары өзінен шығып ал – q зарядының күш сызықтары өзіне құйылып жатады.
ә) q мен 2q зарядтарындағы сондай ерекшелік – 2q да күш сызықтарының саны 2 есе жиі орналасады.
2. 10см қашықтықтағы нүктелік зарядтың электр өрісінің кернеулігін анықтаңдар. Заряд суда орналасқан.
Берілгені: Шешуі:
3. Бетінің электр өрісінің кернеулігі болса, радиусы 3см метал шарға қандай заряд берілген ? Шешуі
4. Кернеулігі болатын жердің жердің электр өрісінде орналасқан электрондағы осы өріс қандай күшпен әсер етеді?
Берілгені: Шешуі:
5.Сутегі атомдарының электрондары орбитасындағы электр өрісі кернеулігін анықтаңдар. Орбитаның радиусы .
Берілгені Шешуі:
6.Кернеулігі біртекті электр өрісінде тепе – теңдік қалыпты болатын массасы -9г мырыш тозаңының заряды неге тең?
Берілген
Шешуі:
электр өрісінде тепе – теңдікте тұрғандықтан
бұдан:
егерде ондық бірлікке дейін дөңгелектесек онда:
жауабы:
7. Электр тасымалдау сымдарындағы токтың бар не жоқ екенін білу үшін тәжірибеде оларға қағаздан жасалынған жалаушалар іледі. Жалаушалар сымдардан ток өткізгенде бұрыш жасай ауытқыйды. Неліктен? ток өткізгенде жалаушалар зарядталады. Екі жалауша зарядтары аттас болғандықтан бірімен – бірі тебіледі. Екі параллель өткізгішке ілінген.
8.Бес тармақты жұлдыз пішіндес металл денеге оң заряд берген кездегі электр өрісі кернеулігінің сызықтарды кескіндеңдер.
Электр зарядтағы металл кесіндінің өткір ұштарына тебілгентіктен өткір ұштарынан кеңістікке электр өріс күш сызықтары трайды. Суретте кескінделген.
№16 – Жаттығу
1. зарядтан 10см және 20см қашықтықта орналасқан нүктелер арасындағы патенциалдар айырымын анықтаңдар.
Берілгені: Шешуі:
2. Зарядты 1- нүктеден 2- ші нүктеге және 1 – нүктеден орын ауыстырғандағы өрістің жұмысын салыстырыңдар. №71 суретте орын ауыстыру көрсетілген. Электростатикалық өрісте берілген зарядты бірінші орыннан 2 –ші орынға және 3 – ші
орынға ауыстырғанда атқарылатын жұмыс оның қандай жолмен апарылғанына тәуелді емес. Оның орын ауыстыру аралығына ғана тәуелді. Яғни оң зарядтың орналасу нүктесінен R қашықтық 3 – нүктенің орналасу аралығында оң зарядтан R – қашықтық. Сондықтанда бұл орын ауыстыру кезінде атқарылған жұмыстар өзара тең.
Жауабы: Орын ауыстыру кезіндегі атқарған жұмыстар тең.
7. Екі өткізгіштің потенциалы сәйкесінше 4В және – 8В. Бір өткізгіштен зарядты екінші өткізгішке апару үшін өріс қандай жұмыс жасайды?
Берілгені: Шешуі:
8. Өзара параллель өткізгіш пластиналар арасындағы кернеу 1000В. Пластиналар арақашықтығы 4м болса, олардың арасындағы өрістің кернеулігін анықтаңдар.
Берілгені: Шешуі:
№17- жаттығу
Оңашаланған өткізгіштер 100В потенциалдарға дейін зарядтағанда электр заряды берілген. Өткізгіштің электр сыйымдылығын анықтаңдар.
Берілгені: Шешуі:
Сыйымдылығы конденсаторға заряд беру үшін конденсаторды қандай кернеуге дейін зарядтау керек?
Берілгені: Шешуі:
№18 – жаттығу
Өткізгіштен 0,40А ток күші өткенде, өткізгіштің ұштарындағы потенциалдар айырымы 8,0В болды.Өткізгіштің кедергісі неге тең?
Берілгені: Шешуі:
График бойынша (81 – сурет) өткізілетін кедергісін анықтаңдар. Қандай кернеуде өткізгіштен 3А ток өтеді?
Шешуі:
:
82, а, ә суреттерде кедергіні өлшеу үшін, сұлбалар кескінделген. Егер өлшенетін кедергі көп болса, олардың қайсысын жинау керек, аз болса ше?
Егерде: өлшенетін кедергі аз болса, онда ә сұлбаны жинаймыз.Себебі аз кедергіге Амперметрдің ішкі кедергісі қосылып өлшенетін кедергінің мәнін арттырып жібереді. Қателікке жол береміз.
Егерде: өлшенетін кедергі үлкен болса, Амперметрдің ішкі кедергісі үлкен санға аз санды қосқанмен елерліктей өзгеріс бермейді. Сондықтанда Амперметрден соңғы қысқыштан қосып өлшеу жүргізуге болады.
4.Электр бұрғы орамның кедергісі 20Ом. Егер электр бұрғы 19А ток күшіне есептелген болса, онда оған қандай кернеу берілуі тиіс?
Берілгені: Шешуі:
5.Құлсары мұнай мұнарасын қосалқы станциямен қосатын электр сымындағы кернеу 380В болғанда, одан 12А ток күші өтсе, онда сымдағы кедергінің қандай болатындығын есептеңдер.
Берілгені: Шешуі:
6. Электр сорғыту қондырғысына 45кВ. Су мен мұнай араласқан қоспаның кедергісі 15кОм болса, онда қоспа арқылы өтетін токтың шамасын есептеңдер.
Берілгені: Шешуі:
7. 24В кернеу адам өміріне қауіпті ме?
Жауап: Қауіпті емес.Адам денесінің кедергісі өте үлкен.
Сондықтан ток күші өте аз шаманы құрайды.
8. Көлденең қимасының ауданы 0,5мм2 және ұзындығы 6м нихром өткізгіштің екі ұшына 40В кернеу беріледі. Өткізгіштен өтетін ток күшін анықтаңдар.
Берілгені: Шешуі:
№19 – жаттығу
Көлденең қимасының ауданы 1мм2, ұзындығы 24,2м константан сымнан жасалған электр пешінің қыздыру элементінің кедергісін анықтаңдар.
Берілгені: Шешуі:
Ұзындығы 20м ұзартқыш, диаметрі 1,2мм мыс сымнан жасалған. Ұзартқыштың кедергісі қандай? Егер онымен 10А ток өтсе, ондағы кернеудің түсуі қандай болады?
Берілгені: Шешуі:
Көлденең қимасының ауданы10мм2, ұзындығы 200м мыс өткізгіштен электр сымы жасалды. Оның кедергісі қандай? Осындай кедергіге ие болатын алюминий өткізілетін көлденең қимасы қандай болу керек?
Берілгені: Шешуі:
Теңіздегі мұнай мұнарасын жағамен жалғайтын алюминий электр сымның көлденең қимасының ауданы 0,15см2. Жағадағы оператор басқару орнында амперметр 4А – ді. Вольтметр 30 В – ті көрсетсе, электр сымның мұнай мұнарасынан жағаға дейінгі ұзындығын табыңдар.
Берілгені: Шешуі:
жауабы:
1800м тереңдіктегі бұрғылау ұңғысынабокты жеткізетін сымның көлденең қимасының ауданы 6,2мм2, жалпы кедергісі 4,7Ом. Сымның меншікті кедергісін анықтаңдар.
Берілгені: Шешуі:
Электр пешін кернеуі 220 В – тың желіге жалғағанда, ондағы ток күші 5 А болатындай диаметрі 1,2мм нихром өткізгішінің ұзындығы қандай болу керек?
Берілгені: Шешуі:
Ұзындығы 1м, көлденең қимасының ауданы 1мм2 никелин сымның кедергісі 0,44 Ом –ға тең. Ұзындығы 100м, көлденең қимасының ауданы 0,5мм2 никелин сымның кедергісін есептеңдер.
Берілгені: Шешуі:
№20-жаттығу
1. 90-суретте тізбектей жалғанған үш өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі R1=36 Ом өткізгіштегі кернеудің төмендеуі U1=9 В. Кедергісі R2=64 Ом болатын өткізгіштің кернеуін және олардың ұштарындағы кернеу 120 В болғандағы өткізгіштің R3 кедергісін анықтаңдар.
Берілгені:
R1=36 Ом J R1 R2 R3
U1=9 В A
R2=64 Ом U 120 В
U=120 В
R3=?
Электр тізбегі тізбектей жалғанған болғандықтан тізбектің барлық жеріндегі ток күші бірдей. Жалпы тізбектің кедергісі R= R1 + R2 + R3 . Олай болса R3= R–(R1 + R2) = R-100 Ом. Жалпы тізбетегі ток ол: .
Жауабы: U2=16 B. R3=380 Ом.
2. 91-суретте параллель жалғанған екі өткізгіштің сұлбасы берілген. Кедергісі R1=44 Ом өткізгіш арқылы J1=5А ток өтеді. J2=0,8А өткендегі өткізгіштің R2-кедергісін анықтаңдар.
Берілгені: Шешуі:
R1 J1
R1=44 Ом
J1=5A J=J1+J2
J2=0,8 A
J2 R2
R2= ?
Электр тібегі параллель тізбек болғандықтан:
Ом. Жауабы: R2=275 Ом.
3. Кедергілері 20 Ом және 30 Ом болатын екі резистор кернеуі 24 В электр тізбегіне жалғанған. Тізбекке екі резисторды тізбектей және параллель жалғағандағы ток күші қандай?
Берілгені: 1. Өткізгіштерді тізбектей жалғайық:
R1=20 Ом R=R1+R2=20+30=50 Ом
R2=30 Ом
U=24 B
2.
J1=?
J2=?
Тізбек параллель тізбек болғандықтан:
Жауабы: J1=0,48 A. J2=2 A.
4. Шеберханадағы электр сымдарына кедергісі 120 Ом-ға тең 5 шам параллель жалғанған. Осы тізбектегі кернеу 220 В болса, онда бүкіл сым бойынан өтетін ток күшін анықта.
Берілгені: Шешуі:
R=120 Ом
n=5
U=220 B
J=?
Тізбек параллель болғандықтан:
Тізбектің кедергісі:
Жауабы: J=9,2A
5. Құлсарыдағы сегіз мұнай мұнарасын диспетчерлік пункттегі басқару орнынан өшірілетіндей етіп, оларды өзара параллель жалғаудың сызбасын сызыңдар.
Берілгені:
n=8 тұтынушы
6. Қарауына кедергілері 160 Ом, 175 Ом, 205 Ом және 190 Ом болатын төрт мұнай мұнарасы енетін қосалқы станцияның ток күшін анықтаңдар. Қосалқы станциядағы кернеу 380 В.
Берілгені:
R1=160 Ом
R2=175 Ом
R3=205 Ом
R4=190 Ом
U=380 B
J=?
Мұнаралар өзара параллель қосылған деп есептесек, онда: J=J1+J2+J3+J4 тұрады.
Ендеше әрбір қондырғының пайдаланатын күшін табайық:
Достарыңызбен бөлісу: |